Ο στρατός της Μιανμάρ πραγματοποίησε πραξικόπημα, συνέλαβε την ηγέτη Αούνγκ Σαν Σου Κι και άλλους ανώτερους πολιτικούς και ανέλαβε τον έλεγχο της χώρας, κηρύσσοντας κατάσταση έκτακτης ανάγκης ενός έτους.
Ποιοι είναι όμως οι λόγοι που οδήγησαν στην ανατροπή της εξουσίας;
Γιατί τώρα
Η Δευτέρα θα έπρεπε να είναι η πρώτη ημέρα της νέας σύνθεσης του Κοινοβουλίου, μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου όπου το κόμμα της Σου Κι πέτυχε μια σαρωτική νίκη - και ότι το κόμμα που υποστηρίχθηκε από το στρατό σημείωσε πολύ άσχημη επίδοση. Ο στρατός ισχυρίστηκε ότι οι εκτεταμένες παρατυπίες που έγιναν ουσιαστικά οδήγησαν σε εκλογική απάτη, αν και η εκλογική επιτροπή αποφάνθηκε ότι δεν υπήρχαν στοιχεία που να στηρίζουν αυτούς τους ισχυρισμούς.
Η ανακοίνωση, όμως, που έγινε από την στρατιωτική τηλεόραση Myawaddy TV έκανε λόγο για αδυναμία της κυβέρνησης να δράσει επί των ισχυρισμών αυτών και επικαλέστηκε το άρθρο 417 του συντάγματος της χώρας, το οποίο επιτρέπει στον στρατό να αναλάβει την εξουσία σε περιόδους έκτακτης ανάγκης.
Επίσης, απέδωσε εν μέρει το πραξικόπημα στην άρνηση της κυβέρνησης να αναβάλει τις εκλογές, παρά την πανδημία του κορονοϊού.
Ο στρατός υποστηρίζει ότι οι ενέργειές του είναι νομικά δικαιολογημένες, αλλά ο εκπρόσωπος του κόμματος της Σου Κι και πολλοί ξένοι παρατηρητές δήλωσαν ότι πρόκειται καθαρά για πραξικόπημα.
Ορισμένοι εμπειρογνώμονες εξέφρασαν την ανησυχία τους καθώς οι στρατηγοί εξακολουθούν να κατέχουν τεράστια δύναμη στο πολιτικό κατεστημένο, παρά την πρόοδο της χώρας προς τη δημοκρατία τα τελευταία χρόνια.
Ωστόσο, πολλοί στέκονται στην επικείμενη συνταξιοδότηση του ανώτερου στρατηγού Μιν Αουνγκ Χλάινγκ, ο οποίος είναι διοικητής των ενόπλων δυνάμεων από το 2011 και τέθηκε επικεφαλής τη Δευτέρα.
«Υπάρχει μια εσωτερική στρατιωτική πολιτική γύρω από αυτό, η οποία είναι πολύ αδιαφανής», δήλωσε ο Κιμ Τζολάιφ, ερευνητής πολιτικών και στρατιωτικών σχέσεων της Μιανμάρ. «Αυτό μπορεί να αντικατοπτρίζει αυτές τις δυναμικές και μπορεί να είναι ο τρόπος του να διατηρήσει την εξουσία εντός του στρατού».
Τι συμβαίνει στη χώρα
Το τηλεοπτικό σήμα αποκόπηκε σε ολόκληρη τη χώρα, όπως και η πρόσβαση στο τηλέφωνο και στο Διαδίκτυο στην πρωτεύουσα Νάι Πι Τάου ενώ οι πτήσεις επιβατών καθηλώθηκαν στο έδαφος.
Οι τηλεφωνικές υπηρεσίες σε άλλα μέρη της χώρας διακόπηκαν επίσης, αν και οι άνθρωποι μπορούσαν ακόμη να χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο σε πολλές περιοχές.
Οδοφράγματα με συρματοπλέγματα δημιουργήθηκαν σε ολόκληρη την Γιανγκόν, τη μεγαλύτερη πόλη, και στρατιωτικές μονάδες άρχισαν να αναπτύσσονται έξω από κυβερνητικά κτίρια.
Οι κάτοικοι έσπευσαν και συνωστίστηκαν σε ΑΤΜ και πάγκους με φαγητό ενώ μερικά καταστήματα και σπίτια αφαίρεσαν τα σύμβολα του κόμματος της Σου Κι, του Εθνικού Συνδέσμου για τη Δημοκρατία, που μέχρι τώρα κοσμούσαν τους δρόμους και τα τείχη της πόλης.
Τι σημαίνει αυτό για την Σου Κι
Η Σου Κι πέρασε χρόνια υπό κατ ’οίκον περιορισμό και έλαβε το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης για τις προσπάθειές της να φέρει δημοκρατία στη Μιανμάρ. Ομως η φήμη της εκτός της χώρας δέχθηκε καίριο πλήγμα όταν υπερασπίστηκε στη διεθνή σκηνή την καταστολή εναντίον των μουσουλμάνων Ροχίνγκια - μια κίνηση που οι ΗΠΑ και άλλοι έχουν χαρακτηρίσει γενοκτονία.
Πολλοί είναι αυτή που εκτιμούν ότι η Σου Κι έπρεπε, ούτως ή άλλως, να κάνει στην άκρη και να παραδώσει την εξουσία σε κάποια άλλη δημοκρατική δύναμη.
Τι ακολουθεί
Κυβερνήσεις και διεθνείς οργανισμοί καταδίκασαν την ανατροπή του πολιτεύματος, αναφέροντας ότι αναστέλλει τις περιορισμένες δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις που πραγματοποίησε η Μιανμάρ.
«Αυτό είναι ένα εξαιρετικά συντριπτικό χτύπημα στις προσπάθειες να παρουσιαστεί η Μιανμάρ ως δημοκρατία», δήλωσε η Λίντα Λαχντίρ, νομική σύμβουλος στο Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. «Η αξιοπιστία της στην παγκόσμια σκηνή έχει δεχθεί τεράστιο πλήγμα», σημείωσε.
Ομάδες παρατηρητών φοβούνται ότι θα ακολουθήσει περαιτέρω καταστολή εναντίον των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δημοσιογράφων και ακτιβιστών. Ακόμη και πριν το πραξικόπημα, εξάλλου, οι επικριτές του στρατού συχνά αντιμετώπιζαν ποινική δίωξη.
Το πραξικόπημα θα αποτελέσει, επίσης, δοκιμασία για τη διεθνή κοινότητα, η οποία είχε απομονώσει τη Μιανμάρ κατά τις δεκαετίες που βρισκόταν υπό αυστηρό στρατιωτικό καθεστώς, αλλά στη συνέχεια την αγκάλιασε με ενθουσιασμό καθώς κινήθηκε προς τη δημοκρατία τα τελευταία χρόνια.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, κάλεσε τον στρατό της Μιανμάρ, που ανέτρεψε την κυβέρνηση, να παραδώσει «αμέσως» την εξουσία, απειλώντας με την επιβολή κυρώσεων.
«Η διεθνής κοινότητα πρέπει να μιλήσει με μια φωνή για να απαιτήσει από τον στρατό να παραδώσει αμέσως την εξουσία», ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο Δημοκρατικός πρόεδρος.
Ο Μπάιντεν πρόσθεσε ότι θα επανεξεταστούν αμέσως οι κυρώσεις που είχαν αρθεί κατά την τελευταία δεκαετία, προειδοποιώντας ότι μπορεί να τις επαναφέρει.
Κατά την ενημέρωση των δημοσιογράφων, η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου σημείωσε ότι η ανακοίνωση του Μπάιντεν για τη Μιανμάρ συνιστά ένα «μήνυμα» για όλες τις χώρες της περιοχής.
(με πληροφορίες από Associated Press)