Μεγάλη έκρηξη έπληξε την πρωτεύουσα του Λιβάνου, τη Βηρυτό, λίγο πριν από την ετυμηγορία στη δίκη για τη δολοφονία του πρώην πρωθυπουργού Ραφίκ Χαρίρι το 2005: Σύμφωνα με τον επικεφαλής του Ερυθρού Σταυρού του Λιβάνου οι νεκροί είναι πλέον 135, ενώ πολλά θύματα βρίσκονται κάτω από συντρίμμια. Οι τραυματίες είναι περίπου 5.000.
Πολλές χώρες εκφράζουν τη συμπαράστασή τους και δηλώνουν έτοιμες να προσφέρουν βοήθεια με όποιο τρόπο χρειαστεί. Μεταξύ τους και η Ελλάδα.
Με εντολή του πρωθυπουργού, κλιμάκιο έρευνας και διάσωσης από το Πυροσβεστικό Σώμα με πλήρη εξοπλισμό αναχώρησε το πρωί με C-130, για τον Λίβανο, σε συνεννόηση με τον υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας και Διαχείρισης Κρίσεων, Νίκο Χαρδαλιά, προκειμένου να συμμετάσχει στις έρευνες για επιζώντες. Το κλιμάκιο που μεταβαίνει στον Λίβανο αποτελείται από μία ειδική ομάδα της 1ης ΕΜΑΚ (με έδρα την Ελευσίνα), αποτελούμενη από 12 άτομα και διασωστικό σκύλο, δύο οχήματα και ειδικό εξοπλισμό.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, οι μέχρι στιγμής πληροφορίες αναφέρουν ότι μία Ελληνίδα πολίτης φέρεται να έχει χάσει τη ζωή της και ότι δυο ακόμη Ελληνίδες συγκαταλέγονται μεταξύ των τραυματιών. Ωστόσο, με δεδομένη την έκταση της καταστροφής αλλά και τις υπό εξέλιξη προσπάθειες διάσωσης, δεν θα πρέπει να αποκλειστεί ότι ο αριθμός αυτός θα αυξηθεί. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, το Ελληνορθόδοξο νοσοκομείο της Βηρυτού ετέθη εκτός λειτουργίας και οι ασθενείς μεταφέρθηκαν σε άλλα νοσοκομεία.
Επίσης, οδηγίες για τους Έλληνες πολίτες που βρίσκονται στον Λίβανο και έχουν επηρεαστεί από τις εκρήξεις εξέδωσε το υπουργείο Εξωτερικών: Οι Έλληνες πολίτες μπορούν να επικοινωνούν με την πρεσβεία της Ελλάδος στα τηλέφωνα 00961 78990315 και 00961 81507061, καθώς και με τη Μονάδα Διαχείρισης Κρίσεων του υπουργείου Εξωτερικών, στο τηλέφωνο +30210368 1730 και στο e-mail: kt@mfa.gr.
Στον Λίβανο κηρύχθηκε επίσημη περίοδος θρήνου τριών ημερών, που αρχίζει από την Τετάρτη. Ο πρόεδρος Μισέλ Αούν ανακοίνωσε επίσης πως η κυβέρνηση θα αποδεσμεύσει 100 δισ. λίρες (66 εκατ. δολάρια) σε κονδύλια εκτάκτου ανάγκης.
«Αντικρίζουμε μια κολοσσιαία καταστροφή» είπε σε τοπικά ΜΜΕ ο επικεφαλής του Ερυθρού Σταυρού του Λιβάνου, Τζορτζ Κετάνι. «Υπάρχουν θύματα και απώλειες παντού».
Η σύζυγος του Ολλανδού πρεσβευτή στον Λίβανο τραυματίστηκε σοβαρά από την έκρηξη, ανακοίνωσε το ολλανδικό υπουργείο Εξωτερικών. Εκπρόσωπος του υπουργείου δήλωσε πως η σύζυγος του Ολλανδού πρεσβευτή νοσηλεύεται. Όπως είπε ο εκπρόσωπος, η έκρηξη προκάλεσε εκτεταμένες ζημιές στην ολλανδική πρεσβεία, τραυματίζοντας επίσης άλλους τέσσερις ανθρώπους που συνδέονταν με αυτήν.
Σε κινητοποίηση βρίσκονται και οι κυπριακές Αρχές, ούτως ώστε να επισπευστεί η αποστολή κάθε δυνατής βοήθειας: Στον Λίβανο πρόκειται να μεταβούν δύο ελικόπτερα της αστυνομίας για συμβολή στις έρευνες, καθώς και οκτώ σκύλοι ιχνηλάτες με τους χειριστές τους, από αστυνομία και ΕΜΑΚ.
