Το φιλόδοξο Great Pompeii Project για την προστασία, συντήρηση και αποκατάσταση του αρχαιολογικού χώρου της Πομπηίας, που ξεκίνησε το 2012 το ιταλικό κράτος σε συνεργασία με την Ε.Ε., υποσχέθηκε ευθύς εξαρχής σημαντικές ανακαλύψεις για τη ζωή στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία -από το γενετικό προφίλ των κατοίκων, μέχρι τις διατροφικές τους συνήθειες και την επαγγελματική ενασχόληση τους.
Όμως, καθώς τα ηφαιστειακά στρώματα ανασκάπτονται για να έρθουν στο «φως» τα μυστικά της πόλης που υπήρξε το διασημότερο θέρετρο της αρχαίας Ρώμης, οι ηφαιστειολόγοι τονίζουν ότι η ανασκαφή ενδέχεται να καταστρέψει στοιχεία ζωτικής σημασίας για την έκρηξη του 79 μ.Χ, στοιχεία τα οποία έχουν άμεση σχέση με την προστασία των 600.000 ανθρώπων που ζουν σήμερα στη σκιά του Βεζούβιου.
Η υπόθεση δεν είναι καινούργια και η κόντρα ανάμεσα στις δύο επιστημονικές «φατρίες» σιγοβράζει εδώ και χρόνια, όμως πλέον οι ηφαιστειολόγοι έκαναν ένα βήμα μπροστά, δημοσιεύοντας προ ημερών ανοιχτή επιστολή στην επιστημονική επιθεώρηση «Nature» στην οποία κάνουν λόγο για «ανησυχητική» καταστροφή των ηφαιστειακών πετρωμάτων.
«Φαίνεται πως δεν αντιλαμβάνονται ότι ο ενθουσιασμός για την αρχαιολογία συνιστά πράξη βανδαλισμού στην ηφαιστειολογία» δηλώνει ο Ρομπέρτο Σκαντόνε, καθηγητής Ηφαιστειολογίας στο Πανεπιστήμιο 3 της Ρώμης, εξηγώντας ότι, είναι σημαντικό να παραμένει στο σημείο μέρος των πετρωμάτων προκειμένου, τόσο οι επιστήμονες όσο και οι επισκέπτες να διαπιστώνουν ιδίοις όμμασι με ποιόν τρόπο το ηφαίστειο κατέστρεψε την πόλη.
Οι αρχαιολόγοι από την πλευρά τους, υπογραμμίζουν ότι συνεργάζονται με τους ηφαιστειολόγους στο Πανεπιστήμιο της Νάπολης και επισημαίνουν ότι υπάρχουν πολλά περισσότερα ηφαιστειακά πετρώματα στη διάθεση των ηφαιστειολόγων πέρα από τη ζώνη αρχαιολογικού ενδιαφέροντος.
Η ανάλυση DNA των θυμάτων της Πομπηίας έδωσε νέες πληροφορίες σχετικά με την εθνοτική ποικιλομορφία της ρωμαίκής πόλης, όπως επίσης, οι απεικονιστικές εξετάσεις στις οποίες υποβλήθηκαν τα θύματα και η ανάλυση 2.000 δειγμάτων από υπολείμματα τροφής.
Ωστόσο, ο Κρίστοφερ Κίλμπερν, γεωλόγος στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου πιστεύει ότι ο λόγος για τον οποίον η πόλη έγινε συνώνυμο της καταστροφής έχει βρεθεί στο περιθώριο. «Η ηφαιστειολογία δεν αντιμετωπίζεται με τη δέουσα σοβαρότητα και αυτό προκαλεί απογοήτευση. Πηγαίνεις στην Πομπηία και δεν υπάρχει σχεδόν καμία αναφορά στο ηφαίστειο» δηλώνει.
Σύμφωνα με τον Κίλμπερν παρότι υπάρχουν σημεία στην περιοχή στα οποία απαγορεύεται η πρόσβαση στους επιστήμονες για λόγους ασφαλείας «μόλις έρθει στο φως κάποιο ενδιαφέρον αρχαιολογικό εύρημα όλοι οι δημοσιογράφοι και τα τηλεοπτικά συνεργεία είναι εκεί. Λες και είναι επικίνδυνο για τους ηφαιστειολόγους, αλλά όχι για τους δημοσιογράφους» προσθέτει, επισημαίνοντας ότι η διατήρηση των πετρωμάτων εντός του αστικού ιστού είναι εξαιρετικά σημαντική στην ανασύσταση των δεδομένων, δηλαδή της βίαιης διέλευσης των πυροκλαστικών ρευμάτων, των ρευμάτων θερμών αερίων και της ηφαιστειακής ύλης που σάρωσαν την Πομπηία.
Άλλωστε, σύμφωνα με τον Guardian, ο Βεζούβιος είναι αδρανής, αλλά κάποια στιγμή θα «ξυπνήσει».
Εκπρόσωπος του Αρχαιολογικού Πάρκου της Πομπηίας δήλωσε ότι υπάρχει συμφωνία με το Πανεπιστήμιο της Νάπολης για από κοινού μελέτη τόσο της στρωματογραφίας όσο και των καταστροφών που προκάλεσε η έκρηξη και ότι αυτό σημαίνει σίγουρη πρόσβαση των ηφαιστειολόγων.