Μονομαχία στη Μέση Ανατολή: Που μπορεί να οδηγήσει ένα ξεκαθάρισμα με το Ιράν

Φαίνετια ότι αποτολμάται η έμπρακτη ρήξη με κάθε κρατική ή υπερκρατική δύναμη που δείχνει φανερά να επιβουλεύεται την ύπαρξη και την ακεραιότητα του Ισραήλ.
Open Image Modal
1 Οκτωβρίου 2024 Ισραηλινά άρματα μάχης στα σύνορα με τον Λίβανο
via Associated Press

Η χερσαία εισβολή των ισραηλινών  στρατιωτικών δυνάμεων στα χωριά του νοτίου λιβανικού εδάφους προς εξολόθρευση θυλάκων της Χεζμπολάχ συνιστά σημαντική κλιμάκωση της κατάστασης, σε τέτοιο βαθμό που δεν αφήνει περιθώρια στις μεγάλες δυνάμεις του πλανητικού γίγνεσθαι να κρατήσουν ίσες αποστάσεις ή έστω μια ουδέτερη θέση παρατηρητή των τρεχουσών εξελίξεων. 

Οι τελευταίες κινήσεις του Τελ Αβίβ δείχνουν μια τάση αποφασιστικότητας προς την τελική λύση ενός μακροχρόνιου ζητήματος και την ανάγκη συνάμα για ταχεία μετάβαση στην επόμενη μέρα για το Ισραήλ και την ευρύτερη περιοχή. Επίσης, η διαχείριση της υφιστάμενης κρίσεως από κάθε άποψη αποδεικνύει για ακόμη μια φορά το πώς γίνεται ένα κράτος να παραμένει όρθιο, θέλοντας να επιβιώσει σε μια τόσο δύσκολη γεωγραφική γειτονιά όπως αυτή της Μέσης Ανατολής.

Οφείλεται, έτσι, να αναγνωριστεί με κάθε αντικειμενικότητα και δίχως την υιοθέτηση κάποιας θέσης ανάμεσα στις συγκρουόμενες δυνάμεις το γεγονός ότι αποτολμάται η έμπρακτη ρήξη με κάθε κρατική ή υπερκρατική δύναμη που δείχνει φανερά να επιβουλεύεται την ύπαρξη και την ακεραιότητα του Ισραήλ, πέρα από την αξιοθαύμαστη επιχειρησιακή ευρηματικότητα που διακρίνει τις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις και μυστικές υπηρεσίες πολυεπίπεδα. Όλη αυτή η εικόνα, συν τοις άλλοις, εντείνεται ακόμη περισσότερο μέσα από την κατανόηση όχι μόνο του υπαρξιακού κινδύνου αλλά και του ζωτικού συμφέροντος για διά παντί δυνητικώ τρόπω επικράτηση εις βάρος του κάθε λογής αντιπάλου.

Βέβαια, δε, αξίζει να σημειωθεί ότι δεν γίνεται να μην προκαλεί αρνητική εντύπωση το γεγονός ότι αρκετοί δείχνουν να πιστεύουν πως είναι δεδομένη η ατολμία των αντιπάλων του Ισραήλ να απαντήσουν ολοκληρωτικά και αποφασιστικά, εκφράζοντας δημόσια μια μορφή άκρατης υποκειμενικής εμπάθειας προς κάθε τι «αντι-ισραηλινό» η οποία μόνο αδιανόητη ή παιδαριώδης μπορεί να θεωρηθεί κατά τη διάρκεια της χάραξης και διατύπωσης μιας τεκμηριωμένης διεθνοπολιτικής και γεωπολιτικής κρίσης. 
Ιδίως για την περίπτωση του ιρανικού καθεστώτος και βάσει του φόβου της επιβεβαίωσης εν προκειμένω της λαϊκής ρήσης «ο πνιγμένος από τα μαλλιά του τραβιέται», η προσοχή έχει επικεντρωθεί πλέον στη σταδιακή εκδίπλωση των αντιδράσεων του πολύχρονου αλλά καχύποπτου συνάμα ιρανικού ιθύνοντος επιτελείου προς κάθε κατεύθυνση, που βλέπει την εικόνα του στο παγκόσμιο προσκήνιο να καταβαραθρώνεται μέρα με την ημέρα.

