Σήμερα είναι η δεύτερη μέρα μετά τις έξι βδομάδες του lockdown. Ο απολογισμός ήταν θετικός, καθώς η χώρα μας διήλθε το πρώτο κύμα της πανδημίας, με τις μικρότερες δυνατές απώλειες σε θανάτους και βαριά νοσούντες συμπολίτες μας. Η επιτυχία του εγχειρήματος βασίστηκε εν πολλοίς στην κοινωνική προσαρμογή, τόσο στις επιστημονικές οδηγίες, όσο και τους κυβερνητικούς κανόνες που αυτές παρήγαγαν. Είναι πιθανό να λειτούργησε ο φόβος ή και η υπευθυνότητα των πολιτών στο καλό αποτέλεσμα. Εκείνο όμως που αποτέλεσε το θεμέλιο για αυτή την κοινωνική ασπίδα απέναντι στις απειλές του κορονοϊού, ήταν το γεγονός ότι πολιτεία και επιστήμονες κατάφεραν να πείσουν τους πολίτες, για την αναγκαιότητα των δύσκολων αυτών μέτρων, με τρόπο που δεν άφηνε περιθώρια επιρροών από fake news και συνωμοσιολογίες.
Τώρα όμως τα πράγματα είναι πολύ πιο δύσκολα. Η διαχείριση του πληθυσμού θα πρέπει να γίνει με τέτοιο τρόπο, που να μην επιτρέπει τη διασπορά καχυποψίας, αμφισβήτησης και αμφιβολιών.
Η απόφαση για το άνοιγμα των σχολείων, αλλά και οι αλληλοαναιρούμενες οδηγίες για τη χρήση της μάσκας, δεν έχουν πείσει μεγάλη μερίδα των πολιτών.
Διαβάστε επίσης: Το υποτιθέμενο δικαίωμα να ψεύδεται κανείς για καλό σκοπό
Η αιτιολογική βάση δε των νέων μέτρων εμπεριείχε μια θεμελιώδη αντίφαση: ενώ στην πρώτη φάση καυχιόμασταν ότι πετύχαμε γιατί επιλέξαμε μεθόδους κόντρα στις αντίστοιχες πολλών χωρών του εξωτερικού, τώρα σε αυτή τη φάση σχεδιάσαμε τα μέτρα και τα χρονοδιαγράμματα, με κεντρική επιχειρηματολογία «αυτά ακολουθούν κι οι περισσότερες ξένες χώρες».
Κοντά σε όλα αυτά προστίθεται και η αμετροεπής δημόσια παρουσία διαφόρων… ειδημόνων, που βρήκαν την ιστορία με τον κορονοϊό ως μια χρυσή ευκαιρία ατομικής κερδοσκοπίας σε αίγλη, αναγνώριση ή και αναγνωρισιμότητα, που πιθανώς προσδοκούν να εξαργυρώσουν στη συνέχεια. Διάφοροι… σπεσιαλίστες που επί έξι εβδομάδες τοποθετούνταν συνεχώς και αδιάκοπα στη δημόσια σφαίρα, με στόμφο και ύφος, λες και τους όρισαν εκπρόσωπους του εκπροσώπου καθηγητή Τσιόδρα. Δεν αρκούνταν μάλιστα να δώσουν τη… μάχη τους με τα επιχειρήματα Τσιόδρα και πολιτείας, ως όφειλαν αν ήταν πραγματικά υπεύθυνοι, αλλά κάθε φορά τα διάνθιζαν με δικές τους σοφιστείες και δήθεν… επιστημονιές, σε τέτοιο βαθμό, ώστε τελικά τα επισκίαζαν.
Κάποιοι, που ήταν περισσότερο γνωστοί στην κοινή γνώμη, το έκαναν… γλυκά. Κάποιοι άλλοι, που προφανώς επιδίωκαν να γίνουν γνωστοί, το έκαναν σχεδόν με μανία. Με υψηλούς τόνους, πολλές φορές και με αυστηρότητα, έμοιαζαν να εκτελούν μια αποστολή, που όμως δεν τους ανέθεσε ποτέ κανένας. Ορισμένοι δε ήταν τόσο επιθετικοί και ακραίοι, που δεν δίσταζαν να… ορμούν και να προπηλακίζουν λεκτικά, όποιον τότε τολμούσε να διατυπώσει την παραμικρή διαφορετική δημόσια θέση, είτε ήταν απλός πολίτης, είτε κορυφαίος επιστήμονας παγκοσμίου κύρους και αναγνώρισης. Ωστόσο και οι μεν και οι δε βρήκαν βήμα στα social media, σε τηλεοπτικούς σταθμούς, άλλα και σε ιστοσελίδες μεγάλης επισκεψιμότητας, δημιούργησαν ακροατήρια, μεγάλα ακροατήρια, καλόπιστων, αγωνιούντων και προβληματιζόμενων συμπολιτών μας, τα οποία πότιζαν με την υστερόβουλη ρητορική τους. Κατάφεραν σε σύντομο χρονικό διάστημα να γίνουν «αξιόπιστοι» opinion leaders, ενώ μεγάλος αριθμός συμπολιτών μας είχε τα λεγόμενά τους… ευαγγέλιο.
