Έναν οδικό χάρτη για τη διαχείριση των κινδύνων από την κλιματική αλλαγή, την προστασία των ανθρώπων και της ευημερίας, έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα η Κομισιόν ανταποκρινόμενη στη δημοσίευση της πρώτης έκθεσης από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Περιβάλλοντος (EEA) με τίτλο European Climate Risk Assessment (EUCRA) (Ευρωπαϊκή Αξιολόγηση των Κλιματικών Κινδύνων) στην οποία υπογραμμίζεται ότι η Ευρώπη είναι απροετοίμαστη για τους ραγδαία αυξανόμενους κινδύνους όπως αυτοί προκύπτουν από την κλιματική αλλαγή.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην ανακοίνωσή της σχετικά με την διαχείριση των κλιματικών κινδύνων στην Ευρώπη καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο η ΕΕ και τα κράτη μέλη της μπορούν να προβλέψουν, να κατανοήσουν και να αντιμετωπίσουν καλύτερα τους αυξανόμενους κλιματικούς κινδύνους.
Επιπλέον, παρουσιάζει πώς μπορούν να προετοιμάσουν και να εφαρμόσουν πολιτικές που σώζουν ζωές, μειώνουν το κόστος και προστατεύουν την ευημερία σε ολόκληρη την ΕΕ.
Σε δηλώσεις του ο Wopke Hoekstra ο Επίτροπος για το κλίμα είπε ότι η Ευρώπη είναι η ήπειρος που θερμαίνεται ταχύτερα στον κόσμο και οι κλιματικοί κίνδυνοι απειλούν την ενεργειακή και επισιτιστική της ασφάλεια, τα οικοσυστήματα, τις υποδομές, τους υδάτινους πόρους, τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και την ανθρώπινη υγεία και υπογράμμισε ότι «έχουμε συλλογικό καθήκον να προστατεύσουμε τους ανθρώπους και την ευημερία μας από τους κλιματικούς κινδύνους, αλλά δεν είναι πάντα σαφές ποιος πρέπει να αναλάβει την ευθύνη και πώς».
Αναφερόμενος στην πρώτη Ευρωπαϊκή Αξιολόγηση Κινδύνων για το Κλίμα είπε ότι αυτή μας βοηθά να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα και να αναλάβουμε τις απαραίτητες δράσεις.
«Είναι πολύ πιο οικονομικό να οικοδομήσουμε την ανθεκτικότητα στο κλίμα τώρα παρά να πληρώσουμε το κόστος των κλιματικών ζημιών αργότερα. Για τους πολίτες και τις κοινωνίες μας, πρέπει να προλάβουμε τους επερχόμενους κλιματικούς κινδύνους, χωρίς να χάσουμε ποτέ από τα μάτια μας το έργο μας για την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτιών της κλιματικής αλλαγής και τον περιορισμό των εκπομπών μας» είπε.
Το θερμόμετρο ανεβαίνει
«Το 2023 ήταν το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί ποτέ. Σύμφωνα με την έκθεση του Φεβρουαρίου του Copernicus Climate Change Service, η παγκόσμια μέση θερμοκρασία για τους προηγούμενους 12 μήνες είχε ξεπεράσει το όριο του 1,5 βαθμού που είχε τεθεί στη Συμφωνία των Παρισίων. Ενώ η ΕΕ αναλαμβάνει ολοκληρωμένη δράση για τη μείωση των εκπομπών της και τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής, πρέπει επίσης να αναλάβουμε δράση για την προσαρμογή στις ήδη αναπόφευκτες αλλαγές και για την προστασία των ανθρώπων και της ευημερίας.
Σύμφωνα με το Ευροβαρόμετρο , το 77% των Ευρωπαίων θεωρεί την κλιματική αλλαγή πολύ σοβαρό πρόβλημα και περισσότεροι από ένας στους τρεις Ευρωπαίους (37%) αισθάνονται ήδη προσωπικά εκτεθειμένοι στους κλιματικούς κινδύνους» τονίζεται στην ανακοίνωση της Κομισιόν.
Για τους λόγους αυτούς η Επιτροπή προτείνει μια σειρά δράσεων και τονίζει πως θα συνεργαστεί με άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ, τα κράτη μέλη, τις περιφερειακές και τοπικές αρχές, τους πολίτες και τις επιχειρήσεις για να δώσει συνέχεια στις προτάσεις αυτές.
Προετοιμάζοντας τις ευρωπαϊκές κοινωνίες για μεγαλύτερη κλιματική ανθεκτικότητα
Η ανακοίνωση της Επιτροπής υπογραμμίζει πώς η δράση για τη βελτίωση της κλιματικής ανθεκτικότητας είναι απαραίτητη για τη διατήρηση των κοινωνικών λειτουργιών και την προστασία των ανθρώπων, της οικονομικής ανταγωνιστικότητας και της υγείας των οικονομιών και των επιχειρήσεων στην ΕΕ.
Οπως αναφέρει είναι επίσης επιτακτική ανάγκη για μια δίκαιη και ισότιμη μετάβαση καθώς η εκ των προτέρων επένδυση στη μείωση της ευπάθειάς μας στον κλιματικό κίνδυνο θα έχει πολύ χαμηλότερο κόστος από τα τεράστια ποσά που απαιτούνται για την ανάκαμψη από κλιματικές επιπτώσεις όπως ξηρασίες, πλημμύρες, δασικές πυρκαγιές, ασθένειες, αποτυχίες καλλιεργειών ή καύσωνες.Σύμφωνα με συντηρητικές εκτιμήσεις, οι επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή θα μπορούσαν να μειώσουν το ΑΕΠ της ΕΕ κατά περίπου 7% μέχρι το τέλος του αιώνα.
