Τουλάχιστον 12 ηγέτες της ΕΕ, τον Ζελένσκι, αλλά και την Τουρκία έχει προσκαλέσει ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιθ Στάρμερ στην σύνοδο κορυφής που έχει συγκαλέσει για την Κυριακή στο Λονδίνο με θέμα την «προώθηση» της ευρωπαϊκής δράσης για την Ουκρανία, αλλά και τις εγγυήσεις ασφαλείας για την επόμενη ημέρα. Όσον αφορά στην Ελλάδα μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν πληροφορίες το εάν θα προσκληθεί.
Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει στη σύνοδο θα συμμετάσχουν η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα, ο ΓΓ του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε, οι ηγέτες της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Δανίας της Ιταλίας, της Ολλανδίας, της Νορβηγίας, της Πολωνίας, της Ισπανίας, της Φινλανδίας, της Σουηδίας, της Τσεχικής Δημοκρατίας και της Ρουμανίας και όπως επισημάνθηκε στη σύνοδο έχει προσκληθεί και η Τουρκία, ενώ πριν από τη σύνοδο ο Στάρμερ θα έχει επικοινωνία με τα κράτη της Βαλτικής.
Η συνάντηση γίνεται μετά την επιστροφή του Στάρμερ και του Μακρόν από την Ουάσιγκτον και τις επαφές τους με τον Τραμπ σε μια προσπάθεια να τον κατευνάσουν αναφορικά με το μένος του για την ΕΕ και να αποσπάσουν δεσμεύσεις για τη συμμετοχή της ΕΕ στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία καθώς και για τις εγγυήσεις ασφαλείας στη μεταπολεμική εποχή.
Το γραφείο του Στάρμερ δήλωσε ότι η συνάντηση θα βασιστεί στις συνομιλίες του Παρισιού που φιλοξένησε ο Γάλλος Εμανουέλ Μακρόν νωρίτερα αυτό το μήνα και θα επικεντρωθεί στην «ενίσχυση της θέσης της Ουκρανίας τώρα - συμπεριλαμβανομένης της συνεχιζόμενης στρατιωτικής υποστήριξης και της αυξημένης οικονομικής πίεσης στη Ρωσία».
Πάλι εκτός η Ελλάδα;
Σημειώνεται πως και στη συνάντηση στο Παρίσι η Ελλάδα δεν συμμετείχε με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να εκφράζει εμμέσως τη δυσαρέσκειά του λέγοντας, σε συνέδριο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, ότι «η Ευρώπη οφείλει να μιλά με μία φωνή, στόχος που δεν εξυπηρετείται από επιλεκτικά format συζήτησης ηγετών, ιδιαίτερα όταν από αυτά δεν προκύπτει ενιαία στάση για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα».
Ο Στάρμερ στη Σύνοδο της Κυριακής αναμένεται να τονίσει και πάλι την ανάγκη για μια «ισχυρή διαρκή συμφωνία που θα προσφέρει μόνιμη ειρήνη» και θα συζητήσει ”τα επόμενα βήματα για τον σχεδιασμό ισχυρών εγγυήσεων ασφαλείας”.
Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας, παρότι η χώρα του δεν είναι μέλος της Ενωσης, θα κομίσει το μήνυμα ότι η Ευρώπη πρέπει να εντείνει το ρόλο της στην Άμυνα και τις προσπάθειές της για τη συλλογική ασφάλεια.
Η Τουρκία ως «παγκόσμιος παράγοντας» σύμφωνα με τον Κόστα
Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η συμμετοχή της Τουρκίας.
Μάλιστα ο πρόεδρος τους Ευρωπαϊκού Συμβούλιου Αντόνιο Κόστα προϊδέασε για το ρόλο της Τουρκίας στην αρχιτεκτονική ασφαλείας στην ΕΕ και στη μεταπολεμική εποχή της Ουκρανίας με δηλώσεις που ανήρτησε στο Χ την Πέμπτη 27/2 έπειτα από τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Ερντογάν.
«Σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς, εκτιμούμε τον ρόλο της Τουρκίας ως σημαντικού παγκόσμιου και περιφερειακού παράγοντα και επιδιώκουμε να συνεργαστούμε στενά για να διασφαλίσουμε μια διαρκή ειρήνη στην Ουκρανία και να υποστηρίξουμε μια περιεκτική και δημοκρατική μετάβαση στη Συρία» τόνισε ο Κόστα στο μήνυμά του.
Επίσης η επικοινωνία του Κόστα και οι δηλώσεις του γίνονται λίγες ημέρες πριν από την έκτακτη Σύνοδο Κορυφής που έχει συγκαλέσει για τις 6 Μαρτίου στις Βρυξέλλες προκειμένου οι «27» μαζί με τον Ζελένσκι να συζητήσουν τις τελευταίες εξελίξεις στην Ουκρανία.
«Θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για μια πιθανή ευρωπαϊκή συνεισφορά στις εγγυήσεις ασφαλείας που θα είναι απαραίτητες για τη διασφάλιση μιας διαρκούς ειρήνης στην Ουκρανία», ανέφερε ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στην καθιερωμένη προ των Συνόδων Κορυφής επιστολή του προς τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ.
Σημειώνεται ότι λίγες ημέρες νωρίτερα ο Ερντογάν είχε δηλώσει ότι «η πλήρης ένταξη της Τουρκίας είναι αυτή που θα δώσει ζωή στην Ευρώπη» ενώ περήφανα δήλωσε ότι οι σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν πρόσφατα ανακτήσει τον παλιό τους ρυθμό, και πρόσθεσε ότι οι εξελίξεις στη Συρία, καθώς και οι συζητήσεις στο πλαίσιο του πολέμου στην Ουκρανία, επιβεβαιώνουν ξανά την ανάγκη της Ευρώπης για την Τουρκία.
Επιπλέον και ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Χακάν Φιντάν δήλωσε την Πέμπτη μετά τη συνάντησή του με τον Αλβανό ομόλογό του στα Τίρανα ότι μια ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφαλείας που δεν θα περιλαμβάνει την Τουρκία θα ήταν «μη ρεαλιστική» τονίζοντας παράλληλα πως στις συζητήσεις της ΕΕ για το συγκεκριμένο θέμα η Τουρκία έχει ήδη ενεργό ρόλο.
Eurofighter, πύραυλοι και αμυντική βιομηχανία
Στις προσπάθειες αναδιάρθρωσης της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας η Τουρκία διεκδικεί ρόλο και όπως όλα δείχνουν θα τον κερδίσει παρά τις αντιδράσεις της Ελλάδας, της Κύπρου και μέχρι πρόσφατα της Γαλλίας. Η Ελλάδα είχε εκφράσει τις αντιρρήσεις της στη συμμετοχή μη ευρωπαϊκών εταιρειών στην αμυντική βιομηχανία της Ένωσης. Όμως όπως εξηγούσαν πρόσφατα διπλωματικές πηγές, η όποια άρνηση μπορεί να παρακαμφθεί με διμερείς συμφωνίες, άλλωστε και η Βρετανία παρότι έχει θέσει εαυτόν εκτός ΕΕ φαίνεται ότι θα έχει ενεργό και ηγετικό ρόλο.
Η Τουρκία αναζητεί αναβαθμισμένο ρόλο στην μετεξέλιξη της ευρωπαϊκής άμυνας μέσω της PESCO με ανάλογες κινήσεις π.χ. εξαγόρασε ιταλική εταιρεία παραγωγής υπερσύγχρονων εξοπλισμών, ενώ την ίδια στιγμή ασκεί πιέσεις στη Γερμανία για την πώληση μαχητικών Eurofighter και επιδιώκει την αγορά πυραύλων Meteor, κίνηση που μπορεί να διαμορφώσει την ισορροπία δυνάμεων στο Αιγαίο.
Μάλιστα το Παρίσι προ ημερών εμφανίστηκε να «νίπει τας χείρας του» λέγοντας πως η Γαλλία δεν εμπλέκεται στην πιθανή πώληση πυραύλων Meteor στην Τουρκία, και πως η κοινοπραξία Eurofighter αποτελείται από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία, την Ιταλία και την Ισπανία.
Η Ελλάδα σε δυσχερή θέση
Υπό αυτές τις συνθήκες και δεδομένων των ραγδαίων γεωπολιτικών εξελίξεων, αλλά και της δυναμικής και αβεβαιότητας που δημιουργεί η νέα αμερικανική ηγεσία, η Ελλάδα και η Κύπρος κινδυνεύουν να βρεθούν σε δυσχερή θέση.
Η ιστορία θα έπρεπε να μας έχει διδάξει. Η αποτροπή του όποιου αποκλεισμού της Ελλάδας από τις ευρωπαϊκές και περιφερειακές ισορροπίες είναι επιτακτική, καθώς κάτι τέτοιο θα μπορούσε να οδηγήσει στη φινλαδοποίησή της, σε μια περίοδο που η Τουρκία επιδιώκει να εμφανίζεται ως «ειρηνοποιός» δύναμη, χωρίς ποτέ να αποκρύπτει τα νεοθωμανικά της οράματα.
Την ίδια στιγμή, η Ευρώπη κινδυνεύει να καταστεί εξαρτημένη από μια Τουρκία που έχει αποδείξει ότι γνωρίζει πώς να δημιουργεί, να εργαλειοποιεί και να διαχειρίζεται κρίσεις προς όφελός της. Αυτή η πραγματικότητα δεν μπορεί και δεν πρέπει να αγνοηθεί. Η Ελλάδα, ως ακρίτας της Ευρώπης και το πραγματικό σύνορο της ΕΕ, οφείλει να αναδείξει αυτόν τον κίνδυνο και να εργαστεί για την αποτροπή του, προασπίζοντας τόσο τα δικά της συμφέροντα όσο και τη στρατηγική σταθερότητα της Ένωσης. Φτάνει να το πιστεύει...