Ο Κυριάκος Μητσοτάκης μιλώντας στην 78η Σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ εστίασε στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, ενώ έδωσε ιδιαίτερη βαρύτητα και στη διαχείριση του μεταναστευτικού.
Πρόκειται για δύο τομείς που σύμφωνα με τον πρωθυπουργό «οι διακηρύξεις μας (σσ του ΟΗΕ) δεν είναι ποτέ απόλυτα εφάμιλλες των ενεργειών μας και τα επιτεύγματά μας δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες μας» και έκανε λόγο για «χάσμα που υπάρχει ανάμεσα στη ρητορική και την υλοποίηση της πολιτικής».
«Η κλιματική κρίση επηρεάζει ήδη τις ζωές μας και έχει σημαντικό αντίκτυπο στις οικονομίες μας»
Ξεκινώντας την τοποθέτηση του για τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, υπενθύμισε την προειδοποίηση που είχε κάνει έναν χρόνο πριν από το ίδιο βήμα και μίλησε για τα ακραία καιρικά φαινόμενα που έπληξαν τον ευρωπαϊκό Νότο, τη Βόρεια Αφρική και τη Μεσόγειο, προκαλώντας πρωτοφανείς καταστροφές σε διάφορες χώρες.
’Όπως ήταν επόμενο, έκανε ιδιαίτερη αναφορά στις πυρκαγιές που εκδηλώθηκαν το καλοκαίρι στην Ελλάδα και τις πλημμύρες που ακολούθησαν στη Θεσσαλία.
«Μια έκταση μεγαλύτερη σε μέγεθος από αυτή την πόλη, τη Νέα Υόρκη, έγινε στάχτη», τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης για τη μεγάλη φωτιά στον Έβρο ενώ μιλώντας για τις πλημμύρες εξήγησε ότι «στην περιοχή της Θεσσαλίας, στα κεντρικά της χώρας, έπεσε διπλάσια βροχή σε μια ημέρα από όση πέφτει στο Λονδίνο σε έναν ολόκληρο χρόνο» και τόνισε την ανάγκη πιο σκληρής εργασίας για την αντιμετώπιση της νέας πραγματικότητας.
«Οι περιστάσεις απαιτούν πλέον να δράσουμε εκτός του μακροπρόθεσμου δημοσιονομικού πλαισίου της ΕΕ»
«Ενώ ενεργούμε αποφασιστικά για τον μακροπρόθεσμο μετριασμό των επιπτώσεων, είμαστε συλλογικά υπεύθυνοι διότι βραχυπρόθεσμα δεν δίνουμε αρκετή έμφαση στην προσαρμογή, μολονότι η ανάγκη να γίνουμε πιο ανθεκτικοί συνιστά αλλαγή για το σήμερα, όχι για το αύριο. Εξάλλου, αυτή η κρίση είναι ήδη εδώ, επηρεάζει ήδη τις ζωές μας και έχει ήδη σημαντικό αντίκτυπο στις οικονομίες μας.
Αυτό συνιστά αποτυχία για την Ευρωπαϊκή Ένωση, όχι μόνο από πλευράς πολιτικής αλλά και στο μέτωπο της διάθεσης οικονομικών πόρων. Ξοδεύουμε «ψίχουλα» για την προσαρμογή και την παροχή έκτακτης βοήθειας. Έχουμε δύο ταμεία των οποίων οι πόροι έχουν εξαντληθεί. Αυτό πρέπει να αλλάξει», τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης και αναφέρθηκε στην πρωτοβουλία του να προτείνει προς τους ηγέτες της ομάδας κρατών EU-Med 9 ( Κροατία, Κύπρος, Γαλλία, Ιταλία, Μάλτα, Πορτογαλία, Σλοβενία, Ισπανία), δύο λύσεις:
«Πρώτον, να αναγνωρίσουμε ότι οι περιστάσεις απαιτούν πλέον να δράσουμε εκτός του μακροπρόθεσμου δημοσιονομικού πλαισίου της ΕΕ και των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις. Και, δεύτερον, να ηγηθούμε των προσπαθειών σε ολόκληρη την ΕΕ για τον καθορισμό και την εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου στρατηγικού σχεδίου, με τους κατάλληλους πόρους, το οποίο θα αντιμετωπίζει τις νέες προκλήσεις με τις οποίες βρισκόμαστε τώρα αντιμέτωποι».
