Η αύξηση των τιμών και του κόστους ζωής (42%) και η οικονομική κατάσταση (41%) ήταν οι κύριες παράμετροι για τις αποφάσεις των Ευρωπαίων πολιτών στις ευρωπαϊκές εκλογές του Ιουνίου του τρέχοντος έτους, σύμφωνα με την πρώτη πανευρωπαϊκή μετεκλογική δημοσκόπηση του 2024, η οποία εξετάζει τη συμπεριφορά των ψηφοφόρων και τις κύριες προτεραιότητες των πολιτών της ΕΕ. Τα ποσοστά αυτά είναι αισθητά μεγαλύτερα για την Ελλάδα (70% και 69% αντίστοιχα) καθώς και για την Κύπρο (47% και 56%).
Το ένα τρίτο των ψηφοφόρων πανευρωπαϊκά (34%) δηλώνουν ότι η διεθνής κατάσταση ήταν ένα θέμα που τους ώθησε να πάνε στην κάλπη, ενώ παρόμοιο ποσοστό αναφέρει ως κίνητρο την υπεράσπιση της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου (32%).
Στην Ελλάδα, στην τρίτη θέση των θεμάτων που παρότρυναν τους πολίτες να ψηφίσουν (με ποσοστό 40%) βρίσκεται η κοινωνική προστασία, η πρόνοια και η πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη, ενώ τη διεθνή κατάσταση ανέφερε 37% των ερωτηθέντων
Στην Κύπρο, μεγάλο ρόλο έπαιξαν τα θέματα μετανάστευσης και ασύλου (45%), ενώ η εκπαίδευση βρέθηκε στην τέταρτη θέση της λίστας (26%).
Μεταξύ όσων δεν ψήφισαν, οι ερωτηθέντες απάντησαν ότι το κόστος ζωής (46%) και η οικονομική κατάσταση (36%) θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως κίνητρα ώστε να συμμετάσχουν στις εκλογές.
Τα αντίστοιχα ποσοστά στην Κύπρο είναι 53% και 42% (με τα θέματα μετανάστευσης να καταλαμβάνουν τη δεύτερη θέση με 45%) και στην Ελλάδα 65% και 58%, με τρίτη την κοινωνική προστασία, την πρόνοια και την υγειονομική περίθαλψη (40%).
Η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα, σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της έρευνας, ανέφερε:
«Τον περασμένο Ιούνιο, οι πολίτες σε όλη την Ευρώπη φρόντισαν να ακουστεί η φωνή τους, καθώς είδαμε την υψηλότερη προσέλευση στις κάλπες για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τα τελευταία 30 χρόνια. Μας έδωσαν εντολή να δράσουμε, να δώσουμε απαντήσεις και λύσεις, να κάνουμε τη διαφορά στην καθημερινότητά τους. Θα το κάνουμε.
Τις προσεχείς εβδομάδες, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξετάζει ενδελεχώς τη σύσταση της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής προκειμένου να διασφαλίσει ότι θα αντιμετωπίσει τα ζητήματα που αποτελούν προτεραιότητα για τους πολίτες: το κόστος ζωής, η κατάσταση της οικονομίας μας, η δημοκρατία, το κράτος δικαίου, η μετανάστευση και η ασφάλεια. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα συνεχίσει να εργάζεται για να ακούγεται η φωνή των πολιτών στην ΕΕ.»
Στήριξη της ΕΕ και υψηλή εμπιστοσύνη στην κοινοβουλευτική δημοκρατία
Η στήριξη προς την ΕΕ παραμένει υψηλή, παρά τις οικονομικές δυσκολίες. Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι οι πολίτες είναι αισιόδοξοι για το μέλλον της ΕΕ (65%) και ότι εξακολουθούν να έχουν θετική εντύπωση για αυτήν: 48% έδωσε θετικές απαντήσεις, ενώ μόνο 16% δήλωσε ότι έχει αρνητική εικόνα.
Η ένταξη στην ΕΕ αντιμετωπίζεται επίσης ευνοϊκά, καθώς επτά στους δέκα Ευρωπαίους πιστεύουν ότι η χώρα τους έχει ωφεληθεί από το γεγονός ότι είναι μέλος της ΕΕ, ποσοστό που έχει παραμείνει σταθερό τα τελευταία χρόνια. Στην Ελλάδα και την Κύπρο τα ποσοστά είναι επίσης υψηλά - 65% και 68% αντιστοίχως.
Στην ΕΕ συνολικά, υπάρχουν τέσσερις βασικοί λόγοι για τους οποίους οι πολίτες θεωρούν ωφέλιμη τη συμμετοχή της χώρας τους στην ΕΕ:
αυξημένη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών (36%),
προστασία της ειρήνης και ενίσχυση της ασφάλειας (32%),
συμβολή της ΕΕ στην οικονομική ανάπτυξη (28%) και
δημιουργία νέων ευκαιριών εργασίας (24%).
Στην Ελλάδα, η προστασία της ειρήνης και η ενίσχυση της ασφάλειας βρίσκεται στην πρώτη θέση (45%), η βελτίωση της συνεργασίας ανάμεσα στην Ελλάδα και τις άλλες χώρες της ΕΕ στη δεύτερη (36%) και ακολουθούν το γεγονός ότι η ΕΕ δυναμώνει τη φωνή του ελληνικού λαού στον κόσμο (31%) και η βελτίωση της συνεργασίας ανάμεσα στην Ελλάδα και τις χώρες εκτός ΕΕ (24%).
