Ήταν Νοέμβριος του 2016, λίγους μόνο μήνες πριν την εκλογή του Eμανουέλ Μακρόν ως προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας, τον Μάιο του 2017, όταν στα βιβλιοπωλεία της χώρας κυκλοφόρησε το βιβλίο του με τίτλο «Revolution» (Επανάσταση). Ένα αυτοβιογραφικό βιβλίο ή μάλλον ένα προσωπικό ημερολόγιο στο οποίο αυτοσυστήνεται στο γαλλικό κοινό καταθέτοντας το προσωπικό του όραμα.
«Tη στιγμή που ρίχνομαι σε αυτή την περιπέτεια, οφείλω να σας πω από πού έρχομαι και τι πιστεύω. Η δημόσια ζωή δεν επιτρέπει εύκολα σε κάποιον να εκφραστεί πραγματικά. Είμαι τριάντα οχτώ χρόνων» αναφέρει χαρακτηριστικά στον πρόλογο του βιβλίου του, χαρακτηρίζοντας τον εαυτό του μάλλον τυχερό για την μέχρι στιγμής πορεία του αλλά και για τις επαφές του με τον φιλόσοφο Πολ Ρικέρ αλλά και τον οικονομολόγο, συγγραφέα και σύμβουλο πολλών προέδρων, Ζακ Αταλί.
Είναι η εποχή που ο Εμανουέλ Μακρόν προβάλλεται ως η λύση τόσο για την Γαλλία όσο και για ολόκληρη την Ευρώπη που αδυνατεί να βρει τον βηματισμό της κάτω από τις πιέσεις του Βερολίνου και της σιδηράς Γερμανίδας καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ. Το συγκεκριμένο βιβλίο αποτελεί το μελλοντικό σχέδιο εργασίας που όλοι οι Γάλλοι εύχονται. «Η Γαλλία που θέλουμε», «Εκπαιδεύοντας όλα τα παιδιά μας», «Κάνοντας περισσότερα για όσους έχουν λιγότερα», «Επανιδρύοντας την Ευρώπη», είναι μερικά από τα κεφάλαια του βιβλίου και φιλόδοξα σχέδια του Μακρόν που οδήγησαν στην εκλογική του νίκη. Η θεωρία όμως από την πράξη χωρίζονται από μια λεπτή γραμμή που, ενίοτε, αποδεικνύεται καταστροφική για πολιτικούς και οραματιστές που αδυνατούν να κρατήσουν τις υποσχέσεις τους.
Λίγους μόλις μήνες πριν από τις Ευρωεκλογές του 2019, ο Γάλλος πρόεδρος καλείται να αποδείξει ότι το συγκεκριμένο όραμα, όπως τουλάχιστον παρουσιάστηκε στο βιβλίο του, δεν είναι μια ακόμη προεκλογική υπόσχεση προς άγρα ψηφοφόρων.
Πρόσφατη δημοσκόπηση, η οποία δημοσιεύτηκε στις αρχές Νοεμβρίου, δείχνει πως το κόμμα της Μαρίν Λε Πεν (που ονομάζεται πλέον Εθνικός Συναγερμός και όχι Εθνικό Μέτωπο) λαμβάνει 21% στην πρόθεση ψήφου από 17% που είχε στις αρχές Σεπτεμβρίου. Την ίδια στιγμή, το κόμμα του Εμανουέλ Μακρόν ( Η Δημοκρατία Μπροστά) λαμβάνει το 19% της πρόθεσης ψήφου από 20% που είχε στην προηγούμενη δημοσκόπηση. Είναι η πρώτη φορά από τις προεδρικές εκλογές του 2017 που το κόμμα της Λε Πεν προηγείται του κόμματος του Γάλλου προέδρου.
Η σταθερά υψηλή ανεργία, οι μεγάλοι φόροι και οι αυξανόμενες τιμές στα καύσιμα ενισχύουν τη γενική αίσθηση δυσαρέσκειας στη Γαλλία και πλήττουν τα ποσοστά του Μακρόν. Ο πρόεδρος των πλουσίων, όπως τον αποκαλούν, αδυνατεί μέχρι στιγμής να κάνει πράξη το κεφάλαιο 10 του βιβλίου του με τίτλο «Κάνοντας περισσότερα για όσους έχουν λιγότερα». «Ο Εμ. Μακρόν είχε θέσει ως στόχο την αναβάθμιση των γαλλικών φτωχογειτονιών. Μέχρι σήμερα δεν έχει καταφέρει πολλά. Πολλοί του επιρρίπτουν ότι δεν ενδιαφέρεται πραγματικά για τα προβλήματα των υποβαθμισμένων προαστίων» ανέφερε η DW σε άρθρο της τον Ιούνιο. Ταυτόχρονα, η ξαφνική αποχώρηση δύο σημαντικών υπουργών του και ένα σκάνδαλο που ξέσπασε το καλοκαίρι σε σχέση με έναν σωματοφύλακά του αμαυρώνουν περισσότερο τη γενική εικόνα του.
