Σοβαρό κίνδυνο να διαγνωστούν πάρα πολλοί άνθρωποι ως παχύσαρκοι, ενώ απαιτείται ένας πιο ακριβής και διαφοροποιημένος ορισμός για την παχυσαρκία, επισημαίνει σε παγκόσμια επιστημονική έκθεση που φέρνει στο φως, το εγκυρότερο ίσως ιατρικό περιοδικό στον κόσμο.
Οι συντάκτες της έρευνας που επικαλείται το «The Lancet Diabetes & Endocrinology journal» επισημαίνουν τον χαρακτήρα επείγοντως για αποσαφήνιση του ορισμού της παχυσαρκίας, την ώρα που «περισσότεροι από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι εκτιμάται ότι ζουν με παχυσαρκία παγκοσμίως και τα συνταγογραφούμενα φάρμακα για την απώλεια βάρους έχουν μεγάλη ζήτηση».
Η ομάδα με 50 ειδικούς της Ιατρικής σε όλο τον κόσμο, που συνέταξε την έρευνα, έρχεται να ταράξει τα νερά καθώς συγκεκριμένα - επώνυμα φάρμακα, όπως το Ozempic, το Wegovy ή το Mounjaro, τείνουν να κυκλοφορούν ανεξέλεγκτα (ακόμα και χωρίς ιατρική συνταγή, από χέρι σε χέρι...) σε σημείο ώστε να παρατηρούνται ελλείψεις διεθνώς.
“Κάποιοι την έχουν και καταφέρνουν να ζουν μια φυσιολογική ζωή, να λειτουργούν κανονικά. Άλλοι δεν μπορούν να περπατήσουν καλά ή να αναπνεύσουν καλά ή είναι καθηλωμένοι σε αναπηρικό καροτσάκι με σημαντικά προβλήματα υγείας”
- καθηγητής Φρανσέσκο Ρούμπινο / London King's College
«Οι γιατροί θα πρέπει να εξετάζουν τη συνολική υγεία των ασθενών με υπερβολικό λίπος, αντί να μετρούν απλώς τον δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ)», αναφέρει η έκθεση. Ταυτόχρονα, υπογραμμίζει ότι:
- Όσοι ασθενείς αντιμετωπίζουν χρόνιες ασθένειες που προκαλούνται από το βάρος τους, θα πρέπει να διαγιγνώσκονται με «κλινική παχυσαρκία»
- Όσοι, όμως, δεν έχουν προβλήματα υγείας θα πρέπει να διαγιγνώσκονται με «προκλινική παχυσαρκία».
Στο φάσμα της παχυσαρκίας
«Η παχυσαρκία είναι ένα φάσμα», δηλώνει στο βρετανικό BBC με αφορμή την έρευνα καθηγητής Φρανσέσκο Ρούμπινο, από το King’s College του Λονδίνου, ο οποίος προήδρευσε της πολυμελούς επιστημονικής ομάδας από διαφορετικές χώρες στον κόσμο.
«Κάποιοι την έχουν και καταφέρνουν να ζουν μια φυσιολογική ζωή, να λειτουργούν κανονικά. Άλλοι δεν μπορούν να περπατήσουν καλά ή να αναπνεύσουν καλά ή είναι καθηλωμένοι σε αναπηρικό καροτσάκι με σημαντικά προβλήματα υγείας».
Η έκθεση ζητεί τoν «επανακαθορισμό» της παχυσαρκίας, ώστε να γίνεται διάκριση μεταξύ ασθενών που αντιμετωπίζουν τη νόσο και εκείνων που παραμένουν υγιείς, αλλά κινδυνεύουν να νοσήσουν στο μέλλον.
Στο γράφημα (infographic) που συνοδεύει την έκθεση, υπάρχει μία σαφής διάκριση - δύο ορισμοί, σε διαφορετικό χρώμα:
Προκλινική παχυσαρκία: Μια κατάσταση υπερβολικού σωματικού λίπους που σχετίζεται με μεταβλητό επίπεδο κινδύνου για την υγεία, αλλά χωρίς συνεχιζόμενη ασθένεια.
Κλινική παχυσαρκία: Μια χρόνια ασθένεια που οφείλεται αποκλειστικά στην παχυσαρκία και χαρακτηρίζεται από σημεία και συμπτώματα συνεχιζόμενης δυσλειτουργίας οργάνων ή/και μειωμένη ικανότητα άσκησης καθημερινών δραστηριοτήτων.
