Πριν από μερικές εβδομάδες, κατά την διάρκεια συνέντευξης Τύπου της Ελληνικής Εταιρεία Γυναικολογικής Ενδοκρινολογίας, έγινε αναφορά σε στοιχεία για τις αμβλώσεις στην χώρα μας που προκάλεσαν εντύπωση. Παρόλο που τονίστηκε ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχουν καταγεγραμμένα στοιχεία για τις τεχνητές αμβλώσεις, τα περισσότερα μέσα ενημέρωσης συγκράτησαν έναν κατ' εκτίμηση αριθμό που υπολογίζει τις επεμβάσεις σε 100.000-150.000 τον χρόνο, με το 20-25% αυτών να αφορούν μάλιστα νεαρά κορίτσια κάτω των 16 ετών.
Μια μεγάλη μερίδα γυναικολόγων έχει ήδη αμφισβητήσει αυτούς τους αριθμούς, εξηγώντας ότι «δεν βγαίνουν μαθηματικώς», χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι η Ελλάδα δεν αντιμετωπίζει μεγάλο πρόβλημα με τις ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες, το οποίο φαίνεται να διογκώνεται στο πέρασμα του χρόνου. Εξάλλου, η συχνότερα χρησιμοποιούμενη αντισυλληπτική μέθοδος από τους έφηβους στην χώρα μας είναι η διακοπτόμενη συνουσία, ενώ τα ποσοστά χρήσης αντισυλληπτικού δισκίου δεν ξεπερνούν το 4%, την στιγμή που στις Ηνωμένες Πολιτείες το ποσοστό αγγίζει το 45%. Τα παραπάνω στοιχεία κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, καθώς πέρα από τις ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες τίθεται και το ζήτημα των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων, ενώ απαραίτητη καθίσταται η ενσωμάτωση σύγχρονων προγραμμάτων σεξουαλικής αγωγής στα σχολεία.
Μια μεγάλη μερίδα γυναικολόγων έχει ήδη αμφισβητήσει αυτούς τους αριθμούς, εξηγώντας ότι «δεν βγαίνουν μαθηματικώς», χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι η Ελλάδα δεν αντιμετωπίζει μεγάλο πρόβλημα με τις ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες
«Πιστεύω ότι τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια αυξητική τάση στις διακοπές εγκυμοσύνης, αλλά επίσης θεωρώ ότι ο ακριβής αριθμός δεν μπορεί να υπολογιστεί και πως τα νούμερα που κατά καιρούς αναφέρονται είναι μάλλον κατ' εκτίμηση και δεν βασίζονται σε συγκεκριμένα δεδομένα. Λόγω του ιατρικού απορρήτου, μπορεί η καταγραφή να είναι πλημελλής, είτε ασαφής. Ακόμα, επειδή δεν υπάρχει στην Ελλάδα οργανωμένο σύστημα καταγραφής διακοπών εγκυμοσύνης, μπορεί στην Ελλάδα (τα στοιχεία) να μην ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα», τονίζει στην HuffPost Greece ο μαιευτήρας γυναικολόγος, δρ Παναγιώτης Χριστόπουλος, ο οποίος από το 2008 υπηρετεί ως Διευθυντής στην Ευρωπαϊκή Εταιρία Παιδικής και Εφηβικής Γυναικολογίας (EURAPAG).
Σύμφωνα με τον ίδιο, υπάρχει μια αυξητική τάση στις αμβλώσεις, που παρατηρείται και από συναδέλφους του, και η οποία μπορεί να αποδοθεί σε διάφορες αιτίες. Αυτό το οποίο επίσης παρατηρείται είναι ότι φαίνεται ότι υπάρχει μια εξίσου σημαντική αύξηση στις διακοπές εγκυμοσύνης στις ανήλικες κοπέλες που βρίσκονται στην εφηβεία. Στην τελευταία κατηγορία, σημαντικό ρόλο φαίνεται να διαδραματίζει η έλλειψη σωστής διαπαιδαγώγησης, ενώ, όσον αφορά τις ενήλικες, παντρεμένες γυναίκες, η επιλογή της διακοπής της κύησης φαίνεται να συνδέεται και με το οικονομικό κλίμα που επικρατεί στην χώρα μας τα τελευταία χρόνια.
