Μουφτής Κομοτηνής Τζεμαλί Μέτσο
Ο ρόλος των Εκκλησιών/ θρησκειών προσαρμόζεται στους καιρούς και εξελίσσεται ιστορικά ή παραμένει διαχρονικά αμετάβλητος; Ποιος είναι σήμερα;
Κάθε αυθεντική θρησκεία οφείλει να παρακολουθεί την ροή του χρόνου και τις αλλαγές που συμβαίνουν στη ζωή των ανθρώπων. Πιστεύουμε πως ο Κόσμος και ο Χρόνος είναι στα χέρια του Θεού. Οι άνθρωποι διψούν για αλήθεια και νόημα στη ζωή τους και η θρησκεία μπορεί να δώσει απαντήσεις στα ζωτικά ερωτήματα της ύπαρξης. Το θρησκευτικό συναίσθημα, ως θαυμασμός στο κάλλος και ως δέος μπροστά στο ιερό πιστεύω πως χαρακτηρίζει τον άνθρωπο, ως νοήμον και ενσυνείδητο ον. Η θρησκευτικότητα είναι το ίχνος που μαρτυρά την συγγένεια του ανθρώπου με τον Δημιουργό του. Όπου ανθεί ο γνήσιος πολιτισμός οι διαφοροποιήσεις μεταξύ των θρησκευμάτων πρέπει να αποτελούν πρόκληση διαλόγου και αμοιβαίας κατανόησης και όχι διαμάχης. Όλες οι θρησκείες προβάλλουν το πρωτείο του Πνεύματος, επομένως θα όφειλαν παράγοντες ενότητας και συνεργασίας των ανθρώπων, μέσα στο πολυπολιτισμικό περιβάλλον ιδίως στις χώρες της Δύσης.
Ανταγωνίζονται οι θρησκείες μεταξύ τους;
Δυστυχώς είμαστε μάρτυρες φαινομένων ανταγωνισμού, όχι μόνο διαφορετικών θρησκευμάτων μεταξύ τους, αλλά και μεταξύ ρευμάτων ή δογμάτων στους κόλπους του ίδιου θρησκεύματος. Πιστεύω πως ο ανταγωνισμός είναι δείγμα ολοκληρωτικής έλλειψης ανεκτικότητας και σεβασμού προς τον άλλον και εμφανίζεται στις περιπτώσεις εκείνες που κυριαρχεί το υπερεγώ ότι η δική μου θρησκεία είναι ανώτερη και καλύτερη από την άλλη θρησκεία. Η αυθεντική θρησκεία είναι δωρεά του Θεού προς τον κόσμο και δεν έχει σχέση με τις σχετικές συγκρίσεις της κοινής λογικής μας.
Θεωρείτε ότι όλες οι θρησκείες και τα δόγματα κηρύσσουν την αγάπη; Υπάρχουν "καλές" και "κακές" θρησκείες, περισσότερο ή λιγότερο αληθινές;
Αν μελετήσουμε χωρίς προκαταλήψεις τις θρησκείες των ανθρώπων, μάλλον θα εκπλαγούμε, διότι το μήνυμα της αγάπης τις διατρέχει. Ο διαχωρισμός των θρησκειών σε «καλές» ή «κακές» νομίζω πως είναι αδόκιμος. Υπάρχουν θρησκείες που είναι αυθεντικές και είναι χάρισμα του Θεού προς την ανθρωπότητα και θρησκείες που δημιουργήθηκαν από ανθρώπους ως εγωιστικά εφευρήματα. Επίσης στην ιστορία των θρησκειών είναι συνηθισμένο το φαινόμενο ιδιοτελείς ερμηνευτές των αληθειών της θρησκείας να ακολουθούν στρεβλούς δρόμους και να μην υπακούουν στον Θεό και στο Πνεύμα Του. Σε τέτοιες περιπτώσεις εμφανίζονται θρησκείες εξ αποκαλύψεως, που εξαιτίας ηγετών τους, κρατούνται ζωτικές αλήθειες σφαλισμένες.
Θεωρείτε ότι έχουν αλληλοεπηρεαστεί τα διάφορα θρησκευτικά δόγματα; Π.χ. ο Χριστιανισμός από τον Ιουδαϊσμό ή το Ισλάμ από τον Χριστιανισμό και τον Ιουδαϊσμό κ.ο.κ..
Η θρησκεία, εκτός από τους ορισμούς της θεολογικής επιστήμης, είναι ένα από τα κεφαλαιώδη που χαρακτηρίζουν κάθε επί μέρους ανθρώπων πολιτισμό. Έτσι καμιά θρησκεία δεν διατηρείται ανέπαφη, λες και είναι κλεισμένη σε αεροστεγή συσκευασία και παραμένει ανεπηρέαστη από τα άλλα πολιτισμικά στοιχεία που συνυπάρχουν μαζί με τη θρησκεία. Ειδικά όσον αφορά τις τρεις μεγάλες θρησκείες, που είναι μέτοχοι της κληρονομίας του Αβραάμ, και για τούτο λέγονται αβρααμιαίες θρησκείες υπάρχει μεταξύ τους μια σημαντική πνευματική ώσμωση, στα πλαίσια της αποκαλυπτικής διαδικασίας. Για τους Μουσουλμάνους, ο Ιουδαϊσμός είναι η πρώτη θρησκεία που μετέδωσε το μήνυμα του Γενάρχη των πιστών, του Αβραάμ, προς τους ανθρώπους μέσω του προφήτη Μωυσή. Ο Κύριος Ιησούς ο Μεσσίας, που στην διδασκαλία των Ευαγγελίων θεμελιώθηκε ο Χριστιανισμός, ολοκλήρωσε την αποκάλυψη του Μωυσή. Τέλος, το Ισλάμ με τον προφήτη Μωάμεθ και το Κοράνιο, που του εμπιστεύτηκε να αποκαλύψει ο Θεός προς την ανθρωπότητα, ολοκλήρωσε την αποκαλυπτική διαδικασία του Θεού προς τον κόσμο.
