Μακρόθυμος, φύλακας της εθνικής μνήμης, αγωνιστής, δημοκράτης, ποιητής, ευγενής. Ο 75χρονος Αργύρης Σφουντούρης ποτέ του δεν ξέχασε τη σφαγή της οικογένειάς του από τους ναζί στις 10 Ιουνίου του 1944 στο Δίστομο , όμως ποτέ του δεν μίσησε. Αυτό όμως δεν τον εμπόδισε να αγωνίζεται μέχρι σήμερα για την αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας. «Η Γερμανία πρέπει να πληρώσει τα χρέη της» δηλώνει, μεταξύ άλλων, ο κ. Σφουντούρης στη HuffPost Greece.
Δέχθηκε με μεγάλη ευχαρίστηση να μας μιλήσει, αν και όπως είπε το τηλέφωνό του δεν σταματά να χτυπά το τελευταίο 24ωρό από δημοσιογράφους που έμαθαν γι΄ αυτόν έπειτα από την εμφάνισή του στη γερμανική σατιρική εκπομπή «Ansalt» (Φρενοκομείο) του τηλεοπτικού καναλιού ZDF. Εκεί το γέλιο των συμμετεχόντων στην εκπομπή μετατράπηκε σε δάκρυ.
«Οι Γερμανοί στρατιώτες εκείνη την ημέρα του Ιουνίου μας έκαψαν το σπίτι και σκότωσαν 30 άτομα της οικογένειάς μου, όλοι με το επίθετο Σφουντούρης» μας λέει, τα ίδια που είπε και στο γερμανικό κοινό που τον κοιτούσε σαστισμένο.
Σε ερώτηση γιατί το κοινό ξαφνιάστηκε τόσο πολύ, ο κ. Σφουντούρης είπε πως οι Γερμανοί πλέον έχουν ξεχάσει.
«Οι Γερμανοί έχουν ξεχάσει»
«Το 59% των Γερμανών, ίσως και μεγαλύτερο ποσοστό, δεν ξέρει τι έγινε στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Έχουν ξεχάσει. Αυτή η εκπομπή στην οποία συμμετείχα απευθύνεται σε περίπου πέντε εκατομμύρια τηλεθεατές. Ποτέ στα 20 χρόνια που αγωνίζομαι να κάνω γνωστή την υπόθεση της Ελλάδας, του Διστόμου, το ζήτημα των γερμανικών αποζημιώσεων, δεν κατάφερα να προσεγγίσω τόσο πολύ κόσμο» δηλώνει ενθουσιασμένος.
Ενθουσιασμένος είναι και για την απόφαση της νέας ελληνικής κυβέρνησης να θέσει το ζήτημα των γερμανικών αποζημιώσεων.
«Θέλω να τους συγχαρώ που έθεσαν το θέμα τώρα. Δεν υπήρχε καλύτερη συγκυρία. Περιμέναμε 70 χρόνια γι΄αυτή τη στιγμή. Ποτέ καμία ελληνική κυβέρνηση, δεν είχε θίξει το ζήτημα αυτό σε καμία γερμανική κυβέρνηση. Όπως έλεγε ο αείμνηστος πολιτικός Γεώργιος Μαγκάκης, όλες οι κυβερνήσεις προσκυνούσαν τη γερμανική ηγεσία» υπογραμμίζει ο κ. Αργύρης Σφουντούρης και επανερχόμενος στο ζήτημα του χρέους λέει: «Το χρέος είναι χρέος και οι κανόνες ισχύουν για όλους».
Μια ζωή σαν μυθιστόρημα
Μας μιλάει για την πορεία της ζωής του, τη σχέση του με την πατρίδα, τις ελπίδες του για τόπο. Λέξεις, σκέψεις και μια ζωή, η βαρύτητα της οποίας είναι δίδαγμα και ένα άλλου είδους χρέος για όλους όσοι θέλουν να αποκαλούνται άνθρωποι. Ισως αυτός είναι ο λόγος που τολμούμε να αποδώσουμε τις σκέψεις του σε τούτες τις γραμμές.
Μας περιγράφει πως οι γερμανικές δυνάμεις σφαγίασαν τους κατοίκους του Διστόμου.
Μέσα σε λίγες ώρες το χωριό πνίγηκε στο αίμα, 218 κάτοικοι του χωριού, γυναίκες, άντρες, παιδιά, μωρά εκτελέσθηκαν.
Ο κ. Σφουντούρης, δεν ξεχνά ποτέ, όπως μας λέει, τον πατέρα του στο δρόμο νεκρό από τη σφαίρα ενός Γερμανού ναζί.
Διερωτάται κανείς πως και δεν γέμισε με μίσος και οργή, πως γίνεται και μιλάει τη γερμανική γλώσσα τόσο καλά σαν μητρική του και δεν του στεγνώνει τη φωνή.
«Τη μέρα που μας έκαψαν το σπίτι είχα μείνει μόνος μου με τις αδελφές μου, προσπαθούσαμε να γλιτώσουμε από τη φωτιά, οι γονείς μας είχαν βγει από το σπίτι και δεν επέστρεψαν ποτέ. Τότε ανοίγοντας την πόρτα της αυλής ένας Γερμανός στρατιώτης μας είδε και αμέσως μας έκανε νόημα να πάμε να κρυφτούμε. Μας έσωσε... δεν είναι όλοι οι άνθρωποι ίδιοι» μας λέει.