«Σήμερα φαίνεται ότι πολλά ζευγάρια δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν οικονομικά στις απαιτήσεις ενός επιπλέον παιδιού και προτιμούν και αποφασίζουν να διακόψουν μία εγκυμοσύνη», τονίζει.
Πράγματι, το οικονομικό-εργασιακό κλίμα στην χώρα μας φαίνεται να επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την απόφαση ενός ζευγαριού να κρατήσει ένα παιδί και να μεγαλώσει την οικογένειά του. Σε παλαιότερο δημοσίευμα, η HuffPost Greece είχε μιλήσει με τον καθηγητή στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας, Peter McDonald, ο οποίος είχε εξηγήσει ότι η ανεργία, μία από τις συνέπειες της κρίσης, είναι ίσως ο μεγαλύτερος παράγοντας που συμβάλλει στο φαινόμενο της υπογεννητικότητας στην χώρα μας.
«Στις γυναίκες οι οποίες είναι και αυτές ενήλικες, αλλά είναι εκτός γάμου, φαίνεται ότι επειδή λόγω της καριέρας ολοένα και παρατείνεται και αναβάλλεται ο γάμος και η οικογένεια, φαίνεται ότι και εκεί έχουμε μια αύξηση, καθώς μια ανεπιθύμητη, απρογραμμάτιστη εγκυμοσύνη φαντάζει στο μυαλό πολλών γυναικών ως ένα “εμπόδιο” για την περαιτέρω εξέλιξή τους, είτε αυτή είναι σε επίπεδο σπουδών για τις νεότερες, είτε είναι σε επίπεδο καριέρας για τις λίγο μεγαλύτερες», προσθέτει ο κ. Χριστόπουλος.
Όσον αφορά τις εγκυμοσύνες στην εφηβεία, υπαίτιος φαίνεται να είναι η ψευτοσυντηρητική νοοτροπία της κοινωνίας που «βλέπει» ως ανάρμοστη την ενημέρωση των παιδιών πάνω στο σεξ. Από την μία προσφέρονται άπλετα σεξουαλικά ερεθίσματα και από την άλλη δεν ευνοείται η ενημέρωση για τα μέτρα προφύλαξης κατά την σεξουαλική αγωγή.
«Οι έφηβοι έχουν πλέον πολύ περισσότερα σεξουαλικά ερεθίσματα, άρα αυξάνεται και η σεξουαλική τους δραστηριότητα», τονίζει ο κ. Χριστόπουλος, προσθέτοντας ότι, σύμφωνα με μελέτη που είχε κάνει στο Πανεπιστήμιο, ο μέσος όρος έναρξης για τις έφηβες στην Ελλάδα είναι τα 15,5 χρόνια.
«Όσο περνάει ο καιρός φαίνεται ότι αυτός σιγά-σιγά μειώνεται, συν του ότι οι έφηβοι έχουν πλέον πολύ περισσότερα σεξουαλικά ερεθίσματα, άρα αυξάνεται και η σεξουαλική τους δραστηριότητα», σημειώνει, εξηγώντας ότι είναι πιο εύκολο σήμερα για δύο έφηβους να συνεχίσουν να έχουν την σεξουαλική τους ζωή.
«Παλαιότερη μελέτη δείχνει ότι ένας έφηβος ή μια έφηβη που βλέπει λίγες ημέρες τηλεόραση την ημέρα, σε βάθος ενός έτους δέχεται δεκάδες χιλιάδες σεξουαλικά ερεθίσματα. Μην ξεχνάμε σε αυτό το σημείο την μεγάλη επιρροή που έχει το κατά τα άλλα πάρα πολύ ωφέλιμο ίντερνετ, το οποίο φέρνει την οποιαδήποτε πληροφορία και το οποιοδήποτε ερέθισμα στον υπολογιστή του κάθε παιδιού μέσα στο σπίτι και εκεί μπορεί να δράσει θετικά σε ότι αφορά στο επίπεδο της ενημέρωσης, αλλά μπορεί να προκαλέσει περιέργεια ή τάσεις μιμητισμού των εφήβων, ούτως ώστε να ξεκινήσουν πιο νωρίς μια σεξουαλική δραστηριότητα», αναφέρει ο κ. Χριστόπουλος.