Στόχος: Η Γαλλία στο προσκήνιο της Ευρώπης
Αν και στοχοποιείται στο εσωτερικό της χώρας του, ο Γάλλος πρόεδρος δείχνει να μην πτοείται και να παραμένει προσηλωμένος στον στόχο του, που είναι η επανίδρυση της Ευρώπης, όπως τουλάχιστον αναφέρει στο κεφάλαιο 15 του βιβλίου του. Η μέχρι στιγμής πορεία και στάση του δείχνει πως ο Μακρόν ενδιαφέρεται πολύ περισσότερο για την διπλωματική εικόνα που θα περάσει εκμεταλλευόμενος επαφές και συναντήσεις με ξένους ηγέτες, παρά για την κατάσταση στο εσωτερικό. Ενώ, σίγουρα βλέπει ως ευκαιρία την πρόσφατη ανακοίνωση της Μέρκελ για αποχώρησή της από την ενεργό πολιτική με την λήξη της θητείας της.
Οι εκδηλώσεις της προηγούμενης εβδομάδας στη Γαλλία για τα 100 χρόνια από την λήξη του Α΄Π Π ήταν μια ευκαιρία για τον ίδιο να θέσει σε επανεκκίνηση τον γαλλογερμανικό άξονα, αυτή τη φορά με τους δικούς του όρους και χωρίς τον φόβο να επαναλάβει την υποχωρητικότητα των προκατόχων του Σαρκοζί και Ολάντ απέναντι στην γερμανική στάση. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Μέρκελ στο εσωτερικό της, δίνουν ανάσα στο Γάλλο πρόεδρο. Ήταν λοιπόν η κατάλληλη ευκαιρία για τον ίδιο να αναβιώσει το παρελθόν. Σε μια προσπάθεια να φανεί ο ίδιος ως διάδοχος του Φρανσουά Μιτεράν, ο οποίος το 1984, 70 χρόνια μετά τη λήξη του Α’ Π Π, μαζί με τον Γερμανό καγκελάριο Χέλμουτ Κολ, έθεσε τις βάσεις για την γαλλογερμανική φιλία, φωτογραφήθηκε με την Άνγκελα Μέρκελ στην Κοπιένη ( όπου υπογράφτηκε η ανακωχή των εχθροπραξιών). «Με την ευκαιρία της εκατονταετηρίδας της ανακωχής του 1918, ο κ. Εμανουέλ Μακρόν πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας και η κα Α. Μέρκελ Καγκελάριος της Συνομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, επαναβεβαίωσαν εδώ την αξία της Γάλλο-γερμανικής συμφιλίωσης στην υπηρεσία της Ευρώπης και της Ειρήνης» αναφέρει η νέα μεταλλική πινακίδα που δημιουργήθηκε ειδικά για τους εορτασμούς.
Στην προσπάθεια του να ενισχύσει τους δεσμούς φιλίας Γαλλίας Γερμανίας, ο Εμανουέλ Μακρόν αποφάσισε να τιμήσει τον Ανρί Φιλίπ Πεταίν, Γάλλο στρατάρχη και πολιτικό, ήρωα του Α΄ Π Π, πρωθυπουργό και πρόεδρο της Γαλλίας κατά τον Β΄ Π Π, ο οποίος συνθηκολόγησε με τη Ναζιστική Γερμανία. Μάλιστα, μετά την ανακωχή (το μόνο τρόπο όπως ισχυριζόταν ο ίδιος για να σωθεί η Γαλλία) έγινε αρχηγός του Κράτους του Βισύ. Η απόφαση αυτή του Μακρόν ξεσήκωσε θύελλα διαμαρτυριών από την γαλλική πολιτική σκηνή. Κάποιοι ισχυρίζονται, μάλιστα, ότι ο Μακρόν θέλησε να ανοίξει δίαυλο επικοινωνίας με τους ακροδεξιούς ψηφοφόρους λόγω των τελευταίων δημοσκοπήσεων αντλώντας από την δεξαμενή της Λε Πεν (υπενθυμίζουμε πως η Λε Πεν ήταν η μόνη που δεν καταδίκασε την απόφασή του να τιμηθεί ο Πεταίν).