Η ζωή προχωρά
Η ζωή προχωρά και έχουν περάσει τέσσερα χρόνια από τη σφαγή στο Δίστομο. Ο μικρός Αργύρης είναι πλέον 8 ετών μεγαλώνει σε ορφανοτροφείο ώσπου μια ημέρα μια επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού φτάνει από την Ελβετία επιλέγει κάποια παιδιά για να ζήσουν στο παιδικό χωριό Πεσταλότσι στο Τρόγεν.
«Ήταν ένα πολυεθνικό χωριό» θυμάται και μας εξιστορεί πως σπούδασε και έκανε το διδακτορικό του στο Πολυτεχνείο της Ζυρίχης στα Μαθηματικά και την Αστροφυσική. Στη συνέχεια διδάσκει, γράφει ποίηση, μεταφράζει Έλληνες ποιητές στα γερμανικά, κρατάει επαφή με την Ελλάδα μέχρι το 1967 που γίνεται το πραξικόπημα των συνταγματαρχών. Η χούντα είναι γεγονός.
«Ήμουν ανεπιθύμητος τότε στην Ελλάδα, μου πήραν διαβατήριο, λογικό εξαιτίας των μεταφράσεων στα γερμανικά, έργων απαγορευμένων ποιητών όπως του Ρίτσου» λέει γελώντας.
Κατά την περίοδο της επταετίας αγωνίζεται κατά της χούντας με κείμενα του σε γερμανικά περιοδικά, με την έκδοση του περιοδικού «Προπύλαια», αλλά και με διαδηλώσεις κατά του καθεστώτος με σκοπό να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη.
Τα χρόνια που ακολουθούν ο Αργύρης γίνεται όλο και πιο γνωστός και δραστήριος, πάντα ταπεινός στο πλευρό των αδύναμων. Νέες σπουδές που σχετίζονται με την αναπτυξιακή βοήθεια τον οδηγούν στη Σομαλία, το Νεπάλ, την Ινδονησία.
Το 1994 με αφορμή την 50ή επέτειο της σφαγής του Διστόμου ο Αργύρης Σφουντούρης διοργανώνει σε συνεργασία με την κοινότητα του Διστόμου στο Ευρωπαϊκό κέντρο πολιτισμού στους Δελφούς ένα «Συνέδριο για την Ειρήνη». Το τείχος που χώριζε τη Γερμανία έχει πέσει. Τώρα είναι εφικτό να υπάρξουν διεκδικήσεις. Όμως οι προσπάθειες του πέφτουν στο κενό. «Δεν υφίσταται δικαίωμα αποζημίωσης» του ανακοίνωσαν από τη γερμανική πρεσβεία.
Η άρνηση δεν γίνεται αποδεκτή από τον κ. Σφουντούρη. Ο αγώνας ξεκίνησε ο νομικός λαβύρινθος δεν τον τρομάζει.
Σήμερα, ακούραστος, εξακολουθεί να μιλά γι΄ αυτό το θέμα, θέλει να δηλώσει αισιόδοξος αλλά όπως λέει χρειάζεται πολύ δουλειά.
«Διχόνοια η μεγάλη μας πληγή»
Κληθείς να σχολιάσει την ελληνική πολιτική σκηνή τονίζει, για πρώτη φορά με μια κούραση στη φωνή του, πως «είμαστε ακόμη πολύ διχασμένοι».
«Οι πολιτικοί ήταν φαύλοι στο παρελθόν. Δεν υπήρχε αξιοκρατία, νέοι και ικανοί άνθρωποι περιθωριοποιούνταν ή έφευγαν από την Ελλάδα. Αυτό μας κατέστρεψε» αναφέρει και προσθέτει: «Είναι δύσκολο να αλλάξουμε, όμως χρειαζόμαστε ομοφωνία, αυτό θα βοηθούσε. Ξέρουμε τι είναι καλό και τι δεν είναι και το χειρότερο που μας βαραίνει είναι η διχόνοια, το είχε πει και ο Σολωμός... πρέπει να κάτσουμε και να συζητήσουμε δεν γίνεται να συνεχίσουμε έτσι» τονίζει και αφήνει μια ελπίδα να φανεί: «Κάθε φορά που επιστρέφω στο Δίστομο πάντα κάποιοι με προσεγγίζουν κυρίως νέοι άνθρωποι και με ρωτούν να μάθουν. Ακόμη και πολύ νέα παιδιά μου λένε “πες μας παππού” και αυτό για εμένα είναι ελπίδα» καταλήγει ο κ. Αργύρης Σφουντούρης.
«Ένα τραγούδι για τον Αργύρη»
Συγκλονιστικό είναι το ντοκιμαντέρ, ελβετικής παραγωγής του 2006 με τίτλο «Ένα τραγούδι για τον Αργύρη» (EIN LIED FUR ARGYRIS). Σε αυτή τη βραβευμένη ταινία, σκηνοθεσίας του Στέφαν Χάουπ, ο κ. Σφουντούρης «ξαναζεί» τη ζωή του αφήνοντας τη διαθήκη του για όλους μας, Έλληνες και Γερμανούς.