Μια επταμελής Συριακή οικογένεια χωρίστηκε κατά το θανατηφόρο χάος που έσπειρε μια αεροπορική επιδρομή κατά την διάρκεια του πολέμου στην χώρα τους. Τρία χρόνια αργότερα, κόντρα σε κάθε πιθανότητα, ενώθηκαν ξανά σε ένα καταφύγιο προσφύγων στην Θεσσαλονίκη, μια πόλη που αποτελεί σημείο τήξης πολιτισμών εδώ και αιώνες, σύμφωνα με δημοσίευμα του Associated Press.
Όταν τα πολεμικά αεροσκάφη έσκιζαν τον ουρανό πάνω από το χωριό Ντάνα, κοντά στο Ιντλίμπ της Συρίας, τον Σεπτέμβριο του 2017, ο Αμπντουλάχ Σαλαμ Αλ Κάουιεν ήταν στο σπίτι με τα πέντε παιδιά του. Η σύζυγός του, Κάριμαν, είχε βγει έξω για ψώνια στην αγορά. Ξαφνικά άρχισαν να πέφτουν βόμβες ανάμεσα στους πάγκους, σκορπίζοντας πτώματα και αφήνοντας την γυναίκα αναίσθητη.
Πέρασε την επόμενη εβδομάδα για να ανακάμψει σε μια κλινική και όταν ήταν αρκετά καλά για να φύγει, ο Αμπντουλάχ είχε φύγει με τα παιδιά για ασφάλεια πέρα από τα τουρκικά σύνορα, περίπου 15 χιλιόμετρα μακριά.
Τώρα, βρίσκονταν σε διαφορετικές χώρες κινητά τηλέφωνα, διαδίκτυο ή οποιουδήποτε άλλο μέσο επικοινωνίας, χωρίς να ξέρουν τι είχε συμβεί. Έτσι, το ζευγάρι έχασε την ελπίδα ότι ο άλλος είχε επιζήσει.
Μέχρι που μια μέρα τον περασμένο Αύγουστο, ο αδερφός της Κάριμαν ανακάλυψε έναν λογαριασμό στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με μια φωτογραφία του μεγαλύτερου γιου της, Χάμζα. Άνηκε στον Αμπντούλ, ο οποίος κατάφερε να φτάσει στην Ελλάδα με τα παιδιά - στην πέμπτη προσπάθειά του, έχοντας πληρώσει λαθρέμπορους 5.000 ευρώ για θέσεις σε ένα μικρό σκάφος με περισσότερα από 60 άλλα άτομα - και τους είχε χορηγηθεί άσυλο.
Αμέσως ήρθαν σε επαφή.
«Είχα ένα καλό προαίσθημα εκείνη την ημέρα», δήλωσε ο 37χρονος Αμπντούλ, ο οποίος ήταν πωλητής αυτοκινήτων σε ένα χωριό κοντά στο Χομς. «Όταν είδα το μήνυμα σχεδόν τρελάθηκα από την χαρά μου. Ωστόσο, δεν το είπα στα παιδιά. Θεώρησα ότι θα ήταν καλύτερο να το μάθουν, όταν φτάσει εδώ».
Στο παρελθόν, λέει, όποτε τα παιδιά ρωτούσαν για τη μητέρα τους, τους έλεγε ότι ήταν στη Συρία και θα τους ξανασυναντούσε μια μέρα. «Αλλά υποψιάζονταν ότι ήταν νεκρή», προσθέτει. «Είχα χάσει κάθε ελπίδα».
Η 32χρονη μητέρα είχε, όμως να αντιμετωπίσει τις δικές της δυσκολίες. Είχε μπροστά της ένα επικίνδυνο - και παράνομο - ταξίδι από τη Συρία στην Τουρκία και μετά την Ελλάδα, με τη βοήθεια συμμοριών λαθρεμπόρων.
«Δεν είχαμε χρήματα (για να πληρώσουμε)», λέει η Κάριμαν, «και έπρεπε να βρούμε κάποια».
Κατάφερε να συγκεντρώσει τα μετρητά και μπήκε στην Τουρκία με άλλους Σύριους πρόσφυγες, φτάνοντας τελικά στην Κωνσταντινούπολη. «Από εκεί, χρησιμοποιώντας λαθρέμπορους, προσπάθησα να μπω στην Ελλάδα διασχίζοντας τον ποταμό Έβρο» που διασχίζει τα ελληνοτουρκικά χερσαία σύνορα, είπε.
Ωστόσο, εκεί συνελήφθησαν από Έλληνες συνοριοφύλακες και, σύμφωνα με την Κάριμαν, στάλθηκαν πίσω στην Τουρκία την επόμενη μέρα με την αιτιολογία της παράνομης δράσης, μια πρακτική για την οποία η Ελλάδα έχει επανειλημμένως κατηγορηθεί ότι χρησιμοποιεί εναντίον μεταναστών που φτάνουν πέρα από τα πορώδη σύνορα. Οι ελληνικές αρχές το αρνούνται.
Η δεύτερη προσπάθειά της, το Νοέμβριο του 2020, ήταν επιτυχής. Βρήκε το δρόμο με τα πόδια, στο σκοτάδι, σε ένα ελληνικό χωριό.
«Πήγα σε ένα καφενείο και ξέσπασα σε δάκρυα», λέει. «Με ρώτησαν από που είμαι, είπα την Συρία και με καλωσόρισαν. Κάθισα σε ένα μπαλκόνι με μια γυναίκα και ήπια καφέ, και με έκανε να καταλάβω, στη νοηματική γλώσσα, ότι ήμουν τώρα ασφαλής».
Από εκεί ήταν σε θέση να επικοινωνήσει με το Filoxeneio, την εγκατάσταση που ιδρύθηκε από την ΜΚΟ Arsis και τον δήμο Θεσσαλονίκης όπου ζούσαν ο Αμπντούλ και τα παιδιά, και αφού έγινε εγγραφή στην αστυνομία, η οικογένεια επανενώθηκε.
Ο συντονιστής του Filoxeneio, Μανώλης Ζούγκος, λέει ότι δεν έχει συναντήσει ποτέ ξανά αντίστοιχη ιστορία κατά τη διάρκεια των 17 ετών που συνεργάζεται με πρόσφυγες.
«Μέχρι την τελευταία στιγμή πιστεύαμε ότι ήταν νεκρή, κάτι που πίστευε και ο Αμπντούλ», λέει. «Πέρασε δύσκολα. Ήταν μόνος του και έπρεπε να έχει πολλαπλούς ρόλους για τα παιδιά του».
Ακόμη και πριν από την αεροπορική επιδρομή στην Ντάνα, η οικογένεια είχε αγωνιστεί να ξεφύγει από τη βία στον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας.
«Αλλάξαμε τοποθεσίες 28 φορές, ξεκινώντας από το χωριό μας κοντά στο Χομς το 2011», είπε ο Αμπντουλάχ. «Μόλις έχτισα το σπίτι μας εκεί, καταστράφηκε. Όποτε ερχόταν αναταραχή, φεύγαμε... Μόλις ακούγαμε έναν βομβαρδισμό, παίρναμε κουβέρτες, μια σκηνή και μια γεννήτρια, τις βάζαμε στο αυτοκίνητο και φεύγαμε».
Το ζευγάρι λέει την ιστορία τους με τα παιδιά τους - τον 10χρονο Χάμζα, την 8χρονη Ιμάν, την 7χρονη Λέιαν, την 5χρονη Μπάιαν και την Σάφα, 3 1/2 χρονών - να κάθονται γύρω τους. Η Κάριμαν είναι έγκυος και πάλι - «Θα ήθελα ένα αγόρι», λέει ο Αμπντούλ. Αλλά τα ταξίδια τους μπορεί να μην έχουν τελειώσει ακόμη.
Ο Αμπντούλ λέει ότι θέλει να φτάσει στη Γερμανία, όπου ζουν ο αδελφός και η αδελφή του.
«Η Ελλάδα είναι μια πολύ ασφαλής χώρα, αλλά είναι δύσκολο να βρεις δουλειά», λέει. «Είναι δύσκολο για εμάς.»