1. Μόνα Λίζα
Καλλιτέχνης: Λεονάρντο Ντα Βίντσι
Ημερομηνία δημιουργίας: Από το 1503 έως το 1519
Πού βρίσκεται: Μουσείο του Λούβρου
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι το έργο με τις περισσότερες αναζητήσεις στην κορυφαία μηχανή αναζήτησης βρίσκεται το πορτραίτο της μυστηριώδους γυναίκας με το αινιγματικό χαμόγελο.
Η εικονιζόμενη πιστεύεται ότι είναι η Λίζα Γκεραλντίνι, σύζυγος του έμπορου της Φλωρεντίας, Φρανσέσκο ντελ Τζοκόντο, αλλά οι ειδικοί δεν είναι σίγουροι. Αντιπροσώπευσε την καινοτομία στην τέχνη, αλλά ο πίνακας δεν ήταν το ίδιο δημοφιλής σε όλες τις χρονικές περιόδους.
Πριν από τον 20ό αιώνα, οι ιστορικοί λένε ότι η ”Μόνα Λίζα” ήταν ελάχιστα γνωστή εκτός κύκλων τέχνης. Αλλά το 1911, ένας πρώην υπάλληλος του Λούβρου πήρε το πορτρέτο και το έκρυψε για δύο χρόνια. Αυτή η κλοπή συνέβαλε στο να αποτυπωθεί στη μνήμη ακόμα και των λαϊκότερων κοινωνικών στρωμάτων της εποχής.
2. Το Τελευταίο Δείπνο
Καλλιτέχνης: Λεονάρντο Ντα Βίντσι
Ημερομηνία δημιουργίας: Από το 1495 έως το 1498
Πού βρίσκεται: Σάντα Μαρία ντέλε Γκράτσιε, Μιλάνο
Ο Ντα Βίντσι είναι ο μόνος ζωγράφος που εμφανίζεται σε αυτή τη λίστα δύο φορές. Στον συγκεκριμένο πίνακα - νωπογραφία απεικονίζει την τελευταία φορά που ο Ιησούς συναντήθηκε με τους μαθητές του πριν σταυρωθεί.
Η τοιχογραφία έχει επιβιώσει από δύο απειλές κατά τη διάρκεια του πολέμου, πρώτα από τη στρατιωτική επιδρομή του Ναπολέοντα και πιο πρόσφατα από τον Β′ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν καταστράφηκε η οροφή του Δομινικανικού μοναστηριού της Σάντα Μαρία ντελ Γκράτσιε στο Μιλάνο.
3. Η Έναστρη Νύχτα
Καλλιτέχνης: Βίνσεντ Βαν Γκονγκ
Ημερομηνία δημιουργίας: 1889
Πού βρίσκεται: Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης, Νέα Υόρκη
Η συγκριτικά αφηρημένη ζωγραφική αποτελεί καινοτομία του Βαν Γκονγκ με παχιά πινελιά. Τα εντυπωσιακά μπλε και κίτρινα χρώματα που χρησιμοποιεί και η ονειρική, στροβιλισμένη ατμόσφαιρα έχουν εμπνεύσει τους λάτρεις της τέχνης εδώ και δεκαετίες.
Ο μετα-ιμπρεσιονιστής Ολλανδός Βαν Γκογκ νοσηλευόταν άσυλο στο Saint-Rémy της Γαλλίας, αντιμετωπίζοντας ψυχική ασθένεια, όταν ζωγράφισε την «Έναστρη νύχτα». Ήταν εμπνευσμένη από την θέα του παραθύρου στο δωμάτιό του.
4. Η Κραυγή
Καλλιτέχνης: Έντβαρντ Μουνκ
Ημερομηνία δημιουργίας: 1893
Πού βρίσκεται: Εθνική Πινακοθήκη Νορβηγίας και Μουσείο Μουνκ
Η «Κραυγή» είναι ο τίτλος μιας σειράς από εξπρεσιονιστικούς ζωγραφικούς πίνακες του Νορβηγού Έντβαρτ Μουνκ, που απεικονίζει μια αγωνιούσα μορφή με φόντο ουρανό σε χρώμα κόκκινο του αίματος. Εικάζεται ότι συμβολίζει το ανθρώπινο είδος κάτω από τη συντριβή του υπαρξιακού τρόμου . Το τοπίο στο υπόβαθρο είναι το Οσλοφγιόρντ, όπως αυτό φαίνεται από το λόφο του Έκεμπεργκ (Ekeberg), στο Όσλο (τότε Κριστιάνια) της Νορβηγίας.
Ο Μουνκ δημιούργησε διάφορες εκδοχές της Κραυγής με διάφορα μέσα. Το Μουσείο Μουνκ έχει μια από τις δύο ζωγραφικές εκδοχές (1910) και ένα παστέλ. Η Εθνική Πινακοθήκη της Νορβηγίας έχει την άλλη ζωγραφική εκδοχή.
5. Γκερνίκα
Καλλιτέχνης: Πάμπλο Πικάσο
Ημερομηνία δημιουργίας: 1937
Πού βρίσκεται: Εθνικό Μουσείο Τέχνης Βαίλισσα Σοφία, Μαδρίτη
Αυτός ο τεράστιος καμβάς απεικονίζει τη βιαιότητα και την απόγνωση του πολέμου. Ήταν παραγγελία της δημοκρατικής κυβέρνησης της Ισπανίας για τη Διεθνή Έκθεση του Παρισιού το 1937. Ο Πικάσο εμπνεύστηκε το έργο όταν, στις 26 Απριλίου της ίδιας χρονιάς, στο πλαίσιο του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου, Γερμανοί πιλότοι της αεροπορίας των εθνικιστών βομβάρδισαν την κωμόπολη Γκερνίκα στη Χώρα των Βάσκων. Στο βομβαρδισμό εκείνο σκοτώθηκαν 1.650 άνθρωποι και ισοπεδώθηκε το 70% της πόλης με 32 τόνους εκρηκτικά.
Ο Πικάσο πληροφορήθηκε τα γεγονότα από την εφημερίδα Le Soir, ξεκίνησε το έργο στης 1η Μαΐου και το ολοκληρώνει στις 3 Ιουνίου του 1937.
Η «Γκερνίκα» μεταφέρθηκε στο Μητροπολιτικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Νέα Υόρκη κατά τη διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου για φύλαξη. Ο Πικάσο ζήτησε να παραταθεί η παραμονή μέχρι την επιστροφή της Δημοκρατίας στην Ισπανία. Τελικά επέστρεψε στη Μαδρίτη το 1981, έξι χρόνια μετά το θάνατο του Ισπανού δικτάτορα, Φρανθίσκο Φράνκο.
6. Το Φιλί
Καλλιτέχνης: Γκούσταφ Κλίμτ
Ημερομηνία δημιουργίας: 1907-1908
Πού βρίσκεται: Πινακοθήκη Μπελβεντέρε
Ο πίνακας δημιουργήθηκε την περίοδο 1907-1908 και ανήκει στη λεγόμενη χρυσή περίοδο του Κλιμτ. Θεωρείται το πιο διάσημο έργο του ζωγράφου, αλλά και ένα από τα διασημότερα της Αρ Νουβό. Παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην έκθεση Kunstschau το 1908 για τα 60 χρόνια από την άνοδο του Φραγκίσκου Ιωσήφ στο θρόνο, όταν πια η Απόσχιση, το καλλιτεχνικό κίνημα στο οποίο συμμετείχε ο Κλιμτ, είχε αρχίσει να χάνει έδαφος.
Η Όπρα Γουίνφρει έχει αγοράσει πορτρέτο του Κλιμτ το 2016 για 60 εκατομμύρια δολάρια. Ήταν το πορτρέτο της Αντέλε Μπλοχ - Μπάουερ ΙΙ.
