Αφού βρέθηκε στον δρόμο του μεγαλύτερου μεταναστευτικού/ προσφυγικού κύματος εδώ και δεκαετίες, η Κροατία ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι δεν μπορεί να δεχτεί περισσότερους, και θα τους προωθούσε, καλώντας την Ε.Ε. να βρει πολιτική για να τους δεχτεί.
Οι μετανάστες, κυρίως από εμπόλεμες χώρες στη Μέση Ανατολή, την Αφρική και την Ασία, συρρέουν στην Κροατία από την Τετάρτη, αφού η Ουγγαρία μπλόκαρε τον μέχρι πρότινος κύριο δρόμο με μεταλλικό φράχτη και αστυνομία στα σύνορα με τη Σερβία. «Δεν μπορούμε να καταγράψουμε και να τακτοποιήσουμε αυτούς τους ανθρώπους άλλο» δήλωσε ο Κροάτης πρωθυπουργός, Ζόραν Μιλάνοβιτς, σε συνέντευξη Τύπου στο Ζάγκρεμπ. «Θα τους παρέχουμε τρόφιμα, νερό και ιατρική βοήθεια και μετά μπορούν να προχωρήσουν. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να ξέρει ότι η Κροατία δεν θα γίνει “hotspot” για μετανάστες. Έχουμε καρδιά, αλλά έχουμε και μυαλό» είπε χαρακτηριστικά.
Η άφιξη 13.000 ανθρώπων μέσα σε 48 ώρες, πολλοί εκ των οποίων κινούνται σε χωράφια ή αποφεύγουν την αστυνομία έχει πιέσει πολύ τη χώρα. Εκατοντάδες χιλιάδες περνούν τη βαλκανική χερσόνησο για να καταφθάσουν σε πλουσιότερες ευρωπαϊκές χώρες στον Βορρά και στη Δύση, ειδικά στη Γερμανία, η οποία ετοιμάζεται να υποδεχτεί 800.000 αιτούντες άσυλο φέτος. Η Ουγγαρία έκλεισε μέσα στην εβδομάδα την κύρια διαδρομή, κλείνοντας τα σύνορά της με τη Σερβία, αφήνοντας χιλιάδες μετανάστες και πρόσφυγες διασκορπισμένους στα Βαλκάνια, σε αναζήτηση εναλλακτικών δρόμων. Η Κροατία παρείχε έναν από τους λίγους δρόμους προς τη Γερμανία που θα μπορούσε να παρακάμψει την Ουγγαρία, και ως εκ τούτου δέχτηκε μεγάλη πίεση. Αν και αρχικά το Ζάγκρεμπ κράτησε τάση «καλωσορίσματος», ο Μιλάνοβιτς δήλωσε ότι έχει καλέσει συνεδρίαση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, και ότι ήταν ώρα να αντιμετωπιστεί διαφορετικά το πρόβλημα. Ήδη οι ένοπλες δυνάμεις έχουν τεθεί σε κατάσταση ετοιμότητας, ενώ έχουν κλειστεί τα περισσότερα περάσματα.
Πολλοί μετανάστες σταματήθηκαν από την αστυνομία στον σιδηροδρομικό σταθμό του Τοβάρνικ, στα σύνορα με τη Σερβία, ενώ αρκετοί συνέχισαν να ταξιδεύουν, φτάνοντας στη Σλοβενία, η οποία σταμάτησε όλη την κίνηση στην κύρια σιδηροδρομική γραμμή από την Κροατία. Η Σλοβενία, εν αντιθέσει με την Κροατία, είναι μέλος της ζώνης Σένγκεν. Η αστυνομία της έχει εντείνει τους ελέγχους στα σύνορα με ελικόπτερα και περιπόλους, ενώ η κυβέρνηση υπογραμμίζει ότι θα εφαρμόσει τους κανόνες της Ε.Ε. σχετικά με την παραμονή των αιτούντων άσυλο στην πρώτη χώρα στην οποία εισήλθαν και περί απέλασης των παράνομων μεταναστών.
Εντάσεις στην Ε.Ε.
Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, οι σχέσεις μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. είναι τεταμένες , καθώς πολλές προχωρούν σε αναστολή των κανόνων της συνθήκης Σένγκεν. Η Γερμανία λέει ότι οι άλλες χώρες της Ε.Ε. πρέπει να κάνουν και αυτές αυτό που τους αναλογεί, ενώ κάποιες πρώην κομμουνιστικές χώρες της ανατ. Ευρώπης αρνούνται να δεχτούν τις ποσοστώσεις, κατηγορώντας το Βερολίνο ότι διογκώνει το πρόβλημα με τις επιλογές του.
Επίσης, η Ουγγαρία, παρά τις επικρίσεις, αποφάσισε την επέκταση του φράχτη στα σύνορα με τη Σερβία προς την πλευρά της Κροατίας. Ο πρωθυπουργός, Βίκτορ Ορμπάν, δήλωσε την Παρασκευή ότι 600 στρατιώτες εργάζονται σε μια έκταση μήκους 41 χλμ, ενώ άλλοι 500 θα αναπτυχθούν σύντομα και 700 θα ακολουθήσουν το Σαββατοκύριακο. Η Ουγγαρία υποστηρίζει πως απλά εφαρμόζει τους κανόνες της Ε.Ε. Από πλευράς της, η Σερβία προειδοποίησε τις γειτονικές χώρες να μην κλείσουν τις βασικές «αρτηρίες».
«Προειδοποιούμε την Κροατία και κάθε άλλη χώρα ότι είναι απαράδεκτο να κλείνουν τις διεθνείς οδούς και ότι θα διαφυλάξουμε τα οικονομικά και κάθε άλλα συμφέροντά μας στα διεθνή δικαστήρια», δήλωσε ο Αλεξάνταρ Βούλιν, αρμόδιος υπουργός για θέματα μετανάστευσης.
Σημειώνεται ότι ο υπουργός Εξωτερικών της Ουγγαρίας, Πέτερ Σιγιάρτο, κατηγόρησε την Κροατία ότι ενθαρρύνει τους μεταναστες να διασχίζουν παράνομα τα σύνορα, αφού μια πομπή από κροατικά λεωφορεία μετέφεραν εκατοντάδες μετανάστες στα σύνορα με την Ουγγαρία.
Η ουγγρική αστυνομία επέτρεψε στους μετανάστες να περάσουν στο ουγγρικό έδαφος και τους επιβίβασε σε λεωφορεία. Όμως ο υπουργός Εξωτερικών Πέτερ Σιγιάρτο αρνήθηκε ότι υπάρχει οποιοσδήποτε συντονισμός ανάμεσα στις δύο χώρες.
«Αντί να βοηθάει τους ανθρώπους, η Κροατία τους ενθαρρύνει να διαπράξουν μαζικά ένα ποινικό αδίκημα - η παράνομη διέλευση των συνόρων είναι ποινικό αδίκημα», δήλωσε ο Σιγιάρτο σε συνέντευξη Τύπου.
Κινητικότητα στα τουρκοβουλγαρικα σύνορα
Προς τα τουρκοβουλγαρικά σύνορα προχωρούν εκατοντάδες πρόσφυγες, στην πλειοψηφία τους Σύριοι, αφού προηγουμένως η τουρκική στρατοχωροφυλακή έπαψε να τους εμποδίζει. Σύμφωνα με πληροφορίες που έδωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ αξιωματούχος της τουρκικής στρατοχωροφυλακής στην Αδριανούπολη οι πρόσφυγες προχωρούν επί του αυτοκινητόδρομου ΤΕΜ που ενώνει την Κωνσταντινούπολη με την Αδριανούπολη και συνεχίζεται μέχρι τα τουρκοβουλγαρικά σύνορα, δηλαδή την πύλη Καπίκουλε.
Οι πρόσφυγες βρίσκονταν εδώ και μερικές μέρες στην Αδριανούπολη, όπου είχαν φτάσει από την Κωνσταντινούπολη. Χιλιάδες πρόσφυγες εδώ και μέρες είχαν οδηγηθεί με λεωφορεία και πάλι στην Κωνσταντινούπολη. Μέσα στην πόλη της Αδριανούπολης όμως παρέμεναν 800-900 πρόσφυγες, οι οποίοι σήμερα κατευθύνθηκαν προς τον αυτοκινητόδρομο και στη συνέχεια προς το Καπίκουλε.
