Το να καθορίσεις αυστηρά το αρχιτεκτονικό στυλ της Αθήνας δεν είναι εύκολη υπόθεση -και σίγουρα θα χρειαστείς περισσότερες από μία ταμπέλες.
Η αρχιτεκτονική της πόλης των Αθηνών ξεκίνησε ταπεινά για να αρχίσει να σχηματίζεται στην πορεία μέσα από την επιρροή των διάφορων ρευμάτων που πέρασαν από την Ελλάδα μετά την ανεξαρτησία της χώρας. Από τον Νεοκλασικισμό και τον Εκλεκτικισμό στο Ρομαντισμό κι από εκεί στον Μοντερνισμό, το Μπάουχαους και το Αρ Ντεκό, τα κτίρια της Αθήνας δημιουργούν ένα ζωηρό και ανά περιοχές σουρεαλιστικό κολάζ διαφορετικών τάσεων και εποχών.
Μέσα σε αυτόν το σχεδιαστικό και πολεοδομικό αχταρμά ωστόσο, πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία 10-15 χρόνια κάποιες ανακαινίσεις σε ιστορικά κτίρια που εμφύσησαν νέα πνοή στο αρχιτεκτονικό τοπίο της πόλης, ξεκίνησαν συζητήσεις, προκάλεσαν θαυμασμό αλλά και έντονες αντιδράσεις, καταφέρνοντας στο τέλος να συστήσουν την Αθήνα στην σύγχρονη εποχή και να της δείξουν τον τρόπο με τον οποίο «ντύνονται» οι μητροπόλεις του σήμερα.
Semiramis Hotel
Το ξενοδοχείο «Σεμίραμις» άνοιξε το 1936 στη Κηφισιά, σε ένα κεντρικό αλλά και ήσυχο, καταπράσινο σημείο στο Κεφαλάρι. Λίγο πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 2004, ο ιδιοκτήτης Δάκης Ιωάννου αναθέτει στον διάσημο designer Karim Rashid τη ριζική ανακαίνιση του ξενοδοχείου. Οι γνώσεις και η αγάπη του Ιωάννου για τη σύγχρονη τέχνη και το «μαγικό χέρι» του διεθνώς αναγνωρισμένου industrial designer Rashid ενώνονται και δημιουργούν το πρώτο design ξενοδοχείο της Ελλάδας, ένα μοντέρνο, πολυτελή χώρο ευεξίας, τεχνολογίας και τέχνης. Το Semiramis προσφέρει μια εναλλακτική, φρέσκια εμπειρία διασκέδασης και μέσα από την μινιμαλιστική και pop αισθητική του φέρνει, σιγά-σιγά, τον τουρισμό της Αθήνας στον 21ο αιώνα.
Thission Lofts
Ένα, σε αχρηστία πλέον, εργοστάσιο του 1920 στην Πειραιώς μεταμορφώθηκε το 2008 σε ένα μοντέρνο τετραώροφο συγκρότημα κατοικιών που φιλοξενεί 19, διαφορετικού τύπου, διαμερίσματα. Η εν λόγω ανακαίνιση ήταν μια αρκετά φιλόδοξη προσπάθεια αξιοποίησης της Πειραιώς με στόχο να αποκτήσει έναν αμιγώς οικιστικό χαρακτήρα και να προσελκύσει νέους ανθρώπους στο βιομηχανικό αυτό κομμάτι της Αθήνας. Θα μπορέσει ποτέ η Πειραιώς-μετά-το-Γκάζι να γίνει το νέο Ψυρρή ή ο νέος Κεραμεικός; Δύσκολα, σίγουρα όμως η ύπαρξη του Thission Lofts σε συνδυασμό με το Βαρούλκο, το Μουσείο Μπενάκη, την Τεχνόπολη και τους διάφορους πολιτιστικούς και γαστρονομικούς χώρους που ξεφυτρώνουν τριγύρω, συντελούν σημαντικά στη σταδιακή ανάπλαση της περιοχής.
One Athens
Η συγκεκριμένη ανακαίνιση κατάφερε να διχάσει το κοινό δημιουργώντας δύο στρατόπεδα στην Αθήνα (και όχι μόνο). Από τη μία υπήρχαν αυτοί που είχαν ενθουσιαστεί με την ανακαίνιση της θρυλικής Σχολής Δοξιάδη και την μετατροπή της σε ένα σύγχρονο συγκρότημα κατοικιών με όλες τις ανέσεις και τα κομφόρ. Απέναντί τους όμως στάθηκαν αυτοί που πίστευαν πως ένα τέτοιο αρχιτεκτονικό και ιστορικό κειμήλιο δεν πρέπει να μετατραπεί σε υπερπολυτελείς κατοικίες που θα μπορούν να αποκτήσουν (και να συντηρήσουν) μόνο (πολύ) πλούσιοι άνθρωποι, αλλά να αξιοποιηθεί με ένα περισσότερο δημόσιο χαρακτήρα ώστε να μπορεί να το απολαμβάνει όλος ο κόσμος. Το αποτέλεσμα είναι το One Athens να αποτελεί μεν ένα εντυπωσιακό κτίσμα πάνω στον περιφερειακό του Λυκαβηττού, το οποίο, θες-δε θες, σε μαγνητίζει με την επιβλητική και μοντέρνα παρουσία του ανάμεσα στα νεοκλασικά κτήρια της περιοχής και τον καταπράσινο λόφο, αλλά παρόλα τα λεφτά που σπαταλήθηκαν και τις αμέτρητες εργατοώρες που χρειάστηκαν για την ανακαίνισή του, να είναι μέχρι σήμερα άδειο. Κατά καιρούς ακούγονται φήμες σχετικά με αγορά των πιο ακριβών διαμερισμάτων από ξένους επενδυτές, το κτίριο όμως παραμένει -τουλάχιστον μέχρι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές- σκοτεινό.