Η έκρηξη, που έλαβε χώρα σε αποθήκες με εκρηκτικά υλικά, ήταν η ισχυρότερη εδώ και χρόνια στη Βηρυτό, που παραπαίει ήδη λόγω οικονομικής κρίσης και κορονοϊού. Ο πρόεδρος Αούν είπε πως 2.750 τόνοι νιτρικού αμμωνίου, που χρησιμοποιείται σε λιπάσματα και βόμβες, είχαν αποθηκευτεί για έξι χρόνια στο λιμάνι χωρίς μέτρα ασφαλείας, κάτι που χαρακτήρισε απαράδεκτο, ενώ κάλεσε έκτακτο υπουργικό συμβούλιο την Τετάρτη.
Αξιωματούχοι δεν ανέφεραν ποιος ήταν ο λόγος της φωτιάς που προκάλεσε την έκρηξη. Πηγή ασφαλείας και τοπικά ΜΜΕ ανέφεραν πως άρχισε λόγω εργασιών που διεξάγονταν σε μια τρύπα στην αποθήκη.
Για ώρες μετά την έκρηξη μαινόταν πυρκαγιά στην περιοχή του λιμανιού, φωτίζοντας πορτοκαλί τον ουρανό, ενώ ελικόπτερα πετούσαν πάνω από την περιοχή και σειρήνες ασθενοφόρων ακούγονταν σε όλη την πόλη. Το νιτρικό αμμώνιο αναφέρθηκε πως είχε θεαθεί να κατάσχεται και ξεφορτώνεται από πλοίο το 2013 και είχε αποθηκευτεί σε αποθήκη εκεί.
Η εξέλιξη αυτή έρχεται εν μέσω πολιτικής έντασης στο Λίβανο, με διαδηλώσεις κατά της κυβέρνησης που αντιμετωπίζει τη χειρότερη οικονομική κρίση μετά τον εμφύλιο πόλεμο του 1975-1990.
Το χρονικό
Η μεγάλη έκρηξη σημειώθηκε στις 17.11, τοπική ώρα (και ώρα Ελλάδας), στην περιοχή του λιμανιού της πόλης. Είχε προηγηθεί μια μικρότερης ισχύος και πέντε λεπτά αργότερα αναδύθηκε μαύρος και λευκός καπνός. Μετά την έκρηξη, μια στήλη κόκκινου καπνού υψώθηκε στον ουρανό.
Ο επικεφαλής της υπηρεσίας εσωτερικής ασφάλειας του Λιβάνου επιβεβαίωσε ότι οι εκρήξεις έγιναν σε μια περιοχή όπου φυλάσσονται άκρως εκρηκτικές ουσίες, όχι όμως εκρηκτικές ύλες.
Για την ώρα, δεν είναι γνωστό τι προκάλεσε την έκρηξη. Το Ισραήλ έσπευσε να διαβεβαιώσει ότι δεν έχει καμία σχέση με τις εκρήξεις ενώ δεν υπήρχαν φωνές για τρομοκρατική επίθεση.
«Εθνική καταστροφή, παρόμοια με τη Χιροσίμα»
Ο κυβερνήτης της Βηρυτού, Μαρουάν Αμπούντ, μίλησε για «εθνική καταστροφή, παρόμοια με τη Χιροσίμα», ενώ όπως είπε έχει επηρεαστεί σχεδόν η μισή πόλη.
«Αυτό που συνέβη είναι παρόμοιο με αυτό που έγινε στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι. Έφτασαν εκεί και εξαφανίστηκαν. Είναι εθνική καταστροφή για τον Λίβανο. Δεν ξέρουμε πώς θα το αντιμετωπίσουμε αυτό», πρόσθεσε.
Η συγκλονιστική στιγμή της έκρηξης
Βίντεο στο twitter μαρτυρούν την τρομακτική ισχύ της έκρηξης και την μεγάλη σε έκταση φωτιά που αυτή προκάλεσε.
«Αισθάνθηκα σαν να γινόταν σεισμός και μετά, ακολούθησε η τεράστια ανάφλεξη και τα τζάμια έσπασαν. Ήταν πιο ισχυρή έκρηξη από εκείνη που σκότωσε τον (πρώην πρωθυπουργό) Ραφίκ Χαρίρι το 2005», είπε μια Λιβανέζα κάτοικος στο κέντρο της πόλης.