Με εντολή του νομάρχη Αδριανούπολης Ντουρσούν Αλί Σαχίν, η στρατοχωροφυλακή απέσυρε τα οδοφράγματα και δεν ενόχλησε τους πρόσφυγες.
Το αποτέλεσμα, σύμφωνα με τοπικούς αξιωματούχους στην Αδριανούπολη θα είναι να φτάσουν οι πρόσφυγες στο Καπίκουλε όπου αναμένεται να βρεθούν αντιμέτωποι με τους Βούλγαρους αστυνομικούς και φύλακες.
Σύμφωνα με τις τουρκικές τελωνιακές αρχές που ρωτήθηκαν από το ΑΠΕ-ΜΠΕ προς το παρόν δεν υπάρχει κίνηση προσφύγων προς τα ελληνοτουρκικά σύνορα, τόσο στην πύλη ‘Υψαλα-Κήποι, όσο και στην πύλη Παζάρκουλε-Καστανιές.
Γκάμπριελ: Οι χώρες της Ε.Ε. Που δεν συμμερίζονται τις αξίες της να μην περιμένουν χρήματα
Στο μεταξύ, ο αντικαγκελάριος και υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας, Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, σε συνέντευξή του στην Bild, δήλωσε ότι οι χώρες της ΕΕ που δεν συμμερίζονται τις ευρωπαϊκές αξίες της ευσπλαχνίας και της αλληλεγγύης δεν μπορούν να υπολογίζουν ότι θα χρηματοδοτούνται από τις Βρυξέλλες.
Επαναλαμβάνοντας την απειλή που είχε εξαπολύσει στις αρχές της εβδομάδας ο υπουργός Εσωτερικών Τόμας ντε Μεζιέρ, ο Γκάμπριελ υπογράμμισε ότι ενώ η Γερμανία ανοίγει γυμνάσια, στρατόπεδα και σπίτια για να στεγάσει τις οικογένειες των προσφύγων, άλλες χώρες «τοποθετούν συρματοπλέγματα στα σύνορά τους και κλείνουν τις πύλες».
«Η Ευρώπη είναι μια κοινότητα αξιών που βασίζονται στην κατανόηση και την αλληλεγγύη. Και αυτοί που δεν συμμερίζονται τις αξίες μας δεν μπορούν να υπολογίζουν στα χρήματά μας. Αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση, τότε η Ευρώπη θα βρεθεί σε κίνδυνο, μεγαλύτερο από εκείνο που αντιμετώπισε με την οικονομική κρίση ή την ελληνική κρίση», πρόσθεσε.
Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα της Deutsche Welle, το προσφυγικό θα βρίσκεται σταθερά στην ημερήσια διάταξη για τη γερμανική κυβέρνηση. Όπως διευκρίνισε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στεφεν Ζάιμπερτ, η ατζέντα των θεμάτων θα αφορά την ενίσχυση της βοήθειας προς την Τουρκία αλλά και εκείνων των χωρών στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου που πλήττονται σε «μεγάλο βαθμό» από την κρίση στη Συρία, τον τρόπο με το οποίον μπορούν προστατευτούν καλύτερα τα σύνορα της ΕΕ, το θέμα της δημιουργίας κέντρων καταγραφής των προσφύγων (Hot Spots) σε Ελλάδα και Ιταλία και την κατανομή στη συνέχεια των προσφύγων σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ.
Όπως δείχνουν τα πράγματα, πρωταγωνιστικός ρόλος για την αντιμετώπιση του προσφυγικού προβλήματος προβλέπεται για την Τουρκία. Όπως δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών, Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ, που επισκέπτεται την Άγκυρα, «η Τουρκία αποτελεί χώρα-κλειδί για τη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης αλλά και των πολιτικών προσπαθειών μας για τον τερματισμό του φοβερού εμφυλίου στη Συρία».