Μία μεγάλη αναδρομική έκθεση για την Κοκό Σανέλ -η πρώτη που διοργανώνεται στη Βρετανία για τη θρυλική σχεδιάστρια μόδας- επιχειρεί να φωτίσει τη δράση της στη γαλλική Αντίσταση.
Η Σανέλ ανακρίθηκε μετά τον πόλεμο για τη φιλοναζιστική δράση της ωστόσο, δεν παραπέμφθηκε σε δίκη μετά από παρέμβαση του Βρετανού πρωθυπουργού Ουίνστον Τσόρτσιλ.
«Η πιο glamorous έκθεση της χρονιάς», όπως τη χαρακτηρίζει ο Guardian, με τίτλο «Gabrielle Chanel: Fashion Manifesto», που εγκαινιάζεται στις 16 Σεπτεμβρίου στο Μουσείο V&A, περιλαμβάνει περισσότερα από 50 ταγιέρ τουίντ -μεταξύ αυτών και ένα σύνολο bubblegum pink που είχε φορέσει η γοητευτική σταρ Λορίν Μπακόλ, πέρα όμως από τα αναμενόμενα, τη χαρτογράφηση της ίδρυσης του Οίκου Chanel και την εξέλιξη του εμβληματικού στυλ της Γκαμπριέλ Μπονέρ «Κοκό» Σανέλ (1883- 1971) που συνεχίζει να επηρεάζει τον τρόπο που ντύνονται οι γυναίκες μέχρι σήμερα, τον τόνο δίνουν στοιχεία τα οποία αποδεικνύουν ότι η Σανέλ ήταν μέλος της γαλλικής Αντίστασης.
Το εξίσου ενδιαφέρον είναι ότι, τα ντοκουμέντα -που βλέπουν για πρώτη φορά το φως της δημοσιότητας- και αφορούν τα έργα και τις ημέρες της στο Παρίσι την περίοδο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, θα εκτεθούν μαζί με αντικρουόμενα αποδεικτικά στοιχεία που μαρτυρούν ότι η Σανέλ δρούσε ως πράκτορας των Ναζί.
«Δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε ένα show για τη Σανέλ χωρίς να αναφερθούμε στη δράση της κατά τη διάρκεια του πολέμου», δήλωσε η επιμελήτρια του Μουσείου, Oriole Cullen, η οποία ανέλαβε να εμπλουτίσει την έκθεση που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Palais Galliera στο Παρίσι το 2020, εμβαθύνοντας περισσότερο στους δεσμούς της Σανέλ με τη Βρετανία καθώς και στις δραστηριότητες της εν καιρώ πολέμου.
Στα άγνωστα ντοκουμέντα το όνομα «Gabrielle AKA Coco Chanel» περιλαμβάνεται σε μία λίστα 400.000 ανθρώπων η συμμετοχή των οποίων στην Αντίσταση τεκμηριώνεται από επίσημα αρχεία. «Έχουμε επαλήθευση από τη γαλλική κυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένου ενός εγγράφου του 1957, το οποίο επιβεβαιώνει την ενεργό συμμετοχή της στην Αντίσταση», σημειώνει η Oriole Cullen.
Συγχρόνως, μεταξύ των ισχυρών αποδείξεων που θα παρουσιάσει το Μουσείο για τη συνεργασία της Σανέλ με τους Γερμανούς στο κατεχόμενο Παρίσι, είναι οι απομαγνητοφωνημένες ανακρίσεις τριών Ναζί αξιωματούχων που έγιναν μετά τον πόλεμο, οι οποίοι την κατονομάζουν ως αξιόπιστη πηγή.
«Τα νέα στοιχεία δεν την απαλλάσσουν. Απλώς κάνουν την εικόνα πιο περίπλοκη. Το μόνο που μπορούμε να πούμε είναι ότι είχε σχέση και με τις δύο πλευρές», εξηγεί η Cullen.
