«Αγγίξαμε το 1 εκατ. επισκέπτες τον τελευταίο χρόνο. Δεν επαναπαυόμαστε, μας ενδιαφέρει το πώς θα συνεχίσουμε», δήλωσε ο πρόεδρος του Μουσείου Ακρόπολης Δημήτρης Παντερμαλής στην εκδήλωση για τα 13α γενέθλια του Μουσείου Ακρόπολης, που πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Δευτέρας 20 Ιουνίου, στην Αίθουσα του Παρθενώνα.
Η εκδήλωση συνδυάστηκε με τα εγκαίνια της νέας εκθεσιακής δράσης «Των Αθήνηθεν άθλων. Παναθηναϊκοί αμφορείς από το Τορόντο του Καναδά στη γενέθλια γη», όπου δύο εξαιρετικής τέχνης αγγεία από το Βασιλικό Μουσείο του Οντάριο θα εκτίθενται, έως τις 8 Ιανουαρίου 2023, στην αίθουσα του Παρθενώνα, σε συνδιαλλαγή με τη ζωφόρο του Παρθενώνα, στην οποία ο Φειδίας και οι συνεργάτες του λάξευσαν αριστουργηματικά την πομπή της γιορτής των Παναθηναίων. Πρόκειται για μία πολιτιστική συνεργασία με το καναδικό μουσείο, στο οποίο από τον Μάρτιο του 2022 παρουσιάζεται η Κόρη της Ακρόπολης 670.
Στη ζωφόρο του Παρθενώνα «αποτυπώνεται όλη η πραγματικότητα της αθηναϊκής δημοκρατίας», δήλωσε με αφορμή την έκθεση των δυο αγγείων ο γενικός διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης, καθηγητής Νικόλαος Σταμπολίδης. «Τη βίαιη απόσπαση του μισού μήκους της από το σώμα του Παρθενώνα μπορεί να τη φανταστεί κανείς σε πραγματικό επίπεδο ως αποκοπή και κατακερματισμό της ίδιας της δημοκρατίας», επισήμανε ο καθηγητής, τονίζοντας ότι «σε ιδεατό και εννοιολογικό επίπεδο αυτή η αρπαγή δεν θα πρέπει πια να υφίσταται. Δεν μπορεί πια αυτή η ζωφόρος να παραμένει τμηματικά δοσμένη σε ένα Μουσείο που δεν ταιριάζει σε οποιαδήποτε περίπτωση. Διότι στο ωραιότερο μουσείο του κόσμου να εκτεθούν αυτά τα μοναδικά αριστουργήματα, κάτω από την καλύτερη τεχνολογία led, ποτέ δεν θα έχουν το φως αυτό εδώ, τις μυρωδιές των εποχών, τον Βράχο πάνω στον οποίο στήθηκαν. Και αυτή η επιχειρηματολογία, μαζί με άλλα, είναι που έδωσε και την πρώτη Απόφαση της UNESCO μετά από 37 χρόνια στις 29 Σεπτεμβρίου 2021», υπογράμμισε ο γενικός διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης για την ιστορική απόφαση η οποία «φανέρωσε την αναγκαιότητα όχι μόνο του ηθικού κομματιού, όχι μόνο του νόμου αλλά και τη διακυβερνητική διάσταση», ενώ μεταξύ άλλων αναφέρθηκε στην επιστροφή του θραύσματος Fagan από τη Σικελία λέγοντας ότι «τον δρόμο που άνοιξε η Σικελία και η Ιταλία μπορεί και πρέπει να τον ακολουθήσει το Βρετανικό Μουσείο και η βρετανική κυβέρνηση».
