Με αφορμή την εορτή της Μεταμορφώσεως προσπαθώ να ερμηνεύσω τα γεγονότα και να αντιληφθώ τι λένε οι πατέρες, έχοντας βέβαια πάντα το φόβο μήπως και υποπέσω σε σφάλματα. Και αυτό το οποίο λένε οι πατέρες και παράλληλα τονίζει και η υμνογραφία μας είναι ότι ουσιαστικά δεν μετεμορφώθη ο Χριστός, ο οποίος είναι αΐδιος, αλλά μετεμορφώθησαν οι μαθητές, οι οποίοι «μπόρεσαν» να δουν και να αντιληφθούν τη Χάρη με ένα νέο επιπρόσθετο θα λέγαμε τρόπο. Και ήταν τρεις μονάχα από τους δώδεκα μαθητές. Ήταν οι τρεις αυτοί, οι οποίοι ήταν πιο έτοιμοι και πιο καλά προετοιμασμένοι να δεχτούν την αλλοίωση και να αντέξουν ευεργετικά το βάρος και τη χαρά της εμπειρίας.
Ο Θεός εκχέει τη Χάρη Του, τη Θεία Ενέργειά Του συνεχώς προς όλους. Η Χάρις είναι μία, ίδια και αναλλοίωτη. Το αν θα γίνει αντιληπτή, το πώς θα γίνει αντιληπτή και το πώς θα εκφραστεί εξαρτάται από τον κάθε άνθρωπο χωριστά. Εξαρτάται, ας το πούμε αφαιρετικά, από την «χωρητικότητα» του κάθε ανθρώπου. Η έννοια δε της χωρητικότητας μπορεί να περιλάβει πολλές παραμέτρους: από την σωματική και πνευματική καθαρότητα, από τις σωματικές και πνευματικές δυνατότητες και τάλαντα, από τη σωματική και πνευματική καλλιέργεια και αντοχή.
Η μία, ενιαία και αΐδιος Χάρις, η μία και αΐδιος Ενέργεια του Θεού, η συνεχώς εκχεόμενη αγαπητικά προς όλους τους ανθρώπους εξ υπαρχής του κόσμου ατελευτήτως και ανεσπέρως, θα γίνει αντιληπτή ή όχι, θα εκφραστεί ή όχι, θα καταγραφεί ή όχι αναλόγως πάντα ενός εκάστου εξ ημών εν απολύτω ελευθερία. Εδώ ακριβώς εγκειται και η μεγάλη σπουδαιότητα ενός εκάστου προσώπου, πρόσωπο το οποίο έτσι ανάγεται εν ελευθερία σε συνδημιουργό της πλάσης. Και εδώ επίσης έγκειται η μεγάλη χαρά, η συμβολή και η ωραιότητα ενός εκάστου των προσώπων.
Ας το διατυπώσομε με άλλα λόγια: η αΐδιος Ενέργεια (η οποία είναι μεθεκτή από τον άνθρωπο), η Χάρις του Θεού εκχέεται συνεχώς, αγαπητικά προς κάθε άνθρωπο. Και εκχέεται αενάως από «προ πάντων των αιώνων» που είμαστε (όντες) ως λόγος και μνήμη στον Θεό μέχρι τα έσχατα και επέκεινα, ανεσπέρως εις τους αιώνας των αιώνων, γιά πάντα. Η Χάρις, για παράδειγμα, η οποία εκχέεται προς την Παναγία από «προ πάντων των αιώνων» που η Παναγία υπάρχει ως λόγος και μνήμη στον Θεό μέχρι στους αιώνας των αιώνων δηλαδή για πάντα είναι αΐδιος και αναλλοίωτη και ακριβώς η ίδια με τη Χάρη που εκχέεται προς όλους μας, ακόμα και στους χειρότερους εγκληματίες εξ υπαρχής μέχρι για πάντα.
Το πώς όμως θα εκφραστεί αυτή η Χάρις και εάν θα γίνει αντιληπτή ή όχι το επιτρέπει αγαπητικά και ως δώρο ο Θεός κατά τα μέτρα της χωρητικότητος. Και αυτό εξαρτάται όπως είδαμε από πολλά και κυρίως από τις ενέργειες του όλου Αδάμ ως ενιαίου οντολογικού σώματος αλλά και τις προϋποθέσεις και κυρίως τις ενέργειες ενός εκάστου προσώπου εν ελευθερία. Οι ενέργειές μας ως πρόσωπα και ως όλος Αδάμ θα επιτρέψουν ή όχι την έκφραση της Χάριτος και τον τρόπο της εκφράσεως. Και μάλιστα, όσο πιο μεγάλη η κάθαρση, τόσο πιο έντονη θα είναι η φανέρωση του φωτισμού και πλέον εκτυπότερη και εμφανής η Χάρις όχι μόνο σε προσωπικό αλλά συνεχώς και αναποσπάστως και ως ενιαίο σώμα, ως ενιαίος όλος Αδάμ.
