Όπως ανακοινώθηκε κατόπιν της σύσκεψης του κ. Πρωθυπουργού με παράγοντες του αθλητισμού, τους προέδρους μεγάλων ποδοσφαιρικών ομάδων και του προέδρου της UEFA, αποφασίσθηκε η λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση της οπαδικής βίας, όχι όμως του χουλιγκανισμού, που είναι διαφορετική εκδήλωση βίας και για την οποία δεν είναι δυνατόν να εφαρμοστούν οι διατάξεις του ν.4908/22, διότι δεν συντρέχουν οι ίδιες προϋποθέσεις, όπως αναλύονται στο άρθρο μου « Η αστυνομία δεν άκουσε τους ήχους των κανονιών της14-8-23».
Σύμφωνα με το άρθρο 41 ν.2725/99 οπαδική βία συνιστούν τα αδικήματα με αφορμή αθλητικές εκδηλώσεις ή με αθλητικό υπόβαθρο, ενώ τα αδικήματα των χούλιγκαν είναι καθαρή πράξη βίας για τη βία, που στρέφεται εναντίον οπαδικών αντιπάλων ή μη κυρίως ανυπεράσπιστων με σκοπό υλικές καταστροφές και χύσιμο αίματος. Πρόκειται για δράση που λαμβάνει χώρα σε οποιοδήποτε τόπο και χρόνο με ανάμειξη όχι μόνο σε οπαδικές συγκρούσεις αλλά και πολιτικές, γιατί σαφώς ο homo hoοliganous έχει φασίζουσα ιδεολογία και συμπεριφορά η οποία σε συγκεκριμένες χώρες της Ευρώπης καλύπτεται από ακροδεξιούς πολιτικούς χώρους.
Σε πολλές χώρες της Ευρώπης οι χούλιγκαν ή Ultras στην Ιταλία, αποτελούν τους ιδιωτικούς στρατούς των προέδρων των ποδοσφαιρικών ομάδων, συνεργάζονται ή συγκρούονται με άλλες ενώσεις χούλιγκαν, ακόμα και διεθνώς, χρηματοδοτούνται από τα αφεντικά τους, ασκούν τρομοκρατικές πράξεις για σκοπούς όχι μόνο αθλητικούς αλλά και πολιτικούς ή εθνικιστικούς και απολαμβάνουν υψηλής προστασίας.
Στην Αθήνα η Αστυνομία έχει καταγράψει 300 περίπου χούλιγκαν στις λέσχες των οποίων έχουν παρεισφρήσει αναρχικά ή εγκληματικά στοιχεία.
Συνεπώς εφόσον οι διατάξεις του ν.4908/22 δεν μπορούν να εφαρμοστούν σε αδικήματα των χούλιγκαν, οι δε κοινές ποινικές και δικονομικές ποινικές διατάξεις είναι πολύ επιεικείς για την αντιμετώπιση των αδικημάτων αυτών. Πρέπει ειδικά για τα αδικήματα των χούλιγκαν να επεκταθούν με νόμο οι ποινικές ή δικονομικές διατάξεις του ν.4908/22 ή να θεσπισθεί «ιδιώνυμο» νομικό καθεστώς, όπως ήταν ο ν.4000/59 για τον τεντιμποϊσμό.
Για την αντιμετώπιση της οπαδικής βίας η κυβέρνηση εξήγγειλε, ότι θα λάβει τα εξής μέτρα:
Α. Κλείνουν οι παράνομες ή παράτυπες λέσχες φιλάθλων. Αν όμως οι λέσχες αυτές έχουν τη μορφή σωματείου ή ένωσης προσώπων, τότε για το κλείσιμο τους απαιτείται δικαστική απόφαση σύμφωνα με το άρθρο 12 παρ.1 και 2 του Συντάγματος, που απαιτεί μακρά διαδικασία με αμφίβολο αποτέλεσμα.
