Εσείς θα καθόσασταν σε μία καρέκλα φτιαγμένη από αγκινάρες; Ακούγεται περίεργο αλλά η Artichair είναι μία καρέκλα κατασκευασμένη από ένα υλικό που έχει ως βάση την αγκινάρα. Εμπνευστής αυτής της ιδέας ήταν ο Σπύρος Κίζης, ο οποίος μετά από πολλές διακρίσεις στο εξωτερικό, με πιο πρόσφατη τo Green Product Award 2015 που έλαβε στο Βερολίνο, συνεργάζεται με την Ολλανδική εταιρεία παραγωγής επίπλων Schaffenburg, για την μαζική κατασκευή και κυκλοφορία της Artichair. Η HuffPost Greece, λίγο μετά την απονομή του βραβείο του, συνάντησε τον Σπύρο Κίζη, ο οποίος μας μίλησε για αυτό το project του και το μέλλον του βιομηχανικού σχεδίου στην Ελλάδα.
Πώς ξεκίνησε η ενασχόλησή σου με το βιομηχανικό σχέδιο;
Ο σχεδιασμός προϊόντων ήταν κάτι που με συγκινούσε από αρκετά μικρή ηλικία. Ξεκίνησα από μικροκατασκευές μουσικών οργάνων και μακετών κατά την διάρκεια της εφηβείας, όταν έψαχνα την παραμικρή δικαιολογία για να μην αφιερωθώ στο διάβασμα των πανελληνίων! Ευτυχώς, αυτή η προσέγγιση με οδήγησε στο Τμήμα Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων του Πανεπιστημίου Αιγαίου όπου άρχισα να παίρνω μια πρώτη γεύση του τι είναι πραγματικά το αντικείμενο του βιομηχανικού σχεδιασμού. Ακολούθησαν μεταπτυχιακές σπουδές στο Εδιμβούργο παράλληλα με μια στενή συνεργασία με το αρχιτεκτονικό μας γραφείο (Γραφείο Κίζη) στην Αθήνα. Στην συνέχεια ξεκίνησα την επαγγελματική μου ενασχόληση στο Λονδίνο, με συνεργασίες στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Μία καρέκλα φτιαγμένη από αγκινάρα. Πώς προέκυψε αυτή η ιδέα;
Η ιδέα αυτή ξεκίνησε ως μια εναλλακτική προσέγγιση της ελληνικής αγροτικής οικονομίας σε θεωρητικό επίπεδο. Στόχος μου ήταν να εκμεταλλευτώ, ως σχεδιαστής, υλικά από την ελληνική φύση, τα οποία βρίσκονται σε αφθονία, και θα μπορούσαν να ενταχθούν στην βιομηχανική παραγωγή, ώστε να προωθηθούν οικονομικές συνεργασίες μεταξύ Ελλήνων γεωργών και ξένων βιομηχανιών. Μετά από διετή έρευνα, ήρθα σε επαφή με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, το οποίο ερευνούσε τη χρήση της αγριαγκινάρας ως βιοκαύσιμο. Αφού κατανόησα τη διαδικασία συγκομιδής της και την επεξεργασία του υλικού, προσπάθησα να χρησιμοποιήσω τις ίνες του φυτού με τον ίδιο τρόπο που χρησιμοποιούμε τις ίνες του γυαλιού για την κατασκευή πλαστικών αντικειμένων. Στόχος ουσιαστικά ήταν η αντικατάσταση του καρκινογόνου συνδυασμού fiber glass και εποξικής ρητίνης με έναν οικολογικό συνδυασμό ινών αγριαγκινάρας και βιολογικής ρητίνης. Έτσι ξεκίνησα πειράματα και δημιούργησα την πρώτη χειροποίητη συλλογή επίπλων από αυτό το υλικό.
Πώς κατάφερες να κατασκευάσεις ένα τέτοιο υλικό;
Τα πειράματα για την κατασκευή του υλικού έγιναν μεταξύ του φοιτητικού μου δωματίου στο Εδιμβούργο και της ταράτσας των γονιών μου στην Αθήνα. Πολλές δοκιμές, πολλές αποτυχημένες προσπάθειες, πολλή φαντασία και πολλή βοήθεια από στενούς φίλους.