Υπάρχουν σύγχρονοι άγιοι;
Οι άγιοι είναι οι Φίλοι του Θεού. Είναι οι άνθρωποι που διασώζουν την μοίρα του σύμπαντος Κόσμου. Δεν είναι υπεράνθρωποι, ούτε κάτι σαν υπερήρωες του κινηματογράφου. Είναι άνθρωποι όπως όλοι μας, με δυσκολίες, με πειρασμούς, με αδυναμίες. Εκείνο που τους κάνει αγίους, είναι ότι εμπιστεύονται ανεπιφύλακτα τον Θεό και αφήνονται χωρίς ερωτηματικά στην υπακοή του θελήματός Του. Ο Θεός είναι ζωντανός και παρών σε κάθε λεπτό εξέλιξης της Ιστορίας. Γι’ αυτό άγιοι υπάρχουν σε κάθε εποχή, αλλά και στην εποχή μας, αποκαλύπτοντας στους ταπεινούς και στους ανθρώπους με διάκριση την αλήθεια, ότι ο Θεός είναι το παν και πανταχού παρών, ότι ο Θεός είναι Ελεήμονας και Φιλεύσπλαχνος.
Πως η θρησκευτική πίστη μπορεί να εκπέσει σε φονταμενταλισμό και να γεννήσει βία; Ποια είναι η στάση των Εκκλησιών/ θρησκειών και των θρησκευτικών ηγετών;
Δυστυχώς υπάρχουν θρησκευτικοί ηγέτες, που ενεργούν σαν τον μυθικό Προκρούστη. Έχουν το θράσος να θέλουν να τοποθετήσουν πάνω στο κρεβάτι της δοκιμασίας τον ίδιο τον Θεό και να τον προσαρμόσουν στις δικές τους απαιτήσεις του τί είναι «ορθόδοξο» και τί «κακόδοξο». Το επόμενο βήμα είναι η κακόβουλη παραμόρφωση των αληθειών που είναι θησαυρισμένες στα ιερά βιβλία. Τα προηγούμενα φαινόμενα μαζί και η άρνηση υπακοής στο Πνεύμα του Θεού, γεννούν τον φονταμενταλισμό, δηλαδή την στενόχωρη ερμηνεία των Γραφών, είτε πρόκειται για την Τορά, είτε για το Ευαγγέλιο, είτε για το Κοράνιο. Η ανοχή απέναντι στον φονταμενταλισμό εκ μέρους των θρησκευτικών ηγετών, αποτελεί κατά τη γνώμη μου υποχώρηση σε ανθρώπινες αδυναμίες, που αλλοιώνουν την θρησκεία και την απογυμνώνουν από το πνεύμα που την ζωοποιεί, τη στερούν το στοιχείο να είναι παραμυθία και φως για τους ανθρώπους.
Υπάρχουν άτομα ή ομάδες πληθυσμού που η θρησκεία σας ξεχωρίζει από τους υπόλοιπους πιστούς, θεωρεί a priori αμαρτωλά ή κατώτερα;
Στο Ισλάμ πιστεύουμε ότι μοναδικός Κριτής όλου του κόσμου και όλης της ανθρωπότητας, από τον προφήτη Αδάμ και μετά, είναι ο Θεός. Έτσι είναι αδιανόητο και απαράδεκτο, να θεωρούμε εμείς οι άνθρωποι, όποια θέση ή αξίωμα και αν έχουμε στην θρησκευτική μας κοινότητα άλλους συνανθρώπους μας σαν αμαρτωλούς ή κατώτερους. Το Ισλάμ είναι θρησκεία που αγνοεί τις διακρίσεις των Μουσουλμάνων λόγω φύλου, φυλής, γλώσσας, χρώματος επιδερμίδας, εθνοτικής καταγωγής, ενώ αποφεύγει τις διακρίσεις μεταξύ ενάρετων και αμαρτωλών, γιατί η μετάνοια είναι πάντοτε προσιτή για τον καθένα μας και την καθεμιά και είναι ένα πανίσχυρο κλειδί που ανοίγει την πύλη του ελέους του Θεού.
Διεκδικεί η θρησκεία την ανώτερη γνώση σε σχέση με την επιστήμη και ποια είναι η σχέση της με το κοσμικό κράτος;
Κάθε σύγκρουση μεταξύ θρησκείας και επιστήμης είναι κίβδηλη, προβάλλει είναι περιττό και επικίνδυνο ψευδοδίλημμα. Στο Κοράνιο υπάρχει μια μοναδική προσευχή: «Κύριέ μου, αύξησέ μου τη γνώση»! (Σούρα 20:114). Επίσης σώζεται ο εξής λόγος του Προφήτη Μωάμεθ, ας αναπαύεται ειρηνικά με τις ευλογίες του Αλλάχ: «Αναζητήστε τη γνώση, ακόμα κι αν πρόκειται να φτάσετε ως την Κίνα. Η αναζήτηση της γνώσης είναι υποχρέωση για κάθε Μουσουλμάνο, άνδρα και γυναίκα». Δεν πρόκειται για τη γνώση που απλά διευκολύνει την καθημερινότητά μας με χρήσιμες πληροφορίες. Είναι η γνώση που καλλιεργεί τη συνείδησή μας, αναπτύσσει την λογική σκέψη και πλουτίζει με ευρυχωρία την καρδιά μας. Τέλος αναφερόμαστε στη γνώση που αποκαλύπτει τα μυστικά της Φύσης και του Σύμπαντος. Το κράτος οφείλει να εξασφαλίζει στους πολίτες ακώλυτα την ελευθερία της πίστεως και της λατρείας, αλλά καλό θα είναι να μην μεροληπτεί υπέρ κάποιας θρησκείας σκανδαλωδώς. Νομίζω ότι η θρησκευτική ουδετερότητα του κράτους είναι αναγκαία στην εποχή μας.
Μήνυμα/ ευχή για τη νέα χρονιά.