Κάλεσμα Μητσοτάκη για τη δημιουργία παγκόσμιας συμμαχίας
Με δεδομένο όμως ότι τα προβλήματα από την κλιματική αλλαγή δεν αφορούν μόνο την Ευρώπη αλλά όλο τον κόσμο, ο Κυριάκος Μητσοτάκης από το βήμα του ΟΗΕ απηύθυνε ευρύτερο κάλεσμα.
«Καλώ για τη δημιουργία μιας «παγκόσμιας συμμαχίας για την προσαρμογή». Ένα forum όπου θα μπορούμε να παράγουμε νέα συλλογική σκέψη, ανανεωμένη συνεργασία, να προσφέρουμε πρόσβαση σε νέα χρηματοδότηση για την προώθηση της προσαρμογής σε βραχύ χρονικό ορίζοντα, προτού να είναι πολύ αργά», ήταν η πρόταση που κατέθεσε ο πρωθυπουργός ενώ μίλησε για τους τομείς στους οποίους μπορεί να υπάρξει συνεργασία, στην ανταλλαγή τεχνογνωσίας καθώς και στην αξιοποίηση τεχνολογικών εργαλείων κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στην έγκαιρη προειδοποίηση μέσω της χρήσης του «112».
«Τι διαφορά θα έκανε άραγε ένας τέτοιος αριθμός, έκτακτης ανάγκης, στο Μάουι, κατά τη διάρκεια των καταστροφικών πυρκαγιών στη Χαβάη, ή στη Λιβύη για παράδειγμα; Είναι ακριβώς αυτού του είδους οι λύσεις, χωρίς μεγάλο κόστος, που αντιπροσωπεύουν το είδος της τεχνολογικής προσαρμογής που χρειαζόμαστε, σε παγκόσμιο επίπεδο, για το μέλλον. Μια απλή ιδέα που, όμως, σώζει ζωές», εξήγησε ο κ. Μητσοτάκης.
Μητσοτάκης για μεταναστευτικό: «Πρέπει να διαλύσουμε το επιχειρηματικό μοντέλο των διακινητών και τα δίκτυά τους»
Στην συνέχεια ο πρωθυπουργός πέρασε στη δεύτερη μεγάλη πρόκληση της εποχής, όπως χαρακτήρισε το ζήτημα της μετανάστευσης.
Εξηγώντας ότι η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της παγκόσμιας μεταναστευτικής κρίσης, ότι έχει παράσχει καταφύγιο και προστασία σε εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο και ότι οι ελληνικές αρχές έχουν σώσει ανθρώπινες ζωές, τόνισε ότι πρέπει η διεθνής κοινότητα να συνεργαστεί για να αντιμετωπίσει αποτελεσματικότερα την εμπορία ανθρώπων και τη διακίνηση μεταναστών.
Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε σε δράσεις που μπορούν να γίνουν στις χώρες προέλευσης, καθώς όπως πρόσθεσε «κανείς δεν θέλει να εγκαταλείψει το σπίτι του και να διακινδυνεύσει τη ζωή του για να βρει δουλειά χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά».
Μιλώντας για την πολιτική της Ελλάδας στο μεταναστευτικό, τόνισε ότι «είναι αυστηρή αλλά δίκαιη. Επικεντρωνόμαστε στην πρόληψη της παράτυπης μετανάστευσης και τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των διαδικασιών επιστροφής. Εστιάζουμε, όμως, και στη διευκόλυνση της ασφαλούς, ομαλής και νόμιμης μετανάστευσης, ενώ παράλληλα εξετάζουμε με ταχύτητα τις αιτήσεις ασύλου».
Σύμφωνα με τον κ. Μητσοτάκη, επειδή το τελευταίο διάστημα υπάρχουν ενδείξεις σε όλη τη Μεσόγειο ότι η μεταναστευτική πίεση αυξάνεται, η αποτροπή των αναχωρήσεων πρέπει να είναι η αφετηρία των δράσεων.
«Πρέπει να διαλύσουμε το επιχειρηματικό μοντέλο των διακινητών και τα δίκτυά τους, αν θέλουμε να σταματήσουμε τους ανθρώπους να ξεκινούν τέτοια επικίνδυνα ταξίδια», τόνισε ενώ έκανε λόγο για συνεργασίες σε πολυμερές επίπεδο και για ενίσχυση των συνοριακών ελέγχων αλλά κυρίως στην εξάρθρωση των κυκλωμάτων που διακινούν ανθρώπους.
