Οι χαρακτηρισμοί «τρελός» και «ψυχοπαθής» χρησιμοποιούνται με μια κάποια υπερβολική άνεση στις ημέρες μας. Αποκαλούμε «τρελό» τον γείτονα που πετάει τα σκουπίδια από τον τρίτο όροφο της πολυκατοικίας στον κάδο του δρόμου και «ψυχασθενή» τον οδηγό που μπαίνει με το έτσι θέλω στη λωρίδα μας χωρίς να έχει ειδοποιήσει με φλας πρώτα, όταν στην πραγματικότητα πρόκειται απλά για ανθρώπους χωρίς παιδεία και όχι άτομα με ψυχικές διαταραχές.
Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα χαρακτηριστικά που περιγράφουν ακριβώς έναν πραγματικά ψυχοπαθή άνθρωπο, αρκεί να έχεις την παρατηρητικότητα για να τα αναγνωρίσεις.
Εν προκειμένω, μπορείτε να καταλάβετε αν δουλεύετε στον ίδιο χώρο με έναν ψυχοπαθή άνθρωπο, από μια σειρά βασικών κριτηρίων που τον κάνουν να ξεχωρίζει από τους κοινούς, συνηθισμένους ανόητους συναδέλφους.
Προσοχή: Είναι σημαντικό να υπογραμμίσουμε πως μόνο ένας ειδικός μπορεί να κάνει κανονική διάγνωση πάνω στο θέμα.
Σύμφωνα με τη λίστα συμπτωμάτων της Hare Psychopathy Checklist, όμως, αν ένας συνεργάτης σας ή ακόμη και το ίδιο σας το αφεντικό, εμφανίζει τις παρακάτω συμπεριφορές, τότε κατά πάσα πιθανότητα έχετε να κάνετε με έναν κλινικά ψυχοπαθή άνθρωπο.
1. Έχουν σαδιστικά κίνητρα και προθέσεις
Ένας ψυχοπαθής ενθαρρύνει τους άλλους χρησιμοποιώντας τον φόβο και όχι το σεβασμό, ενώ στόχος τους είναι να καταστρέψουν κάτι και όχι να το διορθώσουν.
2. Είναι ετοιμόλογοι και χρησιμοποιούν συνεχώς την επιφανειακή γοητεία τους για να πετύχουν αυτό που θέλουν
Οι ψυχοπαθείς είναι δάσκαλοι στο να παρουσιάζουν τον εαυτό τους υπό το καλύτερο δυνατό φως και να κάνουν τους άλλους να τους συμπαθούν αμέσως.
3. Έχουν μια μεγαλειώδη εικόνα για τον εαυτό τους
Βλέπουν τον εαυτό τους ως το κέντρο του σύμπαντος και θεωρούν πως είναι τόσο σημαντικοί που όλοι οι υπόλοιποι άνθρωποι είναι απλά εργαλεία για να πετύχουν το στόχο τους.
4. Έχουν τεράστια αυτοπεποίθηση και υπερασπίζονται τις απόψεις τους, ακόμη κι αν όλα τα στοιχεία που τους παρουσιάζονται οδηγούν προς την αντίθετη κατεύθυνση
Είτε περηφανεύονται φωναχτά, είτε διακριτικά, να έχετε το νου σας στο συνάδελφο που μιλά συνεχώς για το πόσο σπουδαίος και ικανός είναι.
5. Είναι παθολογικοί ψεύτες
Όταν ένας ψυχοπαθής ξεκινήσει να λέει ψέματα, δεν μπορεί να σταματήσει -και κυρίως, δεν θέλει. Σε αντίθεση με τους φυσιολογικούς ανθρώπους, δεν τους νοιάζει αν τα ψέματά τους αποκαλυφθούν, γιατί απλά θα πουν περισσότερα ψέματα για να τα καλύψουν.
6. Δεν πιστεύουν πως οι κανόνες της κοινωνίας ισχύουν για αυτούς
Όπως και οι νάρκισσοι, οι ψυχοπαθείς είναι τόσο εγωκεντρικοί και ψυχροί άνθρωποι που πιστεύουν πραγματικά πως μπορούν να γλιτώσουν από όποια κακή συμπεριφορά κι αν επιδείξουν.
