Φρενίτιδα επικρατεί από το πρωί μεταξύ αρκετών πιστών μουσουλμάνων στην Κωνσταντινούπολη καθώς σήμερα πραγματοποιήθηκε η πρώτη μεγάλη προσευχή στον Ιερό Ναό της Αγίας Σοφίας που πλέον έχει μετατραπεί σε τζαμί. Η δε προπαγάνδα του καθεστώτος Ερντογάν, των ελεγχόμενων Μέσων Ενημέρωσης και των στρατευμένων χρηστών στα social media ενισχύουν το αφήγημα του προέδρου της Τουρκίας.
Ο πρόεδρος της Τουρκίας νωρίς το μεσημέρι της Παρασκευής έφτασε στην Αγία Σοφία για τις πρώτες μουσουλμανικές προσευχές εκεί αφότου ανακοίνωσε τη μετατροπή του μνημείου σε τζαμί.
Ο Ερντογάν και οι πλέον υψηλόβαθμοι υπουργοί του, φορώντας λευκές μάσκες για την προστασία τους από τον COVID-19, γονάτισαν πάνω σε γαλάζια χαλιά κατά την έναρξη μιας τελετής που σημαδεύει την επιστροφή της μουσουλμανικής λατρείας στο μνημείο.
Η τελετή ξεκίνησε με ανάγνωση στίχων του κορανίου από τον Ταγίπ Ερντογάν, ενώ στην συνέχεια ακούστηκε το κάλεσμα για προσευχή από τους τέσσερις μιναρέδες που βρίσκονται γύρω από τον ναό.
Εξαιτίας της πανδημίας, οι αρχές είχαν ανακοινώσει ότι το πολύ χίλιοι πιστοί θα μπορούσαν να προσευχηθούν στο εσωτερικό του ναού. Όμως, πολύ περισσότεροι θα μπορούσαν να συγκεντρωθούν στους εξωτερικούς χώρους.
Λόγω της συρροής πιστών, πολλοί από τους οποίους δεν φορούσαν μάσκες, ο κυβερνήτης της Κωνσταντινούπολης Αλί Γερλίκαγια ανακοίνωσε πριν από το μεσημέρι ότι όλοι οι χώροι πέριξ της Αγίας Σοφίας ήταν γεμάτοι.
Σε ένδειξη του χάους που επικράτησε, δεκάδες άνθρωποι παραβίασαν τον αστυνομικο κλοιό για να τρέξουν προς την Αγία Σοφία, σύμφωνα με βίντεο που μετέδωσαν τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης.
Από νωρίς ουρές είχαν σχηματιστεί σε σημεία ελέγχου γύρω από το ιστορικό κέντρο της Κωνσταντινούπολης, όπου ισχυρές δυνάμεις της αστυνομίας επέβλεπαν τη διατήρηση της ασφάλειας. Μόλις περνούσαν τα σημεία ελέγχου, οι πιστοί κάθονταν πάνω σε χαλάκια προσευχής σε ασφαλισμένες περιοχές έξω από το κτίριο στην πλατεία Σουλτανχαμέτ.
Από τα ξημερώματα άλλωστε, πιστοί είχαν πιάσει θέσεις έξω από την Αγία Σοφία και το πλήθος όλο και μεγάλωνε όσο περνούσε η ώρα: άνδρες, γυναίκες, παιδιά, άτομα με αναπηρίες. Κάποιοι μάλιστα, κρατούσαν κασκόλ με το όνομα του Ερντογάν και άλλοι φορούσαν μπλουζάκια με τον Ερντογάν, των Μωάμεθ τον Πορθητή και την Αγία Σοφία και έγραφαν ”σπάσαμε τις αλυσίδες της Αγίας Σοφίας”.
Εντός του ναού πάντως, δόθηκε η άδεια να προσέλθουν περί τα 1.000 άτομα κυρίως κατόπιν πρόσκλησης, αφού οι περισσότεροι ήταν επίσημοι.
