Το βλέμμα της Ουάσιγκτον δεν έπεσε τώρα στην Αλεξανδρούπολη. Η είδηση των δύο σημαντικών αμερικανικών προσφορών για την απόκτηση του 67% του Οργανισμού Λιμένος Αλεξανδρούπολης για 40 χρόνια ήταν η κατάληξη μίας αλληλουχίας ελληνικών ενεργειών σε συνδυασμό με μία σειρά διεθνών εξελίξεων που άρχισαν πριν από δύο καλοκαίρια. Το αποτέλεσμα: Δύο σημαντικά επενδυτικά σχήματα με αμερικανική ταυτότητα - εκ των οποίων το ένα με ελληνική συμμετοχή στο κατασκευαστικό επίπεδο από την ΤΕΡΝΑ, που σημαίνει (και) με προστιθέμενη αξία για τη χώρα και την εθνική οικονομία - κατέθεσαν προσφορές. Ένα από τα δύο θα αναλάβει για 40 χρόνια την αξιοποίηση του λιμανιού.
Τα δύο Think Tanks που έπαιξαν ρόλο στις ΗΠΑ
Στις 23 Αυγούστου 2022 το JINSA ( Εβραϊκό Ινστιτούτο για την Εθνική Ασφάλεια της Αμερικής) δημοσίευσε μία έκθεση, που περιγράφει μία ανατροπή στον ρου της ιστορίας για την Αλεξανδρούπολη.
Η έκθεση αυτή, που βρίσκουμε και σήμερα δημοσιευμένη στον ιστότοπο του JINSA, έχει τον εντυπωσιακό τίτλο που δανειστήκαμε και στη Huffpost: «Λιμάνι στη Θύελλα: Αναβαθμίζοντας την συνεργασία ΗΠΑ-Ελλάδας στην Αλεξανδρούπολη».
Η εισαγωγή της έκθεσης διαβάζεται «μονορούφι» και είναι μία πυκνή περιγραφή της νέας πραγματικότητας στην Ανατολική Μεσόγειο:
«Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ενισχύει ραγδαία τη στρατηγική σημασία της Ελλάδας και της εταιρικής της σχέσης στον τομέα της ασφάλειας με τις Ηνωμένες Πολιτείες, στην οποία έχουν γίνει ήδη μεγάλα βήματα τα τελευταία χρόνια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης στο βόρειο Αιγαίο. Παρακάμπτοντας ”νεκρά” σημεία που ελέγχονται από μια αναξιόπιστη και συχνά ανταγωνιστική Τουρκία, προσφέρει μοναδικές ευκαιρίες για την επίτευξη κοινών διατλαντικών στόχων για τη μείωση της επικίνδυνης εξάρτησης της Ευρώπης από τη ρωσική ενέργεια. Ενισχύει τη θέση των δυνάμεων του ΝΑΤΟ στην ολοένα και πιο αμφισβητούμενη Ανατολική Μεσόγειο, τα Βαλκάνια και τη Μαύρη Θάλασσα και διασφαλίζει ότι οι καταπληκτικές εξαγωγές τροφίμων της Ουκρανίας θα συνεχίσουν να φτάνουν στα σημεία πώλησης τους στο νότο, στη Μέση Ανατολή, την Αφρική και την Ασία. Τώρα οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι εταίροι τους στο ΝΑΤΟ πρέπει επειγόντως να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες που προσφέρει το λιμάνι και η Ελλάδα γενικότερα. Συγκεκριμένα:
- Επέκταση της ικανότητας εισαγωγής και διανομής φυσικού αερίου μέσω της Αλεξανδρούπολης.
- Ενίσχυση της υποστήριξης των ΗΠΑ για τον αναπροσανατολισμό της ενεργειακής υποδομής της Ευρώπης, μακριά από τη Ρωσία και προς το νότο.
- Υποστήριξη της ειρηνικής αξιοποίησης των ενεργειακών πόρων της Ανατολικής Μεσογείου.
- Επέκταση του αγωγού καυσίμων (που εξυπηρετεί και το ΝΑΤΟ) Αθήνας-Καβάλας προς την Αλεξανδρούπολη και τα Ανατολικά Βαλκάνια.
- Ενίσχυση των οδικών και σιδηροδρομικών συνδέσεων της Ανατολικής Ευρώπης με την Αλεξανδρούπολη.
- Κρατώντας το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης μακριά από τα χέρια της Ρωσίας. και
- Εμβάθυνοντας τη συνεργασία των ΗΠΑ στον τομέα της ασφάλειας με την Ελλάδα ευρύτερα.»
Το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης στο αμερικανικό δόγμα ασφάλειας
Το JINSA δεν είναι ο μοναδικός φορέας που ασχολήθηκε ενεργά με την Αλεξανδρούπολη, εντοπίζοντας και αναδεικνύοντας την ευκαιρία για στενότερη ελληνοαμερικανική συνεργασία προ των δραματικών εξελίξεων με αφετηρία την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Ανάλογες διαπιστώσεις έκαναν και αναλυτές του κορυφαίου μη-κυβερνητικού αμερικανικού οργανισμού ΒΕNS (Business Executives for National Security) - με ενεργούς υποστηρικτές όπως ο Τζεφ Μπέζος και partners όπως η Κοντολίζα Ράις και ο Μάικ Πομπέο - που συμβουλεύει και επηρεάζει άμεσα την κυβέρνηση και το Κογκρέσο. Το JINSA και το BENS συμφώνησαν ότι το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης πρέπει στο εξής να αξιολογηθεί από τις ΗΠΑ και να συμπεριληφθεί στον αμερικανικό σχεδιασμό σε επίπεδο δόγματος ασφάλειας.
