Γλασκώβη. Σύνοδος των Ηνωμένων Εθνών για την αντιμετώπιση της κλιματικής απειλής. Η 26η Σύνοδος, μπας και εμπεδώσουμε, ως κοινωνία, την ανάγκη να πάρουμε μέτρα που όσο τα καθυστερούμε τόσο γίνονται πιο δύσκολα.
Περήφανες εξαγγελίες αρχηγών κρατών για τη λήψη “θαρραλέων” μέτρων που δυστυχώς πάντα υπολείπονται των επιταγών της επιστήμης. Για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, και για να είμαστε επώδυνα συγκεκριμένοι, η Συμφωνία του Παρισιού έθεσε ως στόχο τον περιορισμό της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας στον 1,5°C, αλλά οι κυβερνήσεις που υπέγραψαν τη συμφωνία αυτή, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, δεν υπόσχονται τις αναγκαίες μειώσεις εκπομπών για να το πετύχουν.
Η πρόσφατη έκθεση σχετικά με τις Εθνικά Καθορισμένες Συνεισφορές (ΕΚΣ - NDCs) δείχνει ότι δεν πλησιάζουμε καθόλου τον στόχο της Συμφωνίας του Παρισιού για τον 1,5°C μέχρι το τέλος του αιώνα. Δυστυχώς, με τις υπάρχουσες πολιτικές, οδηγούμαστε σε μείωση εκπομπών κατά λιγότερο από 1% έως το 2030, όταν η επιστήμη μας προειδοποιεί ότι η μείωση αυτή πρέπει να είναι 50%. Αυτό πρέπει να αλλάξει στη Γλασκώβη.
Στα δικά μας, για να μειωθούν στο μισό οι εκπομπές μέχρι το 2030, η χώρα μας πρέπει να μειώσει τις ακαθάριστες εκπομπές της κατά τουλάχιστον 65% ως το 2030 (με έτος βάσης το 1990) και να επιτύχει οικονομία μηδενικού ισοζυγίου το αργότερο ως το 2045. Για να γίνει αυτό, απαιτούνται πιο φιλόδοξοι στόχοι για την κοινωνικά δίκαιη και ταχεία ανάπτυξη των ΑΠΕ στη χώρα μας, καθώς και για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και εξοικονόμησης, με παρεμβάσεις μετατροπής των κατοικιών σε κτίρια σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης. Οι υπάρχοντες εθνικοί στόχοι είναι απλά ανεπαρκείς.
Αντιπαρέρχομαι προσωρινά της έμφυτης τάσης να σχολιάσω πρόσφατες ανακοινώσεις του ΠΘ για πυρηνικά, αποθήκευση άνθρακα και χρήση ορυκτού αερίου και επικεντρώνομαι στο αυτονόητο ερώτημα: “μα τι άλλο πρέπει να γίνει πιά;”
Δυστυχώς, η απάντηση είναι απλή: ΤΑ ΠΑΝΤΑ, μεθοδικά και συστηματικά. Ο τρόπος που παράγουμε και καταναλώνουμε ενέργεια, η διατροφή μας, ο τρόπος που καλλιεργούμε τη γη, οι χώροι πρασίνου, η ουσιαστική προστασία της βιοποικιλότητας, ο τρόπος που κατασκευάζουμε κτίρια, οι πόλεις μας, οι μετακινήσεις (πολύ πέραν της απλής ηλεκτροκίνησης)...πρέπει να αλλάξουν!
“Μα όλα αυτά είναι δύσκολα!” θα πείτε. Γεγονός! Είναι ίσως που περάσαμε περίπου 30 χρόνια συζητώντας και τώρα πρέπει να τρέξουμε σαν να καίγεται το σπίτι μας. Επειδή όντως καίγεται το σπίτι μας!
“Και από πού να ξεκινήσουμε; Είναι τόσα πολλά αυτά που πρέπει να γίνουν, σε τόσο λίγο χρόνο (αφού πέρασαν 30 χρόνια συζητώντας)!”, θα ξαναπείτε. Κι εδώ η απάντηση είναι απλή. Πώς γεμίζεις άραγε έναν τρύπιο κουβά; Μα, βουλώνοντας πρώτα τις τρύπες! Ήτοι ξεκινάμε σταματώντας να χρηματοδοτούμε και να στηρίζουμε την καταστροφή του πλανήτη.
Κυβερνήσεις, διακρατικοί οργανισμοί όπως η ΕΕ, τράπεζες, ασφαλιστικά ταμεία, αποσύρουν άμεσα τις χρηματοδοτήσεις τους σε ορυκτά καύσιμα. ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΟΡΥΚΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ. “Μα αυτό δεν γίνεται!”, θα μου πείτε. Και σας απαντώ “Μπα; Γίνεται ήδη!”. Μεγάλα ασφαλιστικά ταμεία αποσύρουν τα χρήματά τους από τα ορυκτά καύσιμα.
Είναι καιρός να το κάνουν και οι τράπεζες! Καλές οι όποιες προσπάθειες για πράσινα τραπεζικά προϊόντα, αλλά όσο συνεχίζουν να στηρίζουν ορυκτά καύσιμα… ο κουβάς δεν πρόκειται να γεμίσει σε πράσινες σταγόνες.
Είναι καιρός να το κάνουν και οι κυβερνήσεις. Καλές και απαραίτητες οι φιλόδοξες εξαγγελίες για απολιγνιτοποίηση, απανθρακοποίηση και μετάβαση σε οικονομία μηδενικών εκπομπών. Αλλά όσο συνεχίζεται η στήριξη των ορυκτών καυσίμων (και ιδιαίτερα του ορυκτού αερίου!) ο “κουβάς” δεν πρόκειται να γεμίσει. Την περίοδο 2010-2018, οι συνολικές επιδοτήσεις σε συμβατικά καύσιμα ξεπέρασαν τα 380 δισ. δολάρια ετησίως. H συνέχιση των επιδοτήσεων ορυκτών καυσίμων, που είναι υπερδιπλάσιες από τις εκτιμώμενες επιδοτήσεις για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, απειλούν να τινάξουν στον αέρα κάθε προσπάθεια συγκράτησης της αύξησης της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη στον +1,5οC.
Η επέκταση του δικτύου ορυκτού αερίου θέρμανσης στα σπίτια μας, όπως και οι αγωγοί αερίου (τύπου East Med) αποτελούν κλασικό παράδειγμα αυτής της τάσης να είμαστε και με τον αστυφύλαξ και με τον χωροφύλαξ, και με την πράσινη μετάβαση (καθώς εξαγγέλλονται έργα ΑΠΕ και κάποιες δράσεις εξοικονόμησης) και με το μαύρο παρελθόν.
Αν θέλουμε να σοβαρευτούμε λοιπόν, ξέρουμε τι πρέπει να κάνουμε. Αν απλώς περιοριζόμαστε σε επικοινωνιακές φούσκες, επιλέγουμε συνειδητά να σιγοψήνουμε τον πλανήτη. Δεν υπάρχει μέση οδός. Τελεία. Κάντο λοιπόν όπως η ΑΒΡ και άσε τις επικοινωνιακές φούσκες!
Νίκος Χαραλαμπίδης, Γενικός Διευθυντής, Ελληνικό γραφείο Greenpeace.