Το μεταναστευτικό ρεύμα, που εντελώς απροσδόκητα έφερε στην πόρτα του σπιτιού μας ανθρώπους που εγκατέλειψαν φοβισμένοι τις πατρίδες τους, αφήνοντας πίσω τν τρόμο και τον θάνατο, είναι μια πρόκληση για την ανθρωπιά μας. Δοκιμάζεται η θρησκευτική πίστη μας στην πράξη. Να φανερώσουμε, όχι με λόγια, αλλά με πράξεις ελέους και γνήσιας αγάπης, ότι αντικρίζουμε στο πρόσωπο του Πρόσφυγα, την φανέρωση του αόρατου Θεού. Επίσης, η απαίτηση να επικρατήσει επί τέλους ειρήνη σε χώρες που έχουν καταστραφεί εξαιτίας άδικων πολέμων, είναι ανάγκη απόλυτης προτεραιότητας και έχουμε χρέος, ιδίως οι άνθρωποι που ισχυριζόμαστε ότι θρησκεύουμε, να αποδείξουμε έμπρακτα ότι η πίστη μας είναι δύναμη ειρήνης και όχι βόλεμα αδιαφορίας. Τέλος για την πατρίδα μας την Ελλάδα, μια ευχή και μόνο, να ξεπεραστούν οι δυσκολίες που τόσα χρόνια δοκιμάζουν τον λαό μας και να έρθει η ώρα της δικαιοσύνης.
Διαμαντένιος Δρόμος του Βουδισμού: 4 Έλληνες δάσκαλοι απάντησαν συλλογικά
Ο ρόλος των Εκκλησιών/ θρησκειών προσαρμόζεται στους καιρούς και εξελίσσεται ιστορικά ή παραμένει διαχρονικά αμετάβλητος; Ποιος είναι σήμερα;
Στις 84.000 διαχρονικές διδασκαλίες που έδωσε ο Βούδας, ο καθένας ανάλογα με το περιβάλλον και τις συνθήκες της ζωής του, μπορεί να αναζητήσει και να βρει αυτό που χρειάζεται για να καλύψει τις πνευματικές του ανάγκες. Οι Βουδιστικές διδασκαλίες μπορούν να θεωρηθούν ως ένα σύνολο μεθόδων που οδηγούν διαχρονικά τους ανθρώπους να βλέπουν τα πράγματα όπως είναι, εδώ και τώρα. Ο στόχος των διδασκαλιών είναι η πλήρης ανάπτυξη του έμφυτου δυναμικού του σώματος, του λόγου και του πνεύματός. Με τον διαλογισμό, η διανοητική αυτή κατανόηση μετατρέπεται σε διαρκής προσωπική εμπειρία, η οποία ενσωματώνεται στη σύγχρονη ζωή μας.
Στον Διαμαντένιο Δρόμο του Βουδισμού όπως αναπτύσσεται τα τελευταία 45 χρόνια στην Δύση, οι διδασκαλίες επικεντρώνονται σε τρεις πυλώνες: στην αδογμάτιστη και επαληθεύσιμη γνώση, στον διαλογισμό και στη σταθεροποίηση των επιπέδων επίγνωσης που έχουν επιτευχθεί. Αφορούν ανθρώπους με ανεξάρτητη σκέψη που έχουν μια φυσιολογική κοινωνική ζωή και βοηθάνε στο να ανακαλύψουν και να αναπτύξουν τον εσωτερικό πλούτο για το όφελος όλων των όντων. Σήμερα υπάρχουν πάνω από 650 Βουδιστικά Κέντρα του Διαμαντένιου Δρόμου σε 61 χώρες και λειτουργούν στη βάση του ιδεαλισμού και της φιλίας. Τα μέλη προσφέρουν αφιλοκερδώς τις βουδιστικές διδασκαλίες και πρακτικές του Διαμαντένιου Δρόμου στους ανθρώπους που επιθυμούν να κατανοήσουν και να βιώσουν το απεριόριστο δυναμικό του πνεύματός τους.
Ανταγωνίζονται οι θρησκείες μεταξύ τους;
Σε ένα πολυπολιτισμικό περιβάλλον θα είναι καλύτερα να κοιτάμε περισσότερο τι μας ενώνει παρά τι μας χωρίζει. Θα πρέπει να είναι σεβαστό, οτιδήποτε φέρνει ηρεμία, ευτυχία και δεν προσβάλει με ακραίες εξωπολιτισμικές συμπεριφορές, τα χρηστά μας ήθη. Οι άνθρωποι έχουμε διαφορετικές ιδιοσυγκρασίες και ταιριάζουμε σε διαφορετικές θρησκείες και φιλοσοφικά ρεύματα. Έτσι, οι διαφορετικές θρησκείες, ανάλογα με τη φιλοσοφία τους και την πνευματική μέθοδο ανάπτυξης που χρησιμοποιούν, προσελκύουν διαφορετικούς ανθρώπους. Ο βουδισμός είναι μια θρησκεία εμπιστοσύνης και όχι ανεξερεύνητης πίστης. Στην εποχή μας, όπου πλήθος πληροφοριών μεταδίδονται αστραπιαία, οι άνθρωποι ελεύθερα μπορούν να μαθαίνουν και να επιλέγουν. Οι μέλισσες διαλέγουν τα λουλούδια και σίγουρα τα λουλούδια δεν κυνηγάνε τις μέλισσες.
Θεωρείτε ότι όλες οι θρησκείες και τα δόγματα κηρύσσουν την αγάπη; Υπάρχουν "καλές" και "κακές" θρησκείες, περισσότερο ή λιγότερο αληθινές;
Η θεωρία του βουδισμού ξεκινάει με την κατανόηση της αιτιότητας και της παροδικότητας. Η ορθή κοινωνική μας συμπεριφορά με το σώμα, το λόγο και το πνεύμα, αποτελεί τη βάση για την μελλοντική μας ευτυχία. Άρα και η “καλοσύνη” είναι προϋπόθεση για την αληθινή πνευματική ανύψωση του ατόμου, για την ελευθερία και την ειρήνη. Σήμερα πάνω απ' όλα θα πρέπει να υπερασπιστούμε την ελευθερία του λόγου και των ιδεών. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι να υπερασπιστούμε την ελευθερία των γυναικών. Όποια ελευθερία και αν διακυβεύεται, ακόμα και η μικρότερη, θα πρέπει έντονα και δημοσίως να προστατεύεται. Οτιδήποτε επιφέρει στέρηση ελευθερίας, φόβο, μίσος, θλίψη και καταστροφή, δεν μπορεί να πρεσβεύει μια αληθινή θρησκεία αγάπης. Όσες θρησκείες κηρύσσουν την αγάπη, θα βρουν πολλά κοινά στοιχεία με το βουδισμό.
