Φανταστείτε έναν εντελώς άγονο κόσμο. Μπροστά σας είναι ένα ηφαιστειακό τοπίο, χωρίς χλωρίδα και πανίδα. Διάσπαρτα σε όλη αυτή τη γκρίζα και μαύρη έκταση υπάρχει λίγο νερό.
Σε κάθε μία από αυτές τις φυσικές πισίνες παρασκευάζεται ένα ακριβές μείγμα χημικών και φυσικών συνθηκών που θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως πηγή ζωής στον πλανήτη μας.
Ορισμένοι επιστήμονες ισχυρίζονται πως όταν πρωτοεμφανίστηκε η ζωή στον πλανήτη μας, πριν από περίπου τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια, η επιφάνεια της Γης ήταν γεμάτη από ηφαίστεια και διάσπαρτες ρηχές υδάτινες μάζες.
Αυτή τη θεωρία έρχεται πλέον να ενισχύσει μία επιστημονική μελέτη, για μία ρηχή με αλμυρό νερό λίμνη στον Καναδά, η οποία θα μπορούσε να αποκαλύψει το λίκνο της ζωής.
Το ρηχό, αλμυρό σώμα νερού που βρίσκεται σε ηφαιστειακό βράχο - γνωστό ως Last Chance Lake - έχει ενδείξεις ότι οι πλούσιες σε ανθρακικά λίμνες στην αρχαία Γη θα μπορούσαν να ήταν «λίκνο ζωής», σύμφωνα με τον συν-συγγραφέα της μελέτης David Catling, καθηγητή του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον.
Το εύρημα, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature στις 9 Ιανουαρίου, θα μπορούσε να προωθήσει την επιστημονική κατανόηση του πώς ξεκίνησε η ζωή.
Η Last Chance Lake είναι μια λίμνη, η οποία έχει τα υψηλότερα επίπεδα συμπυκνωμένου φωσφορικού άλατος που έχουν καταγραφεί ποτέ σε οποιοδήποτε φυσικό υδάτινο σώμα στη Γη. Αυτή η ασυνήθιστα υψηλή συγκέντρωση αλάτων ήταν που προσέλκυσε το ενδιαφέρον των επιστημόνων να ερευνήσουν τη συγκεκριμένη τοποθεσία.
«Καταφέραμε να αναζητήσουμε τις συγκεκριμένες συνθήκες που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι για να συνθέσουν τα δομικά στοιχεία της ζωής στη φύση», είπε ο Catling. «Πιστεύουμε ότι έχουμε ένα πολλά υποσχόμενο μέρος για την προέλευση της ζωής».
Ο Catling και οι συνάδελφοί του αντιλήφθηκαν για πρώτη φορά τη λίμνη ως μέρος για να επικεντρώσουν την έρευνά τους, αφού μια βιβλιογραφική ανασκόπηση αποκάλυψε μια αδημοσίευτη μεταπτυχιακή εργασία από τη δεκαετία του 1990 που είχε καταγράψει ασυνήθιστα υψηλά επίπεδα φωσφορικών αλάτων εκεί. Αλλά οι ερευνητές έπρεπε να το δουν μόνοι τους.
Η συγκεκριμένη λίμνη βρίσκεται περίπου 1.000 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας σε ένα ηφαιστειακό πέτρωμα, στο οροπέδιο της Βρετανικής Κολούμπια στον Καναδά.
Το φωσφορικό άλας είναι μία χημική ένωση η οποία αποτελεί κρίσιμο συστατικό των βιολογικών μορίων. Βρίσκεται σε μόρια όπως το RNA και το DNA, καθώς και στο ATP, ένα μόριο απαραίτητο για την παραγωγή ενέργειας σε όλες τις μορφές ζωής.
Η αφθονία των φωσφορικών αλάτων στη λίμνη Last Chance είναι πάνω από 1.000 φορές μεγαλύτερη από ό,τι στους ωκεανούς ή τις λίμνες, σύμφωνα με τον Sebastian Haas, μεταδιδακτορικό ερευνητή στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον και επικεφαλής της μελέτης.
Η ομάδα του Haas επισκέφτηκε τη λίμνη Last Chance το 2021 και το 2022, με σκοπό να συλλέξει και να αναλύσει δείγματα νερού και ιζήματος.
Τότε ήταν που η ομάδα ανακάλυψε ότι η λίμνη δεν είναι απλώς ένα φυτώριο φωσφορικών αλάτων, αλλά και του ορυκτού δολομίτη, ο οποίο; επιτρέπει τη συσσώρευση φωσφόρου σε αυτό το περιβάλλον και είχε σχηματιστεί ως αποτέλεσμα μίας αντίδρασης μεταξύ ασβεστίου, μαγνησίου και ανθρακικών αλάτων.
Οι σύνθετες χημικές διεργασίες, επηρεασμένες από τα ορυκτά του ηφαιστειακού πετρώματος πάνω στο οποίο σχηματίστηκε η λίμνη, καθώς και από ένα ξηρό κλίμα, δημιούργησαν ουσιαστικά τις μοναδικές συγκεντρώσεις φωσφορικών αλάτων.
Είναι ένα σύνολο συνθηκών που οι ερευνητές πιστεύουν ότι θα μπορούσε να έχει οδηγήσει στην εμφάνιση της ζωής στη Γη, σύμφωνα με τον Haas.
Η προέλευση της ζωής στη Γη - και πέρα από αυτήν
Αν η ζωή όντως εμφανίστηκε σε τέτοιου είδους λίμνες, αντί για τον πυθμένα του ωκεανού, τότε αυτή η γνώση θα μπορούσε θεωρητικά να βοηθήσει στην αναζήτηση στοιχείων για ζωή πέρα από τη Γη.
«Αν πιστεύατε ότι η ζωή προήλθε από τον πυθμένα του ωκεανού, θα μπορούσατε να ρίξετε μία πιο προσεκτική ματιά στον υποπαγετώδη ωκεανό στα φεγγάρια του Κρόνου και του Δία» υπογραμμίζει ο Haas, προσθέτοντας πως «αν πιστεύετε ότι η ζωή προήλθε από τις χερσαίες επιφάνειες της Γης, τότε πλανήτες όπως είναι ο Άρης μπορεί να είναι πολύ πιο σημαντικοί».
Ο ίδιος τύπος σχηματισμού πετρωμάτων, όπως της Last Chance, μπορεί να βρεθεί σε μεγάλο μέρος της επιφάνειας βραχωδών πλανητών σαν τον Άρη, γεγονός που υποδηλώνει ότι η ζωή μπορεί να έχει σχηματιστεί με παρόμοιο τρόπο και κάπου αλλού στο σύμπαν.
«Η κατανόηση του πώς δημιουργήθηκε η ζωή στη Γη έχει μεγάλη σημασία για την αναζήτηση ζωής έξω από τη Γη» δήλωσε ο Haas, καταλήγοντας: «Η καλύτερη κατανόηση του πώς δημιουργήθηκε η ζωή στη Γη μάς πληροφορεί για το πού να ψάξουμε για ζωή σε άλλους πλανήτες ή σε φεγγάρια άλλων πλανητών στο ηλιακό σύστημα».