«Δε με ενδιαφέρει ποιος θα πάρει τηλεοπτική άδεια. Όποιος δώσει τα περισσότερα...»
Η δήλωση αυτή από τα χείλη αριστερού πρωθυπουργού θα ηχούσε παράξενα εάν ο κ. Τσίπρας δεν είχε φροντίσει να μας ξαφνιάσει πλειστάκις στον τελευταίο ενάμιση χρόνο που κυβερνά. Ποια Σύμβαση της Ρώμης και ποιο άρθρο του Συντάγματος... Σημασία έχει να δώσεις τα περισσότερα. Ούτε ποιοτικά κριτήρια, ούτε θετική και αρνητική μοριοδότηση στα ήδη λειτουργούντα κανάλια, ούτε χρόνος παλαιότητας μετράει. Μόνον τα μπικικίνια, που λέει και ο Σταμάτης Κραουνάκης.
Η Huffington Post Greece μου ζήτησε να γράψω για τα «27 χρόνια τηλεοπτικής αναρχίας». Ο όρος δεν αποδίδει την αλήθεια. Άδειες εδόθησαν κάποτε στα κανάλια και μάλιστα νόμιμες, αδειοδοτικές διαδικασίες έγιναν -και μάλιστα τρεις- ασχέτως αν δεν τελεσφόρησαν. Όχι πάντως ή και πάντοτε εξ αιτίας της πολιτικής ηγεσίας αλλά των νομικών δυσκολιών που προβλήθηκαν -βασίμως συνήθως- από το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης και από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Και οι τηλεοπτικές επιχειρήσεις πλήρωναν όλα αυτά τα χρόνια και τέλη συχνότητας και φόρους και εισφορές. Να κατηγορήσουμε τα κανάλια για πολιτικές πρακτικές και μεθοδεύσεις, αλλά δε μπορούμε να τους φορτώσουμε τα λάθη και την αβελτηρία της πολιτείας.
Δεν προτίθεμαι σε αυτή την παρέμβασή μου να μπω σε λεπτομέρειες, αφού για όσους στοιχειωδώς εντρυφήσουν θα συμφωνήσουν μαζί μου και θα απορρίψουν την μηδενιστική άποψη περί «τοπίου αναρχίας». Νομικά τουλάχιστον. Εκείνο που εκλήθην σε αυτό το άρθρο να πράξω είναι να γράψω ορισμένα πράγματα από την δική μου θητεία μεταξύ 2004 και 2008, ως υπουργού Επικρατείας αρμόδιου για θέματα τύπου και επικοινωνίας.
Η περίοδος 2004-2008
Είχα εκφράσει την πρόθεσή μου να εφαρμόσω απολύτως τον νόμο για την συγκέντρωση και την αδειοδότηση, τον οποίον είχα εισηγηθεί στη Βουλή. Όπου «συγκέντρωση», ο αναγνώστης ας διαβάσει κανόνες για την ισχύ που επιτρέπεται να συγκεντρώνει ένας ιδιοκτήτης τηλεοπτικού μέσου έχοντας στην διάθεσή του και άλλα μέσα. Ο νόμος αυτός, έτυχε της πλήρους αποδοχής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής χαρακτηριζόμενος τότε ως «ο πλέον μοντέρνος για τα τηλεοπτικά ζητήματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση». Γράφτηκε με πολύ κόπο και πολλές συζητήσεις με ομολόγους μου, στις οποίες προσπάθησα με τους συνεργάτες μου να εισαγάγω στην Ελλάδα την νέα -τότε- τεχνολογία της ψηφιακής τηλεόρασης. Για όσους δε γνωρίζουν, η Σύμβαση της Ρώμης αναφέρεται στη «σπανιότητα» των συχνοτήτων, τουτέστιν στον μικρό αριθμό καναλιών που χωρά το φάσμα συχνοτήτων στην αναλογική εκείνη εποχή των τηλεοράσεων.
Συνέντευξη Τύπου του Υπουργού Επικρατείας Θεόδωρου Ρουσόπουλου και του Υπουργού Μεταφορών Κωστή Χατζηδάκη για παρουσίαση του χάρτη συχνοτήτων για τη μετάβαση στην ψηφιακή εποχή
Πρώτο μου μέλημα ήταν να ξεπεράσω το θέμα αυτό και ο μόνος τρόπος ήταν η τεχνολογία. Εάν φέρναμε την ψηφιακή τηλεόραση στην Ελλάδα, όλοι θα μπορούσαν να εκπέμπουν από τεχνολογική άποψη. Προηγουμένως όμως έπρεπε να σχηματιστούν εξ αρχής οι χάρτες συχνοτήτων της αναλογικής εποχής για να μπορούμε να μεταπηδήσουμε στην ψηφιακή. Σε συνεργασία με τον καθηγητή του Πολυτεχνείου Χρήστο Καψάλη και την ομάδα του, καταφέραμε σε περίπου τρία χρόνια να ολοκληρώσουμε το τιτάνιο σε τεχνικές λεπτομέρειες έργο. Βλέπετε, άλλο να λες κάτι και άλλο να το κάνεις. Ο χρόνος δεν είναι πάντοτε σύμμαχος. Αφού ολοκληρώσαμε αυτή τη διαδικασία, πέρασα από την Βουλή τον προαναφερθέντα νόμο στον οποίον προβλέπονταν σειρά διατάξεων για τον τρόπο της αδειοδότησης. Περιελήφθησαν και βαθμολογούμενα ποιοτικά κριτήρια (θετική και αρνητική μοριοδότηση ανάλογα με το εάν ένα κανάλι από τα λειτουργούντα είχε δεχθεί πρόστιμα και επιπλήξεις από το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης, αριθμός εργαζομένων, οικονομικά μεγέθη και καθαρότητα προϋπολογισμών κλπ).