Θεωρείτε ότι έχουν αλληλοεπηρεαστεί τα διάφορα θρησκευτικά δόγματα; Π.χ. ο Χριστιανισμός από τον Ιουδαϊσμό ή το Ισλάμ από τον Χριστιανισμό και τον Ιουδαϊσμό.
Έχει παρατηρηθεί ότι όταν μία νέα θρησκεία εμφανίζεται και αναπτύσσεται, επηρεάζεται από τις προγενέστερες της που επικρατούν στην περιοχή, υιοθετώντας κάποια από τα στοιχεία τους. Ο Βούδας γεννήθηκε, μεγάλωσε και πέθανε στην Ινδία σαν Ινδουιστής, και ασκήθηκε υπό από τις οδηγίες των Ινδουιστών γκουρού ή δασκάλων του. Πραγμάτωσε όλες τους τις διδασκαλίες τους αλλά ταυτόχρονα τους ξεπέρασε επιτυγχάνοντας την πλήρη φώτιση, την εμπειρία της φύσης του πνεύματός του. Ο Ινδουισμός λοιπόν είναι το υπόστρωμα από όπου γεννήθηκε ο Βουδισμός, συνεπώς εκτός των ουσιαστικών διαφορών τους, οι δύο θρησκείες μοιράζονται και κάποιες κοινές έννοιες.
Όπως το Κάρμα ή ό νόμος της αιτίας και του αποτελέσματος, η Σαμσάρα ο κύκλος των αέναων μετενσαρκώσεων άγνοιας και δυστυχίας, η Νιρβάνα το επίπεδο ευτυχίας και απελευθέρωσης, ο διαλογισμός ως μέθοδος επίτευξης των στόχων των δύο θρησκειών, η ψευδαισθητική φύση των φαινομένων κλπ. Ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι και ο Βουδισμός επηρέασε εκ των υστέρων τον Ινδουισμό σε θέματα όπως την απάλειψη των θυσιών ζώων, την μείωση της ακαμψίας των καστών, την δυνατότητα όλοι να μπορούν να ασκούνται στις διδασκαλίες χωρίς διακρίσεις κλπ.
Υπάρχουν σύγχρονοι άγιοι;
Εξαρτάται από το πώς ορίζει κανείς την αγιοσύνη. Στο Βουδισμό, ο στόχος είναι η ανάπτυξη όλων των ιδιοτήτων που είναι έμφυτες στο πνεύμα του καθενός. Οι ιδιότητες αυτές είναι συνήθως μπλοκαρισμένες από τα εγωιστικά κίνητρα, τις σκέψεις και τις πράξεις και γενικά από την προσκόλληση στο «εγώ». Όταν εφαρμόζει κάποιος ένα μεθοδικό πνευματικό μονοπάτι και, σταδιακά, βλέπει τα πράγματα από ένα υπεράνω του προσωπικού επίπεδο, τότε αναπτύσσει τις ιδιότητες του πνεύματος, όπως αγάπη, ευσπλαχνία και εσωτερική ελευθερία και πληρότητα. Τότε το πνεύμα πραγματώνει τη φύση του και λειτουργεί ολοκληρωμένα. Εάν ορίσουμε αυτή την κατάσταση ως αγιοσύνη, τότε ναι, υπάρχουν και σύγχρονοι «άγιοι». Είναι αρκετοί βουδιστές δάσκαλοι (Λάμα) τους οποίους όταν τους συναντάς, απλά σκέφτεσαι: «Θέλω να γίνω σαν κι Αυτόν.»
Πως η θρησκευτική πίστη μπορεί να εκπέσει σε φονταμενταλισμό και να γεννήσει βία; Ποια είναι η στάση των Εκκλησιών/ θρησκειών και των θρησκευτικών ηγετών;
Οι «εξ αποκαλύψεως θρησκείες» βασίζονται στην αποκάλυψη της απόλυτης αλήθειας από ένα ανώτερο ον, το Θεό. Συνεπώς ισχυρίζονται ότι κατέχουν την απόλυτη αλήθεια, τον απόλυτα σωστό δρόμο που ισχύει για όλους τους ανθρώπους, Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε δυσκολία αποδοχής του ότι διαφορετικοί δρόμοι ωφελούν διαφορετικούς ανθρώπους και δυνητικά σε μισαλλοδοξία και φανατισμό. Με αυτή τη στάση, η βία είναι μια πιθανή έκφραση -ιδεολογική, λεκτική, ή και υλική βία- όπως έχει δείξει πολλές φορές η ιστορία.. Η τάση αυτή μπορεί να ενισχυθεί από τη στάση εκκλησιαστικών οργανισμών και θρησκευτικών ηγετών που ως εκπρόσωποι του Θεού μπορούν με το αυξημένο κύρος τους να προτρέψουν στη βία και να την απενοχοποιήσουν στη βάση θείων νόμων ή θείων συμφερόντων.
