Συναντηθήκαμε στο «Ρομάντσο» στο κέντρο της Αθήνας- η κουβέντα ξεκίνησε ιδανικά, σε έναν συνήθη τόπο ωραίων συζητήσεων, στο μπαρ του ισογείου και συνεχίστηκε ανεβαίνοντας στο γραφείο τους στον δεύτερο όροφο. Στο κτήριο ενός από τα εμβληματικότερα (και εξόχως μοντέρνα για την εποχή του) ελληνικά περιοδικά, δεκαετίες μετά, συμβαίνει ακριβώς αυτό που ο τίτλος συμπυκνώνει: δύο δημιουργικότατοι Έλληνες, ο Γιάννης Σπανούδης και η Ειρήνη Γουγουγιάννη εκδίδουν σε app ένα αγγλόφωνο περιοδικό τέχνης που κατόρθωσε να έχει μια από τις μεγαλύτερες αναγνωσιότητες στον κόσμο. «Η αναζήτηση «Art Magazine» εμφανίζει το KROMA Magazine σταθερά στην πρώτη σελίδα αναζήτησης του Google και της αναζήτησης εφαρμογών μέσα στα AppStore & Google Play», μου λέει ο Γιάννης Σπανούδης.
«Πως μπορούμε να περιγράψουμε το περιοδικό Kroma;», τον ρωτάω.
«Είναι δύσκολο να περιγράψουμε εμπειρίες», απαντά. «Και η ανάγνωση είναι μια εμπειρία που ο καθένας βιώνει μοναδικά. Πώς να περιγράψουμε μία γεύση ή ένα χρώμα; Την καλύτερη απάντηση την δίνει ο ίδιος ο χρήστης / αναγνώστης».
«Ωστόσο, με μια πρόταση, είναι ένα πλούσιο περιοδικό με εντυπωσιακές εικόνες που έχεις πάντα στην τσέπη σου. Ας κάνουμε ένα διάλειμμα από την κουβέντα και να το κατεβάσεις τώρα στο κινητό σου», μου προτείνει.
Δέχομαι. Και πολύ γρήγορα, ταχύτατα, το android μου έχει λάβει τα 9 τεύχη του περιοδικού, πάνω από 1000 σελίδες. «Θα χρειαζόταν ένας μεγάλος χαρτοφύλακας γι’ αυτό», σχολιάζει η Ειρήνη όσο φυλλομετρούμε ενδεικτικά λίγες σελίδες από τις 1.000 που συνολικά απαρτίζουν τα μέχρι τώρα τεύχη. «Είναι μια φορητή βιβλιοθήκη στην τσέπη σου», συνεχίζει η ίδια.
Το KROMA Magazine συγκεντρώνει χαρακτηριστικά που το καθιστούν μοναδικό στο είδος του διεθνώς. Θεωρώ πως το πλέον καινοτόμο είναι ότι με το app που ο Γιάννης Σπανούδης δημιούργησε μπορείς να διαβάσεις το περιοδικό και χωρίς πρόσβαση στο ιντερνετ, offline- σύνδεση στο διαδίκτυο απαιτείται μόνο την πρώτη φορά για το κατέβασμα της εφαρμογής (app).
«Ποια άλλα κρίσιμα σημεία της έκδοσης την έχουν ξεχωρίσει τόσο εμφατικά στο παγκόσμιο πεδίο;», ρωτάω τους συνδημιουργούς του. Και μου απαντούνε απαριθμώντας τις ιδιότητες του περιοδικού τους σχεδόν με ένα στόμα και μια φωνή...όπως συχνά συμβαίνει με τους ανθρώπους που γνωρίζουν στην παραμικρή του λεπτομέρεια το (συν)δημιούργημά τους, έργο τέχνης ή νέο προϊόν.
Είναι διαθέσιμο σε όλες τις φορητές έξυπνες συσκευές (iPhone, iPad, Android smartphones, Android tablets)
Είναι δωρεάν. Το KROMA Magazine διαβάζεται από χιλιάδες αναγνώστες σε όλο τον κόσμο χωρίς κανένα χρηματικό αντίτιμο.
Είναι σχεδιασμένο για τα κινητά. Το συγκεκριμένο χαρακτηριστικό αυξάνει την απόλαυση της εμπειρίας ανάγνωσης του χρήστη. Σε πολλές περιπτώσεις, ακόμη και μεγάλοι εκδοτικοί οίκοι, ανεβάζουν την έντυπη έκδοση στην εφαρμογή του κινητού, γεγονός το οποίο αναγκάζει το χρήστη να αυξομειώνει διαρκώς τη διάσταση της οθόνης για να διαβάσει.
Είναι διεθνής και ταυτόχρονα ανεξάρτητη ελληνική παραγωγή.
Προβάλει παγκοσμίως τον ελληνικό πολιτισμό και τους έλληνες καλλιτέχνες.
