«Υπάρχει ένας αστικός μύθος για έναν άνδρα από το Τέξας, που αρπάζει ένα τουφέκι στον αχυρώνα του και γαζώνει με σφαίρες τον τοίχο, λίγο πολύ τυχαία. Στη συνέχεια, βρίσκει τα σημεία όπου έχουν σχηματιστεί τρύπες και ζωγραφίζει έναν στόχο γύρω από το καθένα. Αργότερα, ένας περαστικός, εντυπωσιασμένος από αυτή την επίδειξη, τρέχει προς αναζήτηση του δεινού (όπως αφελώς φαντάζεται) σκοπευτή. Κάτι σαν αυτοεκπληρούμενη προφητεία», γράφει ο Dhruv Khullar, βοηθός καθηγητής στο Weill Cornell Medical College (παράρτημα του κορυφαίου πανεπιστημίου Cornell στη Νέα Υόρκη), σε άρθρο που δημοσίευσε ο New Yorker.
Η ιστορία με τον σκοπευτή στο Τέξας χρησιμοποιείται συχνά από Αμερικανούς επιστήμονες για να δείξουν την τάση που εμφανίζουμε συχνά, να αφηγούμαστε δεδομένα εκ των υστέρων θεωρώντας ότι κάναμε μία επιτυχημένη εκτίμηση της κατάστασης.
Για παράδειγμα, μπορεί να παρατηρήσουμε μια ασυνήθιστη ομαδοποίηση περιπτώσεων καρκίνου και να διατυπώσουμε μια εξήγηση γι′ αυτό, επικαλούμενοι στατιστικά στοιχεία και αγνοώντας τις ιδιοτροπίες της τύχης. Κάπως έτσι μπερδεύουμε και το χειμερινό ξέσπασμα του Covid-19 και αυτό είναι ένα καλό μάθημα που μας προσφέρει η ιστορία, σχετικά με τους κινδύνους της παρερμηνείας δεδομένων, όταν δεν βασίζεται αυτή σε πλήρη εκτίμηση του γενικότερου πλαισίου.
Η Όμικρον, λόγω της εξαιρετικής μεταδοτικότητάς της και της σχετικής ηπιότητάς της, έχει ανατρέψει την εικόνα για τους κινδύνους και τις συνέπειες της μόλυνσης, αλλά όχι την πραγματική ανάγνωση των στατιστικών στοιχείων που μας καθοδηγούν στην πανδημία. Άραγε, οι αριθμοί εξακολουθούν να σημαίνουν αυτό που πιστεύουμε ότι σημαίνουν;
Η μόλυνση από κορονοϊό δεν είναι αυτό που ήταν κάποτε
Οι τρέχουσες μελέτες υποδεικνύουν ότι, σε σύγκριση με την μετάλλαξη Δέλτα, η Όμικρον έχει από ένα τρίτο έως το ήμισυ των πιθανοτήτων να στείλει κάποιον στο νοσοκομείο. Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, η πιθανότητα να πεθάνει ένας ηλικιωμένος, εμβολιασμένος από τον κορονοϊό, είναι πλέον χαμηλότερη από τον κίνδυνο που ενέχει η εποχική γρίπη. Και όμως η παραλλαγή Όμικρον έχει ένα τεράστιο κόστος — ιατρικό, κοινωνικό, οικονομικό (και καλό είναι να μην ξεχνάμε ότι η Όμικρον εξακολουθεί να αποτελεί σημαντική απειλή για τα άτομα που δεν είναι εμβολιασμένα).
Οι Ηνωμένες Πολιτείες καταγράφουν, κατά μέσο όρο, περισσότερα από οκτακόσιες χιλιάδες κρούσματα κορωνοϊού την ημέρα, τρεις φορές πάνω από την κορύφωση του περασμένου χειμώνα. Δεδομένης της αυξανόμενης χρήσης τστ κατ′ οίκον, αυτός ο επίσημος αριθμός είναι πολύ χαμηλότερος από τον πραγματικό αριθμό λοιμώξεων. Δεν γνωρίζουμε πόσα ράπιντ τεστ χρησιμοποιούνται κάθε μέρα (στην Αμερική ή και στην Ελλάδα) ή σε ποια αναλογία βγαίνουν θετικά. Αν γνωρίζαμε με ακρίβεια το ”σκορ”, ίσως αυτό να καθιστούσε αναξιόπιστες τις επίσημες μετρήσεις, όπως αυτή σχετικά με το ποσοστό θετικότητας στα τεστ μιας κοινότητας, το οποίο χρησιμοποιείται για την καθοδήγηση της πολιτικής για τα πάντα σε όλο τον κόσμο.
