Η Ελλάδα θα μπορούσε να είναι, για μια ακόμα φορά στην ιστορία της, φάρος σκέψης και προοπτικής. Έζησε, πριν από όλους τους άλλους στη σύγχρονη ιστορία, μια τεράστια κρίση που ανεπτυγμένη χώρα είχε να ζήσει από τη δεκαετία του 1920 κι η κοινωνία της ζυμώθηκε σε συζητήσεις και προβληματισμούς.
Ακόμα στη διάρκεια της κρίσης των μνημονίων δεν είχε τίποτα να ζηλέψει όσον αφορά τη συμμετοχή της και την ενημέρωση της στα παγκόσμια δρώμενα σε σύγκριση με οποιαδήποτε χώρα στην παγκόσμια κοινότητα. Η σύγχρονη ψηφιακή της επανάσταση, σαφέστατα επηρεασμένη από το επιταχυντή των εξελίξεων που ήταν η πανδημία του κορωνοϊού, είναι απόρροια κι αυτής της πραγματικότητας.
Η Ελλάδα δοκίμασε και δοκιμάστηκε. Δοκίμασε πολιτικούς, δοκιμάστηκε από τη φτωχοποίηση και εκατοντάδες χιλιάδες παράπλευρες απώλειες. Υπάρχουν φωτεινά παραδείγματα Ελληνίδων κι Ελλήνων που στην Ελλάδα και τον κόσμο μεγαλουργούν. Και κακά τα ψέματα, στο εσωτερικό της χώρας καθένας και καθεμία από εμάς είμαστε σύγχρονοι επιζώντες. Γιατί όμως, ενώ συμβαίνουν αυτά, η Ελλάδα μοιάζει να μην μπορεί να σηκώσει κεφάλι; Γιατί υπάρχει τόση μεγάλη απόσταση από την πολιτική θεώρηση, την κομματική ανάγνωση, την αντίληψη των Μέσων Ενημέρωσης και την κοινωνική πραγματικότητα;
Τα τελευταία τριάμισι χρόνια έγιναν, κατά την ταπεινή μου άποψη, πολλά και σημαντικά βήματα στην Ελλάδα. Είναι, όμως αρκετά; Έκαναν την πραγματική διαφορά; Προσπαθώντας να είμαι όσο δυνατόν αντικειμενικός κριτής θεωρώ ότι ο κύριος υπεύθυνος για τα θετικά (επιτυχημένες διαχειρίσεις κρίσεων με Τουρκία, πανδημία στην πρώτη φάση, και ρωσο-oυκρανικός πόλεμος, επενδύσεις, διεθνής εικόνα Ελλάδας, ψηφιακή επανάσταση, υποδομές χώρας) των τελευταίων ετών είναι ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης ο οποίος εκτιμώ ότι έχει θετικό ισοζύγιο. Οι επιτυχίες του είναι περισσότερες από τις αποτυχίες του.
Ωστόσο παρόλα αυτά υπάρχουν τεράστια θέματα (σαθρό οικονομικό-τραπεζικό περιβάλλον, εγκληματικότητα, ελλιπείς κοινωνικές ευκαιρίες, άμβλυνση κοινωνικών ανισοτήτων) που όχι μόνο δεν έχει καταφέρει να επιλύσει, αλλά η επιλογή του να τα κρύψει κάτω από το χαλί δυσκολεύουν την μετέπειτα πορεία.
Προσωπικά, διατηρώ μια θεμελιώδη διαφωνία με την πολιτική του στρατηγική, κατανοώντας ωστόσο ότι κι εκείνος, όπως όλοι οι προκάτοχοι του ανεξαρτήτως πολιτικής ιδεολογίας και κομματικής ταυτότητας, κινήθηκε μέσα στο πολιτικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ευλογία κατά την άποψή μου, διότι χωρίς την Ευρωπαϊκή Ένωση θα είχαμε καταστραφεί∙ απογοήτευση διότι η σημερινή της μορφή προσομοιάζει με σύγχρονο σοβιέτ. Θεωρώ ότι η αντίληψη του κυβερνητικού σχεδίου του Πρωθυπουργού ήταν ανάλογη μιας διαχείρισης μετακομμουνιστικής χώρας κι ότι αυτό αδίκησε σφόδρα τη χώρα μας και ότι μπορεί να αδικήσει στο τέλος και τη δική του πορεία.