«Νομίζω ότι είναι ώρα να πάρουμε την ιστορία του digital publishing εν γένει και του Kroma κατ΄επέκταση» τους λέω.
«Όλα ξεκίνησαν όταν το 2010 ανακοινώθηκε το πρώτο iPad», λέει ο Γιάννης. «Ένας υπολογιστής tablet, του οποίου η κύρια λειτουργία ήταν η ανάγνωση ηλεκτρονικών βιβλίων και περιοδικών. Σε αυτό το μεγάλο νέο μέσο, όλοι οι παραδοσιακοί εκδότες είχαν τη δυνατότητα πλέον να μεταφέρουν την έντυπη έκδοση τους στον ψηφιακό κόσμο. Περιοδικά κολοσσοί όπως τα Wired, Τime, National Geographic και δεκάδες χιλιάδες ακόμη, δημιούργησαν πλούσιες δραδραστικές ψηφιακές εκδόσεις παράλληλα με την έντυπη κυκλοφορία τους.
Στην Ελλάδα κυκλοφόρησαν μερικές δεκάδες τίτλοι από όλο το φάσμα της ενημέρωσης. Ο ίδιος συμμετείχα στο σχεδιασμό και στην υλοποίηση μερικών από αυτά όπως το Cool Greece, LiFO, Deasy, αλλά και στο αμερικάνικο Live Design. Ωστόσο, ο συνδυασμός της κρίσης με την εκτόνωση του αρχικού ενδιαφέροντος για τα tablets, οδήγησε στην κατάργηση των περισσότερων εκδόσεων.
Σε εκείνο το σημείο, όπου τα smartphones επανακτούσαν τα σκήπτρα έναντι των tablets, ωρίμασε η σκέψη να σχεδιάσουμε τα περιοδικά τσέπης προσαρμόζοντας την ύλη ενός περιοδικού σε μια οθόνη που χωράει στην παλάμη μας. Η αγάπη μας για τα περιοδικά, τις καινοτόμες ψηφιακές τεχνολογίες αλλά και την τέχνη μας οδήγησε στο KROMA Art Magazine».
Τι έχετε κατορθώσει μέχρι σήμερα;
Κοίτα, πλέον διανύουμε τον τρίτο χρόνο του περιοδικού. Φέτος το Kroma βραβεύτηκε για 3η συνεχόμενη χρονιά με Digital Media Award (Best Mobile Edition, Best App, Best Smartphone / Tablet Magazine). Στις σελίδες του, έχουμε φιλοξενήσει 78 καλλιτέχνες, 86 εκδηλώσεις, περισσότερες από 700 εικόνες έργων τέχνης. Οι καλλιτέχνες και τα έργα τους καλύπτουν όλες τις μορφές της Τέχνης, από τη ζωγραφική ως τη γλυπτική και από την χαρακτική ως τη φωτογραφία. Στο περιοδικό μας, ο αναγνώστης έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει video, να διαβάσει συνεντεύξεις, κείμενα για βιβλία, αρχιτεκτονική, νέα και απόψεις, πολιτιστικές δράσεις.
Στόχος σας;
Ο ελληνικός πολιτισμός και οι Έλληνες καλλιτέχνες να προβάλλονται μέσα από τις σελίδες του Kroma με έναν μοναδικό τρόπο σε όλο τον κόσμο. Νομίζω πως το καταφέρνουμε γιατί νιώθουμε μεγάλη αγάπη και αποδοχή του περιοδικού μας από τους Έλληνες δημιουργούς. Επιδιώκουμε να εμπλουτίζουμε και να διευρύνουμε συνεχώς τη θεματολογία μας σε όλο το φάσμα του Πολιτισμού, να εντάξουμε ενότητες όπως η μουσική, το θέατρο, ο κινηματογράφος, εγχώριες και διεθνείς τάσεις, καθώς και να σχεδιάσουμε αφιερωματικά τεύχη. Επίσης συμμετέχουμε και στηρίζουμε επικοινωνιακά τα μεγάλα πολιτιστικά events όπως η Art Athina, ADAF, Platforms Project, αλλά και εκατοντάδες άλλα.
Δεν ασχολείστε, όμως, μόνο με το περιοδικό Kroma αλλά διοργανώνετε και εκθέσεις, εκπαιδευτικές δράσεις, όλα με μια δόση φρέσκου αέρα και πρωτοπορίας.
Ξεκινήσαμε με το περιοδικό και μέσα από την τριβή μας με τον χώρο του Πολιτισμού, διακρίναμε στοιχεία και στερεότυπα στα οποία θέλουμε να δώσουμε το δικό μας αποτύπωμα, να φέρουμε νέες ιδέες. Γι αυτό, δημιουργήσαμε τη διεθνή πλατφόρµα σύγχρονης Τέχνης & Πολιτισµού KROMA. Κεντρικοί άξονες της είναι η έντονη κοινωνική δράση σε συνεργασία με φορείς και μη κυβερνητικές οργανώσεις και η οργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων με ελεύθερη είσοδο και συμμετοχή. Επίσης, ο σχεδιασμός και η υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων για παιδιά διαφόρων ηλικιών με σκοπό την ευαισθητοποιήση τους μέσα από την τέχνη, αλλά και για την τέχνη.