Ο κάθε άνθρωπος είναι αιωνίως. Είναι εξ υπαρχής ως μνήμη και λόγος, σαρκώνεται και έκτοτε υπάρχει για πάντα. Ο άνθρωπος καμιά στιγμη της αιωνίου υπάρξεώς του δεν ήταν και ούτε θα είναι μόνος. Είναι συνεχώς, πάντα, εν ταυτώ ασυγχύτως και αδιαιρέτως ενωμένος με τον όλο Αδάμ και όχι μόνο από τη στιγμή της σαρκώσεως των Αγίων προπατόρων μας Αδάμ και Εύας, αλλά από «προ πάντων των αιώνων» ως λόγος. Εν ταυτώ είναι ασυγχύτως και αδιαιρέτως ενωμένος με τον Θεό μετέχοντας και γευόμενος τη Χάρη, το φως «το φωτίζον πάντα άνθρωπον ερχόμενον εις τον κόσμον».
Η έννοια λοιπόν του αυθύπαρκτου και αυτοτελούς «εγώ» και πολύ περισσότερο η έννοια του «μόνος» δεν υφίσταται οντολογικά, δεν υπάρχει. Ούτε στον Θεό υπάρχει η έννοια του «μόνος», ούτε στον άνθρωπο, ο οποίος είναι φτιαγμένος «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν» Θεού. Και στον Θεό και στον άνθρωπο υπάρχει ο ασυγχύτως και αδιαιρέτως τριαδολογικός τρόπος ύπαρξης των όντων (αυτών που είναι).
Και ακριβώς η αντίληψη του βίου μέσα από το πρίσμα του «μόνος» είναι η κύρια αδυναμία, αστοχία, άγνοια, στρέβλωση και παραμόρφωση των συντεταγμένων. Και φυσικά είναι απλώς και μόνο ένας τρόπος πρόσληψης, είναι απλώς και μόνο μιά αντίληψη, είναι απλώς και μόνο μιά σκιά, καθώς επί της ουσίας δεν υπάρχει, δεν υφίσταται στην πραγματικότητα κάτι τέτοιο. Και επειδή ακριβώς δεν υφίσταται, είναι δυνατή και η αλλαγή αυτής της αντίληψης και η όραση, η θέαση της τριαδολογικής πραγματικότητας, η οποία είναι και θα είναι για πάντα και γιά όλους.
Όσο ζούμε με την αντίληψη και τις συντεταγμένες του «μόνος» απλώς ζούμε μια κατάσταση για την οποία δεν είμαστε φτιαγμένοι ή καλύτερα για μιά μη υπαρκτή κατάσταση με όλα τα αδιέξοδα που κάτι τέτοιο συνεπάγεται. Έχοντας όμως αντίληψη και ζώντας ασυγχύτως και αδιαιρέτως τριαδολογικά ζούμε τη φυσική μας κατάσταση και ζούμε αυτό που πραγματικά υπάρχει και συμβαίνει γύρω μας και για πάντα.
Όλα αυτά καταδεικνύουν το μέγεθος της λαμπρότητας και της ωραιότητας του κάθε ανθρώπου ακόμα και του έσχατου των εσχάτων. Όλα αυτά αναδεικνύουν το μέγεθος της ελευθερίας και τις ευθύνες ενός εκάστου, αλλά και τις ευθύνες του ιστορικού σώματος του Αδάμ στην συνδιαμόρφωση του όλου. Όλα αυτά δίνουν μιάν εικόνα και εκφράζουν το άρρητο γεγονός της Θεανθρωπίας. Όλα αυτά καταδεικνύουν την τεράστια συμβολή και σημασία των αγιασμένων μορφών στην ιστορία του ανθρώπου, όχι μόνο προτρέποντας και μάς, αλλά καταδεικνύοντας την ευθύνη μας για την αγιότητα του διπλανού μας και όλων. Όλα αυτά αλλάζουν την πρόσληψη και αντίληψη του όλου γίγνεσθαι και νοηματοδοτούν με φως και χαρά το κάθε δευτερόλεπτο και την κάθε ανάσα ανεσπέρως και ατελευτήτως. Όλα αυτά μεταμορφώνουν.