«Αλλά, πάνω απ’ όλα, αν θέλουμε να λύσουμε το πρόβλημα στη Μεσόγειο, πρέπει να συνεργαστούμε με τις χώρες-εταίρους μας. Με την Τουρκία, φυσικά, αλλά και τους γείτονές μας στη Βόρεια Αφρική», συμπλήρωσε ο πρωθυπουργός.
Για τις σχέσεις με Τουρκία: Έχουμε σημειώσει καλή πρόοδο τους τελευταίους μήνες. Είναι προς το αμοιβαίο συμφέρον μας να συνεχίσουμε σε αυτόν τον δρόμο
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε ιδιαίτερη αναφορά και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, τονίζοντας ότι μπορεί να παραμένουν οι μακροχρόνιες γεωπολιτικές εντάσεις μεταξύ των δύο χωρών, όμως υπάρχουν και κοινές προκλήσεις του παρόντος και του μέλλοντος, όπως η κλιματική αλλαγή και η μετανάστευση.
«Αυτό ακριβώς είπα στον Πρόεδρο Ερντογάν στη χθεσινή μας συνάντηση. Δεν πρέπει να υπάρχει παρανόηση, η κύρια διαφορά μας σχετικά με την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο είναι εξαιρετικά σημαντική, και παραμένει. Μπορεί, ωστόσο, να επιλυθεί σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, ειδικά τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, και στο πνεύμα των σχέσεων καλής γειτονίας. Έχουμε σημειώσει καλή πρόοδο τους τελευταίους μήνες όσον αφορά στην εξομάλυνση των σχέσεών μας και είναι προς το αμοιβαίο συμφέρον μας να συνεχίσουμε σε αυτόν τον δρόμο», σημείωσε ο κ. Μητσοτάκης.
Όσο για το Κυπριακό, σημείωσε ότι «παραμένει, δυστυχώς, στον πυρήνα του, ένα ζήτημα παράνομης εισβολής και κατοχής, κατά παράβαση των θεμελιωδών αρχών του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
Η δέσμευσή μας για την κυριαρχία της Κύπρου, την εδαφική ακεραιότητά της και τη λύση ενός κράτους, στη βάση μιας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας είναι ακλόνητη. Είναι θέμα αξιοπιστίας και αποφασιστικότητας να υπερασπιστούμε τις βασικές αξίες και αρχές στις οποίες βασίζονται τα Ηνωμένα Έθνη».
Όπως είπε, αποτελεί κύρια προτεραιότητα για την Ελλάδα η εξεύρεση μιας δίκαιης, βιώσιμης και αμοιβαία αποδεκτής λύσης του Κυπριακού.
Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε και στην Ουκρανία τονίζοντας την ανάγκη να συνεχιστεί η στήριξη της.
«Δεν θα εγκαταλείψουμε ποτέ την Ουκρανία, διότι κάτι τέτοιο θα σήμαινε ότι θα εγκαταλείπαμε τις ίδιες τις αρχές της ειρήνης, της δημοκρατίας, του σεβασμού στο Διεθνές Δίκαιο, που είναι ιδιαίτερα σημαντικές για τόσους πολλούς σε αυτή την αίθουσα».
«Για την αντιμετώπιση των προκλήσεων πρέπει να αναλάβουν δράση οι μεγάλοι παίκτες»
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έκλεισε την ομιλία του επαναφέροντας το θέμα της αντιμετώπισης των σύγχρονων προκλήσεων:
«Έχουμε πει πολλές φορές ότι η αποτυχία δεν αποτελεί επιλογή. Πραγματικές ηγετικές ικανότητες θα απαιτηθούν από όλους μας. Δεν μπορούμε να καθόμαστε άπραγοι και να ελπίζουμε σε θαύματα. Έχω την τιμή να ηγούμαι μιας χώρας μεσαίου μεγέθους που προσπαθεί να κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί για να αντιμετωπίσει ζητήματα τεράστιας πολυπλοκότητας. Όμως, ήρθε η ώρα οι πραγματικά μεγάλοι παίκτες να αναλάβουν δράση και να φέρουν αποτελέσματα».