Ενώ λοιπόν το σεξ κυριαρχεί παντού, από τις ταινίες και τα μουσικά βίντεο μέχρι τις διαφημίσεις καταναλωτικών προϊόντων, δεν υπάρχει η σωστή ενημέρωση για τις συνέπειες της πράξης και για την προστασία από αυτές. Φυσικά, δεν υπονοεί κανείς ότι οι νέοι 15 και 16 ετών δεν γνωρίζουν το πως έρχεται στον κόσμο ένα παιδί, όμως, λόγω της ελλιπούς ενημέρωσης ευνοείται η εξάπλωση μύθων γύρω από την αντισύλληψη, γεγονός που επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι η διακοπή της συνουσίας είναι η πιο δημοφιλής μέθοδος.
«Οι έφηβοι έχουν πλέον πολύ περισσότερα σεξουαλικά ερεθίσματα, άρα αυξάνεται και η σεξουαλική τους δραστηριότητα»
Η Μαρία*, 22 ετών, περιγράφει στην HuffPost Greece την εμπειρία της από όταν κλήθηκε να αντιμετωπίσει μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη στην ηλικία των 16. Πριν από έξι χρόνια, όταν ακόμα ήταν έφηβη, η Μαρία διαπίστωσε ότι ο κύκλος της έμμηνου ρήσης της είχε διακοπεί απότομα. Μόλις συνειδητοποίησε ότι οι πιθανότητες να έχει μείνει έγκυος ήταν μεγάλες, αμέσως ζήτησε βοήθεια από μια φίλη της που γνώριζε ότι είχε βρεθεί στο παρελθόν στην ίδια θέση.
«Δεν το είπα στους γονείς μου, γιατί δεν ήθελα να τους στεναχωρήσω», είπε.
Μόλις ενημερώθηκε από τον γιατρό που της είχε προτείνει η φίλη της, ότι είχε μείνει πράγματι έγκυος, η ίδια ήξερε ότι η άμβλωση ήταν μονόδρομος. «Ήξερα εξ' αρχής ότι δεν υπήρχαν οι κατάλληλες συνθήκες για να γεννήσω ένα παιδί», εξηγεί, προσθέτοντας ότι ήθελε να κάνει τις σπουδές της. Ευτυχώς για εκείνη, ο γυναικολόγος ήταν δίπλα της.
«Ο γυναικολόγος με ενημέρωσε για την διαδικασία, ήταν δίπλα μου και με κατεύθυνε ώστε να μην ανησυχώ. Ένιωσα εμπιστοσύνη, ήταν ένθερμος και αναλυτικός και ένιωσα πάρα πολύ καλά», είπε, προσθέτοντας ότι την ενημέρωσε στην συνέχεια για τις μεθόδους αντισύλληψης.
Η Μαρία μας εκμυστηρεύεται πως δεν είχε λάβει τις απαραίτητες προφυλάξεις και τονίζει ότι εάν είχε λάβει την σωστή ενημέρωση από τους γονείς της και το σχολείο της, το πιθανότερο είναι ότι θα ήταν πιο προσεχτική. Μεγαλύτερη θα ήταν και η επίδραση μιας γυναίκας που θα μιλούσε ανοιχτά για την εμπειρία της. Η ίδια προτείνει στους γονείς να ενημερώνουν τα παιδιά τους για την αντισύλληψη και συμβουλεύει τους εφήβους να μην αντιμετωπίζουν τις σεξουαλικές επαφές με επιπολαιότητα, «γιατί θα υπάρχουν περιπτώσεις που θα πρέπει να αναλάβουν σοβαρές ευθύνες».