Η αντίληψη αυτή όμως δεν δικαιολογεί τη συνολική κοινωνική αποτυχία απόρροια πρωτίστως της κρίσης των μνημονίων. Τα σημερινά δυσάρεστα συμβάντα έχουν αφετηρία εκείνη την περίοδο. Η απουσία ενδελεχούς έρευνας κι αναζήτησης απαντήσεων, όσον αφορά στην πολιτική ψυχολογία της ελληνικής κοινωνίας, έχει δημιουργήσει σχεδόν ανυπέρβλητα προβλήματα. Αποτέλεσμα αυτής είναι η αίσθηση δυσωδίας και παρακμής που την πρωτοσυναντήσαμε την περασμένη δεκαετία και τώρα επιστρέφει αδυσώπητη, ανελέητη. Πολιτικά μπορεί να κρύβεται στο σκληρό ροκ και την ακραία αντιπαράθεση. Πρακτικά γίνεται καθημερινό μας βίωμα με τέτοιο τρόπο που σχεδόν μας αφήνει αδιάφορους.
Είναι και η μεγάλη ατυχία μας. Η οποία επιδεινώνεται από τις επιλογές των πολιτικών ηγεσιών των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Στη χώρα λείπει η πολιτική ισορροπία, γεγονός που δημιουργεί μια ψευδαίσθηση παντοδυναμίας της Κυβέρνησης και την οδηγεί σε μια απέχθεια προς την αυτοκριτική και σε μια ροπή προς τον αυτοθαυμασμό. Κι επειδή η χώρα πορεύεται πολιτικά σε τρεις πόλους, προκαλεί θυμηδία η επιλογή του ΣΥΡΙΖΑ να επιστρέψει στη στείρα, άκομψη φρασεολογία και σε πολιτικές πρακτικές του παρελθόντος. Αλήθεια ποιος πιστεύει ότι στην εποχή της τεχνολογίας και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης οι πολίτες θα συγκινηθούν από φραστικές επαναλήψεις και πολιτικές τακτικές της δεκαετίας του 1970 και του 1980;
Tην ίδια ώρα ανάλογα απογοητευτικό είναι το ΠΑΣΟΚ, που αντιστέκεται στην ανάγκη έκφρασης κυβερνητικού λόγου την ώρα που όλες οι συνθήκες το ευνοούν και που πιθανότατα, με βάση τα σημερινά δεδομένα, μπορεί να είναι η μεγάλη έκπληξη των επόμενων εθνικών εκλογών. Τι να κάνω το γεγονός ότι δια της ατόπου πολιτικής απαγωγής το πιο πιθανόν είναι να κερδίσει σημαντικούς εκλογικούς πόντους, όταν το ίδιο δεν δίνει μια προοπτική και δεν συμπληρώνει τα πολιτικά κενά που ηθελημένα ή άθελα αφήνουν Νέα Δημοκρατία και ΣΥΡΙΖΑ; Μια απέραντη αίσθηση πολιτικού ερασιτεχνισμού επικυριαρχεί οριζόντια και δυναμιτίζει την αλλαγή και την πρόοδο.
Η αλλαγή κι η πρόοδος είναι απαραίτητο να έρθουν. Η ελληνική κοινωνία και η χώρα κινδυνεύουν. Δεν θα έρθει μάλλον η απόλυτη καταστροφή. Η θέση μας στο σύγχρονο κόσμο μάς σπρώχνει σε μια διαρκή συμμετοχή και οι μεμονωμένες μονάδες είναι ικανές να δώσουν πνοή ανάπτυξης. Αλλά αυτό θα είναι παρωδικό. Σε ένα κόσμο οκτώ δισεκατομμυρίων εμείς δεν έχουμε ατομικό κρατικό σχέδιο. Η επιβίωση του κράτους έχει στερέψει το όραμα, η επιβίωση του πολίτη έχει στερήσει το ενδιαφέρον. Η ζωή, όμως, είναι δημιουργία. Κι αν δεν συνέλθουμε γρήγορα η δημιουργία αυτή δεν θα έρθει. Θα μείνουμε στάσιμοι μέχρι να είμαστε απλά αχρείαστοι.