Μενδώνη: Η ελληνική κυβέρνηση θα συνεχίσει να πιέζει μέσω της διπλωματικής, της επιστημονικής οδού μέχρι τα Γλυπτά του Παρθενώνα να έρθουν εδώ που ανήκουν
«Το γεγονός ότι το Μουσείο Ακρόπολης σε διεθνείς στατιστικές και διαγωνισμούς κατέχει μια από τις πρώτες θέσεις των μουσείων του κόσμου δείχνει πόσο το έχει αγαπήσει ο κόσμος. Και το έχει αγαπήσει ο κόσμος, προφανώς για τους πολύτιμους και μοναδικούς θησαυρούς που κρύβει», δήλωσε στην ομιλία της η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη, τονίζοντας ότι «στην Ελλάδα έχουμε το μοναδικό προνόμιο να έχουμε κι άλλα μουσεία που έχουν εξίσου σημαντικούς και μοναδικούς θησαυρούς. Εδώ όμως τα πράγματα είναι λίγο καλύτερα γιατί υπάρχει ένα διαφορετικό νομικό και διοικητικό καθεστώς που επιτρέπει στο συγκεκριμένο μουσείο να προσφέρει πολύ πιο φιλικές υπηρεσίες στους πολυπληθείς επισκέπτες του. Αυτό το μουσείο αποτελεί το πρότυπο για τη δημιουργία των πέντε μεγάλων μουσείων ως ΝΠΔΔ και το νομοσχέδιο πολύ σύντομα, μετά από κάποιες εβδομάδες, θα πάρει τον δρόμο για τη Βουλή των Ελλήνων. Διότι το παράδειγμα του Μουσείου Ακρόπολης μας δείχνει σαφώς τον δρόμο», συμπλήρωσε η υπουργός, η οποία αναφέρθηκε και στα Γλυπτά του Παρθενώνα. «Η ελληνική κυβέρνηση θα συνεχίσει να πιέζει μέσω της διπλωματικής, της επιστημονικής οδού μέχρι τα Γλυπτά του Παρθενώνα να έρθουν εδώ που ανήκουν. Να λουστούν ξανά από το αττικό φως και να ερμηνευτούν από τους επιστήμονες με βάση το φως που αναδεικνύει τις μοναδικές τους λεπτομέρειες», επισήμανε.
Το «παρών» έδωσαν επίσης μεταξύ άλλων, ο υφυπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, αρμόδιος για θέματα σύγχρονου πολιτισμού, Νικόλας Γιατρομανωλάκης, ο γενικός γραμματέας Πολιτισμού Γιώργος Διδασκάλου, ο πρέσβης του Καναδά, Marc Allen, ο Curator of Greek, Etruscan, Roman & Byzantine Collections του Βασιλικού Μουσείου του Οντάριο, Paul Denis.
Μουσείο Ακρόπολης: Η χρονιά που πέρασε
Το Μουσείο Ακρόπολης χαρακτηρίζει τη χρονιά που πέρασε (Ιούνιος 2021-Ιούνιος 2022) «εξαιρετικά σημαντική», καθώς η λειτουργία του Μουσείου προχώρησε αδιάκοπα καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, λαμβανομένων, φυσικά, υπόψη των περιορισμών που δημιουργούσαν εκάστοτε τα σχετικά υγειονομικά πρωτόκολλα, προσθέτοντας εν είδει απολογισμού: «Παρά τις όποιες δυσκολίες, μάλιστα για έναν οργανισμό που εξαρτάται αποκλειστικά από δικούς του πόρους, ο αριθμός των επισκεπτών του, Ελλήνων και ξένων, που έφθασε σχεδόν στο 1 εκατομμύριο, είναι ενδεικτικός της αγάπης και της προσήλωσης των ανθρώπων προς το Μουσείο. Σημαντική υπήρξε η εκλογή του καθηγητή Νικόλαου Χρ. Σταμπολίδη στη θέση του πρώτου Γενικού Διευθυντή του Μουσείου στις αρχές Ιουνίου 2021, από Διεθνή Επιστημονική Επιτροπή, ο οποίος ανέλαβε τα καθήκοντά του τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους. Ένας άνθρωπος με γνώση, διάθεση και όραμα που συνεχίζει δυναμικά το ιδιαίτερα επιτυχημένο έργο του Μουσείου και επεκτείνει τις δραστηριότητές του.