Θέατρο Rex
Το παλαιότερο και ίσως δημοφιλέστερο κέντρο ψυχαγωγίας των Αθηνών, το ιστορικό «Rex» της Πανεπιστημίου, ιδρύθηκε το 1900 με την ονομασία «Βασιλικό Θέατρο» και μετονομάστηκε σε «Εθνικό Θέατρο» το 1930. Λίγο μετά τις αρχές της δεκαετίας του '80, όταν και το κτίριο δοκιμάστηκε από μια μεγάλη πυρκαγιά που ξέσπασε στο εσωτερικό του, το Υπουργείο Πολιτισμού το ανακήρυξε διατηρητέο μνημείο σύγχρονης αρχιτεκτονικής. Για αυτό και η ανακαίνισή στην οποία επήλθε την περίοδο 2013-2015 ήταν διακριτική και περιλάμβανε επεμβάσεις κυρίως λειτουργικού χαρακτήρα σε συνδυασμό με την αποκατάσταση των όψεων, πάντα με σεβασμό στον ιστορικό χαρακτήρα του μνημείου. Σήμερα το Rex συμπληρώνει το νεοκλασικό κουαρτέτο της Πανεπιστημίου (Ακαδημία, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Βιβλιοθήκη τα άλλα τρία μέλη) με την επιβλητική του λευκή όψη να λάμπει και την κατακόκκινη νέον μαρκίζα του να φωτίζει τα βράδια, φέρνοντας λίγη από την αίγλη της παλιάς Αθήνας στην σύγχρονη εποχή.
CityLink
Πριν από πολλά χρόνια στο οικοδομικό τετράγωνο που συνθέτουν οι οδοί Πανεπιστημίου, Βουκουρεστίου, Σταδίου και Αμερικής βρίσκονταν οι βασιλικοί στάβλοι του Όθωνα. Το 1928 ξεκινά η οικοδόμηση του κτιρίου του Μετοχικού Ταμείου Στρατού, η οποία ολοκληρώνεται 10 χρόνια αργότερα, παραδίδοντας ένα εντυπωσιακό αρχιτεκτονικό δημιούργημα με στοιχεία νεοκλασικισμού και Art Deco το οποίο στεγάζει γραφεία, εμπορικά καταστήματα, το πολυτελές εστιατόριο/μπαρ/ζαχαροπλαστείο Zonar's και το κινηματοθέατρο Παλλάς. Μετά το τέλος του Β' Παγκόσμιου, το κτιριακό συγκρότημα περνά τη «χρυσή» εποχή του -πρωταγωνιστεί μέχρι και στις ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου, μέχρι που στις αρχές της δεκαετίας του '70 άρχισε να παρακμάζει. Μια παρακμή που κράτησε μέχρι και το 2000, όταν ο Όμιλος της Τράπεζας Πειραιώς και πιο συγκεκριμένα ο πρόεδρος της τράπεζας, Μιχάλης Σάλλας, θέλησε να επαναφέρει το ιστορικό οικοδομικό τετράγωνο στην παλιά του αίγλη, φέρνοντάς το ταυτόχρονα στη σύγχρονη εποχή. Λίγα χρόνια μετά το παλιό Μετοχικό Ταμείο έγινε «Citylink», η προσθήκη του πολυκαταστήματος Attica έφερε νέα πνοή στο εμπορικό κομμάτι του συγκροτήματος και η στοά Σπυρομήλιου απέκτησε ξανά ζωή, μέσα, έξω και γύρω της. Πλέον το Citylink αποτελεί ένα ζωντανό οργανισμό που πάλλεται στη καρδιά της πόλης και προσφέρει δεκάδες εναλλακτικές διασκέδασης και καλής ζωής στους κατοίκους και τους τουρίστες της Αθήνας: ψώνια, θέατρο, τέχνη, εκδηλώσεις, ποτό, καφές, φαγητό, γυμναστική και ευεξία ή απλή περατζάδα εκεί που κάποτε ξεκουράζονταν τα άλογα του βασιλιά Όθωνα.