Ο βουδισμός ως θρησκεία εμπειρίας στοχεύει στο να ωφελήσει τους ανθρώπους κάνοντάς τους υπεύθυνους και ώριμους. Τους προτρέπει να χρησιμοποιούν την εμπειρία και την κριτική τους σκέψη κάθε στιγμή, και δε θεωρεί ότι οι μέθοδοι του ταιριάζουν απαραίτητα σε όλους. Στοχεύει στο όφελος και την ευτυχία όλων συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που δε μοιράζονται τη θεώρησή του και δε χρησιμοποιούν τις μεθόδους του. Στο βουδισμό συνιστάται στο να χειρίζεται κανείς το άνοιγμα του μαθητή προς το δάσκαλο ως το μεγαλύτερο αλλά και το πιο επικίνδυνο δώρο. Οι δάσκαλοι παρέχουν στους μαθητές πειστικές μεθόδους για ανθρώπινη εξέλιξη. Αλλά και πάλι οι μαθητές πρέπει να είναι προσεχτικοί και συνειδητοί σε σχέση με το δάσκαλο που επιλέγουν. Δυστυχώς είναι πιθανό παντού να πέσει κάποιος στα δίχτυα της ραδιουργίας ή σε ανίκανους δασκάλους με τα καλύτερα πιστοποιητικά.
Υπάρχουν άτομα ή ομάδες πληθυσμού που η θρησκεία σας ξεχωρίζει από τους υπόλοιπους πιστούς, θεωρεί a priori αμαρτωλά ή κατώτερα;
Για το Βουδισμό όχι μόνο όλοι οι άνθρωποι αλλά όλα τα έμβια όντα έχουν έμφυτη τη Βουδική Φύση, δηλαδή το δυναμικό να φτάσουν στη φώτιση. Επομένως δεν υπάρχουν κατώτεροι άνθρωποι. Ακόμη και αν έχουν πέσει θύματα πλάνης και χρησιμοποιούν τη σκέψη, το λόγο και το σώμα τους με τρόπο που οδηγεί στη δυστυχία. Αυτό σύμφωνα με τη Βουδιστική θεώρηση, είναι αποτέλεσμα άγνοιας και όχι κακίας ή αμαρτίας. Αυτή η κατανόηση δε θα πρέπει να συγχέεται με την ανοχή άνευ ορίων. Τα όρια της ανοχής εξαντλούνται όταν αντιμετωπίζεται η βία και η κατάργηση των ανθρώπινων ελευθεριών. Εδώ οι βουδιστές ασκούν την προστατευτική τους δραστηριότητα και τον κριτικό τους νου και μάχονται εναντίον δοξασιών, ιδεών και διδασκαλιών που απειλούν το άτομο και την κοινωνία, την ελευθερία της σωματικής ακεραιότητας, της σκέψης, και του λόγου όλων και ιδιαίτερα των γυναικών.
Διεκδικεί η θρησκεία την ανώτερη γνώση σε σχέση με την επιστήμη και ποια είναι η σχέση της με το κοσμικό κράτος;
Ο όρος βουδισμός είναι δυτική εφεύρεση. Ο Βούδας έλεγε «Διδάσκω πως είναι τα πράγματα» και οι σύγχρονοί του ονόμαζαν τις διδασκαλίες του «επιστήμη του πνεύματος». Οι βαθιές και μη δυϊστικές ενοράσεις του Βούδα έχουν επιβεβαιωθεί ποικιλοτρόπως από τη σύγχρονη επιστήμη (κβαντομηχανική, φυσική μικρών σωματιδίων, νευροεπιστήμες, έρευνα πάνω στα αποτελέσματα του Βουδιστικού διαλογισμού).Η τελευταία συμβουλή του Βούδα πριν πεθάνει ήταν να μην πιστεύει κανείς απλά τα λόγια του αλλά να τα εξετάζει και να εμπιστεύεται τον κριτικό του νου. Πέρα από, και όχι σε αντίθεση με, τη σχετική επιστημονική γνώση, ο βουδισμός παρέχει ένα σύνολο ολιστικών μεθόδων που αποσκοπούν σε μια ευτυχία που δεν εξαρτάται από συνθήκες και για αυτό διαρκεί, δίνοντας πρόσβαση στην αναγνώριση της φύσης του πνεύματος.
Το σύγχρονο δυτικό δημοκρατικό κοσμικό κράτος αποτελεί ένα περιβάλλον ελευθερίας λόγου και ιδεών που είναι σήμερα το πιο κατάλληλο για την ανάδειξη και την αποδοχή του βουδισμού ως ένα σύστημα διδασκαλιών που διαπνέεται από ένα βαθύ ανθρωπισμό και στηρίζεται αφενός στο ενεργό έλεος χωρίς διακρίσεις και αφετέρου σε μια διαχρονική σοφία για την πραγματική φύση του πνεύματος.
Μήνυμα/ ευχή για τη νέα χρονιά
Μακάρι να φέρει στην ανθρωπότητα λιγότερο θυμό και λιγότερη απληστία.
Μακάρι οι άνθρωποι να γνωρίσουν πώς να γίνουν ευτυχισμένοι.
Σιχ -Τις απαντήσεις εκ μέρους των Σιχ και καθ’ υπόδειξιν των ίδιων επιμελήθηκε ο Αντώνης Παπαδόπουλος, δικηγόρος του Σωματείου "Sikh Council Of Greece" και γραμματέας της Ελληνο-Ινδικής Εταιρίας Πολιτισμού & Ανάπτυξης
Ο ρόλος των Εκκλησιών/ θρησκειών προσαρμόζεται στους καιρούς και εξελίσσεται ιστορικά ή παραμένει διαχρονικά αμετάβλητος; Ποιος είναι σήμερα;
Οι οπαδοί της θρησκείας των Σιχ είναι παραδοσιακά προσκολλημένοι στις θρησκευτικές τους παραδόσεις, οι οποίες παραμείνουν αμετάβλητες από την ίδρυση της θρησκείας τους έως σήμερα. Κατά συνέπεια το θρησκευτικό συναίσθημα των Σιχ δεν επηρεάζεται από καμία παράμετρο ή ανάγκη της σύγχρονής ζωής, παραμένει έντονο και αναλλοίωτο μέσα στην ψυχή τους σύμφωνα με τις διδαχές της θρησκείας τους. Η θρησκεία των Σιχ ιδρύθηκε από τον Guru Nanak τον 15o αιώνα μ.Χ, είναι μονοθεϊστική θρησκεία καθότι πιστεύει σε ένα και μοναδικό Θεό, στο διαλογισμό πάνω στο άγιο όνομά του, στην ενότητα μεταξύ όλων των ανθρώπων, στην ανιδιοτελή εργασία για το καλό της κοινωνίας, και στην εντιμότητα για τις μεταξύ των ανθρώπων σχέσεις.
