Το βράδυ της Κυριακής των εκλογών της 7ης Ιουλίου του 2019, ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεσμευόταν ότι η κυβέρνηση του θα εργαστεί για να ξαναβάλει τη χώρα σε τροχιά ανάπτυξης. Ο σχεδιασμός του προέβλεπε την αντιμετώπιση των συνεπειών της οικονομικής κρίσης και των μνημονίων.
Δύο χρόνια μετά, τίποτα δεν θυμίζει εκείνη την εποχή. Κατά τη διάρκεια τους η κυβέρνηση αναγκάστηκε να αλλάξει προτεραιότητες, πλάνα, δράσεις. Μόνο ο στόχος παραμένει ο ίδιος.
Οι μεγάλες προκλήσεις
Αιτία των αλλαγών του σχεδιασμού του Μαξίμου, ήταν δύο προκλήσεις που κλήθηκε να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση –και μάλιστα για ένα μεγάλο διάστημα συνυπήρχαν. H πανδημία και τα ελληνοτουρκικά.
Η υγειονομική κρίση ήταν και παραμένει πρώτη απειλή. Αφαίρεσε ζωές, οδήγησε στα όρια του το Εθνικό Σύστημα Υγείας, προκάλεσε ύφεση στην οικονομία, σταμάτησε κάθε κοινωνική και οικονομική λειτουργία. Από τον Μάρτιο του 2020 επικρατεί συναγερμός στο κυβερνητικό επιτελείο.
Συνεχόμενα lockdown, διάθεση περίπου 40 δισ. ευρώ από το κράτος για να στηριχθούν πολίτες και επιχειρήσεις, ενίσχυση του ΕΣΥ, αγώνας δρόμου για να εκπονηθεί και να αρχίσει να υλοποιείται ο εμβολιαστικός σχεδιασμός, η Επιχείρηση «Ελευθερία». Σήμερα, αν και τα κρούσματα έχουν μειωθεί, η ανησυχία παραμένει λόγω της μετάλλαξης «Δ» και η κυβέρνηση έχει ξεκινήσει εκστρατεία για να αυξηθούν οι εμβολιασμένοι, ώστε να χτιστεί το τείχος ανοσίας.
Η δεύτερη μεγάλη πρόκληση ήταν η τουρκική προκλητικότητα. Η Ελλάδα αντιμετώπισε με επιτυχία την καθοδηγούμενη απόπειρα εισβολής παράνομων μεταναστών στον Έβρο, ενεργοποίησε συμμαχίες και διεθνοποίησε την παραβατική συμπεριφορά της Άγκυρας.
Παράλληλα προχώρησε σε συμφωνίες οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών με την Ιταλία και την Αίγυπτο και επέκτεινε την αιγιαλίτιδα ζώνη της χώρας στα 12 ναυτικά μίλια στο Ιόνιο, ενώ η κυβέρνηση αποφάσισε την προμήθεια νέων αεροσκαφών και σύγχρονου στρατιωτικού υλικού. Μετά από περίπου ενάμιση χρόνου έντασης και με τους Κυριάκο Μητσοτάκη και Ταγίπ Ερντογαν να επικοινωνούν και πάλι, υπάρχει η αισιοδοξία για ένα πιο ήσυχο καλοκαίρι.
Το μεταρρυθμιστικό έργο
Μπορεί οι έκτακτες συνθήκες να οδήγησαν κάποιες φορές την κυβέρνηση σε στροφή 180 μοιρών σχετικά με τις προτεραιότητες που είχε θέσει, όμως ο Κυριάκος Μητσοτάκης πάντα τόνιζε ότι θα προχωρήσει στον μεταρρυθμιστικό του σχεδιασμό. Στο διάστημα των 2 χρόνων της διακυβέρνησης της ΝΔ, ψηφίστηκαν 193 νόμοι που σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη, εισάγουν προοδευτικές θεσμικές και αναπτυξιακές μεταρρυθμίσεις.
Μία ουσιαστική αλλαγή που έγινε εν μέσω πανδημίας και που μπορεί να αποτελέσει τη βάση ανάπτυξης, είναι ο ψηφιακός εκσυγχρονισμός του κράτους. Πολίτες και επιχειρήσεις εξυπηρετούνται ηλεκτρονικά σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό μέσω της πλατφόρμας gov.gr, τέθηκαν σε λειτουργία οι πλατφόρμες για την ψηφιακή θυρίδα των πολιτών, την τηλεκπαίδευση, το σύστημα άυλης συνταγογράφησης φαρμάκων και παραπεμπτικών, το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης «112» και την οργάνωση της επιχείρησης «Ελευθερία» για τους εμβολιασμούς.