Γι΄αυτό και οι επενδύσεις σε ανθεκτικά στο κλίμα κτίρια, μεταφορές και ενεργειακά δίκτυα θα μπορούσαν επίσης να δημιουργήσουν σημαντικές επιχειρηματικές ευκαιρίες και να ωφελήσουν ευρύτερα την ευρωπαϊκή οικονομία, δημιουργώντας θέσεις εργασίας υψηλής εξειδίκευσης και προσιτή καθαρή ενέργεια.
Δράσεις
1. Βελτίωση της διακυβέρνησης: Η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη σε στενότερη συνεργασία μεταξύ εθνικού, περιφερειακού και τοπικού επιπέδου προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι γνώσεις και οι πόροι διατίθενται εκεί όπου είναι πιο αποτελεσματικοί. Η ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή αντιμετωπίζεται όλο και περισσότερο σε όλες τις τομεακές πολιτικές, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν ελλείψεις στο σχεδιασμό και την εφαρμογή σε εθνικό επίπεδο. Η ανακοίνωση σημειώνει ότι τα κράτη μέλη έχουν κάνει τα πρώτα βήματα για να συμπεριλάβουν την κλιματική ανθεκτικότητα στα εθνικά σχέδια για την ενέργεια και το κλίμα
2. Καλύτερα εργαλεία: Οι φορείς χάραξης πολιτικής, οι επιχειρήσεις και οι επενδυτές πρέπει να κατανοήσουν καλύτερα τη σύνδεση μεταξύ των κλιματικών κινδύνων, των επενδύσεων και των μακροπρόθεσμων στρατηγικών χρηματοδότησης. Αυτό μπορεί να παράσχει τα κατάλληλα σήματα της αγοράς που θα συμβάλουν στη γεφύρωση των σημερινών κενών ανθεκτικότητας και προστασίας. Η Επιτροπή θα βελτιώσει τα υφιστάμενα εργαλεία για να βοηθήσει τις περιφερειακές και τοπικές αρχές να προετοιμαστούν καλύτερα.
Σημειώνεται δε ότι για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, το 2025 θα είναι διαθέσιμη η δορυφορική υπηρεσία προειδοποίησης έκτακτης ανάγκης (EWSS) του Galileo, η οποία θα μεταδίδει πληροφορίες συναγερμού στους πολίτες, τις επιχειρήσεις και τις δημόσιες αρχές ακόμη και όταν τα επίγεια συστήματα συναγερμού είναι εκτός λειτουργίας. Τα μεγάλα κενά δεδομένων θα μειωθούν χάρη στον προτεινόμενο νόμο για την παρακολούθηση των δασών και τον νόμο για την παρακολούθηση του εδάφους, ο οποίος θα βελτιώσει τα εργαλεία έγκαιρης προειδοποίησης για πυρκαγιές και άλλες καταστροφές και θα συμβάλει σε ακριβέστερες εκτιμήσεις κινδύνου. Γενικότερα, η Επιτροπή θα προωθήσει τη χρήση των διαθέσιμων συστημάτων παρακολούθησης, πρόβλεψης και προειδοποίησης.
3. Αξιοποίηση των διαρθρωτικών πολιτικών: οι διαρθρωτικές πολιτικές στα κράτη μέλη μπορούν να χρησιμοποιηθούν αποτελεσματικά για τη διαχείριση των κλιματικών κινδύνων. Τρεις τομείς διαρθρωτικών πολιτικών είναι ιδιαίτερα υποσχόμενοι για τη διαχείριση των κλιματικών κινδύνων σε όλους τους τομείς: καλύτερος χωροταξικός σχεδιασμός στα κράτη μέλη- ενσωμάτωση των κλιματικών κινδύνων στο σχεδιασμό και τη συντήρηση κρίσιμων υποδομών- σύνδεση μηχανισμών αλληλεγγύης σε επίπεδο ΕΕ, όπως το UCPM, το Ταμείο Αλληλεγγύης της ΕΕ και οι διαρθρωτικές επενδύσεις της πολιτικής συνοχής, με κατάλληλα εθνικά μέτρα ανθεκτικότητας.
4.Κατάλληλες προϋποθέσεις για τη χρηματοδότηση της κλιματικής ανθεκτικότητας: Η κινητοποίηση για επαρκή χρηματοδότηση για την κλιματική ανθεκτικότητα, τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα, θα είναι ζωτικής σημασίας. Η Επιτροπή είναι έτοιμη να υποστηρίξει τα κράτη μέλη να βελτιώσουν και να ενσωματώσουν την κατάρτιση του προϋπολογισμού για τον κλιματικό κίνδυνο στις εθνικές δημοσιονομικές διαδικασίες.
Επισης η Επιτροπή θα συγκαλέσει προσωρινή ομάδα προβληματισμού για την κινητοποίηση της χρηματοδότησης για την ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή. Η ομάδα προβληματισμού θα συγκεντρώσει βασικούς βιομηχανικούς φορείς και εκπροσώπους δημόσιων και ιδιωτικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων για να προβληματιστούν σχετικά με τον τρόπο διευκόλυνσης της χρηματοδότησης για την κλιματική ανθεκτικότητα.
Τέλος από τομεακή άποψη, η Επιτροπή διατυπώνει συγκεκριμένες προτάσεις για δράση σε έξι κύριες ομάδες επιπτώσεων: φυσικά οικοσυστήματα, νερό, υγεία, τρόφιμα, υποδομές και δομημένο περιβάλλον και οικονομία. Η εφαρμογή της υφιστάμενης νομοθεσίας της ΕΕ αποτελεί σημαντικό πρόδρομο για την επιτυχή διαχείριση των κινδύνων σε πολλούς από αυτούς τους τομείς.