Οι μεγαλύτερες παρεμβάσεις του σχεδίου ο «Μεγάλος Περίπατος», του Δήμου Αθηναίων, ήταν προγραμματισμένες για το πρωί της Κυριακής, 14 Ιουνίου 2020.
Σε συνέχεια των παρεμβάσεων, υπέρ των πεζών και των ποδηλατών, στην οδό Βασιλίσσης Ολγας, ειδικά συνεργεία του Δήμου, από τις 6 το πρωί, ξεκίνησαν να διαμορφώνουν μια εντελώς διαφορετική οδό Πανεπιστημίου, ως πιλοτική εφαρμογή του σχεδίου.
Προτεραιότητα δίνεται στο ποδήλατο, στον πεζό και στα μέσα μαζικής μεταφοράς, ενώ περιορίζεται σημαντικά το αυτοκίνητο.
Συγκεκριμένα, θα δημιουργηθεί ένας σύγχρονος και ασφαλής ποδηλατόδρομος, μήκους 900 μέτρων, κατασκευασμένος με υλικά τελευταίας τεχνολογίας και με πλήρη σήμανση σε όλο το μήκος της οδού, που καλύπτει μία από τις υφιστάμενες λωρίδες κυκλοφορίας.
Επίσης, θα διαμορφωθεί ένας εντυπωσιακός πεζόδρομος, που θα καλύπτει δύο από τις υφιστάμενες λωρίδες κυκλοφορίας. Θα έχει μήκος 900 μέτρα και συνολική έκταση 7.000 τ.μ., στον οποίο θα τοποθετηθούν παγκάκια, φυτά και περισσότερες από 250 ζαρντινιέρες.
Επίσης, σε όλο το μήκος, πλέον, θα υπάρχει μία λωρίδα αποκλειστικής χρήσης των μέσων μαζικής μεταφοράς, προκειμένου να μειώσει σημαντικά το χρόνο της διαδρομής των μέσων, να αυξήσει τον αριθμό των δρομολογίων τους και να μειώσει τον αριθμό των επιβατών ανά δρομολόγιο. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, η αύξηση της μέσης ταχύτητας των ΜΜΜ, ξεπερνά το 25% .
Και, τέλος, τα ΙΧ θα συνεχίσουν να κυκλοφορούν σε δύο ελεύθερες λωρίδες, πάντα με κατεύθυνση από Σύνταγμα προς Ομόνοια, χωρίς παράνομη στάθμευση.
Σε όλα τα σημεία που γίνονται παρεμβάσεις για τον «Μεγάλο Περίπατο» θα υπάρχει Δημοτική Αστυνομία και Τροχαία για να ενημερώνει και να διευκολύνει οδηγούς και πεζούς με οδηγίες και συστάσεις.
Ολες οι παρεμβάσεις, στις οποίες προχωρά ο Δήμος Αθηναίων για τον «Μεγάλο Περίπατο», έχουν πιλοτικό χαρακτήρα και γίνονται με σταδιακό τρόπο. Κι αυτό προκειμένου να τεθούν σε μια πραγματική, ζωντανή δημόσια διαβούλευση ώστε το επόμενο διάστημα, όπου χρειαστεί, να υπάρξουν βελτιώσεις και να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για την καθημερινότητα στην Αθήνα.
Γιατί αργήσαμε 25 χρόνια με το έργο
Η σκέψη για αλλαγές στην οδό Πανεπιστημίου, υπάρχει πριν το 1985. Μάλιστα, είχαν ενταχθεί και στο τότε Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας.
Στη συνέχεια, ο αείμνηστος Αντώνης Τρίτσης, όταν είχε εκλεγεί δήμαρχος Αθηναίων το 1990, επανέφερε τη σκέψη να αλλάξει όψη το κέντρο της πόλης, με άξονα την οδό Πανεπιστημίου. Ριζοσπάστης πολιτικός, Κεφαλονίτης, που αν έβαζε κάτι στο κεφάλι του δεν του το έβγαζες με τίποτα, είχε μιλήσει από τότε κιόλας, για την επαναφορά του τραμ. Το «θηρίο», όπως έλεγαν τότε, είχε κυκλοφορήσει στην Αθήνα από το 1882 έως το 1960 και στον Πειραιά μέχρι το 1977, στο Πέραμα.
Ο Τρίτσης, ήθελε το τραμ να κυκλοφορήσει ξανά σε μια νέα Πανεπιστημίου, περιορίζοντας την κυκλοφορία των ΙΧ, δίνοντας χώρο και στους πεζούς. Θυμάμαι, την αντίδραση των συγκοινωνιολόγων, ορισμένοι εκ των οποίων, τώρα, έχουν πιάσει δουλειά ως μάνατζερς σε εταιρείες αυτοκινητοδρόμων, που έλεγαν ότι δεν γίνεται το αυτοκίνητο να φύγει από το κέντρο και από πού θα κινείται κάποιος που θέλει να πάει από το κέντρο, στα δυτικά προάστια ή στην έξοδο της Αθήνας. Στη συνέχεια, βέβαια, βρέθηκαν λύσεις, αλλά τους συγκοινωνιολόγους και τους πολιτικούς, τους θέλουμε για να προβλέπουν τι θα γίνει μετά από 5, 10 και 20 χρόνια, να προβλέπουν το μέλλον και να σχεδιάζουν.
