Με το βλέμμα στο μέλλον και την έννοια του μετα-ανθρώπινου οι Β΄ Δελφικοί Διάλογοι

Έξι πρωτοπόροι, επιδραστικοί - διεθνώς - διανοητές στον χώρο του στοχασμού περί τεχνολογίας, συνομιλούν τον Ιούνιο στους Δελφούς. Μία σπάνια ευκαιρία.
Open Image Modal
(Photo By Cezaro De Luca/Europa Press via Getty Images)
Europa Press News via Getty Images

Μετά τα εγκαίνια της έκθεσης Pablo Picasso. Ο ιδιοφυής αγωνιστής της τέχνης και της δημοκρατίας μέσα από σπάνιες αφίσες και κεραμικά του -την οποία σε μόλις δέκα ημέρες επισκέφθηκαν περισσότεροι από 1500 μαθητές- το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών συνεχίζει το πρόγραμμα του για το 2024 διοργανώνοντας τον Ιούνιο τους Δεύτερους Δελφικούς Διαλόγους και τη Δελφική Ακαδημία Ευρωπαϊκών Σπουδών.

Με το εξαιρετικά ενδιαφέρον θέμα «Δημοκρατία και Πολιτισμός στην εποχή του μετα-ανθρώπινου» και καλεσμένους έξι «πρωτοπόρους στον χώρο της διερεύνησης του μετα-ανθρώπινου που ως έννοια αλλά κι ως αντικείμενο φιλοσοφικής, κριτικής σκέψης, στοχασμού αλλά και πολιτιστικής δημιουργίας βρίσκεται στην αιχμή του δόρατος», όπως σημείωσε ο πρόεδρος του Ε.Π.Κε.Δ, καθηγητής του Harvard, Παναγιώτης Ροϊλός, οι Δεύτεροι Δελφικοί Διάλογοι (21 - 23 Ιουνίου) - η νέα πρωτοβουλία που ξεκίνησε πέρυσι και συνεχίζεται δυναμικά - θα προσεγγίσουν το φλέγον ζήτημα της μετάβασης των κοινωνιών προς την τεχνολογικά καθοριζόμενη μετα-ανθρώπινη εποχή, με όλα όσα αυτό συνεπάγεται.

Πώς η μετάβαση αυτή θα επαναπροσδιορίσει βασικές δομές και λειτουργίες της δημοκρατίας και ως εκ τούτου τη σχέση των πολιτών με κέντρα λήψης αποφάσεων;

Με ποιους τρόπους οι θεμελιώδεις ελευθερίες και τα δικαιώματα μπορούν να διασφαλισθούν εν όψει των δραματικά εξελισσόμενων και ευρέως εφαρμοζόμενων τεχνολογικών μηχανισμών ελέγχου των πολιτών και των επιλογών τους;

Πώς ανθρωπιστικές αξίες και ιδανικά μπορούν να επηρεάσουν την «ψηφιακή ηθική» («digitalethics») και το αντίστροφο;

Μπορούμε να προβλέψουμε τις αλλαγές που οι εξελίξεις στην ψηφιακή τεχνολογία και την τεχνητή νοημοσύνη (π.χ. «deepfakes») θα επιφέρουν σε μέχρι τώρα εδραιωμένες οντολογικές και επιστημολογικές κατηγορίες;

«Η έννοια του μετα-ανθρώπινου στην οποία εστιάζονται οι Δεύτεροι Δελφικοί Διάλογοι έχουν να κάνουν με τον τρόπο με τον οποίο η δραματική τεχνολογική εξέλιξη που γίνεται με πρωτόγνωρους ρυθμούς μεταβάλλει την ίδια την υπόσταση, την οντολογία του ανθρώπου, το τι σημαίνει άνθρωπος», πρόσθεσε ο κ. Ροϊλός, επισημαίνοντας ότι «πενήντα  χρόνια μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας οι δραστηριότητες του Κέντρου εστιάζονται στην ευρύτερη θεματική της Δημοκρατίας», αλλά και ότι εφέτος, συμπληρώνονται 220 χρόνια από την πολιτογράφηση του όρου «Πολιτισμός» στα νέα ελληνικά, τον οποίο πρότεινε ο Αδαμάντιος Κοραής. 

Open Image Modal
Τάκης Μαυρωτάς - επιμελητής της έκθεσης Πικάσο -, Παναγιώτης Ροϊλός, Ανδρέας Γκόφας.

«Το όραμα του ιδρυτή του Κέντρου, Κωνσταντίνου Καραμανλή, ήταν διττό. Να δημιουργηθεί στους Δελφούς ένα παγκόσμιο πνευματικό κέντρο  και να δημιουργηθούν στο, 100 στρεμμάτων, κτήμα των Δελφών, Περίπτερα από τις χώρες του Συμβουλίου της Ευρώπης ούτως ώστε μια βόλτα στο Κέντρο Δελφών να συνιστά έναν περίπατο στον σύγχρονο Ευρωπαϊκό πολιτισμό», τόνισε από την πλευρά του ο διευθυντής του Ε.Π.Κε.Δ, καθηγητής Ανδρέας Γκόφας.

«Έχουμε αρχίσει να συζητάμε, ενόψει του 2027 που συμπληρώνονται 50 χρόνια από την ίδρυση του Κέντρου, πώς θα μπορέσουμε να αναβιώσουμε αυτό το κομμάτι του οράματός του που, μεταξύ άλλων, θα συνιστά το Κέντρο επισκέψιμο σε καθημερινή βάση».

