Αρχαιολόγοι από τα πανεπιστήμια του Κέμπριτζ και του Γκεντ ήταν σε θέση να χαρτογραφήσουν μια ολόκληρη αρχαία ρωμαϊκή πόλη, τη Falerii Novi στην Ιταλία, χρησιμοποιώντας ραντάρ υπεδάφους (GPR- ground penetrating radar)- μια τεχνολογία που τους επέτρεψε να δουν την πόλη με εντυπωσιακή λεπτομέρεια, αν και η πόλη παραμένει θαμμένη βαθιά μέσα στο έδαφος.
Όπως αναφέρεται σε σχετική ανάρτηση στην ιστοσελίδα του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ, στο πλαίσιο του πρωτοποριακού αυτού εγχειρήματος οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ένα συγκρότημα λουτρών, μια αγορά, έναν ναό, ένα πρωτοφανές δημόσιο μνημείο, που δεν μοιάζει με κάτι άλλο που έχει ανακαλυφθεί στο παρελθόν, και το μεγάλο δίκτυο αγωγών νερού της. Εξετάζοντας σε διαφορετικά βάθη, είναι σε θέση να μελετήσουν τώρα πώς η πόλη εξελίχθηκε σε βάθος αιώνων.
Η σχετική έρευνα δημοσιεύτηκε στο Antiquity και στο πλαίσιό της αξιοποιήθηκαν πρόσφατες εξελίξεις στην τεχνολογία GPR, που καθιστούν δυνατή τη διερεύνηση/ εξερεύνηση μεγαλύτερων περιοχών σε υψηλότερη ανάλυση από ποτέ άλλοτε. Αυτό αναμένεται να συμβάλει καταλυτικά στη μελέτη αρχαίων πόλεων, καθώς σε πολλές δεν μπορεί να γίνουν ανασκαφές είτε επειδή είναι πολύ μεγάλες, είτε επειδή είναι «παγιδευμένες» κάτω από σύγχρονα κτίρια.
Το GPS λειτουργεί σαν κανονικό ραντάρ, με ανάκλαση ραδιοκυμάτων σε αντικείμενα και χρήση της «ηχούς» για τη δημιουργία εικόνας σε διαφορετικά βάθη. Έλκοντας τα όργανα GPR πίσω από οχήματα, οι αρχαιολόγοι ήταν σε θέση να μελετήσουν έκταση 30,5 εκταρίων εντός των τειχών της πόλης (η Falerii Novi είχε περίπου το μισό μέγεθος της Πομπηίας).
Σε απόσταση περίπου 50 χλμ βόρεια της Ρώμης και ιδρυθείσα το 241 πΧ, η πόλη επέζησε ως τον Μεσαίωνα (περίπου ως το 700 μΧ). Τα δεδομένα GPR της ομάδας αποκαλύπτουν κάποιες από τις μεταβολές στην πόλη στο πέρασμα του χρόνου. Επίσης, κάποια ευρήματα θέτουν επ′ αμφιβόλω κάποια πράγματα που θεωρούνταν γενικά αποδεκτά για τον ρωμαϊκό σχεδιασμό πόλεων, καθώς η πόλη φαίνεται πως ήταν λιγότερο «συστηματοποιημένη» από άλλες πόλεις που έχουν μελετηθεί πολύ, όπως η Πομπηία. Ακόμη, ο ναός, η αγορά και το συγκρότημα των λουτρών που είχε ανακαλυφθεί από την ομάδα ήταν αρχιτεκτονικά πιο εξελιγμένα από ό,τι θα περίμενε κανείς σε μια μικρή πόλη. Το δίκτυο των αγωγών ήταν ιδιαίτερα εξελιγμένο, ενώ υπάρχουν ίχνη και ενός εντυπωσιακού μνημείου.
«Είναι συναρπαστικό και τώρα ρεαλιστικό να φαντάζεται κανείς τη χρήση GPR για τη μελέτη μιας μεγάλης πόλης όπως η Μίλητος στην Τουρκία, η Νικόπολη στην Ελλάδα ή η Κυρήνη στη Λιβύη» είπε σχετικά ο καθηγητής Μάρτιν Μίλετ, του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ.