Ο Σι Τζινπίνγκ πρόκειται να συναντηθεί (Τετάρτη 8 Μαϊου) με Σέρβους αξιωματούχους και δήλωσε ότι ελπίζει η επίσκεψή του να ενισχύσει περαιτέρω - τις ήδη φιλικές σχέσεις με την βαλκανική χώρα, η οποία επιδιώκει μέχρι σήμερα την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο Σι έφτασε στη Σερβία και του επιφυλάχθηκε θερμή υποδοχή το βράδυ της Τρίτης (7 Μαϊου) από την Γαλλία, όπου ολοκλη΄ρωσε μία επίσημη επίσκεψη υψηλού διακυβεύματος, κατά την οποία κυριάρχησαν οι εμπορικές διαφορές και ο πόλεμος της Ρωσίας με την Ουκρανία.
Ο Σι θα θα περάσει και από την Ουγγαρία, η οποία, όπως και η Σερβία, θεωρείται ένας από τους πιο φιλικούς εταίρους της Κίνας στην Ευρώπη.
Κινεζικές σημαίες κυματίζουν στο Βελιγράδι
Ο πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς και άλλοι ανώτατοι αξιωματούχοι υποδέχθηκαν τον Σι στο αεροδρόμιο 24 ώρες νωρίτερα, ενώ το κινζεζικό προεδρικό αεροσκάφος συνοδευόταν από σερβικά μαχητικά. Ο Βούτσιτς είπε ότι η επίσκεψη του Σι ήταν «μεγάλη τιμή» και ότι η Κίνα αποτελεί «έμπνευση» για τη Σερβία.
Τα σημάδια των συναισθημάτων υπέρ της Κίνας ήταν ξεκάθαρα. Μια τεράστια κινεζική σημαία τοποθετήθηκε σε έναν ουρανοξύστη κατά μήκος του δρόμου που οδηγεί στην πόλη από το αεροδρόμιο. Μικρότερες σημαίες της Κίνας και της Σερβίας διακρίνονταν στο κέντρο της πόλης και κατά μήκος της εθνικής οδού.
Η Κίνα έχει διοχετεύσει δισεκατομμύρια δολάρια στη Σερβία σε επενδύσεις και δάνεια, ιδιαίτερα σε ορυχεία και υποδομές. Οι δύο χώρες υπέγραψαν συμφωνία για στρατηγική εταιρική σχέση το 2016 και συμφωνία ελεύθερου εμπορίου πέρυσι.
Η «σιδηρά» σινο-σερβική φιλία
Η Σερβία, ένα «στεριανό» έθνος στην καρδιά των Βαλκανίων, υπήρξε βασική χώρα - εταίρος στην πρωτοβουλία Belt and Road της Κίνας που σχεδιάστηκε για να αυξήσει την επιρροή του Πεκίνου στην Ευρώπη μέσω οικονομικών επενδύσεων. Οι επικριτές του Βελιγραδίου λένε ότι θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως κινεζικός δούρειος ίππος - πύλη προς την Ευρώπη.
Ο Σι έφτασε επίσης στη Σερβία σε μια συμβολική ημερομηνία: την 25η επέτειο από τον βομβαρδισμό της κινεζικής πρεσβείας στο Βελιγράδι από αμερικανικά τζετ κατά τη διάρκεια του αεροπορικού βομβαρδισμού του ΝΑΤΟ στο Κοσσυφοπέδιο. Ως αποτέλεσμα εκείνου του χτυπήματος, σκοτώθηκαν τρεις Κινέζοι πολίτες μέσα στην πρεσβεία στο Βελιγράδι.
Αυτό το γεγονός βοήθησε στην οικοδόμηση στενών πολιτικών δεσμών μεταξύ Κίνας και Σερβίας.
«Η διμερής μας σχέση έχει αντέξει στη δοκιμασία του μεταβαλλόμενου διεθνούς περιβάλλοντος και έχει γίνει ένα θαυμάσιο παράδειγμα διακρατικών σχέσεων», δήλωσε ο Σι πανηγυρικά, σε μία δήλωση κατά την άφιξή του, που εκδόθηκε από το υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας. Χαρακτήρισε τη φιλία Σερβίας-Κίνας ως «σιδηρά».
