Ποιος θα τό ‘λεγε; Η ιστορία ενός σκηνοθέτη είναι και η ιστορία της γενιάς του. ’Οταν βλέπω τι γίνεται σήμερα στην Υεμένη πώς να μην πάω πολύ πίσω στη γέννηση ενός κράτους; Που γνώρισα από κοντά.*
Ιστορίες που Θα φανούν παράξενες στις γενιές που δεν έζησαν τα τέλη της αποικοιοτρατείας. Της επίσημης τουλάχιστον γιατί η αποικιοκρατία επέζησε με άλλο πρόσωπο.
Αυτά γίνονται όταν τελειώνει ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος και οι Ευρωπαϊκές Δυνάμεις που δυνάστευαν τις Αραβικές χώρες αποχωρούσαν.
Είχαν φτωχύνει και δεν μπορούσαν να αντισταθούν στα απελευθερωτικά κινήματα των Αράβων οι οποίοι ούτως ή άλλως υπήρξαν λίγο ως πολύ Γερμανόφιλοι!.
Η Γαλλία του Πεταίν ήταν εγκατεστημένη στη Συρία και στον Λίβανο.
Το Ιράκ έδιωξε τους Άγγλους για λιγο οι οποίοι επανήλθαν πριν προλάβουν να εγκατασταθούν εκεί οι Γερμανοί.
Τα ίδια στο Ιράν όπου πρόλαβαν να εγκατασταθούν Άγγλοι και Ρώσοι.
Θα έχετε ακούσει για την περίφημη Συνάντηση των «Τριών Μεγάλων». Του Στάλιν του Τσώρτσιλ και του Ρούσβελτ, που έγινε στην Τεχεράνη! Το φθινόπωρο του 1943. Στην Σοβιετική Πρεσβεία και Ζώνη γιατί ο Στάλιν πήγαινε μόνο σε τόπους πο κατείχε ο Σοβιετικός Στρατός.
Ολόκληρη σχεδόν η Μέση Ανατολή – συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας από τα Δεκεμβριανά και ύστερα – ήταν στα χέρια των Άγγλων. Μέχρι την Άνοιξη, το 1947, του περίφημου Δόγματος Τρούμαν. Με το οποίο οι Αμερικανοι ανάγκασαν τους Άγγλους να τους παραχωρήσουν ένα μέρος από τις πετρελαιοπηγές τους.
Η Σοβιετική Ένωση θα υποστηρίξει όσα Αραβικά κινήματα είχαν αντιιμπεριαλιστικό χαρακτήρα.
Πολλοί Γεμενήτες θα σπουδάσουν σε αραβικές στρατιωτικές σχολές όπως στη Συρία και θα επιστρέψουν στη Υεμένη να διώξουν το θρησκευτικό καθεστώς και να κάνουν πολιτική Κυβέρνηση.
Όμως αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα τον χωρισμό της Υεμένης σε δύο περιοχές και καθεστώτα. Τό ένα έχει την ορεινή Υεμένη και το άλλο την στρατηγική και την θάλασσα. Στρατηγική γιατί ελέγχει την είσοδο στην Ερυθρά Θάλασσα. Η οποία συνδέει την Αραβική Θάλασσα – και τα πετρέλαια - με την Μεσόγειο!
Μπορει να καταλάβει κανείς την παράδοση από τους Άγγλους της στρατηγικής αυτής στην Υεμένη σε μια άλλη «αντιστασιακή» οργάνωση η οποία με την βοήθεια των αγγλικών υπηρεσιών εξασφάλισε τον βρετανικό έλεγχο της Ερυθράς Θάλασσας.
Θα καταλάβουμε γιατί η αρχαία αυτή χώρα, το βιβλικό Βασίλειο του Σαβά, έχει πρόσφατους βομβαρδισμούς και τις εμφύλιες συρράξεις με τα χιλιάδες θύματα. Ενός από πους αρχαιότερους τόπους με τις ωραιότερες αραβικές πόλεις όπως η Σαναά.
Στη Σαναά βρέθηκα το 1973, ανάμεσα σε δύο πραξικοπήματα. Δεν είχε γυριστεί καμιά ταινία για την Υεμένη. Μόνο μερικά πλάνα του Παζολίνι για την ταινία του «Χίλιες και μια νύχτες». Μάλιστα γνώρισα και το δωμάτιο στο οποίο έμεινε. Είχε γίνει διάσημο γιατί ο Παζολίνι είχε ζητήσει και δύο κρεβάτια για τους δύο συντρόφους του.Το γνώρισα γιατί η Σαναά είχε μόνο ένα ξενοδοχείο.
Στο αεροπλάνο βρέθηκα δίπλα στο Πρέσβη της Υεμένης στη Γαλλία. Ονόματι Μαλίκ.
Η νέα κυβέρνηση τον διόρισε Υπουργό Εξωτερικών. Αυτό με βοήθησε να κινούμαστε άνετα σε μια χώρα πρωτότυπη. Να γυρίσω την Βουλή σε συνεδρίαση.
Ο Πρόεδρός της στις μετακινήσεις του είχε και δύο τανκς συνοδεία, ένα μπρος και ένα πίσω. Ο Υπουργός Στρατιωτικών είχε γραφείο σε ένα σπιτάκι στον κεντρικό δρόμο της Σαναά και στο μπαλκόνι του είχε ένα πολυβόλο.
Το πιο πρωτότυπο από όλα ήταν ότι στην Υεμένη όλος ο αρσενικός πληθυσμός άνω των 14 ετών ήταν οπλισμένος. Οι περισσότεροι και με αυτόματα.
Μου είπαν ότι ξένες δυνάμεις γειτονικές τους έδωσαν όπλα δωρεάν για να σκοτώνονται οι διάφορες φυλές μεταξύ τους.
Τα μέλη της Βουλής ήταν οι αρχηγοί των πολυάριθμων φυλών.
Όταν ζήτησα να επισκεφτώ μια από αυτές τις φυλές ο αρχηγός μου μια επιστολή, σαν διαβατήριο, γιατί γύρω από κάθε φυλή υπήρχαν σκοπιές που δεν σε άφηναν να περάσεις αν ήσουν από άλλη φυλή. Όπως εγώ. Γιατί μας σταμάτησαν δύο φύλακες από δύο χωριά.
Ο αρχηγός τους στην επιστολή-διαβατήριο έλεγε «να τους φιλοξενήσετε και να χορέψετε να σας φωτογραφίσουν».
Αλλά οι δύο φύλακες τσακώνονταν άγρια ποιος θα μας πρωτοπάρει! Τους κινηματογραφήσαμε μέσα από το αυτοκίνητο. Έβγαλαν μαχαίρια. Τους χωρίσαμε πριν αλληλοσκοτωθουν. Και όταν φτάσαμε στο πρώτο χωριό επέμειναν να χορέψουν για να τους κινηματογραφήσουμε σύμφωνα με την εντολή του αρχηγού.
Όταν γυρίσαμε στο Παρίσι διαβάζω ότι μόλις έγινε και νέο πραξικόπημα! Οι πραξικοπηματίες εκτέλεσαν ολόκληρη την κυβέρνηση. Μόνο ο φίλος μου ο Μαλίκ, ο Υπουργός Εξωτερικών κατάφερε να φύγει στο εξωτερικό. Ύστερα από τρεις μέρες διαβάζω ότι ο Μαλίκ δολοφονήθηκε στη Βηρυτό όπου είχε καταφύγει.
* Ροβήρου Μανθούλη: «Υεμένη – Από τα Ύψη της Αραβίας»