7. Το Κορίτσι με το Μαργαριταρένιο Σκουλαρίκι
Καλλιτέχνης: Γιοχάνες Βερμεέρ
Ημερομηνία δημιουργίας: 1665
Πού βρίσκεται: Μαουριτσχάους, Χάγη
Σύμφωνα με του περισσότερους ιστορικούς τέχνης, απεικονίζει την 16χρονη κόρη του ζωγράφου, Μαρία, που έχει χρησιμοποιηθεί πολλές φορές ως μοντέλο σε άλλους πίνακες του. Ωστόσο υπάρχουν φήμες πως το κορίτσι του πίνακα δεν είναι άλλη από την 16χρονη υπηρέτρια του Γιοχάνες, Γκριέτ, με την οποία ο ζωγράφος είχε ζήσει έναν θυελλώδη, αλλά μάλλον πλατωνικό έρωτα λόγω της μεγάλης διαφοράς ηλικίας τους. Η εκδοχή αυτή έχει γυριστεί και στην μεγάλη οθόνη, με πρωταγωνίστρια την Σκάρλετ Γιόχανσον.
Με αυτό το έργο, ο Βρμεέρ εκφράζει τον απαράμιλλο τρόπο με τον οποίο αξιοποιούσε το φως (που πέφτει πάντα από αριστερά) για να δώσει εκφραστικότητα σ’ ένα πρόσωπο, και την ομορφιά του αγαπημένου του μπλε χρώματος – μιας φυσικής χρωστικής από λάπις λάζουλι, που εδώ έχει χρησιμοποιηθεί απλόχερα στο κεφαλομάντιλο του κοριτσιού.
8. Η Γέννηση της Αφροδίτης
Καλλιτέχνης: Σάντρο Μποτιτσέλι
Ημερομηνία δημιουργίας: 1485-1486
Πού βρίσκεται: Μουσείο Ουφίτσι, Φλωρεντία
Αποτελεί μια από τις αρτιότερες αισθητικά δημιουργίες του Φλωρεντίνου καλλιτέχνη. Η έμπνευση για τον πίνακα δίνεται από μια μυθολογική αφήγηση του Οβιδίου και συνιστά μια νεοπλατωνική αλληγορία βασισμένη στην αντίληψη της αγάπης ως γενεσιουργού δύναμης.
Είναι άγνωστο σε εμάς ποιος παρήγγειλε τον πίνακα αυτό στον Ιταλό καλλιτέχνη, ωστόσο πιστεύεται πως φτιάχτηκε για κάποιο μέλος της οικογένειας των Μεδίκων. Ορισμένοι μελετητές υποστηρίζουν πως αποτελεί ύμνο στην αγάπη του Τζουλιάνο ντι Πιέρο των Μεδίκων για τη Σιμονέττα Κατανέο Βεσπούτσι, που ζούσε στο Πορτοβένερε (μετάφραση: Λιμάνι της Αφροδίτης), μια παραθαλάσσια πόλη για την οποία μια τοπική παράδοση λέει πως αποτελεί το μέρος όπου γεννήθηκε η Αφροδίτη. Σημειώνεται πως ο Μποτιτσέλι αγαπούσε μυστικά και ο ίδιος την όμορφη Σιμονέττα, που ήταν ερωμένη του ευγενούς από την οικογένεια των Μεδίκων. Πιστεύεται πως η Σιμονέττα αποτέλεσε το μοντέλο για την Αφροδίτη στον πίνακα, αλλά και για άλλες κοπέλες σε έργα του Μποτιτσέλι, όπως συνέβη και στην Άνοιξη (Primavera).