«Είδα μια πύρινη μπάλα και καπνό πάνω από τη Βηρυτό. Οι άνθρωποι φώναζαν και έτρεχαν, αιμορραγούσαν. Μπαλκόνια ανατινάχτηκαν από κτίρια. Τζάμια σε ψηλά κτίρια έγιναν θρύψαλα και έπεσαν στο δρόμο», δήλωσε αυτόπτης μάρτυρας στο Reuters.
Ενας άλλος μάρτυρας του Reuters είπε ότι είδε έντονο γκρίζο καπνό κοντά στην περιοχή του λιμανιού και στη συνέχεια άκουσε μια έκρηξη και είδε φλόγες και μαύρο καπνό: «Ολα τα παράθυρα της περιοχής του κέντρου έγιναν κομμάτια και υπάρχουν τραυματίες που περπατούν τριγύρω. Επικρατεί απόλυτο χάος».
Ολα αυτά συμβαίνουν την ώρα που ένα δικαστήριο του ΟΗΕ πρόκειται να εκδώσει την ετυμηγορία του στη δίκη, εν απουσία τεσσάρων υπόπτων για τη δολοφονία με βόμβα του Ραφίκ Χαρίρι.
Και οι τέσσερις είναι μέλη της ομάδας της Χεζμπολάχ που υποστηρίζεται από το Ιράν, η οποία αρνείται σταθερά ότι διαδραμάτισε οποιοδήποτε ρόλο στο θάνατο του Χαρίρι.
Ο πρωθυπουργός του Λιβάνου Χασάν Ντιάμπ δεσμεύτηκε ότι όσοι ευθύνονται για την έκρηξη στην «επικίνδυνη» αποθήκη στο λιμάνι της Βηρυτού θα λογοδοτήσουν.
«Σας υπόσχομαι ότι αυτή η καταστροφή δεν θα περάσει χωρίς να αποδοθούν ευθύνες. Όσοι ευθύνονται θα πληρώσουν το τίμημα», είπε σε τηλεοπτικό διάγγελμά του.
«Τα δεδομένα γύρω από αυτήν την επικίνδυνη αποθήκη, που βρισκόταν εκεί από το 2014, θα γίνουν γνωστά και δεν θα προκαταλάβω τις έρευνες», πρόσθεσε.
Γύρω από το λιμάνι, η καταστροφή φαίνεται να είναι ολική. Στις εικόνες που μεταδίδουν τα τοπικά τηλεοπτικά κανάλι, διακρίνονται άνθρωποι εγκλωβισμένοι στα συντρίμμια, καλυμμένοι από αίματα.
Ανταποκριτές του Γαλλικού Πρακτορείου είπαν ότι είδαν πολλούς τραυματίες να περπατούν στους δρόμους που οδηγούν στα νοσοκομεία. Στη συνοικία Ασραφίεχ, τραυματίες προσπαθούσαν να φτάσουν στο νοσοκομείο Οτέλ Ντιε. Έξω από το ιατρικό κέντρο Κλεμανσό, πολλοί τραυματίες, μεταξύ των οποίων και μικρά παιδιά, περίμεναν να τους παραλάβουν οι τραυματιοφορείς.
Σχεδόν όλες οι βιτρίνες των καταστημάτων στις συνοικίες Χάμρα, Μπαντάρο και Χάζμιεχ έχουν σπάσει. Έσπασαν επίσης τα παρμπρίζ και τα παράθυρα των αυτοκινήτων. Οχήματα είχαν εγκαταλειφθεί στη μέση του δρόμου, με τους αερόσακους ανοιχτούς.
Ισραήλ: Δεν έχουμε σχέση με την έκρηξη
Το Ισραήλ δεν έχει καμία σχέση με τις εκρήξεις που σημειώθηκαν στον Λίβανο, μετέδωσε η τηλεόραση του ισραηλινού κοινοβουλίου (Κνεσέτ).
Λίγο νωρίτερα είχαν κυκλοφορήσει φήμες περί πυραυλικής επίθεσης στο λιμάνι της Βηρυτού.
Ο υπουργός Εξωτερικών Γκάμπι Ασκενάζι, μιλώντας στο τηλεοπτικό κανάλι N12, είπε ότι η έκρηξη πιθανότατα οφείλεται σε κάποιο ατύχημα που ξεκίνησε με την εκδήλωση κάποιας πυρκαγιάς.
(με πληροφορίες από BBC, Reuters, ΑΠΕ-ΜΠΕ)