«Κόμμα Βάγκενκνεχτ»: Ποια κενά φιλοδοξεί να καλύψει

Ποια είναι η Ζάρα Βάγκενκνεχτ που χαρακτηρίζει το κόμμα της ως συντηρητική αριστερά;
Open Image Modal
Η Ζάρα Βάγκενκνεχτ φαίνεται να παγιώνεται ως μία μετρήσιμη πολιτική δύναμη στο πολιτικό σκηνικό της Γερμανίας.
picture alliance via Getty Images

Έχοντας εξαγγείλει την δημιουργία του -για χρόνια αναμενόμενου- νέου της κόμματος το περασμένο φθινόπωρο και με το συνέδριο να ακολουθεί τον περασμένο Ιανουάριο η Ζάρα Βάγκενκνεχτ φαίνεται μερικούς μήνες αργότερα να παγιώνεται ως μία μετρήσιμη πολιτική δύναμη στο πολιτικό σκηνικό της Γερμανίας. «Ιδρύσαμε το κόμμα για να μπορέσει να ξεπεραστεί αυτή η λανθασμένη πολιτική, η ανικανότητα, η αλαζονεία της κυβέρνησης του Βερολίνου», δήλωσε η ίδια κατά την διάρκεια των διεργασιών του συνεδρίου του κόμματος [10].

Το όνομα του κόμματος πάντως, δε θα μπορούσε να φανερώνει περισσότερα για τον χαρακτήρα του: «Συμμαχία Ζάρα Βάγκενκνεχτ – Για την Λογική και τη Δικαιοσύνη», εν συντομία BSW. Αρχικά η χρήση του ονόματος αναμενόταν να είναι προσωρινή μέχρι και το συνέδριο του Ιανουαρίου, αυτή παρατάθηκε όμως έως και τις επόμενες εθνικές εκλογές στην Γερμανία που είναι προγραμματισμένες για το 2025. Κι αυτό γιατί οι περισσότεροι –όπως και η ίδια η Ζάρα- γνωρίζουν ότι τα δημοσκοπικά αποτελέσματα του νεοϊδρυθέντος κόμματος οφείλονται κυρίως στην δημοτικότητα της πενηντατετράχρονης πολιτικού [1,9].

Στις τελευταίες μετρήσεις για τις εθνικές εκλογές η BSW δείχνει να έχει σταθεροποιηθεί στα επίπεδα του 5-7 %[1], ποσοστό που επιβεβαιώθηκε στις Ευρωεκλογές που έλαβε ποσοστό 6,2% και εξέλεξε 6 ευρωβουλευτές [2,3,4]. Παράλληλα στην ερώτηση για την καταλληλόλητα της για τον ρόλο της καγκελαρίας η Βάγκενκνεχτ έχει ποσοστά σταθερά γύρω στο 10 % [9]. Τα στοιχεία δείχνουν ότι ο κύριος όγκος των πιθανών ψηφοφόρων του κόμματος προέρχεται από τα κρατίδια της πρώην Ανατολικής Γερμανίας. Έτσι στις τελευταίες μετρήσεις τα ποσοστά του κυμαίνονται στο 13 % στην Βρανδεμβούργο και το 16% στην Θουριγγία [5]. Σε αντίθεση με το προηγούμενο διάστημα το κόμμα εμφανίζει μία μικρή αλλά και αναμενόμενη κάμψη σε όλες τις μετρήσεις, με την δημοσκοπική μπίλια να φαίνεται πάντως να βρίσκει την θέση ισορροπίας της.

Από ποιους πολιτικούς χώρους προέρχονται όμως οι δημοσκοπικοί ψηφοφόροι του νέου κόμματος της άλλοτε αρχηγού της κοινοβουλευτικής ομάδας της «Αριστεράς»;

Για αρκετά χρόνια γινόταν λόγος στη Γερμανία ότι ένα νέο κόμμα υπό την αρχηγία της Βάγκενκνεχτ θα μπορούσε να λειτουργήσει ως ανάχωμα στην όλο και αυξανόμενη δυναμική του AfD. Το τελευταίο έχει βρει μεταξύ των άλλων εύφορο έδαφος στα παλιά προπύργια του κόμματος της «Αριστεράς», στα κρατίδια της πρώην Ανατολική Γερμανίας κι στις αποβιομηχανοποιημένες περιοχές. Κι όπως δείχνουν τα μέχρι στιγμής δημοσκοπικά στοιχεία, η εικόνα αυτή φαίνεται να επιβεβαιώνεται. Έτσι το BSW αντλεί ψηφοφόρους κυρίως από τα δύο προαναφερθέντα κόμματα, αλλά και από το SPD του καγκελάριου Σολτς [6,7,8].