Η ίδια η θρησκεία των Σιχ περιλαμβάνει πολλά στοιχεία από τον Ισλαμισμό και τον Ινδουϊσμό και βοήθησε πολύ στο να αμβλυνθεί το μίσος μεταξύ των δύο αυτών θρησκειών ,που ακόμη και σήμερα δημιουργούν προβλήματα στην Ινδία οι διαμάχες των οπαδών του Ινδουϊσμού και του Ισλαμισμού.Κατά συνέπεια ο Σιχισμός ,όχι μόνο σέβεται τον Ινδουϊσμό και τον Ισλαμισμό, αλλά θεωρεί ότι όλες οι θρησκείες πρέπει να είναι σεβαστές και προάγει τον διαπολιτιστικό διάλογο μεταξύ των Θρησκειών.
Ανταγωνίζονται οι θρησκείες μεταξύ τους;
Κατά τον Σιχισμό οι αναγνωρισμένες παγκοσμίως θρησκείες δεν ανταγωνίζονται μεταξύ τους, γιατί όλες έχουν κατά το πλείστον κοινές αξίες, και βάζουν κανόνες ηθικής για το καλό της κοινωνίας. Ομως οι οπαδοί των θρησκειών,αν παρερμηνεύσουν τη θρησκεία τους ή παρασυρθούν από ακραίες θέσεις που οι ίδιες οι θρησκείες τους δεν πρεσβεύουν, τότε δημιουργούν την εντύπωση ότι υπάρχει ανταγωνισμός μεταξύ των θρησκειών.
Θεωρείτε ότι όλες οι θρησκείες και τα δόγματα κηρύσσουν την αγάπη; Υπάρχουν "καλές" και "κακές" θρησκείες, περισσότερο ή λιγότερο αληθινές;
Οι παγκοσμίως αναγνωρισμένες θρησκείες και δόγματα κηρύσσουν την αγάπη, άλλες πιο έντονα ,και άλλες πιο ήπια. Δεν υπάρχουν καλές και κακές θρησκείες ,λιγότερο ή περισσότερο αληθινές. Ολες οι εξ αποκαλύψεως θρησκείες περιέχουν αλήθεια.
Θεωρείτε ότι έχουν αλληλοεπηρεαστεί τα διάφορα θρησκευτικά δόγματα; Π.χ. ο Χριστιανισμός από τον Ιουδαϊσμό ή το Ισλάμ από τον Χριστιανισμό και τον Ιουδαϊσμό κ.ο.κ..
Ορισμένα θρησκευτικά δόγματα έχουν αλληλοεπηρεαστεί, όπως για παράδειγμα ο Ισλαμισμός από τον Χριστιανισμό και τον Ιουδαϊσμό ,και ο Σιχισμός από τον Ινδουϊσμό και τον Ισλαμισμό.
Υπάρχουν σύγχρονοι άγιοι;
Στον Σιχισμό υπάρχουν σύγχρονοι άγιοι, αλλά όχι στο επίπεδο του φωτισμένου δασκάλου. Ο τελευταίος από τους δέκα πεφωτισμένος δασκάλους της θρησκείας των Σιχ, ήταν ο Gobind Singh που καθιέρωσε και την ιερή γραφή τους την «Gurū Granth Sāhib».
Πως η θρησκευτική πίστη μπορεί να εκπέσει σε φονταμενταλισμό και να γεννήσει βία; Ποια είναι η στάση των Εκκλησιών/ θρησκειών και των θρησκευτικών ηγετών;
Η θρησκευτική πίστη μπορεί να εκπέσει σε φονταμελισμό και να γεννήσει βία από οπαδούς θρησκειών που παρερμηνεύουν τις ιερές γραφές των θρησκειών τους ή αν οι οπαδοί θρησκειών ανακατέψουν την πολιτική με τη θρησκεία τους.
Υπάρχουν άτομα ή ομάδες πληθυσμού που η θρησκεία σας ξεχωρίζει από τους υπόλοιπους πιστούς, θεωρεί a priori αμαρτωλά ή κατώτερα;
Στον Σιχισμό δεν υπάρχουν ομάδες πληθυσμού που ξεχωρίζουν από υπόλοιπους πιστούς ή θεωρεί αμαρτωλούς ή κατώτερους. Ομως η θρηκεία των Σιχ έχει αυστηρούς κανόνες που αφορούν την καθαριότητα, την ενδυμασία εντός και εκτός του ναού τους και την διατροφή που είναι χορτοφαγική.
Διεκδικεί η θρησκεία την ανώτερη γνώση σε σχέση με την επιστήμη και ποια είναι η σχέση της με το κοσμικό κράτος;
Ο Σιχισμός ως εξ αποκαλύψεως θρησκεία, θεωρεί τη θρησκεία ανώτερη της επιστήμης, όμως σαφώς παραδέχεται και εμπιστεύεται την επιστήμη εφόσον βοηθά στην βελτίωση, ανάπτυξη και καλώς εννοούμενη πρόοδο της κοινωνίας μας.
Μήνυμα/ ευχή για τη νέα χρονιά
Είθε να βασιλεύσει η Αγάπη , η Ειρήνη, και η Εφαρμογή των Πανανθρώπινων Αξιών που πρεσβεύουν όλες οι γνωστές θρησκείες στον δοκιμαζόμενο κόσμο μας.