Η αναβάθμιση του ενδιαφέροντος της Ουάσιγκτον έγινε ορατή δια γυμνού οφθαλμού από τις 24 Φεβρουαρίου 2022, όταν ξέσπασε ο πόλεμος στην Ουκρανία ως αποτέλεσμα της ρωσικής εισβολής.
Αμέσως, η Μαύρη Θάλασσα άρχισε να ναρκοθετείται. Το εμπορικό ενδιαφέρον για μεταφορές στις διαδρομές της μηδενίστηκε με τις εξαγωγές της Ουκρανίας να μπλοκάρονται, ενώ οι στρατιωτικές μεταφορές απαγορεύτηκαν.
Ήταν η πρώτη σοβαρή ένδειξη για τον πολλαπλασιαμό της στρατηγικής σημασίας της Αλεξανδρούπολης.
“Η Αλεξανδρούπολη δίνει λύση σε ένα συγκλονιστικό διεθνές πρόβλημα”
- Κώστας Χατζημιχαήλ, Πρόεδρος Οργανισμού Λιμένος Αλεξανδρούπολης
Ένα πρώην «αδιάφορο» λιμάνι συνδέεται με την Κεντρική Ευρώπη
Στις 23 Αυγούστου 2020, δύο χρόνια πίσω, άρχιζε μία προσπάθεια για να δοκιμάσει η Αλεξανδρούπολη τις δυνάμεις της, επιχειρώντας την πρώτη συνδυασμένη μεταφορά πλοίου - τρένου. Ήταν η πρώτη απόπειρα έπειτα από 150 (!) χρόνια λειτουργίας του συγκεκριμένου λιμανιού.
Το τρένο έφυγε από την Αλεξανδρούπολη και έφτασε στον προορισμό του, που ήταν η Κοστάντζα της Ρουμανίας, με ασφάλεια και στην ώρα του.
Πρόσφατα, τρένα από την Αλεξανδρούπολη μετέφεραν τα φορτία τους μέχρι το Βερολίνο περίπου.
Δύο χρόνια μετά, η Ελλάδα προσφέρει μέσω της Αλεξανδρούπολης δρομολόγια που άλλοτε θα χαρακτήριζε κάποιος ως «εναλλακτικά» - μόνο που ο πόλεμος τα μετατρέπει σε «μοναδικά δρομολόγια» από το νότο προς την κεντρική Ευρώπη.
Κώστας Χατζημιχαήλ: Η Αλεξανδρούπολη δίνει λύση σε ένα συγκλονιστικό διεθνές πρόβλημα
«Εμείς λάβαμε εντολή από την κυβέρνηση να διασφαλίσουμε την ισορροπία μεταξύ στρατιωτικής και εμπορικής παραμέτρου. Υλοποιούμε κυβερνητικές πολιτικές ακόμα και σήμερα. Διασφαλίζουμε την ισορροπία αυτών των μεταφορών και αξιοποιούμε ταυτόχρονα την στρατιωτική παράμετρο για να επιταχύνουμε διαδικασίες, όπως είναι η κρίσιμη βελτίωση των υποδομών μας. Αξιοποιήσαμε το μεγάλο - πράγματι - δημοσιογραφικό ενδιαφέρον ώστε να το μετατρέψουμε σε επενδυτικό, να τραβήξουμε την προσοχή των αγορών. Σήμερα, καθώς συνεχίζονται καθημερινά τα στρατιωτικά δρομολόγια, βρίσκονται στο terminal 2.500(!) στρατιωτικά οχήματα. Αξιοποιήσαμε λοιπόν αυτή την εικόνα, ώστε να αποκτήσει το λιμάνι ”ορατότητα” και σε διεθνείς αγορές, ώστε να έρθουν οι δύο συγκεκριμένες προσφορές», εξηγεί με αποκαλυπτικό τρόπο ο Πρόεδρος του Οργανισμού Λιμένος Αλεξανδρούπολης, Κώστας Χατζημιχαήλ.
Ένα λιμάνι ισούται περίπου με το μηδέν, αν δεν διαθέτει καλές υποδομές και καλή πρόσβαση στις αγορές μέσω οδικών και σιδηροδρομικών συνδέσεων.
Ενδεικτικά, στην Αλεξανδρούπολη δρομολογείται η κατασκευή τριών fly-overs σε οδικούς άξονες, ενώ ταυτόχρονα αναβαθμίζεται η οδική σύνδεση του λιμανιού με το συνοριακό Ορμένιο προς βορρά.
«Η Αλεξανδρούπολη δίνει λύση σε ένα συγκλονιστικό διεθνές πρόβλημα», λέει ο Κώστας Χατζημιχαήλ. «Και είναι μία τεράστια ευκαιρία για την Ελλάδα, που ευτυχώς δεν έχει πάει χαμένη.»