Αυξημένο φαίνεται να είναι κι το ενδιαφέρον και για την στελέχωση του κόμματος. Σύμφωνα με την ίδια την Βάγκενκνεχτ οι αιτήσεις μελών για το νέο κόμμα ξεπέρασαν τον Μάϊο τις 8.000, φανερά ενισχυμένες μετά τη διενέργεια του ιδρυτικού συνεδρίου μέχρι το οποίο παρέμεναν γύρω στις χίλιες. Με τα άτομα που αιτούνται για να γίνουν μέλη να προέρχονται από διαφορετικές κοινωνικές ομάδες. Η ηγεσία του κόμματος όμως έχει θέσεις αυστηρές διαδικασίες για την αποδοχή αυτών των αιτήσεων, με άτομα που προέρχονται άμεσα από το AfD να απορρίπτονται απευθείας [11]. Παράλληλα όμως είναι φανερή και η θέληση της πολιτικής ηγεσίας να ελεγχθεί ο δρόμος τον οποίο θα πάρει ο νέος αυτός πολιτικός σχηματισμός. Έτσι σύμφωνα με προηγούμενες δηλώσεις της Βάγκενκνεχτ, ο αριθμός μελών μέχρι το τέλος του έτους δε θα ξεπεράσει τα 1.000 και μέχρι το 2025 τα 2.000 άτομα [12].

Ποια είναι όμως η διακριτή ταυτότητα που θέλει να δημιουργήσει το BSW;

Αν και το κόμμα δεν έχει δημοσιεύσει ακόμα το αναλυτικό του πολιτικό πρόγραμμα, οι βασικές του θέσεις μαζί με το πρόγραμμα για τις ευρωεκλογές έχουν ήδη κατατεθεί. Έτσι αρκετοί αναλυτές κάνουν λόγο για μία αριστεροδεξιά ενώ η ίδια η Βάγκενκνεχτ αναφέρθηκε στο νέο κόμμα ως μία συντηρητική αριστερά [10].

Πάντως κι ο Γρέγκορ Γκίζι σε συνέντευξη του φάνηκε να πιάνει έστω και με μερικές υπερβολές τον παλμό του νέου κόμματος:

«[..]. H Βάγκενκνεχτ θέλει να κάνει προσφυγική πολιτική όπως το AfD. Θέλει να ασκήσει οικονομική πολιτική όπως ο Λούντβιχ Έρχαρντ και κοινωνική πολιτική όπως «η Αριστερά».[…]» [13].

Βλέποντας κανείς τις θέσεις του κόμματος φαίνεται να επιβεβαιώνεται οι παραπάνω απόψεις. Σε ότι αφορά τα θέματα μετανάστευσης πάντως, οι θέσεις του BSW μάλλον είναι πιο κοντά σε αυτές των Πρασίνων κι του SPD αν κι ακολουθείται διαφορετική διατύπωση ακολουθώντας το γενικότερο τρεντ για αυστηροποίηση που διευρύνεται στο γερμανικό πολιτικό σκηνικό. Το κόμμα προειδοποίει για τον κίνδυνο δημιουργίας παράλληλων ισλαμικών κοινοτήτων, όπως στην Γαλλία κι υποστηρίζει ότι η μετανάστευση δεν είναι η λύση για την παγκόσμια φτώχεια και θα πρέπει να δοθεί βάση στα αίτια φυγής. Από την άλλη όμως τάσσεται υπέρ του ασύλου και των διαδικασιών της ΕΕ στα εξωτερικά της σύνορα [14,15].

Στα θέματα κλιματικής πολιτικής υπάρχει η πεποίθηση ότι η Γερμανία δε θα μπορέσει να είναι σε θέση να καλύψει τις ανάγκες της μόνο με την χρήση ΑΠΕ, χωρίς να θυσιάσει από το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων της και να οδηγηθεί στην αποβιομηχανοποίηση. Προς αυτό τον σκοπό υποστηρίζεται ο μη τερματισμός της λειτουργίας των εργοστασίων καύσης λιγνίτη, η κατάργηση του εμπορίου ρίπων, η άρση της ήδη αποφασισμένης απαγόρευσης παραγωγής αυτοκινήτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης από το 2035 και η γενικότερη άρση απαγορεύσεων κι η εστίαση στις τεχνολογίες «κλειδιά» [10,14,15].

Οι θέσεις του νέου κόμματος για τα θέματα εξωτερικής πολιτικής έχουν άρωμα Βίλλυ Μπραντ κι Γκορμπατσώφ. Κατ’ αυτόν τον τρόπο ξεχωρίζει η λιγότερο ή περισσότερο άμεση της στήριξη του κόμματος προς την Ρωσία. Στην κομματική γραμμή υπάρχει η εναντίωση για περαιτέρω παροχή όπλων προς στην Ουκρανία αλλά και μίας μελλοντικής της ένταξης στην ΕΕ, ενώ η λύση του πολέμου θα πρέπει να βρεθεί μέσω διπλωματικών οδών. Παράλληλα τονίζεται η σημασία του σταθερού ενεργειακού εφοδιασμού που παρείχε η Ρωσία. Στόχος του κόμματος θα είναι η Ευρώπη να αποτελέσει έναν ανεξάρτητο πόλο στον νέο πολυπολικό κόσμο κι δε θα πρέπει να λειτουργεί ως όπλο των ΗΠΑ ενάντια στη Ρωσία και την Κίνα [10,14,15].

Βιβλιογραφία:

[4]: https://www.wahlrecht.de/umfragen/

[5]: https://dawum.de/BSW/

[1] Το όριο εισόδου στο γερμανικό κοινοβούλιο είναι 5 %.