Ιμάμης Σιϊτών Καμάρ Αμπάς
Ο ρόλος των Εκκλησιών/ θρησκειών προσαρμόζεται στους καιρούς και εξελίσσεται ιστορικά ή παραμένει διαχρονικά αμετάβλητος; Ποιος είναι σήμερα;
Το Ισλάμ παραμένει διαχρονικά αμετάβλητο- ο βασικός πυλώνας της πίστης είναι το «Ταουχίντ», δηλαδή η μοναδικότητα του Αλλάχ. Αν και το σημείο αυτό φαίνεται απλό, είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Στην ουσία σημαίνει πως ο Θεός δεν έχει συνεργάτες, δεν γέννησε και δεν γεννήθηκε. Δεν είχε γονείς, ούτε παιδιά λοιπόν και ο Προφήτης Μωάμεθ (ειρήνη και ευλογία σε αυτόν) είναι ο τελευταίος Προφήτης του Αλλάχ. Αυτές είναι οι απόλυτες βάσεις του Ισλάμ και δεν μπορούν να μεταβληθούν.
Ανταγωνίζονται οι θρησκείες μεταξύ τους;
Πιστεύω ότι οι θρησκείες δεν ανταγωνίστηκαν ποτέ, οι συρράξεις πάντα προωθούνταν για πολιτικούς σκοπούς. Δυστυχώς οι λεγόμενοι θρησκευτικοί πόλεμοι υπήρξαν ανέκαθεν αναπόσπαστο κομμάτι της ανθρώπινης κοινωνίας και στο όνομα της θρησκείας σφαγιάστηκαν, βασανίστηκαν και εκτοπίστηκαν αναρίθμητοι άνθρωποι. Η υπάρχουσα κατάσταση είναι διαφορετική σε σχέση με τα προαναφερόμενα, οι συρράξεις στον 21ο αιώνα δεν γίνονται στο όνομα της θρησκείας, πρωταγωνιστικό ρόλο παίζουν τα γεωπολιτικά και τα οικονομικά συμφέροντα.
Θεωρείτε ότι όλες οι θρησκείες και τα δόγματα κηρύσσουν την αγάπη; Υπάρχουν "καλές" και "κακές" θρησκείες, περισσότερο ή λιγότερο αληθινές;
Όλες οι θρησκείες του κόσμου κηρύσσουν το μήνυμα της ειρήνης και της αγάπης. Η θρησκεία του Ισλάμ είναι μια συνολική θρησκεία της ειρήνης, με όλη τη σημασία της λέξης. Το Ισλάμ εξασφαλίζει επίσης την ειρήνη σε παγκόσμιο επίπεδο και θεσπίστηκε για να διατηρεί με τους άλλους λαούς φιλικές σχέσεις που βασίζονται στην ασφάλεια και τη σταθερότητα.
Θεωρείτε ότι έχουν αλληλοεπηρεαστεί τα διάφορα θρησκευτικά δόγματα; Π.χ. ο Χριστιανισμός από τον Ιουδαϊσμό ή το Ισλάμ από τον Χριστιανισμό και τον Ιουδαϊσμό κ.ο.κ..
Στον ισλαμικό κόσμο υπάρχει η κατανόηση πως το Ισλάμ είναι σύγχρονη εκδοχή/ μορφή των δύο προγενέστερων αβρααμικών και μονοθεϊστικών θρησκειών, του Ιουδαϊσμού και του Χριστιανισμού. Συνεπώς μοιράζονται πολλά κοινά στοιχεία της Πίστης όπως και ιερά βιβλία. Όμως στο Ισλάμ το Ιερό Κοράνι θεωρείται το τελικό μήνυμα του Αλλάχ στον Προφήτη Μωάμεθ (ειρήνη και ευλογία σε Αυτόν).
Υπάρχουν σύγχρονοι άγιοι;
Στο Ισλάμ δεν υπάρχει άμεσο ισοδύναμο με έναν «άγιο» με τη συνηθισμένη και γενικά κατανοητή χροιά της λέξης. Η κοντινότερη έννοια του «αγίου» στο Ισλάμ είναι ο «Ουαλί». Ο Ουαλί είναι κάποιος που είναι κοντά στον Αλλάχ - αλλά δεν έχει την αποκλειστικότητα του όρου «άγιος». Οποιοσδήποτε μπορεί να γίνει Ουαλί του Αλλάχ κάνοντας ορισμένες πράξεις ή ζώντας μια υποδειγματική ζωή.
Πως η θρησκευτική πίστη μπορεί να εκπέσει σε φονταμενταλισμό και να γεννήσει βία; Ποια είναι η στάση των Εκκλησιών/ θρησκειών και των θρησκευτικών ηγετών;
Η θρησκευτική πίστη δεν διδάσκει, ούτε παράγει βία, η παρερμηνεία της θρησκευτικής πίστης όμως μπορεί να γεννήσει βία, όπως παρατηρούμε όλοι στην εποχή μας όπου διάφορες εξτρεμιστικές ομάδες χρησιμοποιούν την θρησκεία για δικούς τους πολιτικούς σκοπούς.
Υπάρχουν άτομα ή ομάδες πληθυσμού που η θρησκεία σας ξεχωρίζει από τους υπόλοιπους πιστούς, θεωρεί a priori αμαρτωλά ή κατώτερα;
Το Ισλάμ είναι θρησκεία προορισμένη για όλη την ανθρωπότητα- κατά την ημέρα της Κρίσεως θα σταθούμε μπροστά στον Αλλάχ με το βιβλίο των πράξεών μας και θα κριθούμε για αυτές. Υπάρχει παράδεισος και κόλαση. Και εκείνη την ημέρα θα υπάρξει απόλυτη δικαιοσύνη για όλους.
Διεκδικεί η θρησκεία την ανώτερη γνώση σε σχέση με την επιστήμη και ποια είναι η σχέση της με το κοσμικό κράτος;
Το Ισλάμ δεν κάλεσε τους πιστούς του να αποκτήσουν γνώσεις που αφορούν μόνο την πίστη και την θρησκεία, αλλά για οτιδήποτε είναι χρήσιμο και παραγωγικό, ώστε να συμμορφωθούν με τους κανόνες του σύμπαντος. Στο Ιερό Κοράνι μπορούμε να βρούμε άπειρα εδάφια που καλούν τους πιστούς να μάθουν για την επιστήμη. Σε πολλά κοσμικά κράτη οι θρησκείες επαναπροσδιορίζουν την σχέση τους με την πολιτεία. Κατά την προσωπική μου άποψη η θρησκεία μπορεί να συνυπάρξει με ένα κοσμικό κράτος αρκεί να υπάρχει σεβασμός και προς αυτήν.
