Ένα βασικό χαρακτηριστικό των Ευρωεκλογών είναι ότι μια μεγάλη μερίδα ψηφοφόρων αδιαφορεί και δεν προσέρχεται καν στην κάλπη πολιτών. Μάλιστα στην τελευταία εκλογική αναμέτρηση, το 2014, το ποσοστό συμμετοχής «έπιασε» το ιστορικό χαμηλό του 42,54%. Ένα άλλο βασικό χαρακτηριστικό είναι πως σε πολλές χώρες, η ψήφος είναι ψήφος διαμαρτυρίας, τιμωρίας της εκάστοτε κυβέρνησης και θεωρείται ως ένας τρόπος να στείλουν ένα μήνυμα στους κυβερνώντες.
Ο συνδυασμός αυτών των δύο βασικών χαρακτηριστικών των Ευρωεκλογών, σε συνδυασμό με το γεγονός πως οι πιο θυμωμένοι ψηφοφόροι που επιλέγουν κόμματα ακραίας πολιτικής ιδεολογίας όσο και λαϊκιστικά τείνουν να μην απέχουν της κάλπης, συνιστά ίσως και την μεγαλύτερη απειλή ενόψει των Ευρωεκλογών του Μαϊου.
Με την δυσαρέσκεια προς τις Βρυξέλλες να αποτυπώνεται σε πολλές δημοσκοπήσεις, κυρίως εξαιτίας των οικονομικών κρίσεων, των μέτρων λιτότητας, του προσφυγικού/μεταναστευτικού και η παράλληλη άνοδος λαϊκιστικών, ακροδεξιών έως νεοναζιστικών και σίγουρα ευρωσκεπτικιστικών κομμάτων σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, είναι λογικό να περιμένει κανείς πως η επόμενη σύνθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δεν αποκλείεται να αποδειχθεί άκρως προβληματική.
Στόχος η καταστροφή της Ευρώπης
Σε αυτή τη σύνθεση μάλιστα που θα προκύψει μετά τις εκλογές, εστιάζει και η έκθεση του think tank του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου επί ζητημάτων Εξωτερικών Υποθέσεων (European Council on Foreign Affairs) η οποία μάλιστα φέρει τον τίτλο «Ευρωεκλογές 2019: Πώς οι αντι-ευρωπαϊστές σχεδιάζουν να καταστρέψουν την Ευρώπη και τι μπορεί να γίνει να το αποτρέψουμε».
Όπως επισημαίνει η έκθεση, τα κόμματα αυτά θα μπορούσαν πρακτικά να παραλύσουν τις Βρυξέλλες εάν καταφέρουν να εξασφαλίσουν στις Ευρωεκλογές ένα σημαντικό ποσοστό επί των συνολικών εδρών του Ευρωκοινοβουλίου και στη συνέχεια προχωρήσουν σε στοχευμένες συμμαχίες.
Στόχος των ευρωσκεπτικιστικών πάσης φύσεων και αποχρώσεως φαίνεται πως είναι να συγκεντρώσουν το 33% επί των συνολικά 751 εδρών. Εάν τελικά το καταφέρουν, μέσα από τις συμμαχίες που καταρτίζονται αυτό το διάστημα μεταξύ των συγκεκριμένων κομμάτων σε διάφορες χώρες της ΕΕ -και άλλες που ίσως ακολουθήσουν μετεκλογικά- θα έχουν μια τεράστια δύναμη αφού θα μπορούσαν να μπλοκάρουν νομοθετικές πρωτοβουλίες ή να επιμείνουν στην αλλαγή αποφάσεων που έχουν ληφθεί.
Οι διαφωνίες
Όπως αναφέρεται στη έκθεση που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα 11 Φεβρουαρίου αιχμή του δόρατος είναι φυσικά το μεταναστευτικό, (αρκεί να αναλογιστεί κανείς τι συμβαίνει σε Ιταλία, Ουγγαρία κ.α.) αλλά οι διαφωνίες τους με την γραμμή των Βρυξελλών επεκτείνεται σε μια σειρά θεμάτων όπως:
τους κανόνες και τις συμφωνίες για το διεθνές εμπόριο (π.χ. CETA),
τους κανόνες ελεύθερης διακίνησης πολιτών μεταξύ κρατών-μελών αφού θα μπορούσαν να πιέσουν για επαναφορά των συνοριακών ελέγχων- θέμα που συνδέεται επίσης με το μεταναστευτικό,
η εξωτερική πολιτική της Ε.Ε.(π.χ οι διαφωνίες για τη στάση που πρέπει να τηρεί η ΕΕ έναντι της Μόσχας ή ακόμη και τώρα στην υπόθεση της Βενεζουέλας),
επίσης θα μπορούσαν να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα στην υιοθέτηση κανόνων δημοσιονομικής πολιτικής (π.χ ας θυμηθούμε το θρίλερ με τον προϋπολογισμό της Ιταλίας)
να μπλοκάρουν τον προϋπολογισμό της ΕΕ αλλά και
να μπλοκάρουν την ενεργοποίηση του μηχανισμού που ενεργοποιείται βάσει του άρθρου 7 της ΕΕ και αφορά τη λήψη μέτρων σε βάρος κρατών-μελών που δρουν-νομοθετούν σε βάρος των αξιών που προάγει η Ένωση. Οι δε κυρώσεις που μπορούν να επιβληθούν είναι ποικίλες ενώ μπορεί να υπάρξει ακόμη και πάγωμα επιδοτήσεων.