Β. Αδειοδοτείται και λειτουργεί με αυστηρούς κανόνες μόνο ένας σύνδεσμος φιλάθλων με έδρα την επίσημη ΠΑΕ
Γ. Ο έλεγχος εισόδου στα γήπεδα και ταυτοποίησης των οργανωμένων φιλάθλων ανατίθεται στην ΕΛΑΣ. Αυτό σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις των ΠΑΕ απαλλάσσονται από το κόστος ελέγχου που τις βαρύνει και έτσι το κόστος περνάει στο Δημόσιο. Επίσης εφόσον δεν έχουν ευθύνη για τη διατήρηση της τάξης δεν μπορούν να τους επιβληθούν πρόστιμα ακόμα και από τους διεθνείς Οργανισμούς για τη διασάλευση της τάξης και βιαιοπραγίες από τους οπαδούς τους. Επιπλέον ανακύπτει το πρόβλημα, ότι οι αστυνομικοί που θα διατεθούν για τον έλεγχο θα λείψουν από αλλού.
Δ. Με συμμετοχή ευρωπαϊκών χωρών θα δημιουργηθεί παρατηρητήριο βίας, το πρόβλημα όμως είναι η ενεργοποίηση των δικών μας μηχανισμών.
Νομίζω, ότι τα μέτρα αυτά όπως και τα άλλα μέτρα που είχαν θεσπισθεί μέχρι τώρα είναι πιθανό να περιορίσουν ως ένα βαθμό την οπαδική βία, αλλά το μεγάλο πρόβλημα είναι η εκτός των γηπέδων βία που ασκείται από τους οργανωμένους ημεδαπούς και διεθνείς χούλιγκαν, για την οποία δεν έχει εξαγγελθεί κανένα μέτρο.
Ίσως όμως είναι μια ευκαιρία κατά τη νομοτεχνική επεξεργασία των μέτρων να θεσπισθούν και ποινικές διατάξεις για την αντιμετώπιση του χουλιγκανισμού, που είναι διαφορετική έννοια από την οπαδική βία κατά τα παραπάνω.
Το πρόβλημα της αντιμετώπισης του χουλιγκανισμού δεν έγκειται στη νομοθεσία, αλλά στη μη εφαρμογή της, που εφαρμόζεται περιστασιακά a la carte ανάλογα με την ισχύ των προέδρων των ποδοσφαιρικών ομάδων σύμφωνα με τη ρήση του Ζάλευκου «τα μικρά ζωύφια πιάνει ο ιστός της αράχνης».
Επιπλέον η επίλυση του προβλήματος μπορεί να σκοντάψει σε πολιτικές παρεμβάσεις, με λαϊκές κινητοποιήσεις, στις εγγενείς δυσχέρειες της δημόσιας διοίκησης, στην αναποτελεσματικότητα της Αστυνομίας. Να θυμίσω ότι ακόμα περιμένουμε το πόρισμα της για την ευθύνη της στα γεγονότα της δολοφονίας του Μιχάλη. Όμως το βασικό πρόβλημα έγκειται κυρίως όμως στην έλλειψη αποτελεσματικού ελέγχου, γιατί δεν υπάρχουν κατάλληλοι ελεγκτικοί μηχανισμοί, οι δε υπάρχοντες δεν παράγουν ουσιαστικό έργο εναρμονισμένοι με τους ρυθμούς του Δημοσίου.
Συνοψίζοντας η αντιμετώπιση του χουλιγκανισμού στη χώρα μας απαιτεί σταθερή και ισχυρή πολιτική βούληση για τη νομοθέτηση αποτελεσματικών μέτρων, κυρίως ποινικών και δικονομικών διατάξεων, για τις οποίες ισχυρές επαγγελματικές ομάδες έχουν χαράξει κόκκινες γραμμές. Η αντιμετώπιση του φαινομένου του χουλιγκανισμού απαιτεί συνεχή έλεγχο από αξιόπιστους μηχανισμούς ελέγχου και όχι συμβιβαστικές λύσεις για χάρη κάποιων ισχυρών με εξαιρέσεις και αστερίσκους, δηλαδή απαιτείται συνολική εκ βάθρων λύση και όχι ευκαιριακές νομοθετήσεις, που είναι απλά μερεμέτια σε σαθρό οικοδόμημα.
***
Λέανδρος Τ.Ρακιντζής - Αρεοπαγίτης ε.τ