Καθ’ όλη τη διάρκεια των προ-συνεδρίων της Νέας Δημοκρατίας, παρουσιάστηκαν προτάσεις και ιδέες για κάθε πεδίο δημόσιας πολιτικής, οι οποίες εμπλέκουν όλες τις λειτουργίες του Κράτους: τη ρυθμιστική, την ελεγκτική αλλά και την παροχή δημοσίων υπηρεσιών. Συνεπώς, η επιτυχής υλοποίηση των πολιτικών αυτών, είτε αφορούν στην υγεία, είτε στην παιδεία είτε στην επιχειρηματικότητα, βασίζεται σε έναν ικανό και αποτελεσματικό κρατικό-διοικητικό μηχανισμό.
Για το λόγο αυτό, η μεταρρύθμιση του Κράτους και της δημόσιας διοίκησης αποτελεί μια από τις πλέον σημαντικές διαρθρωτικές αλλαγές και βασική, αν και όχι μοναδική, προϋπόθεση για την εφαρμογή κάθε άλλης μεταρρύθμισης.
Οι προτάσεις της ΝΔ στον τομέα αυτό κινούνται σε δύο άξονες: ο πρώτος αφορά στο πως λειτουργεί η δημόσια διοίκηση “προς τα έξω” δηλαδή προς τον πολίτη.
Στο πλαίσιο αυτό, έμφαση δίνεται: (α) στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση και τα ανοιχτά δεδομένα, ώστε να απλουστευθούν οι διοικητικές διαδικασίες, να μειωθεί η ανάγκη φυσικής παρουσίας του πολίτη σε δημόσιες υπηρεσίες και να στηριχτεί η ανάπτυξη και η διαφάνεια, (β) στη μείωση της πολυνομίας, της κακονομίας και της γραφειοκρατίας, ώστε να επανεπενδυθούν πολύτιμοι πόροι στην αγορά, οι οποίοι σήμερα χάνονται ως συναλλακτικό κόστος στην επαφή των επιχειρήσεων με τη δημόσια διοίκηση, (γ) στη συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα, όπου αυτό, τεκμηριωμένα, βελτιώνει το επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών και εξοικονομεί πόρους από τα χρήματα των φορολογουμένων, όπως για παράδειγμα στη διαχείριση των απορριμμάτων και (δ) στην μεταφορά αρμοδιοτήτων στους ΟΤΑ, ώστε να παρέχονται οι υπηρεσίες από ένα διοικητικό επίπεδο πιο κοντά στον πολίτη, όπως π.χ. μπορεί να γίνει στον τομέα της υγείας, με τη σταδιακή παραχώρηση των Κέντρων Υγείας σε αυτούς.
Ο δεύτερος άξονας είναι αμιγώς διοικητικός, καθώς αφορά στην εσωτερική οργάνωση της δημόσιας διοίκησης και αυτοδιοίκησης, ώστε να είναι σε θέση να φέρει εις πέρας την αποστολή της προς τους πολίτες και την κοινωνία.
Οι παραπάνω “εξωστρεφείς” προτάσεις, σε συνδυασμό με τον ουσιαστικό προγραμματισμό προσλήψεων ανά τομέα πολιτικής, που σήμερα δεν υφίσταται, την επαναφορά του κανόνα 1 προς 5, και την κινητικότητα των δημοσίων υπαλλήλων, επιτρέπουν τον περαιτέρω εξορθολογισμό του Δημοσίου μεσοπρόθεσμα, χωρίς απολύσεις και χωρίς υποβάθμιση της ποιότητας παροχής των δημοσίων υπηρεσιών.
Εξάλλου, στο πλαίσιο της ανάκτησης της εμπιστοσύνης των φορολογούμενων πολιτών προς το Κράτος, κανένας πόρος, ανθρώπινος ή μη, δεν μπορεί να είναι, ή να φαίνεται, χαμένος στα μάτια τους.
Γι’ αυτό, θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα σύστημα διαχείρισης δαπανών, τόσο στην κεντρική διοίκηση όσο και στους ΟΤΑ, το οποίο θα παρακολουθεί και θα αξιολογεί την εξέλιξη τους με βάση συγκεκριμένους δείκτες αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας.
Επιπλέον, είναι ανάγκη να σχεδιαστεί ένα σύστημα αξιολόγησης, το οποίο θα επιβραβεύει τον καλό υπάλληλο και θα βελτιώνει τον πιο αδύναμο μέσα από ένα ατομικό πλάνο ανάπτυξης. Μια αξιολόγηση που θα συνδέεται με συγκεκριμένα παραδοτέα, τα οποία θα πρέπει να υλοποιούνται εντός ορισμένου χρονοδιαγράμματος και να είναι συμβατά με νέα, σύγχρονα περιγράμματα θέσης εργασίας.
Τέλος, χρειάζεται ένα νέο, απλό πειθαρχικό δίκαιο, που θα αποδίδει γρήγορα δικαιοσύνη στους δημοσίους υπαλλήλους. Ένα δίκαιο σύστημα, με κατάταξη πειθαρχικών αδικημάτων με βάση τη βαρύτητα τους, ξεκάθαρη περιγραφή των παραπτωμάτων και καθιέρωση γρήγορων διαδικασιών, με παράλληλη ενδυνάμωση των ελεγκτικών μηχανισμών και του εσωτερικού ελέγχου της δημόσιας διοίκησης.
Για να λειτουργήσουν, όμως τα παραπάνω, κομβικός είναι ο ρόλος των προϊσταμένων της διοίκησης. Συνεπώς, ο τρόπος επιλογής τους θα πρέπει να αλλάξει, και να σχεδιαστεί ένα νέο σύστημα που θα συνδυάζει καλύτερα την αντικειμενικότητα των τυπικών προσόντων με την αποτελεσματικότητα των ουσιαστικών.
Ο ρόλος τους θα ενδυναμωθεί επίσης, στο πλαίσιο της βελτίωσης της επιτελικότητας του κράτους, η οποία θα υλοποιηθεί με το πρώτο νομοσχέδιο που έχει δεσμευτεί να φέρει η ΝΔ στη Βουλή ως κυβέρνηση. Στο νομοσχέδιο αυτό, δίνεται έμφαση στις δύο βασικές έννοιες της επιτελικότητας, δηλαδή τον προγραμματισμό και το συντονισμό. Και στις δύο αυτές λειτουργίες, που θα συνδεθούν με την αξιολόγηση, θα εμπλέκονται ενεργά οι προϊστάμενοι της διοίκησης.
Δυστυχώς, από το 2015 και έπειτα, παρακολουθούμε μια εκτεταμένη διοικητική αντιμεταρρύθμιση και μια προσπάθεια για κομματικό έλεγχο της δημόσιας διοίκησης. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την υπέρμετρη επιβάρυνση των φορολογούμενων αλλά και την υποβάθμιση της αξιοπιστίας του δημοσίου τομέα. Μόνο παρεμβάσεις σαν αυτές που παρουσιάστηκαν παραπάνω μπορούν να αντιστρέψουν την κατάσταση αυτή, ώστε να επανακτήσει η δημόσια διοίκηση και το Κράτος την εμπιστοσύνη των πολιτών προς αυτό.