Σήμερα η κυβέρνηση προχωρά σε αδειοδότηση μόνον τεσσάρων καναλιών, ενώ στο φάσμα, σήμερα, χωράνε 16 high definition και, αύριο περισσότερες. Οι πράξεις της κινούνται στα όρια του κοινοτικού νομικού κεκτημένου με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Η ανακοίνωση του τέλους των εργασιών της ομάδας του Πολυτεχνείου και η πρόθεση να προχωρήσουμε σε αδειοδότηση έγινε το καλοκαίρι του 2008. Απέμενε μόνον η έκδοση ενός Προεδρικού Διατάγματος το οποίο ήταν έτοιμο και το επεξεργαζόταν το Συμβούλιο της Επικρατείας. Το τελευταίο είχε υποσχεθεί πως στις αρχές Δεκεμβρίου θα είχε ολοκληρωθεί η έγκριση του διατάγματος στην συνεδρίαση της Ολομέλειας του Δικαστηρίου και από τον Ιανουάριο του 2009 θα μπορούσε το ΕΣΡ να αδειοδοτήσει οριστικά πλέον. Η πράξη αυτή σφράγιζε το τέλος της αναλογικής εποχής και την αρχή της ψηφιακής.
Στο μεταξύ από το 2006 είχα ήδη κάνει πράξη την υπόσχεσή μου για την έναρξη της ψηφιακής τηλεόρασης, με την εκπομπή τριών ψηφιακών καναλιών από την ΕΡΤ. Οι ιδιώτες επιχειρηματίες είχαν υποχρεωθεί να κάνουν επενδύσεις σε ψηφιακό υλικό και όσοι ήθελαν να πάρουν άδεια, όφειλαν να εναρμονιστούν με τους κανόνες αυτούς.
Παραιτήθηκα από υπουργός Επικρατείας τον Οκτώβριο του 2008. Δυστυχώς η διαδικασία για την οποία εργάστηκα επί τέσσερα ολόκληρα χρόνια με δεκάδες ανθρώπους, σταμάτησε. Ίσως μια άλλη φορά μου δοθεί η ευκαιρία να μιλήσω γι' αυτό το ξαφνικό πάγωμα το οποίο με λύπησε γιατί πήγε χαμένο ένα μεγάλο μέρος της δουλειάς και κυρίως γιατί η κυβέρνηση Καραμανλή δε μπόρεσε να προχωρήσει σε αδειοδότηση, όπως είχαμε υποσχεθεί.
Σπουδαία πρόβλεψη εκείνου του σχεδίου ήταν πως ένας μεγάλος αριθμός συχνοτήτων θα έμενε αδιάθετος προκειμένου να χρησιμοποιηθεί για την ανάπτυξη της τηλεϊατρικής. Έχουμε χιλιάδες νησιά και απομακρυσμένα από το κέντρο χωριά. Θα μπορούσε η χώρα με πολύ φτηνά μέσα να ενώσει τα αγροτικά ιατρεία και τα ιατρικά κέντρα με μεγάλα νοσοκομεία και πανεπιστημιακές κλινικές της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης, του Ηρακλείου κλπ. Η ένωση αυτή θα γινόταν με ψηφιακές συχνότητες, οι οποίες δεν έχουν παρεμβολές, είναι ταχύτατες και αξιόπιστες. Οι γιατροί της περιφέρειας θα βοηθούνταν να σώσουν ζωές, με τις συμβουλές εμπειρότερων συναδέλφων τους στο κέντρο. Κάπως έτσι θα εφαρμόζεται η τηλεϊατρική (και ρομποτική τηλεχειρουργική) στο εγγύς μέλλον. Ήδη γίνεται στις ΗΠΑ. Μικρή παρένθεση πλην απαραίτητη να κατανοήσουμε ότι όταν μιλάμε για συχνότητες δεν πρέπει να σκεφτόμαστε μόνον τις τηλεοράσεις και μόνον το χρήμα που θα κερδίσει το Δημόσιο.
Σήμερα η κυβέρνηση προχωρά σε αδειοδότηση μόνον τεσσάρων καναλιών, ενώ στο φάσμα, σήμερα, χωράνε 16 high definition και, αύριο περισσότερες. Οι πράξεις της κινούνται στα όρια του κοινοτικού νομικού κεκτημένου με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Εάν αποτύχει, τότε οι πρωταγωνιστές θα θυμηθούν την φράση του Σαίξπηρ "Much Ado About Nothing...". Πολύ κακό για το τίποτα.
Διαβάστε ακόμα:
Ο Πόλεμος για την Τηλεόραση σε 10 & 1 σταθμούς, του Παύλου Τσίμα
Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης: Η μεθόδευση, η παύση, η λύση, της Λίνας Αλεξίου
Απόπειρες «ευταξίας», του Στέλιου Παπαθανασόπουλου
Ανωριμότητα ετών είκοσι-επτά, του Γιώργου Πλειού