Σε αυτά τα πολυπληθή πια ακροατήρια, αυτοί οι ίδιοι, συνεχίζουν να απευθύνονται και σήμερα. Με τη διαφορά όμως ότι τώρα, που τα δεδομένα και οι αποφάσεις άλλαξαν, προβάλλουν - για να είναι προφανώς και πάλι δήθεν ευθυγραμμισμένοι με τις κεντρικές οδηγίες - εντελώς αντίθετες απόψεις, από αυτές που με πάθος υποστήριζαν λίγες μέρες ή εβδομάδες μόλις πριν.
Έλεγε ο καθηγητής Τσιόδρας τότε ότι «σε αυτή τη φάση οι μάσκες δεν είναι απαραίτητες», έβγαιναν αυτοί και υπερθεμάτιζαν κραυγάζοντας σε FB, youtube, ραδιοτηλεοπτικά, μέσα, ενημερωτικές ιστοσελίδες ότι η μάσκα είναι επικίνδυνη, σκοτώνει, συντελεί στη διασπορά του ιού κι άλλες τέτοιου είδους σαχλαμάρες.
Σήμερα, έγιναν μπροστάρηδες για τη χρήση της μάσκας, επιλέγοντας μια επιχειρηματολογία εντελώς αντίθετη από αυτή που προάσπιζαν λίγο μόλις καιρό πριν.
Αποφάσιζε η πολιτεία να κλείσει τα σχολεία, βασιζόμενη στις οδηγίες των ειδικών κι έβγαιναν αυτοί με περισσή έπαρση και μιλούσαν για παιδιά και σχολεία υγειονομικές βόμβες, που κάθε μέρα που παραμένουν ανοιχτά απειλούν με υπερπολλαπλασιασμό της διασποράς, που πρέπει να κλείσουν… χθες κι άλλα τέτοια φληναφήματα. Σήμερα, σαν να τοποθετούνται για πρώτη φορά δημόσια, βγήκαν στην πιάτσα και τραγουδούν ύμνους για το ανοιχτό σχολείο, ενώ αναγορεύουν τους μαθητές σε ασπίδα απέναντι στο κακό…
Καταχέριαζαν όποιον τολμούσε να ψελλίσει γνώμη για την χρήση των τεστ και τώρα, που ξεκινούν τα μαζικά τεστ και στη χώρα μας, εκθειάζουν τον καθοριστικό τους ρόλο στον έλεγχο του πανδημικού κύματος…
Τώρα όμως, το ίδιο κοινό - που με μαεστρία επί έξι βδομάδες κατάφεραν να χειραγωγήσουν - παρατηρεί τις παλινωδίες τους κι αρχίζει να γίνεται καχύποπτο, αρχίζει να αμφιβάλει. Όχι όμως πια με αυτούς που προξένησαν αυτή την αμφισβήτηση - κι αυτή είναι η πιο μεγάλη ζημιά που έχει προκαλέσει η ανεύθυνη πρακτική τους - αλλά με τον ΕΟΔΥ, τον καθηγητή Τσιόδρα , την πολιτεία, με τους οποίους όλο αυτό το διάστημα ενστικτωδώς το κοινό τους έχει ταυτίσει.
Διαβάστε επίσης: Πού βρισκόμαστε τώρα;
Από αυτούς τους υπερφίαλους φανατικούς απειλείται σήμερα η πειθώ επιστήμης και πολιτείας. Η πολιτεία θα πρέπει να κινηθεί με αποφασιστικότητα και να βάλει φρένο σε αυτές τις περιπτώσεις. Να μην αφήνει περιθώρια σε κανέναν να υπερθεματίζει για ίδιον όφελος. Τα fake news δεν είναι μόνο οι διάφορες ανοησίες που έχουν κατακλύσει τη δημόσια σφαίρα, τα οποία στο κάτω κάτω είναι τόσο εξόφθαλμα ψευδή, ώστε εν τέλει καταντούν αδύναμα. Τα πλέον επικίνδυνα είναι όλα τα παραπάνω, που υπό τον μανδύα της σοβαρότητας και της επιστημοσύνης, σπέρνουν την αμφιβολία στους ανθρώπους και δημιουργούν ρωγμές στα τείχη της πειθούς των επιστημόνων και της πολιτείας.
Στη φάση αυτή είναι καίριο να συνεχίζει να πείθει η επιστήμη και η πολιτεία τον πληθυσμό και για το καλοκαίρι που ξεκινά , αλλά και για τον Σεπτέμβριο, με τις νέες προκλήσεις που μας περιμένουν όλους.