Μέσα στα εργαστήρια ζωγραφικής της Πομπηίας - Οι εμβληματικές τοιχογραφίες

Όλα όσα αποκάλυψε για πρώτη φορά νέα μελέτη για τις χρωστικές ουσίες. Τα δύο βασικά χρώματα και το άγνωστο πράσινο.
Open Image Modal
Ρωμαϊκή τοιχογραφία στα ερείπια της Πομπηίας, Ιταλία.
OlegAlbinsky via Getty Images

Nέα μελέτη που πραγματοποιήθηκε στο Αρχαιολογικό Πάρκο της Πομπηίας δεν επικεντρώθηκε στις εμβληματικές τοιχογραφίες αλλά στα ίδια τα χρώματα, με την ανάλυση 26 χρωστικών ουσιών, ορισμένες από τις οποίες δεν είχαν αναλυθεί ποτέ στο παρελθόν.

Τα ευρήματα, τα οποία δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Journal of Archaeological Science, προέκυψαν από την ανάλυση της χημικής και ορυκτολογικής σύνθεσης των χρωστικών, με σκοπό να αποκαλυφθεί ο τρόπος με τον οποίο ζωγράφιζαν τους τοίχους των κατοικιών.

Προηγούμενες μελέτες που είχαν πραγματοποιηθεί, προκάλεσαν μεγάλη φθορά στα υλικά των χρωστικών ουσιών. Σε αυτή την έρευνα, οι μελετητές ακολούθησαν μια διαφορετική στρατηγική, επιλέγοντας την επιτόπια χρήση ψηφιακών μικροσκοπίων.

Έτσι, αποκαλύφθηκε «η εξαιρετική τεχνογνωσία των Ρωμαίων ζωγράφων όσον αφορά την ανάμειξη διαφόρων πρώτων υλών με σκοπό τη δημιουργία ενός ευρέος φάσματος αποχρώσεων», όπως δήλωσαν οι ερευνητές. 

Μετά τους μεσαίας κλίμακας σεισμούς που έπληξαν την Πομπηία το 62 π.Χ., οι εύποροι κάτοικοι της πόλης ανέθεσαν την αποκατάσταση της διακόσμησης των κατοικιών τους σε εργαστήρια ζωγραφικής που ειδικεύονταν όχι μόνο στην εφαρμογή οπτικών εφέ και γραμμικής προοπτικής στις τοιχογραφίες, αλλά και στην ανάμειξη φυσικών και συνθετικών χρωστικών ουσιών για τη δημιουργία μιας ευρείας γκάμας χρωστικών χρωμάτων.

Παρά την έκρηξη του Βεζούβιου το 79 μ.Χ., και όσα επακολούθησαν, οι τοιχογραφίες και τα εργαστήρια ζωγραφικής άντεξαν στον χρόνο. Δύο είναι οι τοποθεσίες που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους αρχαιολόγους.

Πρώτον, η κατοικία ενός «pigmentarius» το οποίο μεταφράζεται ως εκείνος που έχει σχέση με τη βαφή. Στην πραγματικότητα, επρόκειτο για το σπίτι ενός εμπόρου χρωμάτων το οποίο λειτουργούσε κι ως εργαστήριο.

Σε αυτό, ανακαλύφθηκε το μεγαλύτερο «θησαυροφυλάκιο» χρωστικών ουσιών που έχει βρεθεί ποτέ στην Πομπηία, καθώς περιλάμβανε συνολικά 150 δοχεία, μαζί με άλλα εργαλεία, όπως πέτρινα γουδοχέρια, ζυγαριές, σπάτουλες και ένα ακονιστήρι.

Open Image Modal
Φτερωτή αρχαία τοιχογραφία Amorino, μια μορφή θεότητας της αρχαίας Ρώμης, Πομπηία Ιταλία.
Flory via Getty Images

Δεύτερον, οι μελετητές ξεχώρισαν το «House of the Painters at Work», το οποίο ήταν ιδιωτική κατοικία. Οι ανασκαφές του 1980 έφεραν στο φως 50 μικρά κεραμικά δοχεία που περιείχαν χρωστικές ουσίες αλλά και το ανάγλυφο ενός καλαθιού που χρησιμοποιούσαν οι ζωγράφοι για τη μεταφορά των δοχείων από το εργαστήριο στον χώρο εργασίας.

Τα εργαστήρια ζωγραφικής της Πομπηίας χρησιμοποιούσαν κυρίως δύο βασικές χρωστικές ουσίες. Το αιγυπτιακό μπλε που επρόκειτο για ένα μείγμα άμμου, ορυκτών χαλκού, ανθρακικού ασβεστίου και τέφρας, και τον κόκκινο μόλυβδο ο οποίος αποτελούσε το προϊόν ψησίματος λευκού μόλυβδου.

Το αιγυπτιακό μπλε, για παράδειγμα, ήταν η βάση για το γκρι και χρησιμοποιούνταν για να φωτίσει το κίτρινο και το πράσινο. Από την άλλη, ο κόκκινος μόλυβδος όχι μόνο ενίσχυε την κόκκινη ώχρα, αλλά λειτουργούσε και ως διορθωτής χρωματικών τόνων για το βιολετί.

Open Image Modal
Τοιχογραφία στην πόλη της Πομπηίας, Ιταλία.
maudanros via Getty Images

Επίσης, οι ερευνητές ανακάλυψαν μια μέχρι τώρα άγνωστη ανοιχτοπράσινη χρωστική ουσία η οποία προκύπτει από την ανάμειξη κόκκινης ώχρας, αιγυπτιακού μπλε και ενός υλικού που περιέχει βαρύτη και αλουνίτη. Το συγκεκριμένο υλικό πρόκειται για μια θειική εναπόθεση, η οποία σχηματίζεται γύρω από τα ηφαίστεια εξαιτίας της πίεσης, της θερμότητας και του νερού.

Είναι η πρώτη καταγεγραμμένη χρήση θειικού βαρίου ως κύριο υλικό χρωματισμού στην ιστορία της Μεσογείου.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα ευρήματα της ολοκληρωμένης λεπτομερούς καταγραφής των χρωστικών ουσιών, μπορούν να βοηθήσουν τους συντηρητές να αναπαράγουν τα μείγματα, ώστε να ταιριάζουν με τα πρωτότυπα. 

Με πληροφορίες από artnet

-- --