Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb προέβη σε παρατηρήσεις σε έναν μακρινό πλανήτη έξω από το Ηλιακό Σύστημα, διαπιστώνοντας ότι πρόκειται για έναν πολύ ανακλαστικό κόσμο με ατμόσφαιρα γεμάτη ατμούς. Πρόκειται για την πιο κοντινή ματιά ως τώρα σε έναν μυστηριώδη κόσμο, έναν «μίνι Ποσειδώνα», που μέχρι τώρα έκρυβε καλά τα μυστικά του.
Ο εν λόγω πλανήτης, ονόματι GJ 1214 b, είναι πολύ θερμός για να έχει ωκεανούς με νερό σε υγρή μορφή, ωστόσο νερό σε εξατμισμένη μορφή θα μπορούσε και πάλι να αποτελεί μεγάλο μέρος της ατμόσφαιράς του.
«Ο πλανήτης είναι εντελώς καλυμμένος από κάποιου είδους ομίχλη ή στρώμα νεφών» είπε η Ελίζα Κέμπτον, ερευνήτρια στο University of Maryland και lead author ενός νέου επιστημονικού άρθρου που δημοσιεύτηκε στο Nature σχετικά με τον πλανήτη. «Η ατμόσφαιρα απλά παρέμενε εντελώς κρυμμένη από εμάς μέχρι αυτές τις παρατηρήσεις» τόνισε, προσθέτοντας πως αν είναι όντως πλούσιος σε νερό ο πλανήτης θα μπορούσε να αποτελεί έναν «υδάτινο κόσμο», με μεγάλους όγκους πάγου υδάτινου και παγωμένου υλικού κατά τον σχηματισμό του.
Για να διαπεράσει ένα τόσο πυκνό φράγμα, η ερευνητική ομάδα υιοθέτησε μια νέα προσέγγιση: Πέρα από τη συμβατική παρατήρηση- δηλαδή την παρατήρηση του φωτός του άστρου γύρω από το οποίο κινείται ο πλανήτης, το οποίο φιλτράρεται μέσα από την ατμόσφαιρά του- παρακολούθησαν τον GJ 1214b σχεδόν καθ’όλη την τροχιά του γύρω από το άστρο.
«Η δυνατότητα να δούμε μια πλήρη τροχιά ήταν πραγματικά κρίσιμη για την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο ο πλανήτης κατανέμει θερμότητα από την πλευρά της ημέρας στην πλευρά της νύχτας» είπε η Κέμπτον, προσθέτοντας πως «υπάρχει μεγάλη αντίθεση μεταξύ ημέρας και νύχτας. Η νυχτερινή πλευρά είναι ψυχρότερη από την πλευρά της ημέρας». Οι θερμοκρασίες κυμαίνονται από 279 μέχρι 165 βαθμούς Κελσίου.
Μια τέτοια αλλαγή είναι μόνο δυνατή σε μια ατμόσφαιρα που αποτελείται από βαρύτερα μόρια, όπως νερό ή μεθάνιο. Αυτό σημαίνει πως η ατμόσφαιρα του GJ 1214 b δεν αποτελείται κυρίως από ελαφρά μόρια υδρογόνου, σημείωσε η Κέμπτον, κάτι που είναι εν δυνάμει σημαντικό στοιχείο για την ιστορία και τον σχηματισμό του πλανήτη- και ίσως τις υδάτινες καταβολές του.
«Αυτή δεν είναι μια αρχέγονη ατμόσφαιρα» είπε. «Δεν αντικατοπτρίζει τη σύνθεση του άστρου γύρω από το οποίο σχηματίστηκε. Αντ’αυτού, είτε έχασε πολύ υδρογόνο, αν άρχισε με μια πλούσια σε υδρογόνο ατμόσφαιρα, είτε σχηματίστηκε από βαρύτερα στοιχεία εξαρχής- περισσότερο παγωμένο, πλούσιο σε νερό υλικό».
Ο πλανήτης είναι θερμός με βάση τα ανθρώπινα δεδομένα, ωστόσο είναι πολύ πιο ψυχρός από ό,τι θα περίμενε κανείς, σημείωσε η Κέμπτον. Αυτό οφείλεται στην ασυνήθιστα λαμπερή ατμόσφαιρά του, η οποία αποτέλεσε έκπληξη για τους ερευνητές και αντανακλά ένα μεγάλο μέρος του φωτός από το μητρικό του άστρο αντί να το απορροφά και να γίνεται θερμότερος.
Οι νέες παρατηρήσεις θα μπορούσαν να ανοίξουν τον δρόμο για άλλες ανακαλύψεις σχετικά με μια κατηγορία πλανητών που περιτριγυρίζεται από μυστήριο: Οι «μίνι Ποσειδώνες» (ή «υπο-Ποσειδώνες» όπως χαρακτηρίζονται στο paper) είναι ο πιο κοινός τύπος πλανήτη στον γαλαξία, μα παραμένει αινιγματικός επειδή δεν συναντάται στο Ηλιακό Σύστημα. Οι μετρήσεις ως τώρα δείχνουν πως είναι πολύ παρόμοιοι με μια συρρικνωμένη έκδοση του Ποσειδώνα, αλλά πέρα από αυτό λίγα είναι γνωστά.