Σε αντίθεση με την πρόσφατη έκθεση του Μουσείου για τον Dior η οποία αφηγήθηκε την ιστορία ενός οίκου μόδας που έχει ξεπεράσει τον ιδρυτή του κατά 66 χρόνια, η έκθεση για την Κοκό Σανέλ τελειώνει με το θάνατό της το 1971. Είναι επικεντρωμένη στο πρόσωπο, και ως εκ τούτου, λόγω της αμφιλεγόμενης ζωής της σχεδιάστριας μόδας, πολιτική, αν και η Cullen σπεύδει να δηλώσει ότι «Δεν θέλαμε να αγνοήσουμε τη δράση της στον πόλεμο, αλλά πρώτα και κύρια, αυτή είναι μια έκθεση μόδας».
Η επιμελήτρια αναφέρεται στην παιδική ηλικία της Σανέλ όταν μετά τον θάνατο της μητέρας της και την εξαφάνιση του πατέρα της, έζησε σε γαλλικό μοναστήρι -σε ένα οικοτροφείο καλογραιών- χτίζοντας έναν χαρακτήρα η τάση του οποίου για αυτοπροστασία την έκανε ενστικτωδώς πολιτικά συντηρητική.
Όπως είπε, η Σανέλ ήταν «περισσότερο από οτιδήποτε άλλο survivor, πάντα σε επιφυλακή για ευκαιρίες που θα της δώσουν τη δυνατότητα να προχωρήσει στη ζωή».
Στις αρχές της δεκαετίας του 1940, η Σανέλ είχε σχέση με τον Ναζί αξιωματικό βαρόνο Hans Günther von Dincklage, την επιρροή του οποίου εκμεταλλεύτηκε για να απελευθερώσει τον ανιψιό της, André Palasse, από ένα γερμανικό στρατόπεδο αιχμαλώτων πολέμου.
Στην έκθεση -που στη νέα εκδοχή της έχει εμπλουτιστεί με περισσότερα από 100 κομμάτια- θα παρουσιαστούν κομψά βραδινά ρούχα μαζί με τα πρωτοποριακά «βραδινά παντελόνια» με τα οποία η νεαρή Σανέλ σκανδάλισε τη γαλλική κοινωνία, ενώ μία από τις αίθουσες είναι αφιερωμένη στην ιστορία του διάσημου αρώματος No 5 της Chanel, που λάτρεψαν οι διάσημοι, από την Μέριλιν Μονρόε μέχρι τον Άντι Γουόρχολ.
Παράλληλα, ένα πορτρέτο της Σανέλ, μία ελαιογραφία ζωγραφισμένη από τον Ουίνστον Τσόρτσιλ, πιστοποιεί τη στενή σχέση της με τους Βρετανούς, οι απαρχές της οποίας ανιχνεύονται στον πρώην εραστή και φίλο της δούκα του Γουέστμινστερ -διόλου τυχαία οι Ναζί είχαν δώσει στη Σανέλ το κωδικό όνομα «Westminster».
Στην έκθεση θα παρουσιαστεί επίσης, μία κόκκινη βραδινή τουαλέτα με ασορτί γάντια μέχρι τον αγκώνα, ραμμένη για τη Chanel από την εταιρεία Manchester Velvet το 1932. Εκείνη τη δεκαετία, η Κοκό ίδρυσε την εταιρεία British Chanel Ltd για την κατασκευή των σχεδίων της πάνω σε βρετανικά υφάσματα, μεταξύ αυτών κλινοσκεπάσματα από τη Βόρεια Ιρλανδία και δαντέλες από το Νότιγχαμ.
«Η Σανέλ ήταν πολύ απαιτητική, επομένως η σύνδεση επιβεβαιώνει την ύπαρξη μιας υψηλής ποιότητας κλωστοϋφαντουργίας στη Βρετανία, η οποία δυστυχώς δεν υπάρχει πλέον», επισημαίνει η Cullen.
Με πληροφορίες από Guardian