Από το κλείσιμο των σχολείων έως τα αθλητικά γεγονότα.
Οι αριθμοί που θα θέλαμε να μάθουμε
Υπάρχουν πολλοί άλλοι αριθμοί που θα θέλαμε να ξέρουμε. Πόσο πιθανό είναι η Όμικρον να μας επιφέρει όχι ένα εκνευριστικό κρυολόγημα, αλλά τη χειρότερη γρίπη της ζωής μας; Πόσο αυξάνεται αυτός ο κίνδυνος με βάση τον αριθμό και τη σοβαρότητα των προγενέστερων ιατρικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει ένα άτομο; Ποιες είναι οι πιθανότητες να παραμείνουν συμπτώματα μετά από μια ήπια νόσηση; Πόσο διαρκεί η ανοσία μετά από ένα ενισχυτικό εμβόλιο ή μια μόλυνση; Όλοι μας ανυπονούμε να μάθουμε...
Την περασμένη εβδομάδα, τα ποσοστά κοινωνικής αποστασιοποίησης και αυτοκαραντίνας αυξήθηκαν στα υψηλότερα επίπεδά τους εδώ και σχεδόν ένα χρόνο, σε πολλές χώρες του κόσμου. Τα εστιατόρια, τα ψώνια και οι κοινωνικές συγκεντρώσεις έπεσαν σε νέα, χαμηλότερα επίπεδα. Οι μισοί Αμερικανοί πιστεύουν ότι θα περάσει τουλάχιστον ένας χρόνος για να επιστρέψουν στην προ-πανδημίας ζωή τους, αν το κάνουν ποτέ!
Τρεις στους τέσσερις Αμερικανούς πιστεύουν ότι είναι εξίσου πιθανό, ή περισσότερο, να μολυνθούν από τον ιό σήμερα - έναν χρόνο μετά τη διάθεση των εμβολίων - σε σύγκριση με το ξεκίνημα της πανδημίας.
Πρέπει να επικεντρωνόμαστε στον αριθμό των κρουσμάτων; Ορισμένοι ειδικοί, συμπεριλαμβανομένου του Άντονι Φάουτσι, υποστηρίζουν ότι ο αριθμός των νοσηλευομένων είναι πλέον ο πιο σαφής δείκτης. Περισσότεροι από εκατόν πενήντα χιλιάδες Αμερικανοί νοσηλεύονται με κορονοϊό - αριθμός μεγαλύτερος από οποιοδήποτε άλλο χρονικό σημείο της πανδημίας. Αλλά και αυτός ο αριθμός δεν είναι ακριβώς αυτό που φαίνεται.
Πολλοί νοσηλευόμενοι ασθενείς με Covid δεν έχουν συμπτώματα από το αναπνευστικό. Εισήχθησαν για άλλους λόγους - ένα έμφραγμα για παράδεγιμα, ή ένα σπασμένο ισχίο, ή μια επέμβαση καρκίνου - και έτυχε να βγουν θετικοί στον ιό. Στις ΗΠΑ δεν υπάρχουν εκτιμήσεις σε εθνικό επίπεδο για το ποσοστό των νοσηλευόμενων ασθενών με «συμπτωματικό Covid», αλλά στην Πολιτεία της Νέας Υόρκης περίπου το σαράντα τοις εκατό των νοσηλευόμενων ασθενών με Covid πιστεύεται ότι έχουν εισαχθεί για άλλους λόγους. Οι νοσηλείες παιδιατρικών Covid έχουν φτάσει επίσης σε επίπεδα ρεκόρ στις ΗΠΑ, πιθανώς επειδή η μεταδοτικότητα της Όμικρον σημαίνει ότι πολλά περισσότερα παιδιά προσβάλλονται από τον ιό. Όμως υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η παραλλαγή τους προκαλεί πιο σοβαρή ασθένεια.