Η χώρα μας συνεχίζει να μην έχει ένα οργανωμένο, υποχρεωτικό πρόγραμμα σεξουαλικής αγωγής στα σχολεία, ενώ οι περισσότερες προσπάθειες που έχουν γίνει από την Πολιτεία, έχουν βρει αντίθετη την Εκκλησία, αλλά και μια μερίδα γονέων που θεωρούν ότι η ενημέρωση, αντί να αποτρέπει, στην πραγματικότητα αυξάνει τις πιθανότητες μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης.
Το αποτέλεσμα είναι η επίσημη ενημέρωση να γίνεται από ορισμένους καλοθελητές καθηγητές, συνήθως στο μάθημα της βιολογίας, ή από ομάδες εθελοντών που επισκέπτονται τα σχολεία, αν φυσικά πάρουν το «πράσινο φως» από τους συλλόγους γονέων και κηδεμόνων που δρουν σαν «προστάτες» της αγνότητας των μαθητών. Θυμάμαι, πριν από σχεδόν μια δεκαετία, μια ομάδα εθελοντών να επισκέπτεται Γενικό Λύκειο προαστίου του Πειραιά και να ενημερώνει τους μαθητές για την προφύλαξη, μοιράζοντας στο τέλος προφυλακτικά. Θυμάμαι επίσης τον καθηγητή Θρησκευτικών να αποχωρεί από την αίθουσα φανερά εκνευρισμένος και πολλά παιδιά να πετούν στους κάδους τα προφυλακτικά που τους δόθηκαν, για να μην τα βρουν οι γονείς τους. Έκτοτε, λίγα έχουν αλλάξει.
Υπενθυμίζουμε ότι η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση που πρότεινε ο υπουργός Παιδείας να ενταχθεί στα υποχρεωτικά μαθήματα των ελληνικών σχολείων ερμηνεύτηκε από πολλούς ως «όχι στην Αντιγόνη, ναι στο σεξ», ενώ το 2009, ομάδα ιερέων «αφόρισε» το μάθημα που ο τότε υπουργός Παιδείας, Άρης Σπηλιωτόπουλος, ήθελε να εισάγει στα δημοτικά σχολεία.
«Καμία φορά και οι νοοτροπίες από πολλούς συλλόγους γονέων και κηδεμόνων είναι αναπάντεχες, δηλαδή ατυχώς πιστεύουν πολλοί γονείς ότι πηγαίνοντας εγώ να τους μιλήσω για σεξουαλική αγωγή υγείας, θα τους δώσω το ερέθισμα»
«Καμία φορά και οι νοοτροπίες από πολλούς συλλόγους γονέων και κηδεμόνων είναι αναπάντεχες, δηλαδή ατυχώς πιστεύουν πολλοί γονείς ότι πηγαίνοντας εγώ να τους μιλήσω για σεξουαλική αγωγή υγείας, θα τους δώσω το ερέθισμα. Ακούγεται λιγάκι αφελές να πιστεύει ο ίδιος ο γονέας που έχει αγοράσει υπολογιστή στο παιδί του, ότι το τελευταίο θα πάρει το έναυσμα για να ξεκινήσει να έχει σεξουαλική δραστηριότητα από μια επιστημονική ομιλία, η οποία σκοπό έχει απλά και μόνο να του δείξει πως να προστατευτεί», τονίζει ο κ. Χριστόπουλος.
