«Καλοκαίρι
με μισόκλειστες τις γρίλιες μεσημέρι
καλοκαίρι
καθρεφτάκια και μια θάλασσα που τρέμει
στο ταβάνι και τους γύψους μεσημέρι
καλοκαίρι
με τον κούκο μες τα πεύκα και στ′ αμπέλι
καλοκαίρι…» (1)
Αναμφίβολα ο Διονύσης Σαββόπουλος μας περιγράφει παραστατικότατα με τους στίχους του ένα τυπικό ελληνικό καλοκαίρι, που όλοι βιώνουμε είτε εντός είτε εκτός των τειχών του κλεινού άστεως.Ελλάδα χωρίς καλοκαιράκι δεν γίνεται. Ξεχάστε τα όλα: πολιτικά, εφορία, μνημόνια και περικοπές, διαφθορές και σκάνδαλα. Το καλοκαίρι είναι εδώ, στα υπέροχα νησιά και τις δαντελένιες ακρογιαλιές μας και κανείς δεν μπορεί να μας το πάρει. Το καλοκαίρι είναι εδώ κι έχουμε δικαίωμα να το χαρούμε.
Έχουμε κάθε δικαίωμα στα πεντακάθαρα νερά της πατρίδας μας, στον ολόχρυσο ήλιο, τα πορφυρένια ηλιοβασιλέματα, τ’ ασημένια αυγουστιάτικα φεγγάρια, τ’ απόκρημνα βράχια του Αιγαίου, τα λιθόστρωτα και τα καλντερίμια των Κυκλάδων, τα ψαροχώρια της Κρήτης, τις αμμουδερές παραλίες του Ιονίου, τα καταπράσινα πευκοδάση των Σποράδων, τα κάστρα των Δωδεκανήσων.
«Aυτά τα δέντρα δε βολεύονται με λιγότερο ουρανό,
αυτές οι πέτρες δε βολεύονται κάτου απ’ τα ξένα βήματα,
αυτά τα πρόσωπα δε βολεύονται παρά μόνο στον ήλιο,
αυτές οι καρδιές δε βολεύονται παρά μόνο στο δίκιο» (2)
Εμπρός! Μην αργοπορείτε ούτε λεπτό! Δεν χρειάζονται πολλά. Οι ωραιότερες διακοπές γίνονται εξ άλλου με ελάχιστα χρήματα, με δυο αλλαξιές ρούχα σ’ ένα σακίδιο, που πλένονται πανεύκολα στο νιπτήρα του ξενοδοχείου, μ’ ένα ψάθινο καπελάκι και πολύ, μα πάρα πολύ, κέφι. Αν υπάρχει και καμιά κιθάρα, ακόμα καλύτερα. Αν, πάλι, σας αρέσουν τα χλιδάτα ξενοδοχεία και οι κοσμοπολίτικες παραλίες, δικαίωμά σας! Όπως και να’χει, πάντως, τα ακριτικά νησιά μας μας περιμένουν με αγάπη, με τα ερειπωμένα τείχη τους να δεσπόζουν περήφανα στα ξεροβούνια, αγναντεύοντας το πέλαγο και τα ξεχασμένα ξερονήσια της άγονης γραμμής.
«…Έφερα τη ζωή μου ως εδώ
Στο σημάδι ετούτο που παλεύει
Πάντα κοντά στη θάλασσα
Νιάτα στα βράχια επάνω, στήθος
Με στήθος προς τον άνεμο…» (3)
Μπείτε στις ψαρόβαρκες, μιλήστε με τους ντόπιους κι αφήστε τους να σας οδηγήσουν σε μέρη μυστικά κι άγνωστα, που μόνο στα όνειρά σας έχετε δει. Αποθηκεύστε στην πιο πολύτιμη γωνιά της μνήμης τους μπλε τρούλους των εκκλησιών που γίνονται ένα με το Αιγαίο. Και τα κάτασπρα σπιτάκια - που σπάνε, θαρρείς, τη γαλάζια μονοτονία τ’ ουρανού - ανοίξτε την ψυχή σας διάπλατα για να χωρέσουν μέσα. Δροσιστείτε σε κρυσταλλένια, γαλαζοπράσινα παρθένα νερά. Ξαποστάστε στις αμμουδιές του Ομήρου, αφήστε την αρμύρα να σκεπάσει το δέρμα σας, διαλέξτε ένα όμορφο κοχύλι, βάλτε το στ’ αυτί σας κι αφουγκραστείτε το μονότονο τραγούδι των σειρήνων. Κι ύστερα, πάρτε το μαζί σας και φυλάξτε το ως κόρη οφθαλμού, για τις μουντές και παγωμένες μέρες του χειμώνα, τότε που το μαγικό άκουσμα της θάλασσας θα είναι το μόνο ικανό να ζεστάνει τις καρδιές μας.