Στο μεταξύ από νωρίς το πρωί στα social media και στην τουρκική τηλεόραση έκαναν την εμφάνισή τους βίντεο από την πρόβα τζενεράλε, στα οποία ακούστηκε ο ιμάμης που ψέλνει.
Τα μέτρα
Τα πάντα ήταν έτοιμα στην ώρα τους για την πρώτη μουσουλμανική προσευχή μετά από 86 χρόνια ενώ ανακοινώθηκε και ο διορισμός τριών ιμάμηδων και πέντε μουεζίνιδων για το «τέμενος Αγία Σοφία».
«Ολοι ανυπομονούν να παρευρεθούν στις ειδικές προσευχές με μεγάλο ενθουσιασμό» σχολίασε στο πλαίσιο σχετικών ανακοινώσεων ο κυβερνήτης της επαρχίας της Κωνσταντινούπολης, Αλί Γιερλικάγια ενώ αναφερόμενος στα υγειονομικά μέτρα κατά του κορονοϊού, τόνισε ότι θα υπάρχουν πέντε διαφορετικοί ανοιχτοί χώροι για τους προσκυνητές για να αποφευχθεί ο συνωστισμός.
Οι χώροι για τους πιστούς άνοιξαν από τις 10 το πρωί ενώ η είσοδος στους χώρους προσευχής έγινε μετά από έρευνες ασφαλείας σε 11 διαφορετικά σημεία ελέγχου.
Ορισμένοι δρόμοι και γραμμές του μετρό παρέμειναν κλειστοί πριν και κατά τη διάρκεια της προσευχής.
Οι περιπέτειες ενος Μνημείο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς
Μια ημέρα νωρίτερα, την Πέμπτη, ο ίδιος ο Ερντογάν επισκέφθηκε το χώρο για να επιθεωρήσει τις αλλαγές γίνονται μέχρι τελευταία στιγμή εντός του ναού και πομπωδώς (λες και πρόκειται για κάποιο σπουδαίο «έργο») έκανε και τα αποκαλυπτήρια της νέα πινακίδας: «Μεγάλο Τζαμί της Αγίας Σοφίας». Η επιγραφή εμφανίζεται σε τρεις γλώσσες δηλαδή τουρκικά, αραβικά και αγγλικά.
Η Αγία Σοφία υπήρξε χριστιανικός βυζαντινός καθεδρικός ναός για 900 χρόνια πριν καταληφθεί από Οθωμανούς κατακτητές και μετατράπηκε στη συνέχεια σε τζαμί από τον Μωάμεθ Β’. Οι Μουσουλμάνοι προσευχήθηκαν εκεί μέχρι το 1934, όταν έγινε μουσείο.
Ωστόσο, τουρκικό δικαστήριο ακύρωσε πρόσφατα το διάταγμα που το μετέτρεψε σε μουσείο, ανοίγοντας το δρόμο ώστε το κτίριο του 6ου αιώνα να μετατραπεί - ξανά - σε τζαμί, κίνηση που υποστηρίζεται από τον Ερντογάν, με προφανή πολιτικά και κομματικά κίνητρα, σε συνδυασμό με την φιλοδοξία του να αναδειχθεί σε νέο ηγέτη του Ισλάμ.
Η απόφαση προκαλεί έντονες αντιδράσεις από ηγέτες της εκκλησίας, οι οποίοι δήλωσαν ότι η μετατροπή του χώρα για αποκλειστικά μουσουλμανική λατρεία διακινδύνευει να εντείνει τις θρησκευτικές διαιρέσεις. Η Τουρκία αναφέρει ότι ο χώρος θα παραμείνει ανοιχτός για τους επισκέπτες και τα χριστιανικά έργα τέχνης θα προστατεύονται.
Οι χριστιανικές τοιχογραφίες και τα λαμπερά ψηφιδωτά που κοσμούν τον σπηλαιώδη τρούλο και την κεντρική αίθουσα θα κρύβονται από κουρτίνες κατά τη διάρκεια των μουσουλμανικών προσευχών, αλλά θα παραμείνουν ορατά για τους επισκέπτες/τουρίστες τον υπόλοιπο χρόνο.