Μεταξύ των πολιτικών που δρομολόγησε η κυβέρνηση, ήταν οι αλλαγές στην Παιδεία, με σημεία αναφοράς την κατάργηση του ασύλου και την παρουσία αστυνομίας στα Πανεπιστήμια –κάτι που βέβαια δεν έχει εφαρμοστεί για την ώρα, λόγω και των ιδιαίτερων συνθηκών που προκάλεσε η πανδημία- ενώ ξεκίνησαν και οι μειώσεις στη φορολογία για τις οποίες είχε δεσμευθεί προεκλογικά ο πρωθυπουργός.
Έτσι, έχουν ήδη μειωθεί ο συντελεστής φορολογίας των επιχειρήσεων, ο φόρος μερισμάτων, ο εισαγωγικός συντελεστής για μισθωτούς, ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες, ο ΕΝΦΙΑ, ο Φ.Π.Α. στα ακριβά φάρμακα για σοβαρές ασθένειες, έχει ανασταλεί η εισφορά αλληλεγγύης για μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, επαγγελματίες και αγρότες, καθώς και η επιβολή Φ.Π.Α. στις οικοδομές και του φόρου υπεραξίας στη μεταβίβαση ακινήτων.
Στην προσπάθεια να στηριχθούν οι αδύναμοι, αυξήθηκε κατά 1.000 ευρώ το αφορολόγητο όριο για κάθε προστατευόμενο τέκνο και χορηγείται επίδομα γέννησης ύψους 2.000 ευρώ. Το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα αυξήθηκε και χορηγείται σε 800.000 πολίτες και απαλλάχθηκαν από την εισφορά αλληλεγγύης τα ΑμεΑ με ποσοστό αναπηρίας άνω του 80%.
Πλέον, το μεγάλο στοίχημα για να πετύχει η κυβέρνηση την ανάκαμψη της οικονομίας, είναι η αξιοποίηση των κοινοτικών κονδυλίων που θα δοθούν στα κράτη-μέλη της Ε.Ε. για να αντιμετωπίσουν τις οικονομικές συνέπειες της πανδημίας. Για αυτό το λόγο δρομολογήθηκε το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0.
Από την εφαρμογή του θα κριθεί σε σημαντικό βαθμό η μελλοντική πορεία της χώρας και βέβαια το πως θα βαθμολογηθεί από τους πολίτες η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, όταν φτάσει ή ώρα της επόμενης εκλογικής αναμέτρησης.
Φάουλ και αστοχίες
Αυτά τα δύο χρόνια όμως δεν σημαίνει ότι δεν υπήρξαν και χειρισμοί της κυβέρνησης που ακόμα και από στελέχη της χαρακτηρίσθηκαν ως λάθος. Κινήσεις που προκάλεσαν την έντονη αντίδραση της αντιπολίτευσης αλλά και τη δυσαρέσκεια –σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμα και την οργή- των πολιτών. Για παράδειγμα, το μπέρδεμα που έγινε με τις μάσκες μεγάλων διαστάσεων που δόθηκαν στους μαθητές κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας. Ή η βόλτα του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Πάρνηθα αλλά και το τραπέζι που του έγινε στην Ικαρία, ενώ η υπόλοιπη κοινωνία ήταν υποχρεωμένη να εφαρμόζει πιστά την καραντίνα.
Παραμένοντας στο θέμα της πανδημίας, οι πολλές και πολύ συχνά αντικρουόμενες απόψεις που εξέφραζαν υπουργοί σε τηλεοπτικά κανάλια – από την εφαρμογή των μέτρων μέχρι το θέμα των εμβολίων- είχαν ως αποτέλεσμα να μπερδεύονται περισσότερο οι πολίτες και να δίνεται η εντύπωση ότι στο κυβερνητικό επιτελείο επικρατεί αλαλούμ. Εκεί όμως που η στάση της κυβέρνησης προκάλεσε την έντονη αντίδραση πολιτών και κομμάτων της αντιπολίτευσης, ήταν στο θέμα της επιβολής του νόμου.
Η ένταση στη Νέα Σμύρνη, με τον αστυνομικό να χτυπά βάναυσα έναν πολίτη κατά τη διάρκεια ελέγχου για την επιβολή των περιοριστικών μέτρων, «τραυμάτισε» την εικόνα της κυβέρνησης. Μετά από αυτό το περιστατικό υπήρξαν πολλές συγκεντρώσεις σε διάφορα σημεία της χώρας από πολίτες που διαμαρτύρονταν για την αστυνομική βία, ενώ οι έλεγχοι των αστυνομικών δυνάμεων σε πλατείες και χώρους συνάθροισης μεγάλου αριθμού πολιτών, ουσιαστικά σταμάτησαν για ένα σημαντικό χρονικό διάστημα.