Ο κορονοϊός υποχωρεί. Αυτό είναι το συμπέρασμα που προκύπτει με την πρώτη ματιά από τα διαγράμματα του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC). Είναι ο ευρωπαϊκός φορέας - τράπεζα δεδομένων για τον Covid-19, που λειτουργεί ως κοινή βάση για όλες τις χώρες της ηπείρου. Mέσα από τα στοιχεία που καταγράφει κάθε μέρα και κάθε ώρα o ECDC και δημοσιεύει σήμερα η Huffpost, προκύπτει η συνολική εικόνα που επικρατεί στην Ευρώπη, μέσα από καμπύλες που «μιλούν» για την εξέλιξη της πανδημίας.
Συμπέρασμα πρώτο
Η Ελλάδα αναδεικνύεται σε κάτι σαν «πρωταθλητής» στα Βαλκάνια. Είναι η χώρα με τους χαμηλότερους δείκτες επίπτωσης από τον κορονοϊό στη βαλκανική χερσόνησο τις δύο τελευταίες εβδομάδες, ενώ στον αντίποδα βρίσκεται η Τουρκία με τους υψηλότερους δείκτες - και σε θνησιμότητα - ενώ μόνο η Σερβία φαίνεται να αντιμετωπίζει ακόμη αυξημένο πρόβλημα, αν και σταδιακά μειώνεται.
Συμπέρασμα δεύτερο
Παρακολουθώντας μέσω ειδησεογραφίας επί τρεις μήνες την εξέλιξη της πανδημίας στην Ευρώπη, επικρατεί η αίσθηση ότι υπάρχουν χώρες «διαφορετικών ταχυτήτων». Δηλαδή, ορισμένες που έχουν υποστεί τεράστια πίεση και άλλες που υπέφεραν αρκετά λιγότερο, όπως η Ελλάδα. Η εντύπωση αυτή δεν είναι λανθασμένη. Συνολικά, ωστόσο, παρατηρώντας το δεύτερο διάγραμμα (ακριβώς επάνω), αποδεικνύεται ότι σχεδόν σε όλες τις χώρες αυξήθηκαν ταυτόχρονα οι θάνατοι - μέσα Μαρτίου εως μέσα Απριλίου - ενώ σήμερα διαπιστώνεται σχεδόν παντού υποχώρηση των δεικτών.
Συμπέρασμα τρίτο
Το κρισιμότερο συμπέρασμα, όμως, προκύπτει συνδυάζοντας την εικόνα που βλέπετε στα 14 διαγράμματα παρακάτω - όπου θα δείτε τα κρούσματα (χρώμα μπλε) και τους θανάτους (χρώμα κόκκινο) ανά χώρα. Επιχειρώντας μία πρόχειρη κατηγοριοποίηση, είναι εύκολο να διακρίνει κανείς ότι η καμπύλη κρουσμάτων/θανάτων έχει χαμηλώσει πλέον - σχεδόν στο σύνολο των χωρών της Δυτικής Ευρώπης - με μοναδική εξαίρεση το Ηνωμένο Βασίλειο. Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία βγαίνουν από την δίνη του κορονοϊού σταδιακά, ενώ στον αντίποδα χώρες που άργησαν να δουν αύξηση των κρουσμάτων τώρα βρίσκονται σε δυσκολότερη κατάσταση, καθώς η υποχώρηση της καμπύλης καθυστερεί αντίστοιχα. Αυτό ισχύει για δύο χώρες της Σκανδιναβίας (Σουηδία - Φινλανδία) και για αρκετές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Στα Βαλκάνια η κατάσταση μοιάζει ικανοποιητική, ενώ η Τουρκία βρίσκεται σε περιδίνηση...
Ώρα για ελεγχόμενο(;) ρίσκο
Την ίδια ώρα, η εικόνα της υποχώρησης της πανδημίας επηρεάζει καταλυτικά τις αποφάσεις των κυβερνήσεων. Η Ελλάδα προχωρά ολοταχώς στο άνοιγμα προς πάσα κατεύθυνση: καταστήματα και εμπορικά κέντρα, αρχαιολογικοί χώροι, σχολεία άνοιξαν. Ακολουθούν την ερχόμενη εβδομάδα χώροι εστίασης και ψυχαγωγίας. Γίνεται αγώνας δρόμου για τον τουρισμό και μόλις χθες 10 ευρωπαϊκές χώρες - μεταξύ των οποίων η Ελλάδα - προχώρησαν σε κοινή διακήρυξη, που ισοδυναμεί με υπενθύμιση του θεμελιώδους ρόλου της ελευθερίας μετακίνησης στην Ενωμένη Ευρώπη.
Η αγωνία των κυβερνήσεων δεν περιορίζεται στο πεδίο του Τουρισμού, που ασφαλώς είναι κεντρικός πυλώνας ανάπτυξης στην ΕΕ. Στην πραγματικότητα, ο κορονοϊός δεν φρενάρισε απλώς την ανάπτυξη. Γεννά καθημερινά τεράστια εμπόδια στην οικονομία, περιορίζει δραματικά τα έσοδα των δημόσιων ταμείων, καθώς επαγγελματίες και επιχειρήσεις δυσκολεύονται όλο και περισσότερο να πληρώσουν φόρους, ενώ η έμμεση φορολογία ακολουθεί την υποχώρηση της κατανάλωσης.
Ο φόβος ότι η έλλειψη ρευστότητας μπορεί αν οδηγήσει κράτη σε αδυναμία εκπληρωσης βασικών υποχρεώσεων - ακόμα και να θέσει σε κίνδυνο τη μισθοδοσία δημοσίων υπαλλήλων - μπορεί να γίνει υπαρκτός, εάν δεν ξαναπάρει μπρος η οικονομία σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Είναι μία ανησυχία που δεν κρύβουν σε κατ′ ιδίαν συζήτησεις ακόμα και κυβερνητικά στελέχη, εδώ στην Ελλάδα.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες, η «έξοδος» και η απόπειρα επιστροφής στην κανονικότητα - ή έστω σε μία νέα κανονικότητα - αποτελεί μονόδρομο.
Υπάρχει ρίσκο; «Ασφαλώς και υπάρχει», παραδέχθηκε πριν από μερικά 24ωρα σε συνομιλία μας ένας υψηλόβαθμος - αρμόδιος παράγων του υπουργείου Υγείας, με βαθιά γνώση των πραγματικών προβλημάτων. Και συμπλήρωσε: «Το γνωρίζουμε εμείς, το γνωρίζουν ακόμα και οι επιδημιολόγοι που μας συμβουλεύουν, καθώς αντιλαμβανόμαστε άπαντες στην καθημερινότητά μας και στο περιβάλλον μας πόσο δύσκολα είναι τα πράγματα. Ωστόσο, πιστεύουμε πως είναι ώρα να δοκιμάσουμε. Αν κάτι δεν πάει καλά, προφανώς θα επιστρέψουμε σε ορισμένα περιοριστικά μέτρα. Όμως είναι κάτι που δεν θα αντέξει για πολύ η οικονομία μας. Σε αυτή τη δοκιμασία της εξόδου έπειτα από δυόμισι μήνες, έχουν και οι πολίτες ρόλο, οφείλουμε να το αντιληφθούμε όλοι. Πρέπει να αποφύγουμε τις υπερβολές και να καταλάβουμε, ότι οι δουλειές μας, το μέλλον όλων μας και η επιστροφή στην ανάπτυξη συνδέονται πλέον με την υπευθυνότητά μας ως πολιτών. Η νέα κανονικότητα είναι στόχος - όχι κυβερνητική απόφαση...»