Η προστασία της ειρήνης και η ενίσχυση της ασφάλειας βρίσκεται στην πρώτη θέση και στην Κύπρο (43%) και ακολουθούν η ενίσχυση της φωνής του κυπριακού λαού (29%), η συμβολή στην οικονομική ανάπτυξη (28%) και η βελτίωση της συνεργασίας ανάμεσα στην Κύπρο και τις άλλες χώρες της ΕΕ (24%).
Η εμπιστοσύνη στην ευρωπαϊκή κοινοβουλευτική δημοκρατία είναι ιδιαίτερα υψηλή στο ξεκίνημα της 10ης κοινοβουλευτικής περιόδου του ΕΚ: 42% των πολιτών έχουν θετική εικόνα για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο - ποσοστό που είναι το υψηλότερο που έχει καταγραφεί ποτέ για αυτόν τον δείκτη. Τα αντίστοιχα ποσοστά σε Κύπρο και Ελλάδα είναι 38% (άνοδος τριών μονάδων) και 34% (σταθερό σε σχέση με την τελευταία μέτρηση).
Οι Ευρωπαίοι πολίτες επιβεβαίωσαν την στήριξή τους για τη δημοκρατία της ΕΕ στις ευρωπαϊκές εκλογές του περασμένου Ιουνίου. Η προσέλευση ήταν 50,74%, η υψηλότερη τα τελευταία 30 χρόνια και παρόμοια με αυτή του 2019. Μεγαλύτερη μερίδα ψηφοφόρων συμμετείχε σε 16 από τις 27 χώρες, σε σύγκριση με τις εκλογές του 2019.
Το γεγονός ότι η ψήφος είναι σημαντική επιβεβαιώνεται επίσης από 56% των συμμετεχόντων στην έρευνα, οι οποίοι συμφωνούν ότι η φωνή τους μετράει στην ΕΕ, καταγράφοντας αύξηση κατά 8 ποσοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με την έρευνα του Φεβρουαρίου/Μαρτίου 2024 (48%).
Ωστόσο, στην Κύπρο μόνο 33% των πολιτών συμφωνούν ότι η φωνή τους μετράει στην ΕΕ, ενώ στην Ελλάδα καταγράφεται ακόμα χαμηλότερο ποσοστό (26%).
Η συμμετοχή στις ευρωπαϊκές εκλογές γίνεται συνήθεια
Ποιοι δεν ψήφισαν και γιατί
Από την ανάλυση αυτής της μετεκλογικής έρευνας προκύπτει περαιτέρω ότι η συμμετοχή στις ευρωπαϊκές εκλογές γίνεται συνήθεια για πολλούς πολίτες. Όταν ρωτήθηκαν γιατί ψήφισαν, 46% των ψηφοφόρων δήλωσαν ότι το κάνουν πάντα, ενώ 42% ότι είναι καθήκον τους ως πολίτες και 20% ότι θέλουν να υποστηρίξουν το πολιτικό κόμμα στο οποίο αισθάνονται πιο κοντά.
Παρόμοια αποτελέσματα καταγράφηκαν και στην Κύπρο και στην Ελλάδα. Στην Κύπρο, 59% των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι ψηφίζουν πάντα, 55% ότι είναι καθήκον τους ως πολίτες, ενώ 19% ψήφισαν για να στηρίξουν το πολιτικό κόμμα που νοιώθουν ότι τους εκφράζει. Τα αντίστοιχα ποσοστά στην Ελλάδα είναι 50%, 46% και 29%.
Στο ερώτημα «Ποιοι είναι οι κύριοι λόγοι για τους οποίους ΔΕΝ ψηφίσατε στις πρόσφατες ευρωπαϊκές εκλογές;» η Ελλάδα έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά στην ΕΕ που απαντά:
«Έλλειψη εμπιστοσύνης στην πολιτική, δυσαρέσκεια με την πολιτική γενικά» 37% στην Ελλάδα και 21% στην ΕΕ
Ακολουθούν:
Δεν ενδιαφέρομαι για την πολιτική 20%
Η ψήφος δεν έχει συνέπειες/η ψήφος δεν αλλάζει τίποτα 17%
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η απόφαση των πολιτών σχετικά με το ποιον θα ψηφίσουν στις ευρωπαϊκές εκλογές του 2024 βασίστηκε κυρίως στο πόσο κοντά ήταν οι προτάσεις κάθε κόμματος στις ιδέες και τις αξίες τους: ι προτάσεις ενός συγκεκριμένου κόμματος για ευρωπαϊκά θέματα ήταν ο συχνότερος λόγος για να επιλεγούν από τους ψηφοφόρους, με ποσοστό 47% (+4 ποσοστιαίες μονάδες από το 2019). Στην Κύπρο ωστόσο, την απάντηση αυτή έδωσε αισθητά χαμηλότερο ποσοστό (35%), με 55% των ερωτηθέντων να δηλώνουν ότι ψήφισαν το κόμμα που ψηφίζουν συνήθως. Αντίστοιχα ήταν τα ευρήματα και στην Ελλάδα, όπου 52% των ερωτηθέντων ψήφισαν το κόμμα που συνήθως ψηφίζουν και μόνο 39% το κόμμα του οποίου οι προτάσεις ήταν κοντά στις ιδέες και τις αξίες τους.
Μπορείτε να δείτε τα πλήρη αποτελέσματα της έρευνας εδώ.
Η μετεκλογική έρευνα του Ευρωβαρόμετρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πραγματοποιήθηκε από την εταιρεία ερευνών Verian (πρώην Kantar Public) μεταξύ 13 Ιουνίου και 8 Ιουλίου 2024 και στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ.