Τις τελευταίες μέρες αρκετοί από εμάς μάθαμε την Φινλανδή πρωθυπουργό για άσχετους λόγους σε σχέση με την πολιτική της, αλλά για τις επιλογές της στον προσωπικό της χρόνο. Ή μάλλον για τους σωστούς; Το ότι είδαμε μια πολιτικό και μάλιστα πρωθυπουργό να συμπεριφέρεται όπως ένας φυσιολογικός άνθρωπος μπορεί να δώσει τροφή για σκέψη για το τι θέλουμε από τους πολιτικούς μας και να σκεφτούμε τι είναι προτιμότερο σε σχέση με το παρελθόν.
Να ξεκαθαρίσω ότι είμαι αρνητικός πάνω στο θέμα της ηγεσίας όσον αφορά την πεποίθησή μας ότι υπάρχουν μεμονωμένα άτομα που μπορούν να μας λύσουν τα προβλήματα ή να μας ορίσουν το όραμά μας. Εννοείται ότι σε ατομικό επίπεδο αυτό μπορεί να συμβεί. Πάντοτε ένας άνθρωπος μπορεί να επηρεάσει θετικά μια μεγάλη ή μικρή ομάδα ατόμων.
Σε περιπτώσεις όμως χωρών, η ιστορία έχει δείξει ότι οι ηγέτες χρειάζονται έναν ολόκληρο μηχανισμό πληροφόρησης ή παραπληροφόρησης για να επηρεάσει μεγάλες μάζες, ορδές συμβούλων που δουλεύουν για να προετοιμάσουν τον ηγέτη και συνήθως ένα σύστημα εξουσίας που τον προβάλλει ή προστατεύει. Άρα και πάλι μιλάμε για ομάδα ατόμων και όχι για ένα άτομο.
Βέβαια αυτός που βρίσκεται στην κορυφή της πυραμίδας θα πρέπει να έχει ικανότητες για να διατηρήσει τον έλεγχο της ομάδας και να προάγει τους στόχους. Αυτό ισχύει και στην περίπτωση των επιχειρήσεων ή οργανισμών. Τέλος οι συγκυρίες παίζουν ένα σημαντικότατο ρόλο.
Το πρόβλημα ξεκινά όταν ξεχνάμε ότι μιλάμε για πεπερασμένα όντα, όπως είμαστε όλοι μας, με αδυναμίες και βέβαια με συγκεκριμένες ικανότητες. Το χειρότερο είναι ότι ο τίτλος του ηγέτη κάνει το άτομο να αρχίζει να πιστεύει σε ικανότητες που πιθανότατα δεν έχει και σε μια λανθασμένη πίστη ότι οι αποφάσεις που λαμβάνει είναι ως επι το πλείστον οι καλύτερες. Οι περιπτώσεις λαθών μειώνουν το κύρος του ηγέτη και η παραδοχή τους θεωρείται αδυναμία.
Παραδείγματα υπάρχουν πάρα πολλά. Θα αναφέρω μόνο το παράδειγμα του Ελευθερίου Βενιζέλου που παραδέχτηκε στην τελευταία σύζυγό του: “Οι μεγάλοι καπεταναίοι κάνουν και μεγάλα λάθη”. Και αυτό είναι το πιο επικίνδυνο. Άτομα που ξεκινήσησαν με μεγάλες προσδοκίες και έφεραν θετικότατες αλλαγές ως ηγέτες, μπορούν να τα καταστρέψουν όλα όταν πιστέψουν στον αντικατοπτρισμό του καθρέφτη που άλλοι έφτιαξαν για αυτούς. Φυσικά δεν εννοώ ότι ο Ελευθέριος Βενιζέλος έβλαψε την Ελλάδα. Το ακριβώς αντίθετο.
Ο Νέλσον Μαντέλα προσπαθούσε να εξηγήσει με λόγια και πράξεις ότι είναι ένας απλός άνθρωπος με αντιφάσεις. Μια γυναίκα πρωθυπουργός που διασκεδάζει είναι λιγότερο επικίνδυνη από ”ηγέτες” που εκφοβίζουν, που έχουν μεγάλα σχέδια για τις χώρες τους σε βάρος άλλων, που μιλούν με ξύλινη γλώσσα, που φτιάχνουν παντού αντιπάλους, που ζητούν οπαδούς. Η ελπίδα και η εξέλιξη για όλες τις χώρες είναι η στιγμή που ο πρωθυπουργός της εκάστοτε κυβέρνησης θα είναι ένας απλός άνθρωπος ανάμεσα μας γιατί δεν θα έχουμε ανάγκη από ”ηγέτες”.
Σάνα Μαρίν πιες ένα ποτάκι και για εμάς...