Σημειώνεται πως η ενεργοποίηση του άρθου 7 εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την περίπτωσης της Ουγγαρίας εξαιτίας της υιοθέτησης μιας σειράς νόμων που εκτιμά πως έχουν αρνητικές επιπτώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα σε όλους τους τομείς και δυσμενείς συνέπειες στο διαχωρισμό των εξουσιών που συνιστά βασικό στοιχείο της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου.
Οι δημοσκοπικές προβλέψεις
Οι πιο πρόσφατες προβλέψεις αναφέρουν πως τα αντι-ευρωπαϊκά κόμματα συγκεντρώνουν το 132 των εδρών (περίπου 19%) με αυτές να μοιράζονται όμως μεταξύ των «παραδοσιακών ευρωσκεπτικιστών» και άλλων κομμάτων που ανήκουν στο φάσμα της άκρας δεξιάς αλλά και άκρας αριστεράς.
Στην Ιταλία η Λέγκα του Βορρά αναμένεται να εκλέξει 29 ευρωβουλευτές αντί 23 το 2014 ενώ το Κίνημα των Πέντε Αστέρων εκτιμάται πως θα κερδίσει 24 θέσεις αντί 14. Η έκθεση προβλέπει επίσης αύξηση των ποσοστών και των εδρών που θα κερδίσει το FNR (πρώην Εθνικό Μέτωπο) της Μαρίν Λε Πεν ενώ ανάλογες είναι οι προβλέψεις για το AfD της Γερμανίας. Ψηλά βάζει τον πήχη και ο εκφραστής της άκρας δεξιάς στην Ουγγαρία, Βίκτορ Όρμπαν.
Στην έκθεση βέβαια υπάρχει αναφορά και σε κόμματα που εναντιώνονται σε πολιτικές της ΕΕ αλλά δεν ανήκουν στην λαϊκιστική ακροδεξιά αλλά στο αριστερό φάσμα. Όπως τονίζεται ο ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα ή οι Podemos στην Ισπανία είναι κόμματα πρόθυμα να συνεργαστούν με τα συστημικά κόμματα στην ΕΕ αλλά αυτό δεν ισχύει και για άλλα κόμματα της «άκρας αριστεράς» όπως το Insoumise του Μελανσόν στη Γαλλία.
Δεν αποκλείουν μάλιστα, οι συντάκτες της έκθεσης, μια επιλεκτική συμπόρευση σε συγκεκριμένα θέματα βουλευτών προερχόμενων από την άκρα δεξιά με βουλευτές προερχόμενους από την «άκρα αριστερά».
«Με απλά λόγια, κερδίζοντας έναν συγκεκριμένο αριθμό, οι αντι-ευρωπαϊκές δυνάμεις θα έχουν τη δύναμη να επηρεάσουν μείζονος σημασίας αποφάσεις», προειδοποιεί η έκθεση.
Η δε η αυξημένη δυνατότητα των ευρω-σκεπτικιστών βουλευτών να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα σχετίζεται αφενός με τις έδρες που θα συγκεντρώσουν και αφετέρου με το γεγονός ότι το Ευρωκοινοβούλιο έχει σταδιακά αποκτήσει αυξημένες εξουσίες σε ότι αφορά τη διαμόρφωση του Δικαίου στην ΕΕ.
Η προειδοποίηση
Το μεγαλύτερο μέρος της νομοθεσίας της ΕΕ απαιτεί πλέον την έγκριση των ευρωβουλευτών και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει, για παράδειγμα, δικαίωμα βέτο σε όλες τις συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου. Σημειώνεται πως οι ευρωβουλευτές οργανώνουν τις δραστηριότητές τους σε πανευρωπαϊκές ομάδες παρόμοιων πολιτικών κέντρων για να δικαιούνται χρηματοδότηση από την ΕΕ και χρόνο ομιλίας.
Οι δύο μεγαλύτερες ομάδες σήμερα είναι το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και οι Σοσιαλιστές που είναι ευρωπαϊστές και έχει αποφευχθεί το μπλοκάρισμα οδηγιών προς τις οποίες είναι αρνητικοί οι ευρω-σκεπτικιστές. «Σε κάθε περίπτωση», όπως τονίζεται στην έκθεση, «εφόσον οι ευρωσκευπτικές καταφέρουν να ”παραλύσουν” το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα καταρριφθεί το βασικό επιχείρημα των ευρωπαϊστών πως αν και το «εγχείρημα είναι ατελές επιδέχεται βελτιώσεων» και «σε αυτή την περίπτωση η ΕΕ θα “ζει” με δανεικό χρόνο».
Τέλος, μια καλή επίδοση εθνικιστικών, λαίκιστικών, ακροδεξιών κομμάτων στις Ευρωεκλογές θα μπορούσε να αξιοποιηθεί και ενόψει εθνικών εκλογών σε πολλές χώρες της ΕΕ όπως τη Δανία, την Εσθονία, τη Σλοβακία που στήνουν κάλπες το 2019.
Ο Μαρκ Λέοναρντ, διευθυντής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων, δήλωσε: «Η προειδοποίηση στην παρούσα έκθεση, ότι τα αντιευρωπαϊκά κόμματα κερδίζουν δύναμη και θα μπορούσαν να παραλύσουν την ΕΕ, θα πρέπει να κάνει τους ευρωπαϊστές να συγκεντρωθούν. Δεν πρέπει να παγιδευτούν, μετατρεπόμενοι σε υπερασπιστές του status quo στην Ευρώπη ή να επιτρέψουν στις εκλογές να μετατραπούν σε δημοψήφισμα σε ό,τι αφορά το μεταναστευτικό που είναι και το πεδίο μάχη που θέλουν κερδίσουν οι αντιευρωπαίοι».