Πέρα από τους Διαλόγους, highlight του φετινού προγράμματος, που θα μεταδίδονται ζωντανά από το διαδίκτυο και θα κλείσουν με στρογγυλή τράπεζα, ενώ τα πρακτικά τους θα δημοσιευτούν σε ειδική έκδοση-, η Δελφική Ακαδημία Ευρωπαϊκών Σπουδών, στην 6η περίοδο της (16-29 Ιουνίου), την οποία θα παρακολουθήσουν 15 υποψήφιοι διδάκτορες, θα ασχοληθεί με το θέμα «Culture, Politics and Societies in Transition».

Μεταξύ των άλλων εκδηλώσεων που ανακοινώθηκαν είναι και η ημερίδα «Βυζαντινοί Δελφοί», σε συνδιοργάνωση με τη Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών, που υπόσχεται να φωτίσει μία άγνωστη στο ευρύ κοινό περίοδο των Δελφών και ως εκ τούτου αναμένεται με ξεχωριστό ενδιαφέρον. 

Παράλληλα, συνεχίζεται η έκθεση Πικάσο (διάρκεια έως 10 Ιουνίου), για την οποία οι επιμελητής της, Τάκης Μαυρωτάς σημείωσε ότι «Μέσα από αυτή την έκθεση θέλησα να αναδειχτούν οι δυο πολύ δυνατές εκφράσεις της τέχνης του Πικάσο, η χαρακτική και η κεραμική», ενώ στις 26 Μαΐου, στο Αμφιθέατρο του Συνεδριακού Κέντρου στους Δελφούς, παρουσιάζεται στο πλαίσιο των σχετικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων, η δράση «Μια Κυριακή με τον Πικάσο», στην οποία η Κάρμεν Ρουγγέρη και η Χριστίνα Κουλουμπή αφηγούνται το παραμύθι εμπνευσμένο από τη ζωή του μεγάλου ζωγράφου. 

Open Image Modal
Συνεδριακό Κέντρο Δελφών

«Δημοκρατία και Πολιτισμός στην εποχή του μετα-ανθρώπινου» - Οι υψηλοί καλεσμένοι

Οι ομιλητές και τα θέματα των ανακοινώσεων έχουν ως εξής:

Rosi Braidotti, φεμινίστρια φιλόσοφος και ομότιμη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης στην Ολλανδίa, πρωτοπόρος στο χώρο της φιλοσοφίας της τεχνολογίας και του μετα-ανθρώπινου. Θέμα: «Μετα-ανθρώπινη σύγκλιση και καταφατική ηθική».

Melani Cammett, καθηγήτρια Διεθνών Σχέσεων στο Τμήμα Διακυβέρνησης (Government Department) και Διευθύντρια του Weatherhead Center for International Affairs στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ. Θέμα: «Οι προοπτικές και οι παγίδες της τεχνητής νοημοσύνης για την πολυπολιτισμικότητα».

Martin Crowley, καθηγητής σύγχρονης γαλλικής σκέψης και πολιτισμού στο Πανεπιστήμιο του Cambridge, όπου είναι επίσης Anthony L. Lyster Fellow και διευθυντής του Τμήματος Σύγχρονων και Μεσαιωνικών Γλωσσών και Λογοτεχνιών στο Queens’ College του Cambridge. Θέμα: «Η πολιτική δράση στην μετα-ανθρώπινη εποχή».

Luciano Floridi, ιδρυτής και διευθυντής του Κέντρου Ψηφιακής Ηθικής και καθηγητής στο Πρόγραμμα Γνωσιακής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Yale, είναι παγκοσμίως γνωστός ως μία από τις πιο έγκυρες φωνές της σύγχρονης φιλοσοφίας, ιδρυτής της φιλοσοφίας της πληροφορίας και ένας από τους σημαντικότερους ερμηνευτές της ψηφιακής επανάστασης. Θέμα: «Η τεχνητή νοημοσύνη υπέρ και κατά της δημοκρατίας».

Kate Hayles, ομότιμη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, Λος Άντζελες, και στο Πανεπιστήμιο Duke. Είναι η ερευνήτρια η οποία εισήγαγε την έννοια και τον όρο του «μετα-ανθρώπινου» στις ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες. Θέμα: «Αποτελεί κίνδυνο για τη δημοκρατία η Τεχνητή Νοημοσύνη;».

Patrice Maniglier, διδάσκει στο Τμήμα Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Paris Nanterre (Παρίσι, Γαλλία). Το έργο του επεκτείνεται σε διάφορα πεδία έρευνας: ιστορία της γαλλικής φιλοσοφίας του 20ού αιώνα, φιλοσοφία των κοινωνικών επιστημών (γλωσσολογία, ανθρωπολογία, ψυχανάλυση), αισθητική (θεωρία κινηματογράφου και σύγχρονη τέχνη) και πιο πρόσφατα επιστήμες συστημάτων Γης (Earthsystemsciences). Θέμα: «Πολίτες του πλανήτη Γη: Επανεξετάζοντας τον κοσμοπολιτισμό σε μια πλανητική εποχή)».

Παναγιώτης Ροϊλός, καθηγητής Ελληνικών Σπουδών και Συγκριτικής Κριτικής Θεωρίας και Γραμματολογίας, κάτοχος της Έδρας «Γιώργος Σεφέρης» στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ.  Στο ίδιο Πανεπιστήμιο είναι Ερευνητικός Εταίρος στο Mindade Gunzburg Center for European Studies καθώς και στο Weatherhead Center for International Affairs, όπου έχει συνιδρύσει (2007) και συνδιευθύνει το Σεμιναριακό Πρόγραμμα Cultural Politics. Θέμα: «Νεομεσαιωνικός Μετακαπιταλισμός» και μηχανισμοί αντιδημοκρατικής ομογενοποίησης».

 

Αναλυτικά το πρόγραμμα ΕΔΩ.