Ο Ευρωπαϊκος Οργανισμός Διαστήματος (ESA) έδωσε στα φώτα της δημοσιότητας τις νέες φωτογραφίες που τράβηξε το Mars Express Orbiter και παρουσιάζουν το «Γκραν Κάνυον» του γειτονικού μας πλανήτη.
Οι νέες εικόνες μάς μεταφέρουν πάνω από δύο ρήγματα στον φλοιό του Άρη που αποτελούν μέρος του κολοσσιαίου συστήματος φαραγγιών «Κοιλάδα του Μάρινερ» (Valles Marineris / Κοιλάδα του Μάρινερ, - κοιλάδα του ναύτη).
Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό σύστημα φαραγγιών που διατρέχουν την επιφάνεια του Άρη, ανατολικά του μεγάλου ηφαιστειακού πεδίου Θαρσίς.
Με μήκος πάνω από 4.000 χιλιόμετρα, πλάτος 200 χλμ και βάθος μέχρι 10 χιλιόμετρα είναι επί της ουσίας το μεγαλύτερο φαράγγι στο ηλιακό μας σύστημα. Το φαράγγι Μπάλτις Βάλις * στην Αφροδίτη έχει μεγαλύτερο μήκος αφού αγγίζει τα επτά χλμ. αλλά έχει πολύ μικρότερο πλάτος (1-2 χλμ.) και βάθος (περίπου 70 μέτρα).
Το διασημότερο φαράγγι της Γης, το Γκραν Κάνυον, έχει μήκος 446 χιλιομέτρων, πλάτος μεταξύ 6,5 και 29 χιλιομέτρων και βάθος που φτάνει τα 1,83 χιλιόμετρα. Το μεγαλύτερο σε μήκος φαράγγι του πλανήτη βρίσκεται στη Γροιλανδία και έχει μήκος 750 χλμ ενώ το πιο βαθύ φαράγγι είναι το Γιαρλούνγκ Τσάνγκπο στο Θιβέτ με βάθος άνω των 6 χλμ.
Το Γκραν Κάνυον σμιλεύτηκε από τον ποταμό Κολοράντο ενώ η Κοιλάδα του Μάρινερ αποτελεί προϊόν τεκτονικής δραστηριότητας. Μια από τις εικόνες αποτυπώνει γεωλογικές λεπτομέρειες από μια περιοχή της Κοιλάδας του Μάρινερ που ονομάζεται το Χάσμα του Τιθωνού (ο Τιθωνός ήταν υιός του βασιλιά της Τροίας Λαομέδοντα). Η κοιλάδα βρίσκεται κατά μήκος του ισημερινού του Άρη και εκτείνεται στο ένα τέταρτο της περιμέτρου του πλανήτη. Η κοιλάδα του Μάρινερ θεωρείται ότι είναι μια μεγάλη ριξηγενής κοιλάδα που δημιουργήθηκε μαζί με την περιοχή Θαρσίς.
Όπως αναφέρουν στην ανακοίνωση τους οι επιστήμονες του ESA που μελετούν τις νέες εικόνες σε κάποια σημεία οι γεωλογικές δομές μοιάζουν με τα… δόντια του καρχαρία. Πρόκειται για πετρώματα που στη διάρκεια των αιώνων καταρρέουν και διαβρώνονται αποκτώντας τον σχήμα που βλέπουμε τώρα στις εικόνες.
Οι άλλες εικόνες είναι από το Χάσμα της Ηούς (κόρης του Τιτάνα Υπερίωνα και αδελφή του Ήλιου η οποία ερωτεύτηκε τον Τιθωνό). Το Χάσμα της Ηούς είναι ένα από τα κύρια φαράγγια της Κοιλάδας του Μάρινερ με μήκος περίπου 1000 χλμ.
Στα δύο χάσματα έχουν εντοπιστεί στο παρελθόν ίχνη παρουσίας νερού και όπως είναι ευνόητο οι νέες εικόνες και τα δεδομένα που τις συνοδεύουν θα φωτίσουν περισσότερο το υδρόβιο παρελθόν του Κόκκινου Πλανήτη.
*Είναι ένα κολπίσκο κανάλι στην Αφροδίτη που κυμαίνεται από 1–3 χλμ πλάτος και ~6.800 χλμ μήκος, ελαφρώς μακρύτερο από τον Νείλο και το μεγαλύτερο γνωστό κανάλι οποιουδήποτε είδους στο Ηλιακό Σύστημα. Πιστεύεται ότι το κανάλι κάποτε είχε ένα ποτάμι λάβας.