9. Λας Μενίνας
Καλλιτέχνης: Ντιέγκο Βελάσκεθ
Ημερομηνία δημιουργίας: 1656
Πού βρίσκεται: Μουσείο Ντελ Πράδο, Μαδρίτη
Ο πίνακας δείχνει ένα μεγάλο δωμάτιο στο Βασιλικό Αλκαζάρ της Μαδρίτης κατά τη βασιλεία του Βασιλιά Φιλίππου Δ΄ της Ισπανίας, και παρουσιάζει διάφορες φιγούρες, οι περισσότερες αναγνωριζόμενες στην Ισπανική αυλή, απεικονισμένες σύμφωνα με ορισμένους σχολιαστές, σε μια συγκεκριμένη κίνηση ως στιγμιότυπο.Κάποιοι κοιτάζουν εκτός του καμβά προς τον θεατή, ενώ άλλοι αλληλεπιδρούν μεταξύ τους.
Η νεαρή ινφάντα Μαργαρίτα Τερέζα είναι περικυκλωμένη από δύο δεσποινίδες επί των τιμών (εκ των οποίων η μια της προσφέρει ρόφημα και η δεύτερη υποκλίνεται), συνοδούς, σωματοφύλακα, δυο νάνους και ένα σκύλο. Λίγο πίσω τους ο Βελάσκεθ απεικονίζει τον εαυτό του να εργάζεται σε ένα μεγάλο καμβά. Ο Βελάσκεθ κοιτάζει προς τα έξω, εκτός του εικονιζόμενου χώρου, εκεί που θα στεκόταν ο θεατής του πίνακα.Στο φόντο υπάρχει ένας καθρέπτης που αντανακλά το άνω μέρος των σωμάτων του βασιλιά και της βασίλισσας. Φαίνονται να βρίσκονται εκτός του εικονιζομένου χώρου σε μια θέση παρόμοια με του θεατή, αν και ορισμένοι μελετητές έχουν πιθανολογήσει ότι η εικόνας τους είναι αντανάκλαση του πίνακα στον οποίο εργάζεται ο Βελάσκεθ.
Η πολύπλοκη και αινιγματική σύνθεση του έργου εγείρει ερωτήματα σχετικά με την πραγματικότητα και την ψευδαίσθηση, και δημιουργεί ασαφή σχέση μεταξύ του θεατή και των απεικονιζόμενων φιγούρων. Εξαιτίας αυτών των περιπλοκών, οι Las Meninas είναι ένα από τους περισσότερο αναλυμένα έργα στη Δυτική ζωγραφική.
10. Η Δημιουργία του Αδάμ
Καλλιτέχνης: Μιχαήλ Άγγελος
Ημερομηνία δημιουργίας: 1508-1512
Πού βρίσκεται: Μουσείο Καπέλα Σιξτίνα, Βατικανό
Το πιο διάσημο έργο του αναγεννησιακού ζωγράφου, Μιχαήλ Άγγελου, το οποίο καλύπτει το μεγαλύτερο τμήμα της οροφής της Καπέλα Σιστίνα.
Κεντρικές μορφές ο Θεός και ο Αδάμ. Δευτερεύοντες μορφές οι άγγελοι γύρω από το Θεό και μια γυναικεία μορφή στα δεξιά του Θεού. To κυριότερο στοιχείο είναι πως ο Θεός και Αδάμ έχουντο ίδιο μέγεθος προφανώς δεν θέλει να δείξει ότι ο Θεός είναι παντοδύναμος και οι άνθρωποι κατώτεροι.
Τα χαρακτηριστικά του Αδάμ δεν είναι εντελώς αρσενικά. Έχει και κάποια
θηλυκά στοιχεία η στάση του κορμιού του εμφανιζόταν συνήθως σε γυναικείες μορφές που απεικονίζονταν εκείνη την εποχή, η γλυκύτητα στο πρόσωπο του και τα χαρακτηριστικά μοιάζουν αρκετά με γυναικεία, και τα πολύ μικρά γεννητικά
του όργανα.
Όλα καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι δημιουργήθηκε μία μορφή ανδρόγυνη, δηλαδή υπάρχουν αρμονικά το θηλυκό και το αρσενικό στοιχείο με αποτέλεσμα να δημιουργείται ο λεγόμενος «τέλειος άνθρωπος» Έτσι, στην ουσία η Εύα υπάρχει ήδη μέσα στον Αδάμ.