Έχεις λάβει πολλές διακρίσεις για την καρέκλα που έφτιαξες αλλά και βραβεία για τον σχεδιασμό του μπουκαλιού για το λάδι Ladolea. Ποια θεωρείς ως την πιο σημαντική στιγμή της καριέρας σου μέχρι σήμερα;
Είναι αλήθεια ότι προς το παρόν είχα την τύχη να διακριθώ διεθνώς για τον σχεδιασμό του μπουκαλιού της LADOLEA (Gold Medal for Innovative Design - International Extra Virgin Olive Oil Competition, Red Dot Award: Communication Design, Pentawards - Silver Award) και για project «Artichair» (Green Product Award 2015, Arts Foundation for Materials Innovation Award Nomination,Third Prize 6th International Office and House Furniture Industrial Design Competition Dromeas S.A.). Η γνώμη μου όμως είναι ότι η επιτυχία ενός project δεν αξιολογείται μέσω βραβείων. Αντιθέτως, φαίνεται ότι στον χώρο του σχεδίου οι βραβεύσεις αποτελούν μάλλον μια προσοδοφόρα επιχείρηση για τους διοργανωτές, παρά γιορτή δημιουργικότητας. Η επιτυχία ενός project φαίνεται στην αγορά, στη χρήση και στην αποδοχή του από τον κόσμο. Βάσει αυτού λοιπόν, μπορώ να πω ότι προς το παρόν η LADOLEA μάλλον είναι το σημαντικότερο σημείο της ως τώρα καριέρας μου. Ελπίζω αυτό να αλλάξει μόλις φτάσει η Artichair στα χέρια του καταναλωτή.
Χρησιμοποιείς φυσικά υλικά (όπως είναι η αγκινάρα). Πόσο σημαντικό είναι να ενσωματώνει κανείς φυσικά υλικά στο design και το βιομηχανικό σχέδιο;
Η ενσωμάτωση οικολογικών μεθόδων στο βιομηχανικό σχέδιο αποτελεί πρακτική μείζονος σημασίας. Είναι πλέον γνωστό σε όλους το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής, της αφειδούς κατανάλωσης ενέργειας και της χρήσης μη ανακυκλώσιμων πόρων. Οι σχεδιαστές και οι βιομηχανίες κατά πρώτο λόγο έχουν τεράστια ευθύνη απέναντι σε αυτό, μα ταυτόχρονα και τεράστια δύναμη να το αλλάξουν. Αυτό βέβαια δεν επιτυγχάνεται απαραίτητα μέσω της χρήσης φυσικών υλικών. Ίσα ίσα μπορεί να είναι χειρότερο, όπως για παράδειγμα στην περίπτωση της αλόγιστης κατανάλωσης φελλού. Το σημαντικότερο είναι η συνολική αξιολόγηση μιας μεθόδου παραγωγής αλλά και η μελέτη του τρόπου διανομής των προϊόντων στην αγορά και η επιρροή της στο περιβάλλον.
Μια πρώτη ματιά από την παραγωγή της Artichair.
Ποιον designer πιστεύετε ότι πρέπει να γνωρίζει το ελληνικό κοινό;
Προσωπικά από σύγχρονους σχεδιαστές θαυμάζω τον Benjamin Hubert για την λεπτότητα της αισθητικής του και τους Studio Swine για τον τρόπο σκέψης τους. Το ελληνικό κοινό θεωρώ πως υπολείπεται κυρίως του δευτέρου, ωστόσο δεν θεωρώ τον εαυτό μου αρμόδιο να κρίνω ποιες θα έπρεπε να είναι οι γνώσεις του κοινού γύρω από το σχέδιο.
Πώς θα χαρακτήριζες την εξέλιξη του βιομηχανικού σχεδίου στην Ελλάδα;
Ελπιδοφόρα. Αν ένα θετικό έχει προκύψει μέσω της κρίσης που βιώνουμε σαν χώρα, είναι κατά την γνώμη μου η απύθμενη δημιουργικότητα που ξεπροβάλλει από την γενιά μας. Το βλέπουμε πολύ συχνά στην μουσική και σε άλλες τέχνες αλλά το συναντάμε και στο σχέδιο. Η έλλειψη βιομηχανίας στην χώρα αποτελεί μεγάλο εμπόδιο στην εξέλιξη του βιομηχανικού σχεδίου, αλλά η συνεργασία εντός και εκτός Ευρώπης πιστεύω ότι μπορεί και πρόκειται να δώσει εξαιρετικά δείγματα δουλειάς.
Τι να περιμένουμε από εσένα στο άμεσο μέλλον;
Τον τελευταίο καιρό ενώσαμε τις δυνάμεις μας με τον αδερφό μου Κωσταντή ο οποίος είναι αρχιτέκτονας, και ανοίξαμε στο Λονδίνο το γραφείο μας , σαν συμπληρωματική δύναμη του αρχιτεκτονικού μας γραφείου που εδρεύει εδώ και χρόνια στην Αθήνα. Οι πρώτες δουλειές στον τομέα του industrial και interior design έχουν ήδη αρχίσει να γίνονται στον ευρωπαϊκό χώρο, και αν όλα πάνε καλά αναμένουμε πολύ περισσότερες και στον τομέα της αρχιτεκτονικής. Η Artichair βρίσκεται ήδη στα πρώτα στάδια παραγωγής από την Ολλανδική εταιρεία επίπλων Schaffenburg, και εκτός απροόπτου θα είναι στην αγορά στο τέλος του 2015.