«Τα εμπόδια είναι πολλά και τα προγράμματα δεν είναι αυτά που θα έπρεπε να είναι. Σε πολλές χώρες στο εξωτερικό υπάρχουν οργανωμένα προγράμματα, τα οποία ξεκινάνε από πάρα πολύ νωρίς και σιγά-σιγά, άνθρωποι οι οποίοι έχουν ειδικές γνώσεις πάνω σε αυτόν τον τομέα -όχι ο φιλόλογος ή ο φυσικός και ο μαθηματικός που τυχαίνει να έχουν κενό εκείνη την ώρα- μπαίνουν να μιλήσουν για σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στα παιδιά», προσθέτει και συνεχίζει:
«Φανταστείτε ότι ακόμα και αυτά τα λίγα Νοσοκομεία, τα οποία είναι κυρίως στις μεγάλες πόλεις -αν όχι μόνο στην Αθήνα και την Θεσσαλονίκη-, ακόμα και εάν έχουν ένα τμήμα οικογενειακού προγραμματισμού, πόσο δύσκολο είναι για έναν έφηβο της ηλικίας των 14-15 ετών να μπει μέσα στο Νοσοκομείο από μόνος του και να πει “γεια σας, θέλω να μιλήσω με κάποιον για την σεξουαλική διαπαιδαγώγηση”. Ακούγεται ότι είναι κάτι το εξωπραγματικό. (...) Χρειάζονται επίσης και δομές, οι οποίες θα πρέπει να είναι εξωνοσοκομειακές, οι οποίες να μην δείχνουν σε τίποτα ότι εκεί στεγάζεται μια δημόσια υπηρεσία, πρέπει να μοιάζουν με ένα απλό σπίτι και να μπορούν οι έφηβοι με απόλυτη εχεμύθεια να πάνε και να πληροφορηθούν από γνώστες του αντικειμένου για το ποιοι είναι οι τρόποι προστασίας τους από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και από τις ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες».
Όσον αφορά τον στιγματισμό των κοριτσιών που εν τέλει μένουν έγκυες, ο κ Χριστόπουλος εξηγεί ότι όλοι φέρουμε μερίδιο ευθύνης.
«Πολύ συχνά σε ομιλίες μου με ρωτούν ποιος φταίει που έχουμε εκτρώσεις και με ρωτούν συγκεκριμένα για τις έφηβες. Η απάντησή μου είναι πάντα σταθερή: φταίμε όλοι οι υπόλοιποι. Γιατί εάν αυτή την έφηβη την είχαμε ενημερώσει, είχε παρακολουθήσει μαθήματα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης, εάν είχε πρόσβαση σε παιδογυναικολόγο, είχε στενότερες σχέσεις με τους γονείς της και είχε το θάρρος τους ενημερώσει ότι έχει σεξουαλική δραστηριότητα, τότε η έφηβη αυτή θα ήταν πολύ πιο θωρακισμένη απέναντι σε μία ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη και στα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Το αν λοιπόν έχει αποτύχει το κράτος ή εάν έχει αποτύχει η κοινωνία μας γενικότερα να θωρακίσει την εφηβεία, τότε, η ευθύνη είναι δική μας».
Ο νόμος στην Ελλάδα λέει ότι κάθε ενήλικη και ανήλικη έχει το δικαίωμα κατ' επιθυμίαν να διακόψει μια εγκυμοσύνη μέχρι την 12η εβδομάδα κύησης, εκτός από κάποιες υποκατηγορίες: εάν είναι θέμα βιασμού, παρατείνεται το χρονικό διάστημα, εάν είναι θέμα σοβαρού προβλήματος υγείας της γυναίκας ή του κυοφορούμενου εμβρύου, το διάστημα φτάνει μέχρι και την 24η εβδομάδα, εξηγεί ο κ. Χριστόπουλος. «Επίσης, όταν μιλάμε για ανήλικη, τότε πρέπει να υπάρχει η ενυπόγραφη συγκατάθεση του ενός από τους δύο γονείς ή του κηδεμόνα. Άρα λοιπόν, οποιαδήποτε γυναίκα αποφασίσει να διακόψει μια εγκυμοσύνη για τους δικούς της λόγους, έχει το αναφαίρετο δικαίωμα να το κάνει μέχρι την 12η εβδομάδα εγκυμοσύνης».