Εάν, παράλληλα, γίνει αντιληπτό και το βαθύτερο νόημα του τελευταίου διαγγέλματος του Μπενιαμίν Νετανιάχου προς τον ίδιο τον ιρανικό λαό (!) - μέσα από το οποίο απηύθυνε εμμέσως ανοιχτό κάλεσμα σε ξεσηκωμό  εναντίον του σιιτικού καθεστώτος βάλλοντας καταφανώς εναντίον του και κατηγορώντας το ξεκάθαρα για την χρόνια οικονομική δυσπραγία, τη γενικευμένη κρίση της ιρανικής κοινωνίας και την οπισθοδρόμηση κατά τα δυτικά πάντοτε δεδομένα - δεν μπορεί κανείς να πει με καμία βεβαιότητα πως δεν θα υπάρξει κάποια απάντηση γοήτρου. Σε αντίθετη περίπτωση, εκείνος που θα το αποπειραθεί διατρέχει τον κίνδυνο της δημόσιας έκθεσης και διάψευσης των ισχυρισμών του.

Παρά την έως τώρα έκδηλη αμηχανία από πλευράς της Τεχεράνης με κύρια αιτία αυτής την ξεκάθαρη και ρεαλιστική γνώση της πολυπαραγοντικής υπεροχής του αντιπάλου στο πεδίο, επιμένω στο γεγονός ότι εμπειρικοϊστορικά καθεστώτα τέτοιας φύσεως που πασχίζουν να επιζήσουν, να σταθούν στην εξουσία και να διατηρήσουν τα ζωτικά πατήματά τους στην γεωπολιτική σκακιέρα, ΕΑΝ δεν έχουν άλλη επιλογή παρά να αποδείξουν την αξία τους/της συμμαχικής σχέσης των άλλων με αυτά ή να φύγουν άρον-άρον τότε με μαθηματική ακρίβεια θα πράξουν το πρώτο και μάλιστα θεαματικά, προκαλώντας ιδιαίτερο κρότο.

Μένει να δούμε στην πράξη εάν το Ιράν θέλει και, κυρίως, εάν πραγματικά μπορεί ή έχει τις απαιτούμενες ικανότητες ώστε να μπει στη διαδικασία ενός ανοιχτού διακρατικού πολέμου διαρκείας με το Ισραήλ, υπερασπιζόμενο τόσο τους αποδεκατισμένους συμμάχους του όσο και το ίδιο - το όνομα, δηλαδή, και τη τιμή του στο διεθνές γίγνεσθαι.

Σε κάθε περίπτωση, τέλος, για άλλη μια φορά αποδεικνύεται μπροστά στα μάτια της διεθνούς κοινότητας πως η υπόθεση του παλαιστινιακού ζητήματος και η ανυπολόγιστη μέχρι τώρα προκύπτουσα ανθρωπιστική κρίση όχι μόνο δεν αποτελεί την κυρία πηγή της μεσανατολικής διένεξης παρά ένα ακόμη παρακλάδι αυτής - η πολύτιμη και αναγκαία εισαγωγή πριν το κυρίως θέμα, θα μπορούσε να πει κανείς - μέσα στο τεράστιο παίγνιο ανταγωνισμού των τοπικών δυνάμεων για εξάπλωση της ισχύος τους και τελική επικράτηση. Η υπόθεση της Παλαιστίνης στην ουσία υπήρξε και τώρα όπως και παλαιότερα η επωφελής αφορμή και όχι η βαθύτερη αιτία για την έκρηξη μιας διακρατικής σύρραξης ανυπολόγιστων δυνητικών διαστάσεων στη βραδυφλεγή περιοχή της Μέσης Ανατολής, με άγνωστη διάρκεια και έκβαση στο μέλλον σχετικά με την πλανητική σταθερότητα και την πολύτιμη ειρήνη.

***

Του Δημητρίου Ιω. Μελισσάρη (Postgraduate Student)

BA – International Relations, Strategic Studies & Geopolitics, NKUA

MSc – Political Economy, NKUA

Young Scholar – Foreign Affairs Institute

Freelance IR Researcher – Cyprus Center for European & International Affairs, UNIC