7. Ζουν μια παρασιτική ζωή
Οι ψυχοπαθείς νοιάζονται μόνο για τον εαυτό τους και για όσα θέλουν να επιτύχουν, ακριβώς όπως τα παράσιτα. Κάνουν ό,τι θέλουν και χρησιμοποιούν όποιον θέλουν χωρίς να νοιάζονται για τις επιπτώσεις, καθώς θεωρούν πως είναι υπεράνω κριτικής.
8. Είναι πονηροί και ξέρουν να χειραγωγούν τους άλλους
Τρία πράγματα ξέρουν να κάνουν στην εντέλεια οι ψυχοπαθείς: να χειραγωγούν, να παραμορφώνουν την πραγματικότητα και να εξαπατούν. Είναι έτοιμοι να λάβουν τα εύσημα για κάτι που πήγε καλά, αν όμως κάτι πάει στραβά θα βρουν πάντα κάποιον άλλο να κατηγορήσουν.
9. Είχαν εμφανίσει προβλήματα συμπεριφοράς από μικρή ηλικία
Αν κάποιος συνάδελφός σας παρουσιάζει συμπτώματα ψυχοπάθειας, τότε κατά πάσα πιθανότητα τα είχε και ως παιδί -μπορεί να έκανε bullying στα άλλα παιδιά, για παράδειγμα. Κάποια από τα εν λόγω προβλήματα συμπεριφοράς είναι η τάση για ψέματα, εξαπάτηση, κλοπή, εμπρησμό, κατάχρηση ουσιών, βανδαλισμό ή/και πρόωρη σεξουαλικότητα.
10. Δεν βιώνουν τα συναισθήματα όπως οι φυσιολογικοί άνθρωποι
Παρότι μπορούν να μιμηθούν συναισθηματικές αντιδράσεις, οι ψυχοπαθείς δεν μπορούν να τις νιώσουν στην πραγματικότητα.
11. Οι μακροπρόθεσμοι στόχοι τους δεν είναι ρεαλιστικοί
Μπορεί οι ψυχοπαθείς άνθρωποι να έχουν μεγαλοπρεπή σχέδια για τη ζωή τους, οι ίδιοι όμως είναι πολύ κακοί στην οργάνωση. Γι' αυτό και χρησιμοποιούν άλλους για να τα εκτελέσουν για αυτούς. Ακόμη κι αν το σχέδιο είναι ρεαλιστικά ανέφικτο, θα το παρουσιάσουν ως εφικτό.
12. Δεν εμφανίζουν μεταμέλεια ή τύψεις
Μπορεί οι ψυχοπαθείς άνθρωποι να έχουν μεγαλοπρεπή σχέδια για τη ζωή τους, οι ίδιοι όμως είναι πολύ κακοί στην οργάνωση. Γι' αυτό και χρησιμοποιούν άλλους για να τα εκτελέσουν για αυτούς. Ακόμη κι αν το σχέδιο είναι ρεαλιστικά ανέφικτο, θα το παρουσιάσουν ως εφικτό.
13. Έχουν τρομακτικά ξεσπάσματα
Μην σας ξεγελά η γοητεία τους. Ακόμη και η παραμικρή λεπτομέρεια μπορεί να τους κάνει να εκραγούν. Γι' αυτό προσέξτε τον συνάδελφο που ξεσπά συχνότερα στο γραφείο, για το παραμικρό.
14. Έχουν την τάση να κάνουν σχέσεις που δεν απαιτούν σημαντική δέσμευση
Η επιπόλαιη σεξουαλική συμπεριφορά και οι πολλές και μικρής διάρκειας σχέσεις είναι σημάδια ψυχοπάθειας, αλλά όχι από μόνα τους. Μόνο συνδυαστικά με κάποια από τα υπόλοιπα αυτής της λίστας υποδεικνύουν ένα πραγματικά ψυχοπαθές άτομο.
15. Βαριούνται πολύ συχνά
Αν κάποιος συνάδελφος παραπονιέται συνέχεια για το πόσο βαριέται στο γραφείο, μπορεί απλά να κάνει μια βαρετή δουλειά ή να μην ενδιαφέρει τον ίδιο. Αν όμως αυτή η συμπεριφορά συνδυάζεται και με άλλα σημάδια από τη λίστα, τότε υποδεικνύει ψυχοπάθεια. Οι ψυχοπαθείς είναι γνωστοί για την παρορμητικότητά τους και την ανάγκη να κάνουν συνεχώς κάτι καινοτόμο, ενώ ψάχνουν συνέχεια για το επόμενο πράγμα που θα τους κάνει να νιώσουν έκσταση.