«Σε μια νέα ιστορική αφετηρία, η Κίνα θα συνεργαστεί με τη Σερβία για να μείνουμε από κοινού αφοσιωμένοι στην αρχική φιλοδοξία μας και να προχωρήσουμε μαζί για να ανοίξει μια νέα προοπτική, με ισχυρότερη δυναμική, μεγαλύτερο εύρος και υψηλότερη ποιότητα», πρόσθεσε ο Σι. «Είμαι βέβαιος ότι αυτή η επίσκεψη θα είναι γόνιμη και θα ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στις σχέσεις Κίνας-Σερβίας».
Τι είναι ο νέος «δρόμος του μεταξιού»;
Το China’s Belt and Road Initiative (BRI), που μερικές φορές αναφέρεται ως Νέος Δρόμος του Μεταξιού, είναι ένα από τα πιο φιλόδοξα έργα υποδομής που έχουν σχεδιαστεί ποτέ. Η τεράστια σειρά αναπτυξιακών και επενδυτικών πρωτοβουλιών, που ξεκίνησε το 2013 από τον Πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ, σχεδιάστηκε αρχικά για να συνδέσει την Ανατολική Ασία και την Ευρώπη μέσω φυσικής υποδομής. Στη δεκαετία που μεσολάβησε από τότε, το έργο επεκτάθηκε στην Αφρική, την Ωκεανία και τη Λατινική Αμερική, διευρύνοντας σημαντικά την οικονομική και πολιτική επιρροή της Κίνας.
Ορισμένοι αναλυτές βλέπουν το έργο ως μια ανησυχητική επέκταση της ανερχόμενης ισχύος της Κίνας και, καθώς το κόστος πολλών από τα έργα έχει εκτοξευθεί, η αντίθεση στο project έχει αυξηθεί. Oι Ηνωμένες Πολιτείες συμμερίζονται την ανησυχία ορισμένων στην Ασία ότι το BRI θα μπορούσε να αποτελέσει δούρειο ίππο για την περιφερειακή ανάπτυξη και τη στρατιωτική επέκταση που επιδιώκει η ηγεσία της Κίνας. Ο Aμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν διατήρησε την ίδια, σκεπτικιστική στάση των προκατόχων του απέναντι στις ενέργειες του Πεκίνου, αλλά η Ουάσιγκτον αγωνίστηκε να προσφέρει στις συμμετέχουσες κυβερνήσεις ένα εναλλακτικό, πιο ελκυστικό οικονομικό όραμα.
Οι Κινέζοι, η «νέα Σερβία» και ο Πειραιάς
Κινεζικές εταιρείες διαχειρίζονται το μεγαλύτερο ορυχείο χαλκού της Σερβίας και ένα χαλυβουργείο, ενώ κατασκευάζουν επίσης πολλούς δρόμους και αυτοκινητόδρομους σε όλη τη χώρα, μαζί με έναν σιδηρόδρομο προς τα βόρεια, με προορισμό τη γειτονική Ουγγαρία. Το Associated Press μεταδίδει μεταξύ άλλων και με αφορμή την παρουσία του Σι στο Βελιγράδι:
«Το 2014, η Ουγγαρία και η Σερβία συνήψαν συμφωνία με το Πεκίνο για τον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρόμου μεταξύ των πρωτευουσών τους - Βουδαπέστης και Βελιγραδίου - ως μέρος του σχεδίου Belt and Road, με αντικείμενο την σύνδεση με το ελεγχόμενο από την Κίνα λιμάνι του Πειραιά στην Ελλάδα προς τα νότια, σημείο εισόδου. για κινεζικά προϊόντα προς την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.
Το έργο άνω των 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2026, μετά από πολλές καθυστερήσεις.
Το 2022, λίγο μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η Σερβία παρέλαβε υπό συνθήκες μυστικότητας, ένα εξελιγμένο κινεζικό αντιαεροπορικό σύστημα, που μεταφέρθηκε με μεταγωγικά αεροσκάφη Y-20 της κινεζικής Πολεμικής Αεροπορίας. Η παράδοση αυτού του συστήματος, τμήματα του οποίου κατέληξαν και στο έδαφος τουλάχιστον δύο κρατών μελών του ΝΑΤΟ - της Τουρκίας και της Βουλγαρίας - θεωρήθηκε από τους ειδικούς ως απόδειξη της αυξανόμενης παγκόσμιας εμβέλειας της Κίνας.