Σχετικά με το ζήτημα της επιστροφής και επανένωσης των αρχιτεκτονικών γλυπτών του Παρθενώνα, η μεγάλη επιτυχία ήρθε στις 29 Σεπτεμβρίου 2021 κατά την 22η Σύνοδο της Διακυβερνητικής Επιτροπής της UNESCO για την Επιστροφή των Πολιτιστικών Αγαθών στις Χώρες Προέλευσής τους. Για πρώτη φορά, μετά από 37 χρόνια συνεχών συστάσεων της Επιτροπής προς τη Βρετανία, ελήφθη Απόφαση που, πέραν του νομίμου, ορθού και ηθικού χαρακτήρα του ελληνικού αιτήματος, αναγνωρίζει και τον διακρατικό/διακυβερνητικό του χαρακτήρα. Η Απόφαση αυτή που συνοδεύτηκε από άμεσες ενέργειες του Έλληνα Πρωθυπουργού προς τον Βρετανό ομόλογό του και προχώρησε στα Ηνωμένα Έθνη τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους, υπήρξε καθοριστική. Τον Ιανουάριο του 2022 επιστρέφει με μορφή κατάθεσης στο Μουσείο Ακρόπολης το περίφημο «θραύσμα Fagan» από το Μουσείο A. Salinas του Παλέρμο και τοποθετείται σε ειδική προθήκη, περιμένοντας την οριστική επανατοποθέτησή του στην ανατολική ζωφόρο του Παρθενώνα. Και πράγματι, πριν συμπληρωθούν πέντε μήνες, στις 29/30 Μαΐου 2022, το θραύσμα Fagan αποδίδεται στο Μουσείο της Ακρόπολης με Διάταγμα των Σικελικών Αρχών και επικύρωση εξαγωγής του από το Υπουργείο Πολιτισμού της Ιταλίας και στις 4 Ιουνίου 2022 επανενώνεται για πάντα στη θέση όπου ανήκει. Το θραύσμα Fagan αποτελεί το πρώτο απότμημα Παρθενώνειου γλυπτού που επιστρέφει από κράτος σε κράτος στο Μουσείο Ακρόπολης και επανενώνεται, αποτελώντας έναν ακρογωνιαίο λίθο-παράδειγμα του δρόμου που μπορεί και πρέπει να ακολουθήσει και το Βρετανικό Μουσείο και το Βρετανικό Κοινοβούλιο για την οριστική επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα.
Στον επιστημονικό τομέα, το Μουσείο ανάρτησε στην ιστοσελίδα του την αναβαθμισμένη έκδοση της διαδικτυακής εφαρμογής www.parthenonfrieze.gr, με φωτογραφίες και περιγραφές όλων των σωζόμενων λίθων της ζωφόρου που βρίσκονται στο Μουσείο Ακρόπολης και στο εξωτερικό. Η αναβάθμιση της εφαρμογής πραγματοποιήθηκε χάρη στην άριστη συνεργασία του Μουσείου με την Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης και το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου-ΕΚΤ.
Πέραν των συνεχιζόμενων δράσεων των περασμένων ετών, το Μουσείο έκανε ένα νέο άνοιγμα στην κοινωνία και τη νέα γενιά με μία σειρά δράσεων, όπως οι θεματικές παρουσιάσεις «Κρυφές ιστορίες διασποράς», «Σάββατο στο Μουσείο με 20+1 αριστουργήματα», «Μαραθώνας – Σαλαμίνα. Στα ίχνη του μύθου και της ιστορίας». Άνοιξε τις πύλες του σε ειδικές ομάδες κοινού, με το πρόγραμμα για δομές προσφύγων «Ένα μουσείο ανοιχτό σε όλους», ενώ δημιούργησετο φυλλάδιο εξερεύνησης για παιδιά και οικογένειες «Τα γλυπτά του Παρθενώνα. 6 μικρές ιστορίες χωρισμού». Παράλληλα, ανανέωσε τα εκπαιδευτικά του προγράμματα προσφέροντας στα σχολεία εννέα θεματικές επιλογές και μία διαδικτυακή ξενάγηση.
Προσέφερε διαφορετικές εμπειρίες στους επισκέπτες, με παραστάσεις χορού στους εκθεσιακούς του χώρους σε συνεργασία με την Εθνική Λυρική Σκηνή και με τη συμμετοχή του στο 1ο Φεστιβάλ Λατρευτικής Μουσικής σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού. Με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας, διοργάνωσε σε συνεργασία με το Ίδρυμα Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη στην Αίθουσα του Παρθενώνα μια αξέχαστη βραδιά με θέμα «Οι ξενιτεμένες θεές του Παρθενώνα» και παρουσίαση του έργου ποιητριών της αρχαιότητας, σε μουσική Λένας Πλάτωνος και ερμηνεία Μαρίας Φαραντούρη. Τέλος, το Μουσείο ξεκίνησε μια νέα συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων με τη συμμετοχή του στο «This is Athens City Festival», όπου διοργάνωσε δύο μοναδικές βραδιές γευσιγνωσίας και τζαζ στη βεράντα του εστιατορίου, ενώ πρόσφερε στους συμμετέχοντες μία ιδιαίτερη ξενάγηση στα εκθέματα που σχετίζονται με την αρχαία διατροφή».