«Πιστεύω ότι η σωστή στάση του μαιευτήρα γυναικολόγου δεν είναι να παρέμβει ή να προσπαθήσει να επηρεάσει την απόφαση μιας γυναίκας να είναι ελεύθερη στην αυτοδιαχείριση του σώματός της»
Ωστόσο, το θέμα φαίνεται να αποτελεί ταμπού, καθώς ελάχιστες γυναίκες θα έβγαιναν να μιλήσουν δημοσίως για την εμπειρία τους. Βέβαια, δεν παρατηρούνται φαινόμενα που συναντά κανείς ακόμα και σε χώρες της Δύσης, όπου οι γυναίκες οφείλουν να περάσουν από συνέντευξη για να τις καθοδηγήσουν οι γυναικολόγοι προς μια άλλη επιλογή ή να πρέπει να έρθουν αντιμέτωπες με διαδηλωτές που συγκεντρώνονται έξω από κέντρα διακοπής κύησης, κρατώντας πανό με φωτογραφίες διαμελισμένων εμβρύων, οι οποίες συχνά έχουν «πειραχτεί» στο Photoshop και δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.
«Πιστεύω ότι η σωστή στάση του μαιευτήρα γυναικολόγου δεν είναι να παρέμβει ή να προσπαθήσει να επηρεάσει την απόφαση μιας γυναίκας να είναι ελεύθερη στην αυτοδιαχείριση του σώματός της, άρα λοιπόν έχει το δικαίωμα με βάση τον νόμο να αποφασίσει για το τι θέλει να κάνει με αυτή την εγκυμοσύνη. Σαφώς, αυτό το οποίο θα επιθυμούσαμε εμείς θα ήταν να μην φτάσουν σε μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη, άρα λοιπόν καλύτερο είναι να έχουμε ένα καλύτερο επίπεδο πρόληψης, παρά ένα σύστημα το οποίο θα διακόπτει τις εγκυμοσύνες αυτές. Από την στιγμή όμως που φαίνεται ότι έχουμε αποτύχει στο επίπεδο της πρόληψης και της σωστής ενημέρωσης, τότε αναγκαστικά θα φτάσουμε στο να έχουμε διακοπές εγκυμοσύνης».
Η διαδικασία στην χώρα μας, σύμφωνα με τον κ. Χριστόπουλο, δεν περιλαμβάνει συνεντεύξεις κατά τις οποίες ασκείται πίεση στην γυναίκα να αλλάξει την απόφασή της: από την στιγμή που η γυναίκα θα αποφασίσει ότι θέλει να διακόψει την εγκυμοσύνη, αυτό το οποίο πρέπει να κάνει είναι να βρει έναν έμπειρο γυναικολόγο που να έχει την διάθεση να τηρήσει όλους τους κανόνες ασφάλειας και με απόλυτη προσοχή να μπορέσει να διακόψει την εγκυμοσύνη αυτή, χωρίς να προκαλέσει όσο το δυνατόν γίνεται αυτό επιπλοκές στην μελλοντική υγεία της γυναίκας. Έπειτα θα πρέπει να εξεταστεί το ιστορικό της ασθενούς, να γίνει απαραιτήτως ένα υπερηχογράφημα για να διαπιστωθεί η ακριβής ηλικία της εγκυμοσύνης και για να απορριφθεί η περίπτωση μιας εξωμήτριας κύησης. «Από κει και πέρα, με κάποια φαρμακευτική κάλυψη προχωρά η διαδικασία τερματισμού της εγκυμοσύνης. Ο μέσος όρος δείχνει ότι εάν γίνουν τα πράγματα προσεχτικά, τότε η γυναίκα δεν έχει κάποιον ιδιαίτερο λόγο να φοβάται».