«…Έφερα τη ζωή μου ως εδώ
Πέτρα ταμένη στο υγρό στοιχείο
Πιο πέρα απ τα νησιά
Πιο χαμηλά απ το κύμα
Γειτονιά στις άγκυρες…» (4)
Πιείτε ουζάκι με φίνο μεζέ, ελιά, ντομάτα, τυρί και ζυμωτό ψωμί και νοιώστε σαν να απολαύσατε το ακριβότερο και πλουσιότερο έδεσμα του κόσμου. Ανεβείτε στα σοκάκια της Ύδρας, μυρίστε τους λεμονανθούς στο Λεμονοδάσος του Πόρου, εκστασιαστείτε από τους ολόλευκους παράξενους βράχους της Μήλου, απολαύστε το ηλιοβασίλεμα της Σαντορίνης, καθώς τα μελτέμια θα χαϊδεύουν τα μαύρα βράχια της, τους ανεμόμυλους και το Βενετσιάνικο κάστρο της Αστυπάλαιας, τ’ ασβεστωμένα σπιτάκια της Ανάφης, τους απόκρημνους βράχους της Αμοργού, τους λαξευμένους με ήλιο κι αρμύρα. Αφήστε το βλέμμα να ξεκουραστεί στο απέραντο γαλάζιο της Κεφαλονιάς και ταξιδέψτε με τη φαντασία σας πέρα από τον αιγαιοπελαγίτικο ορίζοντα του μικρού, αλλά φορτωμένου από Ιστορία, Άι- Στράτη.
«Μεσόγειο τη λεν᾿ και παίζουνε γυμνά,
παιδιὰ με μαύρα μάτια, αγάλματα πικρά,
γέννησε τους θεούς, τον ίδιο τον Χριστό.
Το καλοκαίρι εκεί δεν τρέμει τον καιρό,
μέσα στην λίμνη αυτή...» (5)
Κι αν, παρ’ όλα αυτά, τα νησιά δεν ανήκουν στις προτιμήσεις σας, περιηγηθείτε από τους άπαρτους πύργους της Μάνης και την καστροπολιτεία της Βάθειας στα μυστικά του Ταϋγέτου και γίνετε ένα με τους στίχους του Νικηφόρου Βρεττάκου. Ταξιδέψτε μαζί με τις ψυχές στον ειδυλλιακό Αχέροντα, κάντε βαρκάδα στις ήσυχες Πρέσπες δίπλα στους κύκνους και φτάστε μέχρι το Φάρο της Αλεξανδρούπολης και τα τζαμιά της Κομοτηνής.« Έτσι μου στάθηκε ο Ταΰγετος: όπως ο κόρφος της μητέρας μου.Με πότισε γαλάζιο, αψύ αίμα, ήλιο και πράσινοως να μου δέσει την ψυχή όπως την πέτρα τουως να χαράξει στην καρδιά μου τις βαθιές χαράδρες τουνα σχηματίσει μες στη ζωή μου δώδεκα κορφέςνα βγαίνω απάνω με μοναδικό μου όνειρο τον ήλιο...»Μα και στην πόλη πάλι αν μείνετε, δεν θα περάσετε άσχημα. Βόλτες στο κέντρο, χωρίς αυτοκίνητα και κίνηση, μια πόλη αλλιώτικη, που μόνο τον Αύγουστο μπορούμε ν’ απολαύσουμε. Μισόκλειστες γρίλιες τ’ απομεσήμερο, δροσερές φέτες από καρπούζι, πρωτόγνωρη ησυχία, θερινά σινεμά μ’ αγιόκλημα και γιασεμί, ταράτσες με θέα, σουβλάκι στο χέρι ανηφορίζοντας τη Διονυσίου Αρεοπαγίτου και βόλτες ανάμεσα στα γκράφιτι των Εξαρχείων και τα μισοερειπωμένα σπίτια - θλιβερά απομεινάρια αλλοτινού καιρού. Ταβερνάκι στα Πετράλωνα, ψαρομεζέδες στη Χαραυγή και βόλτα μέχρι το Σούνιο για το ηλιοβασίλεμα. Η κάθε πόλη έχει τις «γωνιές» της, που μπορούν να απολαύσουν όσοι μένουν πίσω και ανταμείβονται.
«…με βαριά μοτοσικλέτα μες τα σκέλη
τους φακούς του ανάβει μέρα μεσημέρι
καλοκαίρι
όλο πίσσα και κατράμι καλοκαίρι
καλοκαίρι
με τον ρόγχο του aircondition μεσημέρι…» (7)
Καλοκαιράκι στην Ελλάδα, αγαπημένο και οικείο! Μέρες ζεστές του Αυγούστου! Μην γκρινιάζετε! Απολαύστε τις όπου κι αν βρίσκεστε. Αναζωογονηθείτε! Μας περιμένει δύσκολος χειμώνας.Και προ παντός, μην ξεχνάτε το κοχύλι…Καλό υπόλοιπο καλοκαιριού!
Παραπομπές:
(1), (7) «Καλοκαίρι», Διονύσης Σαββόπουλος
(2) «Ρωμιοσύνη»,
Γιάννης Ρίτσος(3),(4)
«Προσανατολισμοί», Οδυσσέας Ελύτης(5)
«Μεσόγειος», Δημήτρης Χριστοδούλου(6) «Ο Ταΰγετος και η σιωπή», Νικηφόρου Βρεττάκου