Μια διχασμένη Ευρώπη και η δημιουργία ευρωπαϊκού στρατού
Καθώς οι ευρωεκλογές πλησιάζουν, η Μέρκελ αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα και η Ιταλία δείχνει να επιθυμεί την απομάκρυνση της από την οικονομική πολιτική των Βρυξελλών, ο Μακρόν φωτογραφιζόμενος όλη την προηγούμενη εβδομάδα στα πεδία των μαχών τόνισε πως φοβάται για ένα νέο πόλεμο στην Ευρώπη. «Σε μία Ευρώπη διαιρεμένη από τους φόβους, την εθνικιστική αναδίπλωση, τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης, βλέπουμε να ανασυντίθεται ό,τι συνιστούσε την ζωή στην Ευρώπη από το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου μέχρι την κρίση του 1929», δηλώνει ο Εμανουέλ Μακρόν σε συνέντευξή του που δημοσιεύεται στην ηλεκτρονική έκδοση της Ouest-France.
Η παραπάνω δήλωσή του βέβαια δεν τον εμπόδισε να μιλήσει για ευρωστρατό σε άλλη συνέντευξη του στο δίκτυο Europe 1. «Δεν θα προστατεύσουμε τους Ευρωπαίους, εάν δεν αποφασίσουμε να έχουμε έναν πραγματικό ευρωπαϊκό στρατό. Απέναντι στη Ρωσία που βρίσκεται στα σύνορά μας και η οποία έχει δείξει ότι μπορεί να γίνει απειλητική… οφείλουμε να έχουμε μία Ευρώπη που αμύνεται περισσότερο μόνη, χωρίς να εξαρτάται αποκλειστικά από τις Ηνωμένες Πολιτείες και κατά κυρίαρχο τρόπο» εξήγησε, επαναφέροντας ουσιαστικά την παλαιότερη πρόταση Σόιμπλε. (Υπενθυμίζουμε πως ο πρώην Γερμανός ΥΠΟΙΚ σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Bild am Sonntag, τον Δεκέμβριο του 2015, είχε μιλήσει για την δημιουργία ευρωπαϊκού στρατού).
Αντί επιλόγου: Μια σύγχρονη Belle Époque
Καθώς οι εορτασμοί για τα 100 χρόνια από την λήξη του Α΄ΠΠ ολοκληρώθηκαν κάτω από δρακόντεια μέτρα ασφαλείας, ενώ Μέρκελ και Μακρόν έκαναν έκκληση για παγκόσμια ειρήνη στο φόρουμ που διεξήχθη στο Παρίσι, φαίνεται πως στη Γαλλία βιώνουν μια σύγχρονη Belle Époque.
Belle Époque ή «Όμορφη Εποχή» ονομάστηκε η περίοδος της ευρωπαϊκής ιστορίας που διήρκεσε από το 1871 έως την έναρξη του Α΄ ΠΠ το 1914 και χαρακτηρίστηκε για το αισιόδοξο πνεύμα που κυριάρχησε. Εμφανίστηκε κατά τη διάρκεια της Τρίτης Γαλλικής Δημοκρατίας και της Μεγάλης Γερμανικής Αυτοκρατορίας. Ήταν η εποχή όπου ο διαχωρισμός της τύχης της καθημερινής ζωής των «εχόντων» και «μη εχόντων» αυξήθηκε θεαματικά. Αν και περιγράφεται ως χρυσή εποχή λόγω του μποέμικου τρόπου ζωής στο Παρίσι και στα καμπαρέ της Μονμάρτρης, στην πραγματικότητα ήταν μια σκληρά ανταγωνιστική εποχή. Ο μιλιταρισμός και οι διεθνείς εντάσεις αυξήθηκαν σημαντικά μεταξύ 1897 και 1914, με τα άμεσα προπολεμικά χρόνια να χαρακτηρίζονται από ένα γενικό ανταγωνισμό στους εξοπλισμούς σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Το ερώτημα που μπορούν πλέον να θέτουν οι Γάλλοι, σε μια Ευρώπη που μεταβάλλεται και ουδείς δύναται να προβλέψει πώς θα εξελιχθεί μετά τις ευρωεκλογές του 2019, είναι αν ο πρόεδρος τους θα μπορέσει να τους προστατεύσει, όπως αναφέρει στο κεφάλαιο 13 του βιβλίου του ή απλά θα είναι μια ακόμη αιτία για την κατάρρευση της Ενωμένης Ευρώπης.