Ένας μεγάλος ποταμός που ανακαλύφθηκε κάτω από τους πάγους της Ανταρκτικής επηρεάζει τη ροή και την τήξη του πάγου, εν δυνάμει επιταχύνοντας την απώλεια πάγου καθώς η θερμοκρασία του κλίματος ανεβαίνει.
Ο 460 χλμ ποταμός αποκαλύπτεται σε μια νέα μελέτη, όπου παρουσιάζεται πώς συλλέγει νερό στη βάση του παγετώνα της Ανταρκτικής από μια περιοχή στο μέγεθος της Γαλλίας και της Γερμανίας μαζί. Η ανακάλυψή του δείχνει ότι η βάση του παγετώνα έχει πιο ενεργές ροές νερού από ό,τι πιστευόταν μέχρι σήμερα, κάτι που θα μπορούσε να τον κάνει πιο επιρρεπή σε αλλαγές στο κλίμα.
Η ανακάλυψη έγινε από ερευνητές του Imperial College London, του University of Waterloo, του Universiti Malaysia Terengganu και του Newcastle University, με τις λεπτομέρειες να δημοσιεύονται στο Nature Geoscience.
O καθηγητής Μάρτιν Σίγκερτ του Grantham Institute στο Imperial College London είπε πως «όταν πρωτοανακαλύψαμε λίμνες κάτω από τους πάγους της Ανταρκτικής πριν λίγες δεκαετίες, νομίζαμε πως είναι απομονωμένες η μία από την άλλη. Τώρα αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε ότι υπάρχουν ολόκληρα συστήματα εκεί κάτω, διασυνδεόμενα από τεράστια δίκτυα ποταμών, όπως θα ήταν αν δεν βρίσκονταν από πάνω τους χιλιάδες μέτρα πάγου. Η περιοχή στην οποία βασίζεται αυτή η έρευνα έχει αρκετό πάγο για να ανεβάσει τη στάθμη της θάλασσας παγκοσμίως κατά 4,3 μέτρα. Το πόσος από αυτόν τον πάγο λιώνει και πόσο γρήγορα συνδέεται με το πόσο ολισθηρή είναι η βάση του παγετώνα. Το νεοανακαλυφθέν σύστημα ποταμών θα μπορούσε να επηρεάσει έντονα αυτή τη διαδικασία».
Το νερό μπορεί να εμφανίζεται κάτω από τους παγετώνες με δύο κύριους τρόπους: Από νερό από λιωμένο πάγο στην επιφάνεια που κατεβαίνει μέσα από βαθιές ρωγμές ή λιώνοντας στη βάση εξαιτίας της φυσικής θερμότητας της Γης και της τριβής καθώς ο πάγος κινείται πάνω από την ξηρά. Ωστόσο οι παγετώνες στον βόρειο και στον νότιο πόλο έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά. Στη Γροιλανδία, η επιφάνεια βιώνει ισχυρή τήξη τους θερινούς μήνες, όπου μεγάλες ποσότητες νερού κατεβαίνουν προς τα κάτω μέσα από βαθιές ρωγμές, τα «moulins».
Στην Ανταρκτική, ωστόσο, η επιφάνεια δεν λιώνει σε επαρκείς ποσότητες για τη δημιουργία moulins, καθώς τα καλοκαίρια είναι ακόμα πολύ ψυχρά. Θεωρείται ότι αυτό σημαίνει πως υπήρχε σχετικά λίγο νερό στη βάση των παγετώνων της Ανταρκτικής.
Η νέα ανακάλυψη αλλάζει τα δεδομένα, δείχνοντας πως υπάρχει επαρκές νερό από την τήξη της βάσης και μόνο για να δημιουργούνται μεγάλα συστήματα ποταμών κάτω από πάγους πάχους χιλιομέτρων.
Η ανακάλυψη έγινε μέσω ενός συνδυασμού χρήσης ραντάρ από αέρος που επιτρέπει στους ερευνητές να κοιτάξουν κάτω από τον πάγο και να δημιουργήσουν υδρολογικά μοντέλα του παγετώνα. Το ότι ένα τόσο μεγάλο σύστημα παρέμενε άγνωστο μέχρι τώρα δείχνει πόσα έχουμε να μάθουμε ακόμα για την παγωμένη ήπειρο, λέει η επικεφαλής ερευνήτρια, Dr. Κριστίν Ντόου (University of Waterloo).
«Από μετρήσεις με δορυφόρους ξέρουμε ποιες περιοχές της Ανταρκτικής χάνουν πάγο και πόσο, μα δεν ξέρουμε απαραίτητα γιατί. Η ανακάλυψη αυτή θα μπορούσε να είναι ο χαμένος κρίκος στα μοντέλα μας. Θα μπορούσαμε να υποτιμάμε πολύ το πόσο γρήγορα θα λιώσει το σύστημα αν δεν λαμβάνουμε υπόψη την επιρροή αυτών των συστημάτων ποταμών».