Όσοι έχουν συμμετάσχει σε πορείες για την επέτειο του Πολυτεχνείου- ή έστω έχουν περάσει από κοντά- θα θυμούνται ίσως πως σε κάποια συνθήματα ακούγονται τρία ονόματα. «Κουμής, Κανελλοπούλου, Μιχάλης Καλτεζάς...» ενώ η συνέχει έχει υποστεί πολλές παραλλαγές στο πέρασμα των χρόνων. Από τον Δεκέμβριο του 2008 συχνά το «Μιχάλης» αντικαθίσταται από το Αλέξης και αφορά στον Αλέξη Γρηγορόπουλο.
Ποιοι ήταν όμως οι Κουμής, Κανελλοπούλου και Καλτεζάς που αν και δεν ήταν μεταξύ των θυμάτων της 17ης Νοεμβρίου 1973 και στη λίστα των νεκρών του Πολυτεχνείου μνημονεύονται πάντα αυτές τις μέρες αλλά και σε πολλές πορείες και διαδηλώσεις;
Σταματίνα Κανελλοπούλου
Η Σταματίνα Κανελλοπούλου ήταν εργάτρια και δολοφονήθηκε σε ηλικία 21ετών στις 16 Νοεμβρίου 1980 κατά τη διάρκεια της πορείας για την επέτειο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου.
Η νεαρή γυναίκα ξυλοκοπήθηκε άγρια από αστυνομικούς έξω απ′ το ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία», όταν η πορεία επιχείρησε να σπάσει την απαγόρευση και να κινηθεί προς την Αμερικανική Πρεσβεία, προκαλώντας την επέμβαση των δυνάμεων αποκατάστασης της τάξης.
Σύμφωνα με την ιατροδικαστική εξέταση έφερε 18 σοβαρά τραύματα στο κεφάλι και είχε δεχθεί πολλαπλά χτυπήματα στο σώμα.
Εξέπνευσε στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο.
Ιάκωβος Κουμής
Την ίδια ημέρα ο Κύπριος φοιτητής Ιάκωβος Κουμής, 24 ετών μεταφέρεται κλινικά νεκρός στο νοσοκομείο και αφήνει την τελευταία του πνοή μια εβδομάδα μετά.
Είχε επίσης πέσει θύμα ξυλοδαρμού από αστυνομικούς ενώ μάρτυρες ανέφεραν πως χτυπήθηκε πισώπλατα ενώ καθόταν σε καφενείο της περιοχής του Συντάγματος.
Ο ιατροδικαστής ανέφερε ως αιτία θανάτου ένα καίριο πλήγμα αποκοπής του εγκεφάλου.
Το κλίμα: Σημειώνεται πως εκείνη τη χρονιά, επί κυβερνήσεως ΝΔ και πρωθυπουργίας του Γεωργίου Ράλλη είχε απαγορευτεί η καθιερωμένη πορεία να προσεγγίσει την πρεσβεία των ΗΠΑ και η αστυνομία σταματούσε τους διαδηλωτές στο Σύνταγμα. Εκείνοι αντέδρασαν και ακολούθησε μια πρωτοφανής επίθεση της δυνάμεων της αστυνομίας.
Εκτός από τους νεκρούς Κανελλοπούλου και Κουμή ο αριθμός των τραυματιών ανήλθε, όπως αναφέρουν δημοσιεύματα της εποχής, στα 150 άτομα.
Για τους θανάτους διατάχτηκε ΕΔΕ που δεν κατέληξε σε κάποιο αποτέλεσμα. Οι οικογένειες των νεκρών κατέθεσαν μηνύσεις αλλά κανένας από τους δολοφόνους τους δεν βρέθηκε ποτέ.
Για τα γεγονότα έγινε και συζήτηση στη Βουλή με την πλειοψηφία να επιρρίπτει τις ευθύνες στους διαδηλωτές. Από εκείνη τη συζήτηση έχει μείνει στη ιστορία η μνημειώδης φράση του τότε πρωθυπουργού, Γεωργίου Ράλλη ο οποίος υπερσπίστηκε τη στάση της αστυνομίας λέγοντας«Και ο Αρχάγγελος Μιχαήλ σπάθην κρατεί στα χέρια του για να αμυνθεί εναντίον των δαιμόνων. Δεν κρατεί άνθη».