“...σε όσους αντιμετωπίζουν προκλινική παχυσαρκία, αντί για φάρμακα και χειρουργικές επεμβάσεις, θα πρέπει να προσφέρονται συμβουλές για την απώλεια βάρους, συμβουλευτική και παρακολούθηση, ώστε να μειωθούν οι πιθανότητες εμφάνισης προβλημάτων υγείας. Μπορεί επίσης να είναι απαραίτητη η θεραπεία”
- Παγκόσμια έκθεση «Definition and diagnostic criteria of clinical obesity»
Τι συμβαίνει και τι ισχύει σήμερα
Επί του παρόντος, σε πολλές χώρες, η παχυσαρκία ορίζεται ως αποτέλεσμα μέτρησης του δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) άνω του 30 - μια μέτρηση που εκτιμά το σωματικό λίπος με βάση το ύψος και το βάρος.
Η πρόσβαση σε φάρμακα για την απώλεια βάρους συχνά περιορίζεται σε ασθενείς αυτής της κατηγορίας.
Όμως, ο συγκεκριμένος δείκτης «δεν αποκαλύπτει τίποτα για τη συνολική υγεία ενός ασθενούς, αναφέρει η έκθεση, και δεν κάνει διάκριση μεταξύ μυών και σωματικού λίπους, ή δεν λαμβάνει υπόψη το πιο επικίνδυνο λίπος γύρω από τη μέση και τα όργανα.
Οι εμπειρογνώμονες υποστηρίζουν ένα νέο μοντέλο πρέπει να εξετάζει τα σημάδια της παχυσαρκίας που επηρεάζουν τα όργανα του σώματος - όπως καρδιακές παθήσεις, δύσπνοια, διαβήτη τύπου 2 ή πόνο στις αρθρώσεις - και τις βλαβερές επιπτώσεις τους στην καθημερινή ζωή.
Μία τέτοια εξέλιξη αποδεικνύει, ότι η παχυσαρκία έχει γίνει κλινική ασθένεια και χρειάζεται φαρμακευτική θεραπεία, σημειώνουν οι επιστήμονες που συνέταξαν την έκθεση.
Παράλληλα, ξεκαθαρίζουν ότι «σε όσους αντιμετωπίζουν προκλινική παχυσαρκία, αντί για φάρμακα και χειρουργικές επεμβάσεις, θα πρέπει να προσφέρονται συμβουλές για την απώλεια βάρους, συμβουλευτική και παρακολούθηση, ώστε να μειωθούν οι πιθανότητες εμφάνισης προβλημάτων υγείας. Μπορεί επίσης να είναι απαραίτητη η θεραπεία».
“Οι αναλογίες μέσης-ύψους ή η άμεση μέτρηση του λίπους, μαζί με ένα λεπτομερές ιατρικό ιστορικό, μπορούν να δώσουν μια πολύ σαφέστερη εικόνα από τον Δείκτη Μάζας Σώματος”
- Παγκόσμια έκθεση «Definition and diagnostic criteria of clinical obesity»
Περιττή θεραπεία και υπερ-διάγνωση
«Η παχυσαρκία αποτελεί κίνδυνο για την υγεία - με τη διαφορά ότι για ορισμένους είναι και ασθένεια», δηλώνει στο BBC ο καθηγητής Ρούμπινο.
Ο επαναπροσδιορισμός της ήταν αναγκαίος, προσθέτει, ώστε να γίνει κατανοητό το επίπεδο κινδύνου σε έναν μεγάλο πληθυσμό, αντί της τρέχουσας «θολής εικόνας της παχυσαρκίας».
«Οι αναλογίες μέσης-ύψους ή η άμεση μέτρηση του λίπους, μαζί με ένα λεπτομερές ιατρικό ιστορικό, μπορούν να δώσουν μια πολύ σαφέστερη εικόνα από τον Δείκτη Μάζας Σώματος», αναφέρει η έκθεση.
Η ειδικός σε θέματα παιδικής παχυσαρκίας καθηγητής Λουίζ Μπορ, από το Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ, η οποία συνέβαλε στην έκθεση, δήλωσε ότι η νέα προσέγγιση θα επιτρέψει σε ενήλικες και παιδιά με παχυσαρκία «να λάβουν πιο κατάλληλη φροντίδα», μειώνοντας παράλληλα τον αριθμό των ατόμων που υποβάλλονται σε υπερδιάγνωση και λαμβάνουν περιττή θεραπεία.