Το όραμα του Τρίτση έμεινε ανεκμετάλλευτο, καθώς ο ίδιος έφυγε αναπάντεχα από τη ζωή, από ανεύρυσμα, το 1992, δύο μόλις χρόνια μετά την εκλογή του. Δεν γνωρίζω αν θα είχε υλοποιήσει το σχέδιό του, αν ζούμε. Πιστεύω ότι θα το επιχειρούσε, λόγω χαρακτήρα, πηγαίνοντας αντίθετα με το κατεστημένο στην εποχής.
Το 2009, το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ) και ο Οργανισμός Ρυθμιστικού Σχεδίου (ΟΡΣΑ), έθεσαν και πάλι το θέμα, στο πλαίσιο του Προγράμματος «ΑΘΗΝA-ΑΤΤΙΚΗ 2014». Το 2010 έγινε η δημόσια παρουσίαση του προγράμματος, ενώ έκλεισε δύο φορές η Πανεπιστημίου, για να γίνουν μελέτες.
Αμέσως μετά, έρχεται η πρωτοβουλία «Rethink Athens – Ξανασκέψου την Αθήνα», του Ιδρύματος Ωνάση, που ύστερα από πρόταση της τότε υπουργού Περιβάλλοντος, Τίνας Μπιρμπίλη, ανέλαβε να χρηματοδοτήσει έναν διεθνή διαγωνισμό για την ανάπλαση του κέντρου της Αθήνας, με άξονα την οδό Πανεπιστημίου.
Πράγματι, αυτός ο διαγωνισμός κατέληξε το 2013, όταν ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα (70 προτάσεις, 11 χώρες), από τον Αντώνη Παπαδημητρίου, πρόεδρο του Ιδρύματος Ωνάση και παρουσία των Σαμαρά, Βενιζέλου και Κουβέλη, που συντελούσαν την τρικομματική κυβέρνηση. Νικήτρια, είχε αναδειχθεί η πρόταση του ολλανδικού αρχιτεκτονικού γραφείο Okra, με τίτλο «One Step Beyond».
Τότε, φάνηκε, ότι κάτι, επιτέλους, θα γίνει. Μάλιστα, το έργο κόστους 92 εκατ. ευρώ, θα συγχρηματοδοτούνταν από ευρωπαϊκά προγράμματα, με στόχο να δημοπρατηθεί το 2014, με την Αττικό Μετρό να επιλαμβάνεται του έργου ως project manager, προκειμένου να παραδοθεί το 2015.
Τίποτα από όλα αυτά δεν έγινε, καθώς μπλέξαμε με μνημόνια και έλλειψη ευρωπαϊκής χρηματοδότησης. Θυμίζω, ότι το 2013 είχαμε και αναθεωρήσεις των συμβάσεων για τους αυτοκινητοδρόμους, προκειμένου να προχωρήσουν και να ολοκληρωθούν.
Τώρα, 7 χρόνια μετά την πράγματι εντυπωσιακή πρόταση του ολλανδικού αρχιτεκτονικού γραφείου, έρχεται η πιλοτική παρέμβαση του Δήμου Αθηναίων, που ξεκινά αύριο και θα τεθεί υπό διαβούλευση για προσθέσεις ή αφαιρέσεις.
Αλήθεια, αξίζει να αναρωτηθούμε, αν ο Δήμος Αθηναίων αξιοποίησε ή πρόκειται να το κάνει, μέρος από την ήδη πληρωμένη, από το Ιδρυμα Ωνάση, πρόταση Okra.
Προσωπικά, θα ήθελα να δω ξανά το τραμ στην Πανεπιστημίου, αλλά δεν γνωρίζω που θα καταλήγει. Θα ήθελα να το δω να κινείται και κυκλικά, πέριξ της πλατείας Ομονοίας, που πράγματι είναι όμορφη με το συντριβάνι, ξανά.
Και, ναι, δεν θέλω πάλι απόψεις των συγκοινωνιολόγων. Ας μιλήσουν κάποιοι άλλοι, αυτή τη φορά. Κάποιοι, που αυτά που έβλεπαν να λειτουργούν ή να γίνονται στα κέντρα πολλών ευρωπαϊκών πόλεων, εδώ και δεκαετίες, με πεζοδρόμια μεγάλα, πεζοδρομήσεις, τραμ και ήπια κυκλοφορία ΙΧ, ήθελαν να τα δουν και στην πατρίδα τους.