Μιχάλης Καλτεζάς
Ο Μιχάλης Καλτεζάς δολοφονήθηκε πέντε χρόνια, στις 17 Νοεμβρίου 1985 και λίγο μετά την πορεία για την επέτειο του Πολυτεχνείου. Ο 27χρονος τότε αστυνομικός Αθανάσιος Μελίστας πυροβόλησε τον 15χρονο μαθητή στο πίσω μέρος του κεφαλιού από απόσταση 20μ. και ενώ ο έφηβος έτρεχε μαζί με άλλους διαδηλωτές προς την πλατεία Εξαρχείων.
Η πορεία ήταν ειρηνική και διαλύθηκε με αρκετούς από τους συμμετέχοντες να κατευθύνονται σε ταβέρνες στα Εξάρχεια. Σε μία από αυτές σταμάτησαν για φαγητό και άνδρες των ΜΑΤ. Από το σημείο περνά μια παρέα που φαίνεται πως ειρωνεύτηκε τους αστυνομικούς. Στο σημείο άρχισαν να καταφθάνουν και άλλοι αστυνομικοί ενώ ομάδες αγνώστων τους πήραν στο κατόπι.
Μια ομάδα διαδηλωτών συμπεριλαμβανομένου του Καλτεζά φέρονται να έβαλαν φωτιά με βόμβες μολότοφ στην κλούβα των ΜΑΤ στην οποία ήταν μέσα και ο Μελίστας. Οι διαδηλωτές άρχισαν αν αποχωρούν προς την Πλατεία Εξαρχείων και στη διασταύρωση των οδών Στουρνάρη και Μπόταση, ο Μελίστας πυροβόλησε πισώπλατα και σκότωσε τον Καλτεζά.
Το θύμα διακομίστηκε στο Ευαγγελισμό όπου διαπιστώθηκε ο θάνατός του.
Συνέπειες: Της δολοφονίας ακολούθησε κατάληψη του παλιού Χημείου στη Σόλωνος και του Πολυτεχνείου αλλά το πρωί της 18ης Νοεμβρίου δόθηκε άδεια από την Επιτροπή Πανεπιστημιακού Ασύλου, με πρόεδρο τον πρύτανη Μιχάλη Σταθόπουλο, να μπει η Αστυνομία στο Χημείο.
Συνελήφθησαν 37 άτομα τα οποία ξυλοκοπήθηκαν ενώ κάποιοι λέγεται πως κατάφεραν να διαφύγουν και να φτάσουν στην κατάληψη του Πολυτεχνείου μέσα από τους υπονόμους. Αυτή ήταν και η πρώτη άρση ασύλου από την επίσημη θεσμοθέτησή του το 1982. Τα επεισόδια στην Αθήνα συνεχίστηκαν και τις επόμενες ημέρες.
Οι παραιτήσεις των τότε υπουργών Δημοσίας Τάξεως και Εσωτερικών δεν έγιναν δεκτές από τον πρωθυπουργό Ανδρέα Παπανδρέου αλλά καρατομήθηκε η ηγεσία της ΕΛΑΣ αλλά κάποιοι επανήλθαν λίγες ημέρες μετά.
Στις 26 Νοεμβρίου του 1985 η τρομοκρατική οργάνωση «17 Νοέμβρη», σε αντίποινα για τη δολοφονία Καλτεζά, επιτέθηκε με βόμβα σε κλούβα των ΜΑΤ κοντά στο Ξενοδοχείο Κάραβελ, με αποτέλεσμα να σκοτωθεί ο αρχιφύλακας Νίκος Γεωργακόπουλος και να τραυματιστούν δεκατέσσερις συνάδελφοί του.
O Μελίστας καταδικάστηκε πρωτόδικα σε δυόμισι χρόνια φυλάκιση με αναστολή και σε δεύτερο βαθμό αθωώθηκε στις 26 Ιανουαρίου 1990 από το Μικτό Ορκωτό Εφετείο με ψήφους 6-1. Η αθώωσή του προκάλεσε νέα σοβαρά επεισόδια με κατάληψη του Πολυτεχνείου.
Και οι τρεις σκοτώθηκαν από αστυνομικούς εξαιτίας της υπέρμετρης χρήσης βίας και μνημονεύονται με αυτό τον τρόπο από πολλούς διαδηλωτές ενώ η αναφορά στα ονόματά τους αποτελεί μια υπενθύμιση της άγριας καταστολής από τις κρατικές αρχές.