Μήνυμα/ ευχή για τη νέα χρονιά
Εύχομαι χρόνια πολλά σε όλους- για την ειρηνική συμβίωση μας πρέπει να παραμείνουμε πιστοί στα μηνύματα του Προφήτη Μωάμεθ και του Ιησού Χριστού. Επιτρέψτε μου να υπογραμμίσω την εξέχουσα θέση που έχει στο Ισλάμ η μορφή του Χριστού, αλλά και της Παναγίας. Ένας Μουσουλμάνος δεν είναι πραγματικός Μουσουλμάνος, αν δεν πιστεύει στον Ιησού και την Παρθένο Μαρία. Για αυτό και φέτος η κοινότητα των Σιιτών μουσουλμάνων διοργάνωσε μια διαθρησκειακή εκδήλωση για τον κοινό εορτασμό των γενεθλίων του Προφήτη Μωάμεθ και του Ιησού Χριστού (ειρήνη και ευλογία σε αυτούς), δύο εμβληματικών μορφών των σημαντικότερων θρησκειών παγκοσμίως. Είναι ευθύνη και υποχρέωσή μας να συνεργαστούμε για να εξασφαλίσουμε την ειρήνη, την αλληλοκατανόηση και τον αλληλοσεβασμό.
(*Την μετάφραση από τα urdu στα ελληνικά επιμελήθηκε ο Ασήρ Χαϊντέρ, δημοσιογράφος)
Ιμάμης Σουνιτών, Κάρι Ακράμ
O ρόλος των Εκκλησιών/ θρησκειών προσαρμόζεται στους καιρούς και εξελίσσεται ιστορικά ή παραμένει διαχρονικά αμετάβλητος; Ποιος είναι σήμερα;
Το Ισλάμ είναι μια θρησκεία της φύσεως αλλά και μια σύγχρονη θρησκεία και πληροί όλες τις απαιτήσεις του σύγχρονου κόσμου.
Ανταγωνίζονται οι θρησκείες μεταξύ τους;
Εάν οι άνθρωποι/ πιστοί εμμένουμε αποκλειστικά στο πεδίο της θρησκείας, τότε δεν θα υπάρχει κανένας ανταγωνισμός.
Θεωρείτε ότι όλες οι θρησκείες και τα δόγματα κηρύσσουν την αγάπη; Υπάρχουν "καλές" και "κακές" θρησκείες, περισσότερο ή λιγότερο αληθινές;
Ναι, όλες οι θρησκείες κηρύσσουν την αγάπη, δεν υπάρχουν «καλές» ή «κακές» θρησκείες.
Θεωρείτε ότι έχουν αλληλοεπηρεαστεί τα διάφορα θρησκευτικά δόγματα; Π.χ. ο Χριστιανισμός από τον Ιουδαϊσμό ή το Ισλάμ από τον Χριστιανισμό και τον Ιουδαϊσμό κ.ο.κ..
Εάν οι θρησκείες και τα δόγματα κηρύσσουν το μήνυμά τους με θετικό τρόπο δεν θα αλληλοεπηρεαστούν αρνητικά.
Υπάρχουν σύγχρονοι άγιοι;
Ναι, υπάρχουν και σήμερα άγιοι άνθρωποι.
Πως η θρησκευτική πίστη μπορεί να εκπέσει σε φονταμενταλισμό και να γεννήσει βία; Ποια είναι η στάση των Εκκλησιών/ θρησκειών και των θρησκευτικών ηγετών;
Η θρησκευτική βία γεννιέται όταν οι διάφορες θρησκείες λασπολογούν τους αλλόθρησκους. Οι θρησκευτικοί ηγέτες έχουν μεγάλη ευθύνη να μεταδίδουν πάντοτε το μήνυμα της αδελφοσύνης και της αγάπης μεταξύ των ανθρώπων.
Υπάρχουν άτομα ή ομάδες πληθυσμού που η θρησκεία σας ξεχωρίζει από τους υπόλοιπους πιστούς, θεωρεί a priori αμαρτωλά ή κατώτερα;
Το Ισλάμ θεωρεί όλους τους ανθρώπους ισότιμους. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει ως ανώτερος άνθρωπος μόνο αυτός που φοβάται πραγματικά τον Αλλάχ.
Διεκδικεί η θρησκεία την ανώτερη γνώση σε σχέση με την επιστήμη και ποια είναι η σχέση της με το κοσμικό κράτος;
Όλες οι γνώσεις και κάθε επιστήμη περιέχονται εντός του Ισλάμ. Δεν υπάρχει γνώση που να είναι εκτός της θρησκείας. Η θρησκεία, όμως, δεν έχει καμιά σχέση με το κοσμικό κράτος.
Μήνυμα/ ευχή για τη νέα χρονιά
Πρέπει όλοι να σεβόμαστε πραγματικά τους συνανθρώπους μας, ο αλληλοσεβασμός μεταξύ των ανθρώπων όλου του κόσμου είναι το πλέον σημαντικό για την επίτευξη της παγκόσμιας ειρήνης. Αυτή είναι η ευχή μου.
(*Την μετάφραση από τα urdu στα ελληνικά επιμελήθηκε ο Ασήρ Χαϊντέρ, δημοσιογράφος)
Διαβάστε το πρώτο μέρος του αφιερώματος της Huffington Post Greece και τις απαντήσεις του
Σεβασμιώτου Μητροπολίτη Δημητριάδος Ιγνάτιου, του Σεβασμιώτατου Αρχιεπίσκοπου Καθολικών Αθηνών, π. Σεβαστιανό Ροσσολάτο, τονΡαββίνο Γκάμπριελ Νεγρίν και τον κύριο Γεώργιο Αδάμ, ποιμένα της Β' Ελληνικής Ευαγγελικής Εκκλησίας.