Νοσηλεία λόγω Covid, ή νοσηλεία με Covid;
Η αποσαφήνιση της διάκρισης μεταξύ ενός ιού που προκαλεί ασθένειες και ενός ιού που είναι απλώς ”πολύ μεταδοτικός”, είναι κάτι περισσότερο από μια ακαδημαϊκή άσκηση. Εάν συνυπολογίσουμε τις ασυμπτωματικές περιπτώσεις, ή και τις ελάχιστα συμπτωματικές λοιμώξεις ως «νοσηλείες Covid», κινδυνεύουμε να υπερβάλλουμε ως προ τον αριθμό των αποτελεσμάτων του κορονοϊου, με όλες τις συνακόλουθες κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις. Εάν υπερεκτιμήσουμε τις τυχαίες περιπτώσεις νοσηλευομένων με Covid, κινδυνεύουμε να προωθήσουμε μια λανθασμένη αίσθηση για τον κίνδυνο και την ασφάλεια αντίστοιχα από τον κορονοϊό.
Μερικές φορές είναι δύσκολο να διακρίνει κανείς ένα άτομο που νοσηλεύεται «με covid» από ένα άτομο που νοσηλεύεται «για covid». Για ορισμένους ασθενείς, μια λοίμωξη από κορωνοϊό μπορεί να επιδεινώσει μια φαινομενικά άσχετη κατάσταση - ένας πυρετός από Covid οδηγεί μια ηλικιωμένη γυναίκα με λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος σε κρίση. Μία διάρροια αφυδατώνει έναν άνδρα που έχει εισαχθεί με δρεπανοκυτταρική αναιμία. Σε τέτοιες περιπτώσεις, ο Covid δεν είναι ένας αθώος παρευρισκόμενος, ούτε όμως πυροδοτεί τη φωτιά. Είναι στην πραγματικότητα ένα στοιχείο που προσθέτει αρκετή ένταση για να μετατρέψει ένα διαχειρίσιμο πρόβλημα σε σοβαρή κρίση.
Με τις παραλλαγές Άλφα και Δέλτα, σχεδόν όλες οι νοσηλείες με Covid σχετίζονταν βασικά με την συγκεκριμένη μόλυνση. Η κατάσταση είναι διαφορετική με την Όμικρον. Η Όμικρον ασκεί μια αναμφισβήτητη πίεση στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης. Την περασμένη εβδομάδα, το ένα τέταρτο των νοσοκομείων των ΗΠΑ ανέφεραν κρίσιμες ελλείψεις προσωπικού. Πολλοί έχουν αναβάλει μη επείγουσες χειρουργικές επεμβάσεις και κάποιοι ζήτησαν από τους υπαλλήλους τους να συνεχίσουν να εργάζονται ακόμα και αφού έχουν μολυνθεί. Άλλοι έχουν θεσπίσει «πρότυπα περίθαλψης σε περίπτωση κρίσης», σύμφωνα με τα οποία τα καταβεβλημένα νοσοκομεία μπορούν να περιορίσουν ή να αρνηθούν τη θεραπεία σε ορισμένους ασθενείς. Και υπάχουν νοσοκομεία που αναγκατικά επιλέγουν ”ασθενείς με προτεραιότητα” για να διαθέσεις ΜΕΘ, κλίνες, αναπνευστήρες και άλλους σωτήριους πόρους, χωρίς τους οποίους δύσκολα αντιμετωπίζονται οι βαριές περιπτώσεις με κορονοϊό.
Αλλά και αυτό το κύμα θα περάσει! Πιθανόν σύντομα. Στο τέλος, η συντριπτική πλειοψηφία των Αμερικανών θα μπορούσε να έχει κάποιο βαθμό ανοσίας, που προκύπτει από τον εμβολιασμό, τη μόλυνση ή και τα δύο. Κατά πάσα πιθανότητα, θα προσεγγίζαμε τότε την ενδημική φάση του ιού και θα μας έμεναν ένα σύνθετο σύνολο ερωτήσεων σχετικά με το πώς να ζήσουμε στο μέλλον μαζί του. Ποιο επίπεδο ασθένειας είμαστε διατεθειμένοι να δεχτούμε; Ποιος είναι ο σκοπός των περαιτέρω περιορισμών; Τι χρωστάμε ο ένας στον άλλον;
Αυτά τα ερωτήματα θα βρούμε στην συνέχεια μπροστά μας και οι απαντήσεις θα βρεθούν στην πορεία.
πηγή: The New Yorker