«Έχουμε επικεντρωθεί στις εκδηλώσεις KROMA One-Off και στα εκπαιδευτικά προγράμματα», συνεχίζει η Ειρήνη Γουγουγιάννη.
Γιατί One- Off; «Μια κι έξω» δε σημαίνει;
Η ιδιαιτερότητα του KROMA One-Off είναι πως έχει διάρκεια μία ημέρα. Η ιδέα προέκυψε από τη συνθήκη πως ούτως ή άλλως, συνήθως, το κοινό επισκέπτεται μία και μοναδική φορά κάθε εκδήλωση. Οι εκθέσεις μιας μέρας γνωρίζουν πρωτόγνωρη επιτυχία, έχουν δεχτεί χιλιάδες επισκέπτες και έχουν αναγνωριστεί, όχι μόνο από την καλλιτεχνική κοινότητα αλλά και από το απλό κοινό, ως ένα καινοτόμο project, ως μια αναγέννηση και αυθεντική έκφραση της μοντέρνας ελληνικής Τέχνης.
«Το KROMA επιθυμεί να φέρει την Τέχνη εκεί που συχνάζει ο κόσμος αντί να τον καλεί σε χώρους «αποστειρωμένους», ειδικά διαμορφωμένους για αυτήν. Κάνει τους ανθρώπους να απολαύσουν την εικαστική δημιουργία στα στέκια τους, να μπορούν να συναντιούνται και να ανταλλάζουν τις εντυπώσεις τους σχετικά με όσα βλέπουν», συνεχίζει η ίδια. «Οι εκθέσεις one- off στη μια τους μέρα που διαρκούν γίνονται παρουσία του καλλιτέχνη, ώστε όποιος απ’ το κοινό επιθυμεί, να μπορεί να τον γνωρίσει. Απευθύνονται σε όλη την οικογένεια, μέσω θεματικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων και πλαισιώνονται από παράλληλες δράσεις όπως live performances, συναυλίες, dj sets, θεατρικές παραστάσεις, προγράμματα προβολών, workshops κ.α.»
Τα εκπαιδευτικά σας προγράμματα είναι, νομίζω, πολύ ενδιαφέροντα. Και χρήσιμα.
Στο πλαίσιο κάθε έκθεσης του KROMA λειτουργούν μια σειρά από θεματικά εικαστικά εργαστήρια για παιδιά. Ολοκληρωμένα εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά και οικογένειες, διαδραστικές εκθέσεις σύγχρονης τέχνης και δράσεις στο δημόσιο χώρo όπως και ειδικά σχεδιασμένα προγράμματα κοινωνικού χαρακτήρα, που απευθύνονται σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.
«Στο KROMA», λέει η Ειρήνη, «η τέχνη με τη μορφή παιχνιδιού, εισβάλλει στην καθημερινότητα, εκεί δηλαδή ακριβώς που βρίσκεται η ουσία της σύγχρονης τέχνης. Ενθαρρύνουμε γονείς και παιδιά να περνούν χρόνο μαζί, με αφορμή τη τέχνη- με ελεύθερη είσοδο και συμμετοχή. Ο βασικός στόχος των εκπαιδευτικών δράσεων του KROMA είναι το παιδί να αποκτήσει θετικά συναισθήματα για τη σύγχρονη τέχνη. Μέσα από αυτή να αποκτήσει και άλλες γνώσεις και δεξιότητες όπως η καταπολέμηση της ρητορικής του μίσους, του εκφοβισμού, της ξενοφοβίας και του ρατσισμού, η ευαισθητοποίηση για την αντιμετώπιση της καταπάτησης των ανθρώπινων δικαιωμάτων».
Σχέδια για το άμεσο μέλλον;
Την επόμενη περίοδο στοχεύουμε στην ενεργό γήρανση, καθώς και στην αλληλεπίδραση της με τα παιδιά. Στόχος είναι να ενισχύσουμε την αυτοπεποίθηση των ηλικιωμένων, να μειώσουμε την αίσθηση ανικανότητας, άγχους και κατάθλιψης που βιώνουν συχνά οι ηλικιωμένοι ως αποτέλεσμα του κοινωνικού αποκλεισμού.
«Και νιώθουμε πως έχουμε να προσφέρουμε πολλά ακόμη- ώστε μέσα από διαφορετικές μορφές καλλιτεχνικής έκφρασης να αναδειχθεί η ιδέα, η έννοια του δικαιώματος να είσαι άνθρωπος», μου λένε.