Μία μάχη στη Γάζα, μεταξύ των επιγόνων του Μεγάλου Αλεξάνδρου

«ο πόλεμος δεν πρέπει να γίνεται για τα πάντα»
Open Image Modal
Η Μάχη της Γάζας 312 π. Χ
Bildagentur-online via Getty Images

Μια ανάσα πριν από την 9η δεκαετία της ζωής μου , τις δυσκολίες του ύπνου – τις αντιμετωπίζω με τον … τρόπο του Καβάφη.

«Ἐν μέρει γιά νά ἐξακριβώσω μιά ἐποχή,

ἐν μέρει καί τήν ὥρα νά περάσω,

τήν νύχτα χθές πῆρα…»

τους Παράλληλους Βίους του Πλούταρχου να διαβάσω…

Ο Αντίγονος ο μονόφθαλμος, Στρατηγός του Μεγάλου Αλεξάνδρου και γενάρχης του Βασιλικού Οίκου των Αντιγονιδών της Μακεδονίας, μαζί με τον υιό του τον Δημήτριο τον Πολιορκητή (337-283 π.Χ.) διεκδίκησαν, δυναμικά, από τους άλλους επιγόνους του Μ. Αλεξάνδρου, την απέραντη αυτοκρατορία που κληροδότησε, αλλά τελικά ηττήθησαν στη μάχη της Ιψού (301 π.Χ.) από τους άλλους επίδοξους διαδόχους (Πτολεμαίος Σέλευκος, Λυσίμαχος, κλπ.).

Ο Πλούταρχος περιγράφει τον Δημήτριο ως «πρόσωπο σπανίας και εκπληκτικής ομορφιάς», αλλά με χαρακτήρα άστατο, ακόλαστο και αντιφατικό. Ένας θρυλικός εραστής του πολέμου αλλά και εραστής πολυαρίθμων ωραίων γυναικών, και προικισμένος με ιδιαίτερες στρατιωτικές ικανότητες.

Νεαρός, όμως, και άπειρος, «…ηττήθηκε κοντά στην πόλη Γάζα, όπου αιχμαλωτίστηκαν οκτώ χιλιάδες άνδρες του και πέντε χιλιάδες σκοτώθηκαν. Έχασε επίσης την σκηνή του, τα χρήματά του και γενικά όλα τα προσωπικά του αντικείμενα» σημειώνει ο Πλούταρχος, αλλά ο νικητής της μάχης ο Πτολεμαίος «τα έστειλε πίσω μαζί με τους φίλους του, συνοδεύοντας με το φιλάνθρωπο και γεμάτο ευγνωμοσύνη μήνυμα, πως ο πόλεμος δεν πρέπει να γίνεται για τα πάντα, αλλά για τη δόξα και την εξουσία. Ο Δημήτριος τα δέχτηκε και ευχήθηκε στους θεούς να μην χρωστάει ευγνωμοσύνη για πολύ χρόνο στον Πτολεμαίο, αλλά γρήγορα να του την ανταποδώσει», πάντα κατά τον Πλούταρχο.

Έτσι παρά τις ανελέητες μεταξύ τους μάχες, του επιγόνους του Μ. Αλεξάνδρου, διέκρινε και μια αντίληψη, ούτως ειπείν, ιπποτικής συμπεριφοράς.

Και ο αθάνατος Πλούταρχος, με την αφήγησή του, μας παραδίδει, θα έλεγα, ένα μάθημα πολεμικού πολιτισμού, από τα βάθη των αιώνων.

Ασφαλώς η επικαιρότητα των ημερών στην ίδια πόλη, καθιστά αυτή την αντίληψη και προτροπή του Πλουτάρχου «ο πόλεμος δεν πρέπει να γίνεται για τα πάντα», λίαν επίκαιρη.