«Η προσωπική μου άποψη είναι ότι δεν είναι σωστό σε μία γυναίκα η οποία έχει αποφασίσει ότι θέλει να προχωρήσει σε αυτή την ενέργεια, να την βάζεις σε ένα δωμάτιο, στο οποίο της ασκείς μία έμμεση ψυχολογική βία, δείχνοντάς της αφίσες με διαμελισμένα έμβρυα. Αυτό το θεωρώ ότι είναι λίγο ανήθικο. Αυτό δεν θα το έκανα ποτέ γιατί η γυναίκα δεν έρχεται περιχαρής στο ιατρείο για να διακόψει μια κύηση, είναι ήδη ψυχολογικά επιβαρυμένη. Αυτός ο οποίος είναι ο ρόλος του σωστού γυναικολόγου δεν είναι φυσικά ούτε να την παροτρύνει, αλλά ούτε και να της δείξει διαμελισμένα έμβρυα σε φωτογραφίες, να την βάζει στην διαδικασία μιας ψυχολογικής καταβαράθρωσης. Ο γυναικολόγος είναι αυτός που θα πρέπει να βοηθήσει την γυναίκα ιατρικά και ψυχολογικά και στην συνέχεια να της παρέχει την ενημέρωση όσον αφορά στην αντισύλληψη, ώστε να μην επαναληφθεί μια δεύτερη ή τρίτη ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη», τονίζει ο κ. Πανιαγιώτης Χριστόπουλος.
«Πολύ συχνά οι εικόνες και τα βίντεο που κυκλοφορούν με έμβρυα τα οποία είναι διαμελισμένα, αυτές οι φρικιαστικές εικόνες που ακόμα κι εγώ δεν μπορώ να παρακολουθήσω, αφορούν εγκυμοσύνες που είναι πολύ προχωρημένες, είναι εγκυμοσύνες δευτέρου ή τρίτου τριμήνου. Οι εγκυμοσύνες οι οποίες είναι στο πρώτο τρίμηνο, στην έκτη ή έβδομη εβδομάδα που συνιστούμε εμείς ότι γίνεται καλύτερα μία διακοπή εγκυμοσύνης, δεν υπάρχει σχηματισμένο έμβρυο, άρα οι εικόνες αυτές με κάποια σκοπιμότητα προβάλλονται, γιατί πιθανότατα είναι πιο εντυπωσιακές».
Εκτός όμως από τις γυναίκες, πιέσεις υφίστανται πολλές φορές και οι ίδιοι οι γυναικολόγοι που κάνουν αμβλώσεις. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι πριν από περίπου δύο χρόνια, φανατικός πολέμιος των εκτρώσεων εισέβαλε σε παράρτημα της οργάνωσης Planned Parenthood στο Κολοράντο Σπρινγκς, σκοτώνοντας τρεις ανθρώπους που εργάζονταν εκεί.
«Το θεωρώ εξαιρετικά κατακριτέο αυτό το πράγμα. Ο γιατρός δεν μπαίνει στο σπίτι κάποιας για να την εξαναγκάσει να διακόψει μια εγκυμοσύνη. Ο γιατρός εξυπηρετεί αυτό που η ίδια η γυναίκα έχει αποφασίσει για τον εαυτό της», τονίζει ο κ. Χριστόπουλος.
Εκτός από τα βίαια περιστατικά που προαναφέραμε, το θέμα των αμβλώσεων φαίνεται να βρίσκεται στην ατζέντα των πολιτικών αντιπαραθέσεων, ακόμα και σε χώρες που θεωρούνται κοινωνικά προοδευτικές.
Υπενθυμίζουμε ότι λίγες ημέρες αφότου ανέλαβε καθήκοντα, ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, υπέγραψε μια εκτελεστική πράξη κατά των αμβλώσεων επαναφέροντας την αποκαλούμενη ως «Mexico City Policy» που είχε υιοθετήσει ο Ρόναλντ Ρίγκαν το 1984 και έχει παγκόσμιες συνέπειες. Πρακτικά η απόφαση του Τραμπ απαγορεύει την χρηματοδότηση διεθνών Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων που παρέχουν βοήθεια, ενημέρωση και συμβουλεύουν για θέματα οικογενειακού προγραμματισμού και αναπαραγωγικών επιλογών εφόσον μεταξύ αυτών υπάρχει και η επιλογή του άμβλωσης. Γι αυτό και η πολιτική αυτή συχνά αποκαλείται ως διεθνής «νόμος-φίμωτρο».
Εκτός από τα βίαια περιστατικά που προαναφέραμε, το θέμα των αμβλώσεων φαίνεται να βρίσκεται στην ατζέντα των πολιτικών αντιπαραθέσεων, ακόμα και σε χώρες που θεωρούνται κοινωνικά προοδευτικές
Σαν να μην έφτανε αυτό, με την νέα νομοθετική Πράξη 45 (Unborn Child Protection From Dismemberment Abortion Act ) ο σύζυγος μιας εγκύου στις ΗΠΑ θα έχει το δικαίωμα να την εμποδίσει να κάνει έκτρωση ακόμη και σε περιπτώσεις βιασμού της γυναίκας από τον ίδιο. Δυνατότητα αποτροπής της άμβλωσης θα έχουν και οι γονείς η κηδεμόνες ανήλικων κοριτσιών.
Οι σύζυγοι μάλιστα θα μπορούν ακόμη και να διεκδικήσουν, μέσω αγωγής, χρηματική αποζημίωση από τη γυναίκα τους εκτός από τις περιπτώσεις βιασμού που θα πρέπει να περιοριστούν στα ένδικα μέσα που θα τους επιτρέπουν να εμποδίσουν την άμβλωση. Με την ίδια πράξη απαγορεύονται και οι περισσότερες αμβλώσεις που γίνονται κατά το δεύτερο τρίμηνο της κύησης ενώ θα δίνεται η δυνατότητα στους συζύγους να μηνύουν τους ιατρούς που προχωρούν στη συγκεκριμένη ιατρική πράξη ή/και να εξασφαλίζουν ασφαλιστικά μέτρα για να εμποδίσουν αυτή.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Τραμπ είχε υποσχεθεί να λάβει μέτρα για τον περιορισμό των αμβλώσεων ήδη κατά την προεκλογική του εκστρατεία, σε μια προσπάθεια να προσεγγίσει τους ακραία συντηρητικούς Ρεπουμπλικανούς, κίνηση που φαίνεται να πέτυχε. Η αντίπαλός του, Χίλαρι Κλίντον, φαινόταν να υπερασπίζεται το δικαίωμα της γυναίκας στην επιλογή. Στα ίδια πλαίσια όμως φαίνεται να κινούνται πολιτικοί και σε άλλες χώρες της Δύσης, στα πλαίσια του κλίματος συντηρητισμού που επικρατεί τα τελευταία χρόνια ως απόρροια της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Τον Δεκέμβριο, η ανιψιά της Μαρίν Λεπέν, Μαριόν, υπερασπίστηκε με πάθος την απαγόρευση των εκτρώσεων, καταφέρνοντας να κερδίσει τον σεβασμό μιας μερίδας συντηρητικών Γάλλων. Πολλοί, είδαν σε εκείνη το νέο «πρόσωπο» του κόμματος.
Στην χώρα μας, οι αμβλώσεις δεν έχουν γίνει αντικείμενο πολιτικής αντιπαράθεσης και παρότι καταδικάζεται από την Ορθόδοξη Εκκλησία, δεν έχουν σημειωθεί πορείες για τα δικαιώματα των εμβρύων ή των γυναικών που θέλουν να τερματίσουν μια εγκυμοσύνη. Ούτε θα βρει κανείς πλήθος να κρατά αφίσες με διαμελισμένα έμβρυα έξω από κλινικές. Θα μπορούσε βέβαια κανείς να πει ότι αυτή η έλλειψη δημοσίου διαλόγου και πολιτικοποίησης των αμβλώσεων αποδεικνύει ότι είναι ακόμα θέμα ταμπού. Ένα πρώτο βήμα θα ήταν ίσως μια προσπάθεια επίσης καταγραφής των αμβλώσεων και η συζήτηση γύρω από τις ανεπιθύμητες κυήσεις στα σχολεία, με την συμβολή ειδικών.
*Το όνομα έχει αλλάξει για λόγους ανωνυμίας.
- Ο κ. Χριστόπουλος διατηρεί το ιατρείο Healthy Lady στην Αθήνα. Από το 2008 έως και σήμερα, υπηρετεί ως Διευθυντής στην Ευρωπαϊκή Εταιρία Παιδικής και Εφηβικής Γυναικολογίας (European Association of Paediatric and Adolescent Gynaegocology - EURAPAG).